Przestrzeganie definicji i pojęć używanych w elektroenergetyce jest nieodzownym warunkiem poprawnego rozumienia literatury technicznej, norm i przepisów, a urządzenia, aparaty i ich części oraz procedury postępowania muszą być nazywane precyzyjnie, w sposób niedopuszczający wątpliwości i pomyłek- dlatego powstał ten słownik. Słownik pojęć używanych w elektroenergetyce.
Aparatura rozdzielcza i sterownicza- ogólna nazwa aparatów elektrycznych, a także zespołów tych aparatów ze związanym wyposażeniem, wewnętrznymi połączeniami, osprzętem, obudowami i konstrukcjami wsporczymi- służących do łączenia, sterowania, pomiaru, zabezpieczeń i regulacji pracy obwodów elektrycznych.
Część czynna- przewód lub część przewodząca instalacji elektrycznej mogąca znaleźć się pod napięciem w warunkach normalnej pracy instalacji elektrycznej wraz z przewodem neutralnym N, lecz z wyłączeniem przewodu ochronno-neutralnego PEN.
Część przewodząca dostępna- część przewodząca nie będąca częścią instalacji elektrycznej, która może być dotknięta i która w warunkach normalnej pracy instalacji nie znajduje się, lecz może się znaleźć pod napięciem w wyniku uszkodzenia. Część przewodząca wyposażenia elektrycznego która może znaleźć się pod napięciem tylko w przypadku uszkodzenia innej części przewodzącej dostępnej, nie jest uważana za część przewodzącą dostępną.
Część przewodząca obca- część przewodząca nie będąca częścią instalacji elektrycznej, która może znaleźć się pod określonym potencjałem, zazwyczaj pod potencjałem ziemi.
Czynności łączeniowe w instalacji- czynności wykonywane ręcznie lub automatycznie, których celem jest włączanie bądź wyłączanie prądu lub napięcia w obwodach elektrycznych: odbiorczych, zabezpieczeniowych, sterowniczych i pomiarowych; czynności te wykonywane są przy pomocy aparatury łączeniowo-rozdzielczej i zabezpieczeniowej (np. styczniki, przekaźniki, wyłączniki, urządzenia przeciwporażeniowe różnicowoprądowe, bezpieczniki i inne)
Dotyk bezpośredni- dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części czynnych będących pod napięciem.
Dotyk pośredni- dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części przewodzących dostępnych, które znalazły się pod napięciem w wyniku uszkodzenia izolacji.
Głowica kablowa- to element osprzętu kablowego elektroenergetycznej linii kablowej służący do szczelnego zakańczania kabli i zapewniający im wymaganą wytrzymałość mechaniczną i elektryczną.
Głowice kablowe mogą być dostosowane do pracy w warunkach wnętrzowych (rozdzielnie wnętrzowe) i napowietrznych (rozdzielnie napowietrzne).
Główna szyna (zacisk) uziemiająca- szyna (zacisk) przeznaczona do przyłączenia do uziomu przewodów ochronnych, w tym przewodów połączeń wyrównawczych oraz przewodów uziemień roboczych, jeśli one występują. Główna szyna uziemiająca powinna wchodzić w skład każdej instalacji do której należy przyłączyć przewody uziemiające, przewody ochronne oraz przewody uziemień funkcjonalnych- jeśli są wymagane. Wartość rezystancji uziemienia uziomu fundamentowego w układzie sieci TN w przypadku, gdy ma on służyć również innym celom, a nie tylko ochronie przeciwporażeniowej - np. również ochronie odgromowej- określa się największą dopuszczalną wartość rezystancji uziemienia na poziomie 10 Ω. W pozostałych przypadkach rezystancja takiego uziemienia nie powinna przekraczać 30 Ω. Mimo podanej wartości należy nadmienić, że dla ochrony przeciwporażeniowej wartość rezystancji uziemienia GSW w układzie TN nie ma żadnego znaczenia, a podana wartość 30Ω wynika z N SEP-E-001. Natomiast nie znajdziemy takiego wymagania w PN-HD 60364-4-41 oraz PN-HD 60364-5-54.
Impedancja (opór pozorny)- stosunek napięcia doprowadzonego do obwodu, do prądu płynącego w tym obwodzie.
Instalacja elektryczna- zespół odpowiednio przyłączonych przewodów i kabli wraz ze sprzętem i osprzętem elektroinstalacyjnym, a także urządzeniami oraz aparatami- przeznaczony do przesyłu, rozdziału, zabezpieczenia i zasilania odbiorników energii elektrycznej.
Instalacja odbiorcza- część instalacji elektrycznej, znajdującej się za układem pomiarowym, a w przypadku braku takiego układu pomiarowego-za wyjściowymi zaciskami pierwszego urządzenia zabezpieczającego instalację odbiorcy od strony zasilania.
Instalacja piorunochronna (i wartości uziemień)- zespół odpowiednio połączonych elementów zainstalowanych na obiekcie, a także elementów konstrukcyjnych obiektu, wykorzystywanych do odprowadzania prądu z wyładowań atmosferycznych.
W normach określone są wymagania odnośnie maksymalnych dopuszczalnych rezystancji uziemień dla poszczególnych rodzajów ochrony (podstawowa, obostrzona, specjalna). Dla obiektów budowlanych wymagających ochrony podstawowej są następujace wymagania rezystancji uziomów:
- Uziomy poziome, pionowe oraz stopy fundamentowe:
grunt podmokły, bagienny, gliniasty-> 10Ω,
wszystkie pośrednie rodzaje gruntów -> 20Ω,
grunt kamienisty, skalisty -> 40Ω.
- Uziomy otokowe oraz fundamentowe:
grunt podmokły, bagienny, gliniasty-> 15Ω,
wszystkie pośrednie rodzaje gruntów -> 30Ω,
grunt kamienisty, skalisty -> 50Ω.
Kabel- (kabel elektryczny)- przewód jedno, lub wielożyłowy z oddzielną izolacją każdej żyły, przeznaczony do przewodzenia prądu elektrycznego, zaopatrzony w powłokę ochronną i pancerz uzależniony od środowiska, w jakim ma być ułożony (ziemia, woda, kanały podziemne, powietrzne itp.)
Kategoria przepięć- klasyfikacja (podział) instalacji i urządzeń elektrycznych z punktu widzenia możliwości wystąpienia przepięć, przy uwzględnieniu: miejsca zainstalowania, rodzaju przepięć (atmosferyczne, łączeniowe) wartości spodziewanych przepięć, napięcia nominalnego instalacji i jej rodzaju (1- lub 3- fazowe) oraz wytrzymałości elektrycznej izolacji; rozróżnia się cztery kategorie przepięć (I, II, III, IV).
Klasa ochronności urządzenia- klasyfikacja urządzeń elektrycznych z punktu widzenia zastosowanych środków ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym; rozróżnia się cztery klasy ochronności (0, I, II, III).
Korek (wywalający)- w elektrotechnice nie istnieje takie pojęcie z gatunku zdziczałej polszczyzny. Korki bywają dekoracyjne, ścienne czy podłogowe- ale nigdy elektryczne. Wywalać korek (?)- wyrzucać np. do kosza zużyty/ uszkodzony korek dekoracyjny.
Łączniki elektryczne- są to aparaty elektryczne przeznaczone do załączania lub wyłączania prądu w jednym lub większej liczbie obwodów elektrycznych. Łącznik może być przeznaczony do jednej lub obu tych czynności łączeniowych.
Łącznik instalacyjny (klawiszowy)- to najprostszy łącznik elektryczny przeznaczony do załączania i wyłączania prądów roboczych w instalacjach niskiego napięcia, np. instalacji oświetlenia. Łączniki takie nie są zabezpieczeniami elektrycznymi. W zależności od budowy i sposobu montażu dzielimy je na:
natynkowe, podtynkowe, natynkowo- wtynkowe, do nabudowania.
W zależności od liczby biegunów i programu łączeń mogą być jednobiegunowe, dwubiegunowe, grupowe ("hotelowe"), szeregowe ("świecznikowe") lub schodowe (załączanie i wyłączanie obwodu z dwu różnych miejsc). Mogą to być łączniki do wbudowania w puszkę, do mocowania do podłoża lub do nadbudowania na przewody lub urządzenia powszechnego użytku. Są one produkowane na napięcie 250V i prądy: 1, 2, 4, 6 i 10A w zależności od budowy mechanizmu napędowego.
Łącznik izolacyjny- łącznik umożliwiający w stanie otwarcia utworzenia przerw izolacyjnych między rozłączonymi częściami poszczególnych biegunów o wytrzymałości elektrycznej i innych właściwościach zapewniających bezpieczeństwo ludzi i zwierząt.
Mufa (kablowa)- to element osprzętu kablowego służący do połączenia dwóch odcinków kabli w taki sposób, aby ich wytrzymałość elektryczna i mechaniczna w miejscu połączenia była nie mniejsza niż kabla.
Mufy i głowice powinny być dostosowane do typu kabla, jego napięcia znamionowego, przekroju i liczby zył oraz warunków otoczenia w miejscu zainstalowania. Powinny też być dostosowane do warunków zwarciowych występujących w miejscu zainstalowania oraz do obciążalności długotrwałej. Nie dopuszcza się instalowania muf w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem.
Napięcie dotykowe- napięcie pojawiające się między częściami jednocześnie dostępnymi w przypadku uszkodzenia izolacji.
Napięcie dotykowe dopuszczalne długotrwale (napięcie dotykowe bezpieczne)- najwyższa dopuszczalna wartość napięcia dotykowego, które może się długotrwale utrzymywać w określonych warunkach środowiskowych.
