Elektroda.pl
Elektroda.pl
X
Please add exception to AdBlock for elektroda.pl.
If you watch the ads, you support portal and users.

Przedwzmacniacze antenowe TV i R-ukf

Jerzy Cieślański 15 Sep 2004 15:09 13622 2
  • #1
    Jerzy Cieślański
    Level 21  
    Spotykając się z licznymi (a bardzo zróżnicowanymi) uwagami na forum co do stosowania przedwzmacniaczy antenowych w antenach do odbioru programów TV i R z nadajników naziemnych, pokusiłem się o zacytowanie stosownego fragmentu z poradnika Janusza Batora- "Anteny i instalacje antenowe" WKiŁ -Warszawa 1981, ze str. 248 dotyczącego uproszczonej teorii poprawy stosunku: Sygnału do szumów, w wyniku stosowania takich przedwzmacniaczy.


    11.7. Przedwzmacniacze antenowe.

    l) W związku z rozpowszechnieniem dwu terminów: „przedwzmacniacz"
    i „wzmacniacz" antenowy, należy wyjaśnić, że zazwyczaj w literaturze fachowej przez „przedwzmacniacz" rozumie się urządzenie służące do wstępnego wzmocnienia odbieranego sygnału, umieszczone jak najbliżej anteny odbiorczej.
    Nazwę tę używa się dla odróżnienia od „wzmacniacza antenowego", który może się znajdować w dalszej części instalacji antenowej.
    W przeprowadzanych tu rozważaniach oba terminy są równoprawne. Podkreślamy to z tego względu, że obie nazwy są często używane w tym samym znaczeniu.

    >>>> Przyp. cytanta: Ze względów technicznych przedwzmacniacz antenowy jest na ogół bardzo uproszczonym układem, w którym trudno uniknąć różnego typu zniekształceń wzmacnianego sygnału, czy zapewnić odpowiednią odporności na modulację skrośną, zwłaszcza przy dużej ilości sąsiadujących ze sobą sygnałów użytecznych (tzn. odbieranych programów TV i R) i przy wzmocnieniu powyżej 21-24dB (czyli 100 do 250 krotnym, chyba tzw.> napięciowym?).
    Dla tego najlepszym rozwiązaniem z punktu widzenia jakości wzmocnionego sygnału w.cz. (wysokiej częstotliwości) TV i R jest: zastosowanie bezpośrednio na zaciskach antenowych przedwzmacniacza o możliwie niski współczynniku wzmocnienia max. do 24dB;
    maksymalnym dopuszczalnym poziomie wyjściowym, przynajmniej powyżej 100udB;
    możliwie najniższym współczynniku szumów własnych, w dzisiejszych warunkach poniżej 3dB.
    Che ,Chę , już widzę jak wszyscy rzemieślnicy i sprzedawcy elektroniki na wiejskich targach przeprawiają dane techniczne w prospektach reklamowych swoich przedwzmacniaczy antenowych bo kto to sprawdzi. 8)
    Przedwzmacniacz antenowy ma w zasadzie zniwelować wpływ tłumienia sygnału w przewodzie antenowym w.cz. ", na odcinku od zacisków wyjściowych anteny-do wejścia na poddaszu :
    a) właściwego ("porządnego")wzmacniacza,
    b) przemiennika częstotliwości