Napięcie dotykowe spodziewane- najwyższe napięcie dotykowe przewidywane w instalacji elektrycznej w przypadku uszkodzenia izolacji, gdy wartość impedancji jest do pominięcia.
Napięcie znamionowe instalacji- napięcie, na które instalacja elektryczna lub jej część została zaprojektowana. Rzeczywista wartość napięcia może różnić się od wartości znamionowej o wartość określoną przez tolerancję napięcia.
Obciążalność prądowa długotrwała- maksymalna wartość prądu, który może płynąć długotrwale w określonych warunkach bez przekroczenia dopuszczalnej temperatury (np. przewodu).
Obciążenie instalacji elektrycznej- stan pracy instalacji, w którym część, lub wszystkie odbiorniki energii elektrycznej w poszczególnych obwodach odbiorczych są włączone i pobierają energię; rozróżnia się obciążenie instalacji prądem lub mocą.
Obwód FELV (Functional Extra- Low Voltage- bardzo niskie napięcie funkcjonalne)- zasilany ze źródła dla FELV obwód elektryczny, w którym- w związku z możliwością przedostania się obcego napięcia- należy zapewnić dodatkowe środki ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim.
Obwód PELV (Protection Extra- Low Voltage- bardzo niskie napięcie ochronne)- zasilany ze źródła dla PELV obwód elektryczny z uziemieniami, spełniający warunek jednoczesnej ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim.
Obwód SELV (Safety Extra- Low Voltage- bardzo niskie napięcie bezpieczne)- zasilany ze źródła dla SELV obwód elektryczny nie uziemiony, spełniający warunek jednoczesnej ochrony przed dotykiem bezpośrednim I pośrednim.
Obwód (instalacji elektrycznej)- zespół elementów (np. odbiorniki, aparaty elektryczne, łączniki) odpowiednio połączonych ze sobą przewodami elektrycznymi i pośrednio lub bezpośrednio ze źródłem energii (złącze, źródło awaryjne), chronionych wspólnym zabezpieczeniem.
Obwód odbiorczy (obwód końcowy)- obwód do którego są przyłączone bezpośrednio odbiorniki energii elektrycznej lub gniazda wtyczkowe.
Obwód rozdzielczy- wewnętrzna linia zasilająca wlz (obiektu budowlanego)- obwód elektryczny zasilający tablicę rozdzielczą (rozdzielnicę).
Odbiornik energii elektrycznej- urządzenie przeznaczone do przetwarzania energii elektrycznej w inną formę energii, np. światło, ciepło, energię mechaniczną.
Odbiory administracyjne budynku- wywołujące obciążenie odbiorniki energii elektrycznej znajdujące się w pomieszczeniach gospodarczych i technicznych, oraz w pomieszczeniach wydzielonych i ogólnie dostępnych, a także w bezpośrednim otoczeniu budynku.
Odłącznik - łącznik elektryczny, który ma stworzyć w obwodzie elektrycznym bezpieczną przerwę izolacyjną. Czynności manewrowe (załączanie/wyłączanie) wykonywane są raczej sporadycznie najczęściej w stanie bez prądowym lub przy prądach o niewielkiej wartości.
Odłączenie izolacyjne- odłączenia od napięcia (z każdej strony zasilania) wszystkich przewodów fazowych i przewodu neutralnego, umożliwiające bezpieczne prowadzenie prac remontowo konserwacyjnych i naprawczych instalacji elektrycznej; odłączenie izolacyjne może nastąpić przez otwarcie łączników izolacyjnych, wyjęcie wkładek bezpieczników topikowych,m lub nawet przez demontaż elementów obwodów zasilających.
Osłona trudno palna- Osłona nie podtrzymująca płomienia w temperaturze otoczenia.
Oświetlenie podstawowe—oświetlenie elektryczne wewnętrzne lub/i zewnętrzne , zasilane z podstawowego źródła energii (złącza), zapewniające w danym miejscu wymagane warunki oświetlenia przy normalnej pracy urządzeń oświetleniowych.
Oświetlenie awaryjne- oświetlenie elektryczne samoczynnie włączające się w przypadku wystąpienia przerwy w zasilaniu podstawowym, mające na celu zapewnienie dostatecznej widoczności w pomieszczeniach oraz umożliwienie ewentualnej ewakuacji ludzi z budynku.
Oświetlenie przeszkodowe- oświetlenie zasilane napięciem obniżonym do wartości 25V przy prądzie przemiennym i 60V przy prądzie stałym , służące do uwidocznienia przeszkód wynikających z układu budynków lub drogi komunikacyjnej , głównie stosowane w pomieszczeniach budynków użytkowności publicznej , użytkowanych przy włączonym oświetleniu podstawowym .
Oświetlenie wewnętrzne (wnętrzowe ) – oświetlenie elektryczne , którego źródła światła zainstalowane są w pomieszczeniach znajdujących się wewnątrz budynków ;
Oświetlenie zewnętrzne – oświetlenie elektryczne którego źródła światła zainstalowane są na zewnątrz budynków oraz w obiektach budowlanych mających dach, lecz bez ścian zewnętrznych (wiaty), jak również w przejściach, przejazdach, bramach, podcieniach itp.
Polska Norma - PN, obowiązek czy dobrowolność stosowania?
Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne, chyba, że obowiązek ich stosowania został wprowadzony w drodze rozporządzeń ministrów lub powołania się na normy w ustawach (art. 19, ust. 2 i 3 ustawy o normalizacji).
Powołanie się na Polską Normę może być datowane (przez podanie numeru normy oraz roku ustanowienia) lub nie datowane (przez podanie tylko numeru normy). Oznacza to, odpowiednio, że powołane zostało konkretne wydanie danej normy lub też, że należy stosować wydanie najnowsze.
Powołanie się na PN w przepisie prawnym nie zmienia jej dobrowolnego statusu, chyba że ustawodawca świadomie chce ten status zmienić, co jest możliwe przez wyraźne wskazanie tylko w postanowieniach innej ustawy. Jeżeli w przepisie wprowadzającym obowiązek stosowania normy miało miejsce powołanie datowane, to obowiązek ten dotyczy konkretnej wersji normy, do czasu zmiany przepisu.
"Nieobowiązkowość" norm nakłada większą odpowiedzialność na wykonawców i projektantów czyniąc wymagania zawarte w normach jako swoiste minimum które powinno być wypełnione, więc praktycznie są obowiązkowe, bo w przypadku odstępstwa, należy wykazać, że zastosowane rozwiązania są nie tylko bezpieczne, ale i funkcjonalne- w niczym nie odbiegają od uznanych reguł technicznych, a nawet są pod tym względem lepsze...
Połączenia wyrównawcze - elektryczne połączenie przewodzących części dostępnych i przewodzących części obcych , wykonane w celu obniżenia różnicy potencjałów między nimi do wartości dopuszczalnej długotrwale w określonych warunkach środowiskowych ;
Porażenie prądem elektrycznym – skutki patofizjologiczne wywołane przepływem prądu elektrycznego przez ciało człowieka lub zwierzęcia.
Powinien, należy. Formy słowne używane w normalizacji od dawna określają słowa, których używamy określając wymaganie. Jeżeli gdzieś w normie napisane jest: ''powinno być" lub "należy" - to jest to wymagane. Natomiast użyte określenia: "nie powinno, nie należy, nie dopuszcza się"- również oznaczają wymaganie.
Jeśli coś zaleca się oznacza to, że jest to zalecane ale nieobowiązkowe (nie jest wymaganiem), tak samo jak : nie zaleca się -> nie jest zalecane. Jeśli coś dopuszcza się-> oznacza: może lub mogą (być).
Powinien = należy
Nie powinien = nie należy = nie dopuszcza się
Zaleca się = jest zalecane
Nie zaleca się = nie jest zalecane
Nie jest wymagane = nie wymaga się = dopuszcza się nie ...
Może = mogą = jest możliwe
Nie jest możliwe = nie może być = jest niemożliwe (by)
Słowo "musi" nie jest używane.
Prąd błądzący – prąd elektryczny płynący z ziemi poza celowo wykonanym obwodem elektrycznym , a w terenie uzbrojonym płynący również z metalowymi rurociągami , pancerzami kabli lub przewodami ochronnymi obcych obwodów , na skutek uziemienia jednego z przewodów co najmniej w dwóch punktach ;
Prąd obliczeniowy (obwodu ) – prąd przewidywany w obwodzie elektrycznym podczas normalnej pracy ;
Prąd przeciążeniowy – prąd przetężeniowy powstały w nieuszkodzonym obwodzie elektrycznym.
Prąd przetężeniowy – dowolna wartość prądu większa od wartości znamionowej ; dla przewodów wartością znamionową jest obciążalność prądowa długotrwała.
Prąd rażeniowy – prąd przepływający prze ciało człowieka lub zwierzęcia który może powodować skutki patofizjologiczne ;
Prąd różnicowy (prąd resztkowy ) – geometryczna (wektorowa) suma wartości skutecznej prądów płynących przez wszystkie przewody (części) czynne w określonym punkcie instalacji elektrycznej ;
Prąd upływowy (instalacji elektrycznej ) – prąd przepływający z obwodu elektrycznego do ziemi lub innych części przewodzących obcych warunkach normalnych
Prąd zwarcia – prąd o wartości przekraczającej dopuszczalne obciążenie instalacji , pojawiający się w obwodzie elektrycznym na skutek wystąpienia zwarcia (stanu zwarcia )- prąd przetężeniowy powstały w wyniku połączenia ze sobą - bezpośrednio lub przez impedancję o pomijalnie małej wartości - przewodów, które w normalnych warunkach pracy instalacji elektrycznej mają różne potencjały.