    Drugie zadanie przedwzmacniacza to: obniżyć wpływ (najbardziej znaczący), współczynnika szumów wymienionych urządeń (na ogół stosunkowo dużego, bo powyżej 7dB do 14dB-w starych przemiennikach) na sumaryczny wypadkowy stosunek:"Sygnał do szumu", który uzyskuje abonent, odbiorca, na wejściu głowicy w.cz. telewizora, w mieszkaniach.
    Właściwego wzmocnienia należy dokonać pod dachem za pomocą odpowiednio doskonalszego wzmacniacza.
    Do wzmacniania w instalacjach profesjonalnych,
    (lub nawet w instalacjach indywidualnych w domkach jednorodzinnych, gdzie trzeba zapewnić odpowiednie wzmocnienie kompensujące straty sygnału na elementach prawidłowo wykonanej instalacji rozgałęźnej z kilkoma, lub kilkunastoma gniazdami antenowymi)
    czyli do prawidłowego wzmocnienia szerokiego pasma sygnałów z dużą ilością sygnałów użytecznych, stosuje się znacznie bardziej rozbudowane wzmacniacze np.tzw.budynkowe z tzw. stopniem mocy.
    Wzmacniacze te muszą spełniać ostre wymagania techniczne co do odpowiednio niskiego poziomu i ilości dodawanych do sygnału użytecznego zniekształceń i zakłóceń własnych przez co określane bywają jako wykonywane w technologii PUSH-PULL (ktoś mi tłumaczył, że chyba w mowie potocznej znaczyłoby to , że to co wprowadzisz <sygnał> to to samo wyprowadzisz bez zbędnych dodatków) czyli zapeniającej minimalne zniekształcanie wzmacnianych sygnałów.
    Tego typu najprostrze wzmacniacze budynkowe mają w zależności od wykonania wzmocnienie 27, 30, 33dB, maksymalny poziom wyjściowy 114, 117, i 119udBV , możliwość regulacji poziomu sygnału i korekcji wzmocnienia w funkcji częstotliwość, współczynnik szumów własnych powyżej 7dB. Ceny Brutto od 250zł w górę.<<<


    11.7.1. Przeznaczenie przedwzmacniaczy antenowych
    i korzyści wynikające z ich stosowania 1)


    Jeżeli natężenie pola w miejscu odbioru jest mniejsze od ok. 100 uV/m w zakresach I—III i ok. 500 uV/m w zakresach IV—V, dobry odbiór telewizyjny za pomocą konwencjonalnych instalacji antenowych jest praktycznie niemożliwy. W takich przypadkach, a także wtedy, gdy wymaga się szczególnie długich przewodów zasilających (na przykład przy umieszczeniu, masztu antenowego na pobliskim wzgórzu), niezbędne jest zastosowanie przedwzmacniaczy antenowych, czyli miniaturowych wzmacniaczy o małym współczynniku szumów, umieszczonych blisko zacisków wejściowych anteny odbiorczej. Korzyści, jakie stąd wynikają wyjaśnimy odwołując się do rys. 11.34.

    Załóżmy, że współczynniki szumów przedwzmacniacza i odbiornika wynoszą odpowiednio: Fp i Fo, zaś wzmocnienia mocy: Kp i Ko (w W/W).



    Rys. 11.34. Instalacja odbiorcza z przedwzmacniaczem antenowym
    >>>> tu na razie jeszce nie wiem jak go wstawić jeśli mam go na pulpicie w: "Imaging, TIF" :? <<<<l — antena, 2 — przedwzmacniacz, s — przewód zasilający,
    4 — przystawka zasilająca, 5 — odbiornik

    Tłumienie przewodu zasilającego oznaczamy literą ap, pamiętając, że ap [W/W] = e "do potęgi minus 2al" <=1 "równe lub mniejsze od jedności"
    oraz: A [dB] = 10 Ig l:ap.
    Jakość odbioru uzależniona jest od wielkości:

    N= PA : Psz

    gdzie PA jest mocą sygnału użytecznego, pobraną z anteny, zaś Psz—sumaryczną mocą szumów własnych całej instalacji, odniesioną do zacisków wejściowych (antenowych).

    Zgodnie z równaniem (5-1) miarą tej mocy szumów jest wypadkowy współczynnik szumów całej instalacji Fz



    Psz [W]= Usz"kwadrat" [V] "dzielone przez Ro [ohm] =(k * To * "delta"f) * Fz = c * Fz,

    (11-7 )



    Wypadkowy współczynnik szumów układu złożonego z kilku stopni połączonych kaskadowo oblicza się według następującego równania:

    Fz = F1 + {(F2 - 1) : K1)} + {(F3 - 1) : (K1 * K2)} + .......

    (11-8 )

    gdzie:
    F1, F2, F3 —współczynnik szumów stopni: l, 2, 3 ... (licząc od strony zacisków wejściowych), K1, K2, K3...—wzmocnienia mocy poszczególnych stopni.

    Wspomnieć jeszcze należy, że odcinek przewodu zasilającego powoduje nie tylko ap -krotne zmniejszenie mocy sygnału, ale także dodatkowy wzrost szumów na wejściu odbiornika. Ten wzrost szumów można obliczyć zakładając, że współczynnik szumów odcinka przewodu wielkiej częstotliwości wynosi Fprz = l : ap. W przypadku przewodu bezstratnego Fprz = l, co oznacza, że tor zasilający nie wnosi do instalacji antenowej żadnych szumów dodatkowych.