Przepięcie przejściowe (atmosferyczne lub łączeniowe ) – maksymalna (szczytowa) wartość napięcia krótkotrwałego w instalacji elektrycznej i w urządzeniach z nią współpracujących , która może wystąpić na wskutek wyładowań atmosferycznych , włączeń lub wyłączeń w sieciach zasilających lub w instalacji elektrycznej , a także w chwili początkowej pojawienia się zwarcia lub przerwy w tej instalacji ;
Przepięcie atmosferyczne zredukowane – przepięcie przejściowe atmosferyczne o wartości , która przez ochronnik (odgromnik) włączony najczęściej na początku instalacji elektrycznej została ograniczona do poziomu odpowiadającego trzeciej lub drugiej kategorii przepięć ;
Przetężenie – stan zwarcia lub przeciążenia instalacji elektrycznej , w której natężenie prądu płynącego w obwodach elektrycznych długotrwale przekracza wartość dopuszczalną ;
Przewód elektryczny – element instalacji elektrycznej służący do przewodzenia prądu , wykonany z materiału o dobrej przewodności elektrycznej w postaci drutu , linki lub szyny , izolowany lub bez izolacji ;
Przewód ochronno- neutralny (PEN)- uziemiony przewód (żyła przewodu) spełniający jednocześnie funkcję przewodu ochronnego i przewodu neutralnego. Skrót PEN stanowi kombinację oznaczenia przewodu ochronnego PE i przewodu neutralnego N. Przewód ten powinien mieć przekrój nie mniejszy niż 10 mm2 dla żył miedzianych i 16 mm2 dla żył aluminiowych. Inne są wymagania dla przewodu PEN, a inne wymagania posiadał przewód zerowy .
Przewód neutralny (N) – przewód elektryczny mający służyć do przesyłania energii elektrycznej , połączony bezpośrednio z punktem neutralnym źródła zasilania lub ze sztucznym punktem neutralnym .
Przewód ochronny (PE)- przewód elektryczny (żyła przewodu - wymagana przez określone środki ochrony przeciwporażeniowej ) przeznaczony do przyłączenia: części objętych połączeniem wyrównawczym, głównej szyny uziemiającej, uziomu oraz uziemionego punktu neutralnego źródła zasilania lub sztucznego punktu neutralnego. Przewody ochronne PE należy doprowadzać do styków ochronnych gniazd wtyczkowych i do wszystkich wypustów oświetleniowych.
Przewód oponowy – przewód elektryczny niskiego napięcia jedno – lub wielożyłowy o żyłach giętkich i o wzmocnionej powłoce ochronnej z materiałów elastycznych , służący do zasilania odbiorników ruchomych i przenośnych ;
Przewód uziemiający – przewód ochronny łączący główną szynę (zacisk) uziemiający z uziomem ;
Przewód wyrównawczy – przewód ochronny zapewniający wyrównanie potencjałów ;
Przyłącze elektryczne – odcinek podziemnej lub napowietrznej linii elektrycznej , łączący zewnętrzną sieć zasilającą ze złączem znajdującym się w budynku.
Przyłącz- w elektroenergetyce nie istnieje.
Przyłączyć- przyłączenie do sieci, przyłączenie instalacji odbiorczej, przyłączenie silnika, przyłączenie oprawy oświetleniowej, przyłączenie grzejnika...
W tych przypadkach użycie określenia "podłączyć" jest błędne i nie należy go używać. Nieprawidłowość wyrazu „podłączać” jest ogólnie uznawana, toteż spotyka się go w mowie coraz rzadziej, a z literatury technicznej zniknął on już niemal zupełnie, jednak złe nawyki mogą powracać i nasilać się.
Podłączyć- w elektroenergetyce nie istnieje- patrz przyłączyć.
Punkt rozdziału – miejsce w instalacji elektrycznej (np. puszka rozgałęźna , styki łącznika lub przełącznika wieloobwodowego ) w którym doprowadzona energia elektryczna rozdzielana jest do więcej niż jednego obwodu elektrycznego.
Punkt rozdziału przewodu PEN (na przewód N i PE)- wydzielenie z żyły ochronno- neutralnej PEN, przewodu neutralnego N i ochronnego PE. W sieciach oraz instalacjach o układzie TN są pożądane liczne uziemienia przewodów PEN oraz przewodów PE- a nie uziemianie punktu rozdziału PEN. Jest to zalecane- ale nieobowiązkowe, gdyż czasami jest to technicznie niemożliwe. Należy przy tym pamiętać, że raz rozdzielonych przewodów PE i N nie wolno ponownie połączyć.
Reaktancja (opór bierny ; oporność urojona ) – składowa urojona impedancji zespolonej ;
Rezystancja (opór czynny ; oporność czynna )- składowa rzeczywista impedancji zespolonej :
Rozdzielnia - wyodrębniona część stacji elektroenergetycznej lub autonomiczny fragment sieci elektroenergetycznej w którym następuje rozdział energii elektrycznej bez zmiany napięcia; obiekt (przestrzeń, obszar, pomieszczenie) gdzie znajdują się urządzenia rozdzielcze i aparatura pomiarowa- zespół urządzeń służących do rozdzielania energii elektrycznej.
Rozdzielnica (główna tablica zasilająca ) – zespół odpowiednio dobranej i wzajemnie połączonej aparatury rozdzielczej , zabezpieczeniowej , łączeniowej i pomiarowo – kontrolnej usytuowany , w szafce wolno stojącej , przyściennej lub wnękowej (często wraz ze sterownicą ) – z jednej strony połączonej ze złączem doprowadzającym energię elektryczną z sieci , a z drugiej – z wewnętrznymi liniami zasilającymi (wlz) ;
Rozdzielnice i sterownice ; aparatura rozdzielcza i sterownicza – urządzenia przeznaczone do włączenia w obwody elektryczne , spełniające jedną lub więcej z następujących funkcji : zabezpieczenie , sterowanie , odłączenie , łączenie .
Rozłącznik - łącznik elektryczny używany do wyłączania prądów roboczych, o wartościach nie przekraczających dziesięciokrotnej wartości prądu znamionowego. Przy pomocy rozłącznika ( a także odłącznika) można zamknąć, bądź otworzyć obwód zasilający.
Rozłączniki izolacyjne z bezpiecznikami (bezpiecznikowe)- rozłączniki, w których otwarcie obwodu następuje przez wysunięcie bezpiecznika z gniazda. Rozłącznikami takimi są np. rozłączniki modułowe serii R300.
Sieć elektryczna wysokiego i średniego napięcia – zespół linii napowietrznych i kablowych wraz ze stacjami rozdzielniczymi , łączeniami i innymi urządzeniami pomocniczymi , służącymi do przesyłania i rozdziału energii wysokiego i średniego napięcia z elektrowni do sieci niskiego napięcia ;
Sieć elektryczna niskiego napięcia (rozdzielcza)- zespół linii napowietrznych i kablowych wraz ze stacjami rozdzielniczymi , łącznikami i innymi urządzeniami pomocniczymi , służącymi do przesyłania i rozdziału energii elektrycznej niskiego napięcia od stacji transformatorowej średniego napięcia do zacisków wyjściowych wewnętrznych linii zasilających (wlz) bądź przetwarzania i rozdziału energii elektrycznej.
Stacja transformatorowa (stacja elektroenergetyczna) – zespół urządzeń w tym przede wszystkim transformator , znajdujących się we wspólnym pomieszczeniu lub innym miejscu niedostępnym dla osób postronnych – przeznaczony do przetwarzania bądź przetwarzania i rozdziału energii elektrycznej ;
Stopień ochrony IP (stopień ochrony obudowy elektrycznego ) – miara (stopień ) zapewnienia przez obudowę urządzenia elektrycznego ochrony przed : dotknięciem do części czynnych i ruchomych oraz przedostawaniem się do wnętrza obudowy ciał stałych i wody , sprawdzona znormalizowanymi metodami prób ; umieszczany na tabliczce znamionowej stopień ochrony IP urządzenia składa się z dwóch liter : IP (International Protection ) oraz dwóch cyfr , z których pierwsza oznacza stopień zabezpieczenia przed dostaniem się obcych ciał , a druga – przed wnikaniem wody i szkodliwymi jej skutkami.
Tablica administracyjna (rozdzielnica odbiorów administracyjnych ) - zespół urządzeń składający się z odpowiedniej aparatury rozdzielczej , zabezpieczającej , łączeniowej i pomiarowo – kontrolnej , znajdujący się w szafce przyściennej lub wnękowej , zlokalizowanej w bezpośrednim sąsiedztwie rozdzielnicy głównej budynku lub stanowiący jej integralną część , przeznaczony do rozdziału i zasilania poszczególnych odbiorów administracyjnych.
Tablica licznikowa (bezpiecznikowa ,wyłącznikowa ) – konstrukcja służąca do instalowania liczników energii elektrycznej i urządzeń zabezpieczających poszczególne obwody odbiorcze gdy liczniki instalowane są w korytarzach lub klatkach schodowych tablica ta służy wówczas tylko do instalowania urządzeń zabezpieczających obwody odbiorcze ;
Tor prądowy – część (fragment ) obwodu elektrycznego.
Transformator (Transformator energetyczny ) – urządzenie elektryczne przeznaczone do przetwarzania energii elektrycznej prądu przemiennego o określonym napięciu na energię elektryczną o innym lub takim samym napięciu ;
Uprawnienia SEP Nie ma uprawnień SEP- są natomiast świadectwa kwalifikacji, które może wydać np. komisja działająca przy SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich), lub działająca przy mleczarni- co nie oznacza, że są to uprawnienia SEP-mleczarskie. W jednym jak i w drugim przypadku a także w każdym innym o którym nie wspomniałem, mamy do czynienia z Świadectwem Kwalifikacji.
Urządzenia elektryczne – wszystkie urządzenia i elementy instalacji elektrycznej przeznaczone do takich celów jak : wykształcanie , przekształcanie , przesyłanie , rozdział lub wykorzystywanie energii elektrycznej ; są to np. maszyny , transformatory ,aparaty , przyrządy pomiarowe , urządzenia zabezpieczające , oprze wodowanie , odbiorniki.
Urządzenie nieprzenośne (stacjonarne) - urządzenie nieruchome, którego przemieszczanie podczas normalnego użytkowania jest trudne, bo ma dużą masę (co najmniej 18 kg w przypadku urządzeń powszechnego użytku) i jest pozbawione uchwytów do ręcznego przenoszenia.
Urządzenie stałe - urządzenie nieruchome przymocowane do podłoża lub dowolnej innej konstrukcji stałej.
Uziemienie – połączenie bezpośrednie lub pośrednie określonego punktu obwodu elektrycznego z ziemią w celu zapewnienia bezpiecznej i prawidłowej pracy urządzeń elektrycznych.
Uziom – przedmiot lub zespół przedmiotów umieszczonych w gruncie (ziemi) , tworzący elektryczne połączenie przewodzące z tym gruntem (ziemią) ;
Uziomy niezależne – uziomy umieszczone w takich odległościach od siebie , że maksymalny prąd mogący przepływać w jednym uziomie nie wpływa w sposób znaczący na zmianę potencjału w innych uziomach.
Wewnętrzna linia zasilająca (wlz) – linia przedlicznikowa łącząca instalację odbiorczą ze złączem bezpośrednio lub pośrednio - poprzez główną rozdzielnicę. Przekroje przewodów wlz należy wymiarować na obciążalność długotrwałą nie mniejszą niż 50A. W przypadku przewodów miedzianych przekrój ten powinien wynosić co najmniej 10mm, co z pewnymi ograniczeniami spełnia wymagania ich ochrony od przeciążeń.
Urządzenie ochronne rożnicowoprądowe (wyłącznik przeciwporażeniowy różnicowoprądowy) wyłącznik samoczynny, wyposażony w człony pomiarowy i wyzwalający , wywołujące w przypadku wystąpienia prądów różnicowych większych od znamionowego prądu wyzwalającego wyłączenia z zasilania wszystkich biegunów instalacji chronionej , co ma miejsce w stanach zakłóceń powodowanych np. prądem rażenia lub zwiększeniem prądu upływowego.
W wyłączniki różnicowoprądowe 30 mA dla celów ochrony przeciwporażeniowej- uzupełniającej, powinny być wyposażone wszelkie obwody gniazd wtyczkowych o prądzie znamionowym nieprzekraczającym 20 A przeznaczone do użytkowania przez laików (osoby niewykwalifikowane, osoby postronne), wszelkie obwody odbiorcze do zasilania na wolnym powietrzu urządzeń przenośnych o prądzie znamionowym nieprzekraczającym 32 A oraz instalacje użytkowane w warunkach szczególnego zagrożenia których dotyczą arkusze 700 normy 60364 (norma "łazienkowa").
Wyłącznik - łącznik elektryczny mechanizmowy zdolny do załączania i wyłączania prądów w normalnych warunkach pracy obwodu, oraz prądu przeciążeniowego lub prądu zwarciowego.
Jego cechą jest to, że najczęściej posiada sygnalizację utworzenia 100% przerwy w obwodzie- co jest dosyć istotne, bo zapewnia jednoznaczność położenia styków.
Przy pomocy wyłącznika można "załączyć" lub "wyłączyć" zasilanie. Określenie "włączyć" jest błędne i nie należy go używać.
Rozróżniamy wyłączniki manewrowe i zabezpieczeniowe.
Wyłącznik manewrowy- służy do załączania i wyłączania zasilania. Wyłącznikami manewrowymi są np. wyłącznik oświetlenia, wyłącznik w listwie zasilającej PC itp.
Wyłącznik zabezpieczeniowy- jest wyposażony w urządzenia wyłączające samoczynnie zasilanie w sytuacjach awaryjnych. Wyłącznikami zabezpieczeniowymi są np. wyłączniki nadprądowe- instalacyjne (nazywane potocznie "eSami") i wyłączniki różnicowoprądowe (nazywane RCD).
Włącznik - nieistniejące urządzenie. Niezależnie od tego co twierdzą niektóre hurtownie i sklepy.
Załącznik- uzupełnienie np. umowy. W elektrotechnice nie istnieje.
Połącznik- nieprawidłowa nazwa łącznika z napędem drogowym pochodzącym od koła krzywkowego. Nazwa została wprowadzona jako handlowa i przez pewien czas "egzystowała" na rynku.
Przekładnik- transformator pomiarowy.
Przekładnik napięciowy- stosowany w sieciach wysokiego i średniego ( rzadko niskiego) napięcia w celu dostosowania napięcia znamionowego sieci do standardowego napięcia pomiarowego to jest 100 V. Dla przykładu: w sieci 6 kV stosuje się przekładniki 6000/100V .
Przekładnik prądowy - stosowany dla zamiany dużego prądu w obwodzie na standardową wielkość pomiarową 5 A (lub rzadziej 1 A). Dla przykładu : przekładnik 100/5 A oznacza transformator pomiarowy, w którym przepływ prądu 5 A w obwodzie wtórnym będzie oznaczał przepływ prądu 100 A w uzwojeniu pierwotnym. Uwaga: uzwojenie wtórne przekładnika musi być zwarte – bezpośrednio lub przez amperomierz.
Bocznik pomiarowy – rezystor równoległy w obwodzie prądu służący do odwzorowania prądu znamionowego w postaci standardowego napięcia pomiarowego – najczęściej 60 mV. Dla przykładu bocznik 200A/60 mV oznacza, że przepływ prądu stałego o wartości 200A spowoduje spadek napięcia na boczniku równy 60 miliwoltów.
Przetwornik – urządzenie przetwarzające różne wielkości fizyczne na standardowy sygnał pomiarowy. Dla pomiarów z wejściem pomiarowym elektrycznym są to sygnały : 0÷20 mA, 4÷20 mA i 0÷10 V. Po stronie „wejściowej” przetwornika mogą być różne wielkości np. ciśnienie, temperatura, ale także napięcie 60 mV z bocznika czy też prąd 5A z przekładnika.
Zasilanie kablowe magistralne (układ magistralny zasilania ) – zasilanie w energię elektryczną , polegające na wprowadzeni udo budynku kabla biegnącego wzdłuż ulicy (przyłącze kablowe ) a następnie wprowadzeniu go na zewnątrz i wprowadzeniu do następnego budynku ;
Zasięg ręki- dostępny wokół człowieka obszar o kształcie walca, o średnicy 2,5m, rozciągający się 2.5m ponad poziom ustawienia stóp i 1,25m poniżej tego poziomu.
Złącze instalacji elektrycznej – element łączący instalację elektryczną budynku z przyłączem ;
Zwarcie (stan zwarcia w obwodzie elektrycznym ) – połączenie punktów obwodu elektrycznego należących do różnych faz, lub połączenia jednego bądź większej liczby takich punktów z ziemią- bezpośrednio przez łuk elektryczny bądź pośrednio przez przedmiot o małej impedancji.
Źródło zasilania awaryjne – niezależne źródło energii elektrycznej (np. zespół prądotwórczy , bateria akumulatorów ) wytwarzające energię o parametrach i jakości odpowiadających energii elektrycznej z zewnętrznej sieci zasilającej , włączane ręcznie lub automatycznie w przypadkach przerw (awarii) w zasilaniu podstawowym ;
Źródło zasilania instalacji elektrycznej – złącze , do którego doprowadzona jest energia elektryczna z zewnętrznej sieci zasilającej ;
Źródło dla FELV – źródło prądu (do zasilania obwodu FELV ) o napięciu znamionowym nie przekraczającym napięcia dotykowego dopuszczanego długotrwale , które nie zabezpiecza dostatecznie przed możliwością przedostania się do zasilanego obwodu napięcia obcego ; źródłem takim jest np. transformator obniżający napięcie lub autotransformator ;
Źródło dla PELV lub SELV - źródło prądu (do zasilania odpowiednio obwodu PELV lub SELV ) o napięciu znamionowym nie przekraczającym napięcia dotykowego dopuszczalnego długotrwale , które ogranicza do minimum możliwość przedostania się do zasilanego obwodu napięcia obcego ; źródłem takim jest np. transformator ochronny , przetwornica dwumaszynowa lub bateria akumulatorów.
Trochę historii- czyli kilka pojęć dla przypomnienia
Przewód zerowy- jest/ był to przewód roboczy wyprowadzony z zerowego punktu układu (np. punktu gwiazdowego lub środkowego).
Przewód zerujący- jest/ był to przewód ochronny, łączący zerowany przedmiot z uziemionym przewodem zerowym.
Zerowanie- środek dodatkowej ochrony przeciwporażeniowej, polegający na połączeniu dostępnych przedmiotów metalowych z uziemionym przewodem zerowym sieci przystosowanej do zerowania.
Zacisk probierczy uziomowy- jest/ był to zacisk umieszczony w przewodzie uziemiającym lub uziomowym, przeznaczony do odłączenia uziemionych przedmiotów przy pomiarze rezystancji (oporu czynnego) uziemienia uziomu.