    Rozpatrzymy obecnie dwa rodzaje instalacji antenowych, z takimi samymi antenami, przewodami zasilającymi i odbiornikami TV. Zakładamy, że w całej instalacji zachodzi idealne dopasowanie
    impedancji.

    a. Instalacja bez przedwzmacniacza antenowego (rys. 4-6). Zgodnie z równaniami (11-7) i (11-8 ) otrzymamy

    Fz1 = (1 : ap) + {(Fo - 1) : ap} = Fo : ap
    oraz
    N1 = PA : Psz1 = (PA * ap) : (c * Fo)

    b. Instalacja z przedwzmacniaczem antenowym (rys. 11.34).

    Fz2 = Fp + {((1 : ap) - 1) : Kp} + {(Fo - 1) : (ap * Kp)} = Fp + {(Fo - ap) : (ap * Kp)}
    oraz
    N2 = PA : Psz2 = PA : {c * ( Fp + {(Fo - ap) : (ap * Kp)})}
    W wyniku zastosowania przedwzmacniacza osiąga się poprawę (zysk) stosunku sygnału do szumów o wartości:

    Q = N2 : N1 = (Fo * Kp) : {ap * (Fp * Kp - 1) + Fo} [W/W] równanie(11-9)

    lub

    Q = "pierwiastek kwadratowy z" {(Fo * Kp) : (ap * {(Fp * Kp - 1) + Fo})} [uV/uV] równanie(11-10)

    Przeciętne parametry nowoczesnego przedwzmacniacza tranzystorowego w zakresach I—III wynoszą: Kp = 16 dB (40 W/W), Fp = 5,5 dB (3,6 W/W).
    >>>> Przypis cytanta: Tu należy pamiętać, że powinien to być ( w przypadku dzisiejszych przedwzmacniaczy montowanych do puszki antenowej) współczynnik szumów liczony dla całego przedwzmacniacza, (jeśli ktoś chciałby się bawić w obliczanie poprawy stosunku : Sygnał do Szumów dla konkretnego wyrobu) czyli liczony razem z symetryzatorem na wejściu wzmacniacza.
    Praktycznie takie dane można tylko otrzymać u producentów z uwzględnieniem powyższego zastrzeżenia.
    Niestety, za zwyczaj w sklepach rtv sprzedających takie przedwzmacniacze, brak jakichkolwiek danych, a sprzedawcy nawet nie wiedzą o co się ich pyta.<<<<

    Zakładając A = 6 dB (ap = 0,25 W/W) i Fo = 10 dB (10 W/W) jako wartości typowe, otrzymamy:

    Q = 8,75 W/W =~~ 3 uV/uV lub Q = 10 Ig 8,75 = 9,4 dB

    Oznacza to, że jeżeli w zakresie III można zadowalająco odbierać program TV za pomocą konwencjonalnej instalacji antenowej przy minimalnej wartości natężenia pola równej np. 300 uV/m, to dzięki zastosowaniu przedwzmacniacza odbiór będzie jeszcze możliwy przy natężeniu pola równym ok. 100 uV/m z taką samą anteną jak poprzednio.

    Dzięki ogromnemu postępowi w dziedzinie tranzystorów wielkiej częstotliwości produkuje się obecnie przedwzmacniacze o bardzo małych rozmiarach, wymagające znikomej mocy zasilania (poniżej l W), odporne na zmiany temperatury otoczenia w granicach -20—+60°C.

    >>> przyp. cyt. :Anprel-plus podaje w swoim katalogu iż produkuje przedwzmacniacz SWA- MGF-01 , antenowy na zakres (z rysunku) 100-900MHz, a od 0 do1000mMHz jeszcze coś tam "sieje" zbudowany na jednym tranzystorze, , którego współczynnik szumów własnych wynosi F= 0,1-0,2dB, na odkrytej płytce nie ekranowanej płytce, (nie wiadomo jednak czy łącznie z symetryzatorem wejściowym czy bez, który może "dokładać: od 0,6db na zakresie III do 1,5dB na IV i V, wzmocnienie G=25dB z charakterystyką w zasadzie płaską w funkcji częstotliwości, tak przynajmniej wynika z rysunku.
    Jedyne "ale" do tego cacuszka to to , że nie ma go ani w sklepach ani na wiejskich targach ani w hurtowniach z artykułami elektronicznymi.
    Drugie ale, to informacja, której udzielił mi parę lat temu na P.W. pan Marcin Ebert, że w zasadzie to nieekranowany przedwzmacniacz zawsze będzie miał wypadkowy współczynnik szumów powyżej 3dB.<<<