W starych przepisach odnoszących się do starych instalacji nie ma układu (pojęcia) TN-C , i inne są aktualne wymagania dla przewodu PEN a inne są/ były dla przewodu zerowego. Ważny jest rok oddania instalacji do użytkowania i obowiązujące wówczas przepisy, a wszelkie zmiany późniejsze w normach i przepisach dotyczą zawsze instalacji nowo budowanych lub remontowanych.
Aparatura rozdzielcza i sterownicza- ogólna nazwa aparatów elektrycznych, a także zespołów tych aparatów ze związanym wyposażeniem, wewnętrznymi połączeniami, osprzętem, obudowami i konstrukcjami wsporczymi- służących do łączenia, sterowania, pomiaru, zabezpieczeń i regulacji pracy obwodów elektrycznych.
Część czynna- przewód lub część przewodząca instalacji elektrycznej mogąca znaleźć się pod napięciem w warunkach normalnej pracy instalacji elektrycznej wraz z przewodem neutralnym N, lecz z wyłączeniem przewodu ochronno-neutralnego PEN.
Część przewodząca dostępna- część przewodząca nie będąca częścią instalacji elektrycznej, która może być dotknięta i która w warunkach normalnej pracy instalacji nie znajduje się, lecz może się znaleźć pod napięciem w wyniku uszkodzenia. Część przewodząca wyposażenia elektrycznego która może znaleźć się pod napięciem tylko w przypadku uszkodzenia innej części przewodzącej dostępnej, nie jest uważana za część przewodzącą dostępną.
Część przewodząca obca- część przewodząca nie będąca częścią instalacji elektrycznej, która może znaleźć się pod określonym potencjałem, zazwyczaj pod potencjałem ziemi.
Czynności łączeniowe w instalacji- czynności wykonywane ręcznie lub automatycznie, których celem jest włączanie bądź wyłączanie prądu lub napięcia w obwodach elektrycznych: odbiorczych, zabezpieczeniowych, sterowniczych i pomiarowych; czynności te wykonywane są przy pomocy aparatury łączeniowo-rozdzielczej i zabezpieczeniowej (np. styczniki, przekaźniki, wyłączniki, urządzenia przeciwporażeniowe różnicowoprądowe, bezpieczniki i inne)
Dotyk bezpośredni- dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części czynnych będących pod napięciem.
Dotyk pośredni- dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części przewodzących dostępnych, które znalazły się pod napięciem w wyniku uszkodzenia izolacji.
Głowica kablowa- to element osprzętu kablowego elektroenergetycznej linii kablowej służący do szczelnego zakańczania kabli i zapewniający im wymaganą wytrzymałość mechaniczną i elektryczną.
Głowice kablowe mogą być dostosowane do pracy w warunkach wnętrzowych (rozdzielnie wnętrzowe) i napowietrznych (rozdzielnie napowietrzne).
Główna szyna (zacisk) uziemiająca- szyna (zacisk) przeznaczona do przyłączenia do uziomu przewodów ochronnych, w tym przewodów połączeń wyrównawczych oraz przewodów uziemień roboczych, jeśli one występują. Główna szyna uziemiająca powinna wchodzić w skład każdej instalacji do której należy przyłączyć przewody uziemiające, przewody ochronne oraz przewody uziemień funkcjonalnych- jeśli są wymagane. Wartość rezystancji uziemienia uziomu fundamentowego w układzie sieci TN w przypadku, gdy ma on służyć również innym celom, a nie tylko ochronie przeciwporażeniowej - np. również ochronie odgromowej- określa się największą dopuszczalną wartość rezystancji uziemienia na poziomie 10 Ω. W pozostałych przypadkach rezystancja takiego uziemienia nie powinna przekraczać 30 Ω. Mimo podanej wartości należy nadmienić, że dla ochrony przeciwporażeniowej wartość rezystancji uziemienia GSW w układzie TN nie ma żadnego znaczenia, a podana wartość 30Ω wynika z N SEP-E-001. Natomiast nie znajdziemy takiego wymagania w PN-HD 60364-4-41 oraz PN-HD 60364-5-54.
Impedancja (opór pozorny)- stosunek napięcia doprowadzonego do obwodu, do prądu płynącego w tym obwodzie.
Instalacja elektryczna- zespół odpowiednio przyłączonych przewodów i kabli wraz ze sprzętem i osprzętem elektroinstalacyjnym, a także urządzeniami oraz aparatami- przeznaczony do przesyłu, rozdziału, zabezpieczenia i zasilania odbiorników energii elektrycznej.
Instalacja odbiorcza- część instalacji elektrycznej, znajdującej się za układem pomiarowym, a w przypadku braku takiego układu pomiarowego-za wyjściowymi zaciskami pierwszego urządzenia zabezpieczającego instalację odbiorcy od strony zasilania.
Instalacja piorunochronna (i wartości uziemień)- zespół odpowiednio połączonych elementów zainstalowanych na obiekcie, a także elementów konstrukcyjnych obiektu, wykorzystywanych do odprowadzania prądu z wyładowań atmosferycznych.
W normach określone są wymagania odnośnie maksymalnych dopuszczalnych rezystancji uziemień dla poszczególnych rodzajów ochrony (podstawowa, obostrzona, specjalna). Dla obiektów budowlanych wymagających ochrony podstawowej są następujace wymagania rezystancji uziomów:
- Uziomy poziome, pionowe oraz stopy fundamentowe:
grunt podmokły, bagienny, gliniasty-> 10Ω,
wszystkie pośrednie rodzaje gruntów -> 20Ω,
grunt kamienisty, skalisty -> 40Ω.
- Uziomy otokowe oraz fundamentowe:
grunt podmokły, bagienny, gliniasty-> 15Ω,
wszystkie pośrednie rodzaje gruntów -> 30Ω,
grunt kamienisty, skalisty -> 50Ω.
Kabel- (kabel elektryczny)- przewód jedno, lub wielożyłowy z oddzielną izolacją każdej żyły, przeznaczony do przewodzenia prądu elektrycznego, zaopatrzony w powłokę ochronną i pancerz uzależniony od środowiska, w jakim ma być ułożony (ziemia, woda, kanały podziemne, powietrzne itp.)
Kategoria przepięć- klasyfikacja (podział) instalacji i urządzeń elektrycznych z punktu widzenia możliwości wystąpienia przepięć, przy uwzględnieniu: miejsca zainstalowania, rodzaju przepięć (atmosferyczne, łączeniowe) wartości spodziewanych przepięć, napięcia nominalnego instalacji i jej rodzaju (1- lub 3- fazowe) oraz wytrzymałości elektrycznej izolacji; rozróżnia się cztery kategorie przepięć (I, II, III, IV).
Klasa ochronności urządzenia- klasyfikacja urządzeń elektrycznych z punktu widzenia zastosowanych środków ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym; rozróżnia się cztery klasy ochronności (0, I, II, III).
Korek (wywalający)- w elektrotechnice nie istnieje takie pojęcie z gatunku zdziczałej polszczyzny. Korki bywają dekoracyjne, ścienne czy podłogowe- ale nigdy elektryczne. Wywalać korek (?)- wyrzucać np. do kosza zużyty/ uszkodzony korek dekoracyjny.
Łączniki elektryczne- są to aparaty elektryczne przeznaczone do załączania lub wyłączania prądu w jednym lub większej liczbie obwodów elektrycznych. Łącznik może być przeznaczony do jednej lub obu tych czynności łączeniowych.
Łącznik instalacyjny (klawiszowy)- to najprostszy łącznik elektryczny przeznaczony do załączania i wyłączania prądów roboczych w instalacjach niskiego napięcia, np. instalacji oświetlenia. Łączniki takie nie są zabezpieczeniami elektrycznymi. W zależności od budowy i sposobu montażu dzielimy je na:
natynkowe, podtynkowe, natynkowo- wtynkowe, do nabudowania.
W zależności od liczby biegunów i programu łączeń mogą być jednobiegunowe, dwubiegunowe, grupowe ("hotelowe"), szeregowe ("świecznikowe") lub schodowe (załączanie i wyłączanie obwodu z dwu różnych miejsc). Mogą to być łączniki do wbudowania w puszkę, do mocowania do podłoża lub do nadbudowania na przewody lub urządzenia powszechnego użytku. Są one produkowane na napięcie 250V i prądy: 1, 2, 4, 6 i 10A w zależności od budowy mechanizmu napędowego.
Łącznik izolacyjny- łącznik umożliwiający w stanie otwarcia utworzenia przerw izolacyjnych między rozłączonymi częściami poszczególnych biegunów o wytrzymałości elektrycznej i innych właściwościach zapewniających bezpieczeństwo ludzi i zwierząt.
Mufa (kablowa)- to element osprzętu kablowego służący do połączenia dwóch odcinków kabli w taki sposób, aby ich wytrzymałość elektryczna i mechaniczna w miejscu połączenia była nie mniejsza niż kabla.
Mufy i głowice powinny być dostosowane do typu kabla, jego napięcia znamionowego, przekroju i liczby zył oraz warunków otoczenia w miejscu zainstalowania. Powinny też być dostosowane do warunków zwarciowych występujących w miejscu zainstalowania oraz do obciążalności długotrwałej. Nie dopuszcza się instalowania muf w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem.
Napięcie dotykowe- napięcie pojawiające się między częściami jednocześnie dostępnymi w przypadku uszkodzenia izolacji.
Napięcie dotykowe dopuszczalne długotrwale (napięcie dotykowe bezpieczne)- najwyższa dopuszczalna wartość napięcia dotykowego, które może się długotrwale utrzymywać w określonych warunkach środowiskowych.
Napięcie dotykowe spodziewane- najwyższe napięcie dotykowe przewidywane w instalacji elektrycznej w przypadku uszkodzenia izolacji, gdy wartość impedancji jest do pominięcia.