    http://www.anprel-plus.com.pl/

    Przedwzmacniacze umieszcza się w pobliżu anteny, np. na maszcie antenowym lub na poddaszu albo bezpośrednio w antenowej puszce ochronnej. W obydwu przypadkach zastosowania, wkładki wzmacniające umieszczone wewnątrz obudowy, mogą być takie same. Wkładki te są produkowane przez niektóre firmy zagraniczne w szerokim asortymencie na różne kanały i zakresy częstotliwości.
    Jeżeli przedwzmacniacz nie jest wyposażony we własny zasilacz prądu stałego, wtedy dodatkowym wyposażeniem instalacji antenowej musi być przystawka zasilająca o napięciu wyjściowym prądu stałego w granicach 12—24 V.

    Doprowadzenie energii prądu stałego z przystawki do przedwzmacniacza odbywa się na ogół za pomocą oddzielnej pary przewodów. Możliwe jest także wykorzystanie w tym celu przewodu wielkiej częstotliwości i wówczas przystawki zasilające oraz przedwzmacniacze wyposaża się w obwody separujące układy zasilania od układów w.cz.

    Jeżeli w instalacji antenowej przeznaczonej do odbioru kilku programów radiofonicznych i telewizyjnych zachodzi konieczność zastosowania przedwzmacniaczy kanałowych, to instalacje te znacznie się komplikują.
  • #2
    kasprzyk
    Electrician specialist
    Wydaje mi się, że ten post powinien byc zamieszczony z pogrubioną nazwą na początku tego działu i zatytuowany:
    Zanim zadasz pytanie, przeczytaj ten post... :)

    pozdrawiam
  • #3
    Jerzy Cieślański
    Level 21  
    OBLICZENIA TEORETYCZNE poprawy Q=N'/N (stosunku "Sygnał do Szumu"),
    rozpatrywanej porównawczo dla instalacji antenowej bez przedwzmacniacza antenowego i instalacji antenowej z przedwzmacniaczem antenowym typu: SWA-MGF 01 f-my Anprel-plus, (zastosowanym w antenie szerokopasmowej).



    W pierwszej wersji obliczeń pominiemy wpływ strat sygnału w szerokopasmowym symmetryzatorze antenowym,
    ponieważ znajduje się on, zarówno w instalacji antenowej z przedwzmacniaczem jak i w instalacji porównawczej bez przedwzmacniacza.
    Innymi słowy jeśli w obu porównywanych typach instalacji antenowych jest to ten sam symetryzator,
    to można go potraktować jako stały element anteny, obniżający po prostu jej zysk energetyczny o 1.6 dB -(w skali logarytmicznej), lub o współczynnik 1.44 W/W - (w skali proporcjonalnej).

    Producent podaje, że współczynnik szumów przedwzmacniacza SWA-MGF 01 wynosi F= 0.1-0.2 dB.
    Do obliczeń weźmiemy wartość maksymalną współczynnika szumów, podaną (w skali logarytmicznej)
    czyli 0.2 dB
    a równoważną krotności podawanej w tj. Watt "na" Watt (w skali proporcjonalnej),
    czyli (1.05 W/W).

    Wzmocnienie odczytane z rysunku charakterystyki wzmocnienia przedwzmacniacza SWA-MGF 01, w funkcji częstotliwości, zamieszconego na stronie internetowej producenta, wynosi:
    G=24 dB, (316 W/W), dla częstotliwości 470-478MHZ, czyli 21kanału TV.
    Współczynnik szumów typowego odbiornika telewizyjnego przyjmnuję jako:
    Fo= 8 dB, (6,31 W/W)

    - OBLICZENIA DLA KANAŁU 21 TV
    I tak dla teoretycznej instalacji, bez strat w kablu antenowym, (w której, odbiornik telewizyjny znajdowałby się tuż przy samej antenie tj.: l=0 metrów kabla, A=0dB tłumienia sygnału) poprawa stosunku "Sygnał do Szumu"; Q= N'/N,
    (gdzie N= Ps/Psz, N'= Ps'/Psz')
    wyniosłaby:

    (l=0 m, A=0 db)-> 7.7dB (5.915 W/W)

    Dla instalacji rzeczywistych, z kablem antenowym typu np. KOKA799, dla przykładowych długości kabla antenowego łączącego antenę z odbiornikiem poprawa stosunku "Sygnał do Szumu" wynosiłaby odpowiednio:

    (l=15m, A=2.00dB) ----> 9.65dB (9.272 W/W)

    (l=25m, A=3,35dB) ---> 11.05dB (12.662 W/W)

    (l=35m, A=4,70dB) ---> 12.15dB (16.833 W/W)

    (l=60m, A=8.04dB) ---> 15.30dB (34.040 W/W)

    (l=100m, A=13.40dB) -> 19.65dB (91.93 W/W)



    A TERAZ "POMĘDRKUJMY".

    Widać tu wyraźnie, że teoretycznie, wzmacnianie słabego sygnału przedwzmacniaczem niskoszumowym zastosowanym tuż na wejściu wysokoszumowej głowicy w.cz. odbiornika, też znacznie poprawia wypadkowy stosunek "Sygnał do Szum".

    Między innymi, w ten sposób, czyli przez fabryczne zastosowanie w głowicy w.cz. na jej wejściu, niskoszumowego, szerokopasmowego stopnia wzmacniającego (przedwzmacniacza) sygnałów w.cz., wykonuje się czasem odbiorniki telewizyjne o tzw. wysokiej czułości tj. przeznaczone do użytkowana na terenach o słabym poziomie natężenia pola elekromagnetycznego.

    Natomiast w praktyce, takie zamontowanie przedwzmacniacza blisko wejścia odbiornikowego, może być trudne do zrealizowania,
    bo może powodować problemy z przesterowaniem głowicy w.cz.,
    jeśli do anteny szerokopasmowej, oprócz bardzo słabych sygnałów wymagających wzmocnienia docierają również silne sygnały, takiego wzmocnienia nie wymagające.

    Zastosowanie przedwzmacniacza na zaciskach anteny z paru względów praktycznych jest korzystniejsze.
    Poprawia znacznie lepiej,wypadkowy stosunek "Sygnał do Szumu" sygnałów zarówno tych słabych jak i tych silnych (zwłaszcza dla bardzo długich przewodów antenowych np. 100-150m, kiedy np. antena odbiorcza jest zamocowana na pobliskim wzgórzu).


    Dla uzyskania obrazu dobrej jakości na ekranie telewizora poziom sygnałów docierających do wejścia głowicy w.cz. nie powinien być ani za słaby ani za mocny i dla typowych odbiorników telewizyjnych powinien wynosić minimum 60dBuV, maximum 80dBuV.

    Zamontowanie przedwzmacniacza w antenie, a więc na początku kabla antenowego pozwala zminimalizować wpływ tłumienia kabla na pogorszenie całkowitego stosunku "sygnał do Szumu", mające szczególnie znaczący wpływ na jakość obrazu telewizyjnego uzyskiwanego z sygnałów słabych.
    Jednocześnie tłumienie długiego przewodu antenowego działa jak tłumnik sygnału, zapobiegając nadmiernemu poziomowi sygnałów silnych docierających do wejścia głowicy w.cz.
    dzięki czemu rozrzut poziomów sygnałów silnych i sygnałów słabych, "powinien" łatwiej zmieścić się w dopuszczalnym zakresie od 60dbuV do 84dBuV.
    Będzie tak oczywiście przy korzystnym rozkładzie poziomów i częstotliwości tych sygnałów,
    (i) o ile sam przedwzmacniacz nie ulega wzbudzeniu w podobnej sytuacji, czyli dużego zróżnicowania poziomu sygnałów.

    Przy bardzo dużych różnicach poziomów sygnałów, zachodzi potrzeba (i możliwość) przy odbiorze z różnych nadajników znajdujących się w różnych kierunkach,
    aby słabe sygnały odbierać z rozbudowanych anten o dużym zysku energetycznym i wzmacniać je oddzielnie za pomocą przedwzmacniaczy kanałowych o dużej selektywności, a następnie sumować z sygnałami silnymi nie wzmacnianymi, a pozyskiwanymi z anten o mniejszym zysku energetycznym
    (i wymiarach dostosowanych do potrzeb i wymogów technicznych uzasadnionych rachunkiem ekonomicznym).