Napięcie znamionowe instalacji- napięcie, na które instalacja elektryczna lub jej część została zaprojektowana. Rzeczywista wartość napięcia może różnić się od wartości znamionowej o wartość określoną przez tolerancję napięcia.
Obciążalność prądowa długotrwała- maksymalna wartość prądu, który może płynąć długotrwale w określonych warunkach bez przekroczenia dopuszczalnej temperatury (np. przewodu).
Obciążenie instalacji elektrycznej- stan pracy instalacji, w którym część, lub wszystkie odbiorniki energii elektrycznej w poszczególnych obwodach odbiorczych są włączone i pobierają energię; rozróżnia się obciążenie instalacji prądem lub mocą.
Obwód FELV (Functional Extra- Low Voltage- bardzo niskie napięcie funkcjonalne)- zasilany ze źródła dla FELV obwód elektryczny, w którym- w związku z możliwością przedostania się obcego napięcia- należy zapewnić dodatkowe środki ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim.
Obwód PELV (Protection Extra- Low Voltage- bardzo niskie napięcie ochronne)- zasilany ze źródła dla PELV obwód elektryczny z uziemieniami, spełniający warunek jednoczesnej ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim.
Obwód SELV (Safety Extra- Low Voltage- bardzo niskie napięcie bezpieczne)- zasilany ze źródła dla SELV obwód elektryczny nie uziemiony, spełniający warunek jednoczesnej ochrony przed dotykiem bezpośrednim I pośrednim.
Obwód (instalacji elektrycznej)- zespół elementów (np. odbiorniki, aparaty elektryczne, łączniki) odpowiednio połączonych ze sobą przewodami elektrycznymi i pośrednio lub bezpośrednio ze źródłem energii (złącze, źródło awaryjne), chronionych wspólnym zabezpieczeniem.
Obwód odbiorczy (obwód końcowy)- obwód do którego są przyłączone bezpośrednio odbiorniki energii elektrycznej lub gniazda wtyczkowe.
Obwód rozdzielczy- wewnętrzna linia zasilająca wlz (obiektu budowlanego)- obwód elektryczny zasilający tablicę rozdzielczą (rozdzielnicę).
Odbiornik energii elektrycznej- urządzenie przeznaczone do przetwarzania energii elektrycznej w inną formę energii, np. światło, ciepło, energię mechaniczną.
Odbiory administracyjne budynku- wywołujące obciążenie odbiorniki energii elektrycznej znajdujące się w pomieszczeniach gospodarczych i technicznych, oraz w pomieszczeniach wydzielonych i ogólnie dostępnych, a także w bezpośrednim otoczeniu budynku.
Odłącznik - łącznik elektryczny, który ma stworzyć w obwodzie elektrycznym bezpieczną przerwę izolacyjną. Czynności manewrowe (załączanie/wyłączanie) wykonywane są raczej sporadycznie najczęściej w stanie bez prądowym lub przy prądach o niewielkiej wartości.
Odłączenie izolacyjne- odłączenia od napięcia (z każdej strony zasilania) wszystkich przewodów fazowych i przewodu neutralnego, umożliwiające bezpieczne prowadzenie prac remontowo konserwacyjnych i naprawczych instalacji elektrycznej; odłączenie izolacyjne może nastąpić przez otwarcie łączników izolacyjnych, wyjęcie wkładek bezpieczników topikowych,m lub nawet przez demontaż elementów obwodów zasilających.
Osłona trudno palna- Osłona nie podtrzymująca płomienia w temperaturze otoczenia.
Oświetlenie podstawowe—oświetlenie elektryczne wewnętrzne lub/i zewnętrzne , zasilane z podstawowego źródła energii (złącza), zapewniające w danym miejscu wymagane warunki oświetlenia przy normalnej pracy urządzeń oświetleniowych.
Oświetlenie awaryjne- oświetlenie elektryczne samoczynnie włączające się w przypadku wystąpienia przerwy w zasilaniu podstawowym, mające na celu zapewnienie dostatecznej widoczności w pomieszczeniach oraz umożliwienie ewentualnej ewakuacji ludzi z budynku.
Oświetlenie przeszkodowe- oświetlenie zasilane napięciem obniżonym do wartości 25V przy prądzie przemiennym i 60V przy prądzie stałym , służące do uwidocznienia przeszkód wynikających z układu budynków lub drogi komunikacyjnej , głównie stosowane w pomieszczeniach budynków użytkowności publicznej , użytkowanych przy włączonym oświetleniu podstawowym .
Oświetlenie wewnętrzne (wnętrzowe ) – oświetlenie elektryczne , którego źródła światła zainstalowane są w pomieszczeniach znajdujących się wewnątrz budynków ;
Oświetlenie zewnętrzne – oświetlenie elektryczne którego źródła światła zainstalowane są na zewnątrz budynków oraz w obiektach budowlanych mających dach, lecz bez ścian zewnętrznych (wiaty), jak również w przejściach, przejazdach, bramach, podcieniach itp.
Polska Norma - PN, obowiązek czy dobrowolność stosowania?
Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne, chyba, że obowiązek ich stosowania został wprowadzony w drodze rozporządzeń ministrów lub powołania się na normy w ustawach (art. 19, ust. 2 i 3 ustawy o normalizacji).
Powołanie się na Polską Normę może być datowane (przez podanie numeru normy oraz roku ustanowienia) lub nie datowane (przez podanie tylko numeru normy). Oznacza to, odpowiednio, że powołane zostało konkretne wydanie danej normy lub też, że należy stosować wydanie najnowsze.
Powołanie się na PN w przepisie prawnym nie zmienia jej dobrowolnego statusu, chyba że ustawodawca świadomie chce ten status zmienić, co jest możliwe przez wyraźne wskazanie tylko w postanowieniach innej ustawy. Jeżeli w przepisie wprowadzającym obowiązek stosowania normy miało miejsce powołanie datowane, to obowiązek ten dotyczy konkretnej wersji normy, do czasu zmiany przepisu.
"Nieobowiązkowość" norm nakłada większą odpowiedzialność na wykonawców i projektantów czyniąc wymagania zawarte w normach jako swoiste minimum które powinno być wypełnione, więc praktycznie są obowiązkowe, bo w przypadku odstępstwa, należy wykazać, że zastosowane rozwiązania są nie tylko bezpieczne, ale i funkcjonalne- w niczym nie odbiegają od uznanych reguł technicznych, a nawet są pod tym względem lepsze...
Połączenia wyrównawcze - elektryczne połączenie przewodzących części dostępnych i przewodzących części obcych , wykonane w celu obniżenia różnicy potencjałów między nimi do wartości dopuszczalnej długotrwale w określonych warunkach środowiskowych ;
Porażenie prądem elektrycznym – skutki patofizjologiczne wywołane przepływem prądu elektrycznego przez ciało człowieka lub zwierzęcia.
Powinien, należy. Formy słowne używane w normalizacji od dawna określają słowa, których używamy określając wymaganie. Jeżeli gdzieś w normie napisane jest: ''powinno być" lub "należy" - to jest to wymagane. Natomiast użyte określenia: "nie powinno, nie należy, nie dopuszcza się"- również oznaczają wymaganie.
Jeśli coś zaleca się oznacza to, że jest to zalecane ale nieobowiązkowe (nie jest wymaganiem), tak samo jak : nie zaleca się -> nie jest zalecane. Jeśli coś dopuszcza się-> oznacza: może lub mogą (być).
Powinien = należy
Nie powinien = nie należy = nie dopuszcza się
Zaleca się = jest zalecane
Nie zaleca się = nie jest zalecane
Nie jest wymagane = nie wymaga się = dopuszcza się nie ...
Może = mogą = jest możliwe
Nie jest możliwe = nie może być = jest niemożliwe (by)
Słowo "musi" nie jest używane.
Prąd błądzący – prąd elektryczny płynący z ziemi poza celowo wykonanym obwodem elektrycznym , a w terenie uzbrojonym płynący również z metalowymi rurociągami , pancerzami kabli lub przewodami ochronnymi obcych obwodów , na skutek uziemienia jednego z przewodów co najmniej w dwóch punktach ;
Prąd obliczeniowy (obwodu ) – prąd przewidywany w obwodzie elektrycznym podczas normalnej pracy ;
Prąd przeciążeniowy – prąd przetężeniowy powstały w nieuszkodzonym obwodzie elektrycznym.
Prąd przetężeniowy – dowolna wartość prądu większa od wartości znamionowej ; dla przewodów wartością znamionową jest obciążalność prądowa długotrwała.
Prąd rażeniowy – prąd przepływający prze ciało człowieka lub zwierzęcia który może powodować skutki patofizjologiczne ;
Prąd różnicowy (prąd resztkowy ) – geometryczna (wektorowa) suma wartości skutecznej prądów płynących przez wszystkie przewody (części) czynne w określonym punkcie instalacji elektrycznej ;
Prąd upływowy (instalacji elektrycznej ) – prąd przepływający z obwodu elektrycznego do ziemi lub innych części przewodzących obcych warunkach normalnych
Prąd zwarcia – prąd o wartości przekraczającej dopuszczalne obciążenie instalacji , pojawiający się w obwodzie elektrycznym na skutek wystąpienia zwarcia (stanu zwarcia )- prąd przetężeniowy powstały w wyniku połączenia ze sobą - bezpośrednio lub przez impedancję o pomijalnie małej wartości - przewodów, które w normalnych warunkach pracy instalacji elektrycznej mają różne potencjały.
Przepięcie przejściowe (atmosferyczne lub łączeniowe ) – maksymalna (szczytowa) wartość napięcia krótkotrwałego w instalacji elektrycznej i w urządzeniach z nią współpracujących , która może wystąpić na wskutek wyładowań atmosferycznych , włączeń lub wyłączeń w sieciach zasilających lub w instalacji elektrycznej , a także w chwili początkowej pojawienia się zwarcia lub przerwy w tej instalacji ;
Przepięcie atmosferyczne zredukowane – przepięcie przejściowe atmosferyczne o wartości , która przez ochronnik (odgromnik) włączony najczęściej na początku instalacji elektrycznej została ograniczona do poziomu odpowiadającego trzeciej lub drugiej kategorii przepięć ;
Przetężenie – stan zwarcia lub przeciążenia instalacji elektrycznej , w której natężenie prądu płynącego w obwodach elektrycznych długotrwale przekracza wartość dopuszczalną ;
Przewód elektryczny – element instalacji elektrycznej służący do przewodzenia prądu , wykonany z materiału o dobrej przewodności elektrycznej w postaci drutu , linki lub szyny , izolowany lub bez izolacji ;
Przewód ochronno- neutralny (PEN)- uziemiony przewód (żyła przewodu) spełniający jednocześnie funkcję przewodu ochronnego i przewodu neutralnego. Skrót PEN stanowi kombinację oznaczenia przewodu ochronnego PE i przewodu neutralnego N. Przewód ten powinien mieć przekrój nie mniejszy niż 10 mm2 dla żył miedzianych i 16 mm2 dla żył aluminiowych. Inne są wymagania dla przewodu PEN, a inne wymagania posiadał przewód zerowy .
Przewód neutralny (N) – przewód elektryczny mający służyć do przesyłania energii elektrycznej , połączony bezpośrednio z punktem neutralnym źródła zasilania lub ze sztucznym punktem neutralnym .
Przewód ochronny (PE)- przewód elektryczny (żyła przewodu - wymagana przez określone środki ochrony przeciwporażeniowej ) przeznaczony do przyłączenia: części objętych połączeniem wyrównawczym, głównej szyny uziemiającej, uziomu oraz uziemionego punktu neutralnego źródła zasilania lub sztucznego punktu neutralnego. Przewody ochronne PE należy doprowadzać do styków ochronnych gniazd wtyczkowych i do wszystkich wypustów oświetleniowych.
Przewód oponowy – przewód elektryczny niskiego napięcia jedno – lub wielożyłowy o żyłach giętkich i o wzmocnionej powłoce ochronnej z materiałów elastycznych , służący do zasilania odbiorników ruchomych i przenośnych ;
Przewód uziemiający – przewód ochronny łączący główną szynę (zacisk) uziemiający z uziomem ;
Przewód wyrównawczy – przewód ochronny zapewniający wyrównanie potencjałów ;
Przyłącze elektryczne – odcinek podziemnej lub napowietrznej linii elektrycznej , łączący zewnętrzną sieć zasilającą ze złączem znajdującym się w budynku.
Przyłącz- w elektroenergetyce nie istnieje.
Przyłączyć- przyłączenie do sieci, przyłączenie instalacji odbiorczej, przyłączenie silnika, przyłączenie oprawy oświetleniowej, przyłączenie grzejnika...
W tych przypadkach użycie określenia "podłączyć" jest błędne i nie należy go używać. Nieprawidłowość wyrazu „podłączać” jest ogólnie uznawana, toteż spotyka się go w mowie coraz rzadziej, a z literatury technicznej zniknął on już niemal zupełnie, jednak złe nawyki mogą powracać i nasilać się.
Podłączyć- w elektroenergetyce nie istnieje- patrz przyłączyć.
Punkt rozdziału – miejsce w instalacji elektrycznej (np. puszka rozgałęźna , styki łącznika lub przełącznika wieloobwodowego ) w którym doprowadzona energia elektryczna rozdzielana jest do więcej niż jednego obwodu elektrycznego.
Punkt rozdziału przewodu PEN (na przewód N i PE)- wydzielenie z żyły ochronno- neutralnej PEN, przewodu neutralnego N i ochronnego PE. W sieciach oraz instalacjach o układzie TN są pożądane liczne uziemienia przewodów PEN oraz przewodów PE- a nie uziemianie punktu rozdziału PEN. Jest to zalecane- ale nieobowiązkowe, gdyż czasami jest to technicznie niemożliwe. Należy przy tym pamiętać, że raz rozdzielonych przewodów PE i N nie wolno ponownie połączyć.
Reaktancja (opór bierny ; oporność urojona ) – składowa urojona impedancji zespolonej ;
Rezystancja (opór czynny ; oporność czynna )- składowa rzeczywista impedancji zespolonej :
Rozdzielnia - wyodrębniona część stacji elektroenergetycznej lub autonomiczny fragment sieci elektroenergetycznej w którym następuje rozdział energii elektrycznej bez zmiany napięcia; obiekt (przestrzeń, obszar, pomieszczenie) gdzie znajdują się urządzenia rozdzielcze i aparatura pomiarowa- zespół urządzeń służących do rozdzielania energii elektrycznej.
Rozdzielnica (główna tablica zasilająca ) – zespół odpowiednio dobranej i wzajemnie połączonej aparatury rozdzielczej , zabezpieczeniowej , łączeniowej i pomiarowo – kontrolnej usytuowany , w szafce wolno stojącej , przyściennej lub wnękowej (często wraz ze sterownicą ) – z jednej strony połączonej ze złączem doprowadzającym energię elektryczną z sieci , a z drugiej – z wewnętrznymi liniami zasilającymi (wlz) ;
Rozdzielnice i sterownice ; aparatura rozdzielcza i sterownicza – urządzenia przeznaczone do włączenia w obwody elektryczne , spełniające jedną lub więcej z następujących funkcji : zabezpieczenie , sterowanie , odłączenie , łączenie .
Rozłącznik - łącznik elektryczny używany do wyłączania prądów roboczych, o wartościach nie przekraczających dziesięciokrotnej wartości prądu znamionowego. Przy pomocy rozłącznika ( a także odłącznika) można zamknąć, bądź otworzyć obwód zasilający.
Rozłączniki izolacyjne z bezpiecznikami (bezpiecznikowe)- rozłączniki, w których otwarcie obwodu następuje przez wysunięcie bezpiecznika z gniazda. Rozłącznikami takimi są np. rozłączniki modułowe serii R300.
Sieć elektryczna wysokiego i średniego napięcia – zespół linii napowietrznych i kablowych wraz ze stacjami rozdzielniczymi , łączeniami i innymi urządzeniami pomocniczymi , służącymi do przesyłania i rozdziału energii wysokiego i średniego napięcia z elektrowni do sieci niskiego napięcia ;
Sieć elektryczna niskiego napięcia (rozdzielcza)- zespół linii napowietrznych i kablowych wraz ze stacjami rozdzielniczymi , łącznikami i innymi urządzeniami pomocniczymi , służącymi do przesyłania i rozdziału energii elektrycznej niskiego napięcia od stacji transformatorowej średniego napięcia do zacisków wyjściowych wewnętrznych linii zasilających (wlz) bądź przetwarzania i rozdziału energii elektrycznej.
Stacja transformatorowa (stacja elektroenergetyczna) – zespół urządzeń w tym przede wszystkim transformator , znajdujących się we wspólnym pomieszczeniu lub innym miejscu niedostępnym dla osób postronnych – przeznaczony do przetwarzania bądź przetwarzania i rozdziału energii elektrycznej ;
Stopień ochrony IP (stopień ochrony obudowy elektrycznego ) – miara (stopień ) zapewnienia przez obudowę urządzenia elektrycznego ochrony przed : dotknięciem do części czynnych i ruchomych oraz przedostawaniem się do wnętrza obudowy ciał stałych i wody , sprawdzona znormalizowanymi metodami prób ; umieszczany na tabliczce znamionowej stopień ochrony IP urządzenia składa się z dwóch liter : IP (International Protection ) oraz dwóch cyfr , z których pierwsza oznacza stopień zabezpieczenia przed dostaniem się obcych ciał , a druga – przed wnikaniem wody i szkodliwymi jej skutkami.
Tablica administracyjna (rozdzielnica odbiorów administracyjnych ) - zespół urządzeń składający się z odpowiedniej aparatury rozdzielczej , zabezpieczającej , łączeniowej i pomiarowo – kontrolnej , znajdujący się w szafce przyściennej lub wnękowej , zlokalizowanej w bezpośrednim sąsiedztwie rozdzielnicy głównej budynku lub stanowiący jej integralną część , przeznaczony do rozdziału i zasilania poszczególnych odbiorów administracyjnych.
Tablica licznikowa (bezpiecznikowa ,wyłącznikowa ) – konstrukcja służąca do instalowania liczników energii elektrycznej i urządzeń zabezpieczających poszczególne obwody odbiorcze gdy liczniki instalowane są w korytarzach lub klatkach schodowych tablica ta służy wówczas tylko do instalowania urządzeń zabezpieczających obwody odbiorcze ;
Tor prądowy – część (fragment ) obwodu elektrycznego.
Transformator (Transformator energetyczny ) – urządzenie elektryczne przeznaczone do przetwarzania energii elektrycznej prądu przemiennego o określonym napięciu na energię elektryczną o innym lub takim samym napięciu ;
Uprawnienia SEP Nie ma uprawnień SEP- są natomiast świadectwa kwalifikacji, które może wydać np. komisja działająca przy SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich), lub działająca przy mleczarni- co nie oznacza, że są to uprawnienia SEP-mleczarskie. W jednym jak i w drugim przypadku a także w każdym innym o którym nie wspomniałem, mamy do czynienia z Świadectwem Kwalifikacji.