    W praktyce, instalatorzy mierzą wszystkie poziomy miernikem sygnałów, dobierając osprzęt wzmacniający "w zależności od potrzeb" a te zbyt wysokie sygnały odpowiednio obniżają.

    Do obniżania poziomu sygnałów zbyt silnych, służą tłumiki antenowe.
    W sprzedaży spotyka się również tzw. strojone, korektory antenowe na zakres UHF, stosowane do tłumienia zbyt silnych sygnałów o określonej częstotliwości.
    Przykładowy korektor to KA-03 f-my AMS -wykonany w postaci trzech szeregowo połączonych jednokanałowych pułapek częstotliwości, umieszczonych w ekranowanej obudowie, zaopatrzonej na wyjściu i wejściu w gniazda typu "F".
    Tłumienie pojedynczej pułapki wynosi 12dB,
    a przy dostrojeniu do tej samej częstotliwości dwóch lub trzech pułapek, wynosi odpowiednio 15dB lub 18dB.
    Tłumienie sygnału w paśmie przepustowym (poza zakresem częstotliwośći działania pułapek szer. ok 4 kanałów) wynosi ok. 1.5dB.

    W procesie projektowania profesjonalnych instalacji antenowych (kablowych) dąży się do uzyskania zbliżonego poziomu wszystkich sygnałów dostarczanych do każdego odbiornika przez odpowiednie stosowanie:
    - anten odbiorczych zysku enegetyczny dobranym do danych warunków,
    - wzmacniaczy o odpowiednio dobranym wzmocnieniu,
    - tłumników antenowych i przemienników częstotliwości dla sygnałów zbyt silnych,
    - przedwzmacniaczy antenowych dla sygnałow słabych.

    PODSUMOWUJĄC
    Poprawa łącznego stosunku "Sygnał do Szumu" Q, po zastosowaniu na zaciskach antenowych rozpatrywanego przedwzmacniacza SWA-MGF 01, w przybliżeniu, wydaje się być prawie równa sumie: strat tłumienia na kablu antenowym A i różnicy pomiędzy współczynnikiem szumów Fo głowicy w.cz. odbiornika a współczynnikem szumów Fp przedwzmacniacza antenowego,
    czyli można w przybliżeniu wyrazić wzorem:
    Q= (~) Fo-Fp +A (dB)

    Warto zauważyć, że nawet dla słabych sygnałów w IV-V zakresie TV-UHF-(470-790MHz),
    - przy długości niskotłumiennego przewodzie antenowego KOKA 799 DIGI, nie przekraczającej 10m,
    - gdzie tłumienie sygnału w przewodzie antenowym dla częstotliwości 60 kanału TV wyniesie 1.7 dB,
    - zastosowaniu niskotłumiennego szerokopasmowego symetryzatora Telmor SA-3/0.8dB
    - lub półfalowego symetryzatora pętlowego-(rezonansowego, bal-un) dla anten kilku-kanałowych,
    można zrezygnować ze stosowania typowego przedwzmacniacza antenowego dostępnego na rynku, o współczynniku szumów powyżej F=1,8+1.7=2.5 dB,
    jeśli na strychu zastosowany jest wzmacniacz wielozakresowy z wbudowanymi przdwzmacniaczami strojonymi np. typu CMU-108 f-my Hirschmann, dla którego producent podaje współczynnik szumów w zakresie UHF, F= 3.5dB.

    Można przypuszczać, że dla innych częstotliwości niż kanał 21 TV, poprawa Q współczynnika "Sygnał do Szumu" może być mniejsza lub większa, ze wględu na różne tłumienie przewodu antenowego dla innych częstotliwości sygnału.

    W dalszym ciągu obliczeć możnaby się pokusić o sprawdzenie, czy podobna zależność (teoretyczna) wystąpi dla innych typów przedwzmacniaczy antenowych, o mniejszym i o większych wzmocnieniu, oraz dla większych i mniejszych współczynników szumów głowicy w.cz. odbiornika telewizyjnego.
    Być może pozwoliłoby to ocenić teoretycznie, kiedy przedwzmacniacz antenowy warto zastosować a kiedy jeszcze nie, (lub już nie). :)