Urządzenia elektryczne – wszystkie urządzenia i elementy instalacji elektrycznej przeznaczone do takich celów jak : wykształcanie , przekształcanie , przesyłanie , rozdział lub wykorzystywanie energii elektrycznej ; są to np. maszyny , transformatory ,aparaty , przyrządy pomiarowe , urządzenia zabezpieczające , oprze wodowanie , odbiorniki.
Urządzenie nieprzenośne (stacjonarne) - urządzenie nieruchome, którego przemieszczanie podczas normalnego użytkowania jest trudne, bo ma dużą masę (co najmniej 18 kg w przypadku urządzeń powszechnego użytku) i jest pozbawione uchwytów do ręcznego przenoszenia.
Urządzenie stałe - urządzenie nieruchome przymocowane do podłoża lub dowolnej innej konstrukcji stałej.
Uziemienie – połączenie bezpośrednie lub pośrednie określonego punktu obwodu elektrycznego z ziemią w celu zapewnienia bezpiecznej i prawidłowej pracy urządzeń elektrycznych.
Uziom – przedmiot lub zespół przedmiotów umieszczonych w gruncie (ziemi) , tworzący elektryczne połączenie przewodzące z tym gruntem (ziemią) ;
Uziomy niezależne – uziomy umieszczone w takich odległościach od siebie , że maksymalny prąd mogący przepływać w jednym uziomie nie wpływa w sposób znaczący na zmianę potencjału w innych uziomach.
Wewnętrzna linia zasilająca (wlz) – linia przedlicznikowa łącząca instalację odbiorczą ze złączem bezpośrednio lub pośrednio - poprzez główną rozdzielnicę. Przekroje przewodów wlz należy wymiarować na obciążalność długotrwałą nie mniejszą niż 50A. W przypadku przewodów miedzianych przekrój ten powinien wynosić co najmniej 10mm, co z pewnymi ograniczeniami spełnia wymagania ich ochrony od przeciążeń.
Urządzenie ochronne rożnicowoprądowe (wyłącznik przeciwporażeniowy różnicowoprądowy) wyłącznik samoczynny, wyposażony w człony pomiarowy i wyzwalający , wywołujące w przypadku wystąpienia prądów różnicowych większych od znamionowego prądu wyzwalającego wyłączenia z zasilania wszystkich biegunów instalacji chronionej , co ma miejsce w stanach zakłóceń powodowanych np. prądem rażenia lub zwiększeniem prądu upływowego.
W wyłączniki różnicowoprądowe 30 mA dla celów ochrony przeciwporażeniowej- uzupełniającej, powinny być wyposażone wszelkie obwody gniazd wtyczkowych o prądzie znamionowym nieprzekraczającym 20 A przeznaczone do użytkowania przez laików (osoby niewykwalifikowane, osoby postronne), wszelkie obwody odbiorcze do zasilania na wolnym powietrzu urządzeń przenośnych o prądzie znamionowym nieprzekraczającym 32 A oraz instalacje użytkowane w warunkach szczególnego zagrożenia których dotyczą arkusze 700 normy 60364 (norma "łazienkowa").
Wyłącznik - łącznik elektryczny mechanizmowy zdolny do załączania i wyłączania prądów w normalnych warunkach pracy obwodu, oraz prądu przeciążeniowego lub prądu zwarciowego.
Jego cechą jest to, że najczęściej posiada sygnalizację utworzenia 100% przerwy w obwodzie- co jest dosyć istotne, bo zapewnia jednoznaczność położenia styków.
Przy pomocy wyłącznika można "załączyć" lub "wyłączyć" zasilanie. Określenie "włączyć" jest błędne i nie należy go używać.
Rozróżniamy wyłączniki manewrowe i zabezpieczeniowe.
Wyłącznik manewrowy- służy do załączania i wyłączania zasilania. Wyłącznikami manewrowymi są np. wyłącznik oświetlenia, wyłącznik w listwie zasilającej PC itp.
Wyłącznik zabezpieczeniowy- jest wyposażony w urządzenia wyłączające samoczynnie zasilanie w sytuacjach awaryjnych. Wyłącznikami zabezpieczeniowymi są np. wyłączniki nadprądowe- instalacyjne (nazywane potocznie "eSami") i wyłączniki różnicowoprądowe (nazywane RCD).
Włącznik - nieistniejące urządzenie. Niezależnie od tego co twierdzą niektóre hurtownie i sklepy.
Załącznik- uzupełnienie np. umowy. W elektrotechnice nie istnieje.
Połącznik- nieprawidłowa nazwa łącznika z napędem drogowym pochodzącym od koła krzywkowego. Nazwa została wprowadzona jako handlowa i przez pewien czas "egzystowała" na rynku.
Przekładnik- transformator pomiarowy.
Przekładnik napięciowy- stosowany w sieciach wysokiego i średniego ( rzadko niskiego) napięcia w celu dostosowania napięcia znamionowego sieci do standardowego napięcia pomiarowego to jest 100 V. Dla przykładu: w sieci 6 kV stosuje się przekładniki 6000/100V .
Przekładnik prądowy - stosowany dla zamiany dużego prądu w obwodzie na standardową wielkość pomiarową 5 A (lub rzadziej 1 A). Dla przykładu : przekładnik 100/5 A oznacza transformator pomiarowy, w którym przepływ prądu 5 A w obwodzie wtórnym będzie oznaczał przepływ prądu 100 A w uzwojeniu pierwotnym. Uwaga: uzwojenie wtórne przekładnika musi być zwarte – bezpośrednio lub przez amperomierz.
Bocznik pomiarowy – rezystor równoległy w obwodzie prądu służący do odwzorowania prądu znamionowego w postaci standardowego napięcia pomiarowego – najczęściej 60 mV. Dla przykładu bocznik 200A/60 mV oznacza, że przepływ prądu stałego o wartości 200A spowoduje spadek napięcia na boczniku równy 60 miliwoltów.
Przetwornik – urządzenie przetwarzające różne wielkości fizyczne na standardowy sygnał pomiarowy. Dla pomiarów z wejściem pomiarowym elektrycznym są to sygnały : 0÷20 mA, 4÷20 mA i 0÷10 V. Po stronie „wejściowej” przetwornika mogą być różne wielkości np. ciśnienie, temperatura, ale także napięcie 60 mV z bocznika czy też prąd 5A z przekładnika.
Zasilanie kablowe magistralne (układ magistralny zasilania ) – zasilanie w energię elektryczną , polegające na wprowadzeni udo budynku kabla biegnącego wzdłuż ulicy (przyłącze kablowe ) a następnie wprowadzeniu go na zewnątrz i wprowadzeniu do następnego budynku ;
Zasięg ręki- dostępny wokół człowieka obszar o kształcie walca, o średnicy 2,5m, rozciągający się 2.5m ponad poziom ustawienia stóp i 1,25m poniżej tego poziomu.
Złącze instalacji elektrycznej – element łączący instalację elektryczną budynku z przyłączem ;
Zwarcie (stan zwarcia w obwodzie elektrycznym ) – połączenie punktów obwodu elektrycznego należących do różnych faz, lub połączenia jednego bądź większej liczby takich punktów z ziemią- bezpośrednio przez łuk elektryczny bądź pośrednio przez przedmiot o małej impedancji.
Źródło zasilania awaryjne – niezależne źródło energii elektrycznej (np. zespół prądotwórczy , bateria akumulatorów ) wytwarzające energię o parametrach i jakości odpowiadających energii elektrycznej z zewnętrznej sieci zasilającej , włączane ręcznie lub automatycznie w przypadkach przerw (awarii) w zasilaniu podstawowym ;
Źródło zasilania instalacji elektrycznej – złącze , do którego doprowadzona jest energia elektryczna z zewnętrznej sieci zasilającej ;
Źródło dla FELV – źródło prądu (do zasilania obwodu FELV ) o napięciu znamionowym nie przekraczającym napięcia dotykowego dopuszczanego długotrwale , które nie zabezpiecza dostatecznie przed możliwością przedostania się do zasilanego obwodu napięcia obcego ; źródłem takim jest np. transformator obniżający napięcie lub autotransformator ;
Źródło dla PELV lub SELV - źródło prądu (do zasilania odpowiednio obwodu PELV lub SELV ) o napięciu znamionowym nie przekraczającym napięcia dotykowego dopuszczalnego długotrwale , które ogranicza do minimum możliwość przedostania się do zasilanego obwodu napięcia obcego ; źródłem takim jest np. transformator ochronny , przetwornica dwumaszynowa lub bateria akumulatorów.
Trochę historii- czyli kilka pojęć dla przypomnienia
Przewód zerowy- jest/ był to przewód roboczy wyprowadzony z zerowego punktu układu (np. punktu gwiazdowego lub środkowego).
Przewód zerujący- jest/ był to przewód ochronny, łączący zerowany przedmiot z uziemionym przewodem zerowym.
Zerowanie- środek dodatkowej ochrony przeciwporażeniowej, polegający na połączeniu dostępnych przedmiotów metalowych z uziemionym przewodem zerowym sieci przystosowanej do zerowania.
Zacisk probierczy uziomowy- jest/ był to zacisk umieszczony w przewodzie uziemiającym lub uziomowym, przeznaczony do odłączenia uziemionych przedmiotów przy pomiarze rezystancji (oporu czynnego) uziemienia uziomu.
W starych przepisach odnoszących się do starych instalacji nie ma układu (pojęcia) TN-C , i inne są aktualne wymagania dla przewodu PEN a inne są/ były dla przewodu zerowego. Ważny jest rok oddania instalacji do użytkowania i obowiązujące wówczas przepisy, a wszelkie zmiany późniejsze w normach i przepisach dotyczą zawsze instalacji nowo budowanych lub remontowanych.
