"Naczynie wzbiorcze jest to zbiornik stalowy o kształcie walca lub prostopadłościanu.
Zadaniem naczynia wzbiorczego jest przejęcie przyrostu objętości nośnika ciepła powstałego na skutek wzrostu jego temperatury oraz połączenie instalacji kotła z atmosferą.
Objętość właściwa wody podgrzanej do temperatury +60'C zwiększa się o ok. 2% , a wody o temperaturze +95'C o ok. 4%.
Oznacza to , że po całkowitym napełnieniu instalacji o pojemności 10 m3 wodą o temperaturze +20'C i po podgrzaniu jej do temperatury +95'C , objętość wody wzrośnie o 378,3 dm3.
Aby zapobiec zwiększeniu ciśnienia w instalacji , spowodowanego wzrostem objętości nośnika ciepła , które może ją uszkodzić , należałoby usunąć nadmiar wody poza instalację C.O.
Po obniżeniu temperatury i zmniejszeniu objętości właściwej nośnika ciepła , górna część instalacji zostałaby pozbawiona wody.
Aby temu zapobiec , w najwyższym punkcie instalacji przyłącza się naczynie wzbiorcze , które na pewien czas przejmuje wzrost objętości ogrzewanego nośnika ciepła.
Spód naczynia wzbiorczego powinien znajdować się co najmniej 0,3 m nad najwyżej położonym punktem grzewczym.(uzależnione to jest innymi warunkami np. od umieszczenia pompy)
Np. mając pompę na powrocie kotła naczynie należy umieścić znacznie wyżej bo aż 0,7 x H (wysokość podnoszenia pompy) , co przy popularnej pompie Por25 – 40 (wysokość podnoszenia słupa wody 4 m.) wymusza umieszczenie naczynia na wysokości 0,7 x 4 = 2,8 m. ponad najwyżej położony punkt grzewczy.
Naczynie wzbiorcze należy umieszczać w miarę możliwości w linii pionowej nad źródłem ciepła.
Jeżeli ze względów budowlanych nie jest to możliwe , to długość L poziomego odcinka rury bezpieczeństwa nie powinna być większa niż 40m.
Jeżeli długość L > 10a , gdzie a jest długością pionowego odcinka wznośnej rury bezpieczeństwa między źródłem ciepła i pierwszym jej załamaniem , to średnicę rury bezpieczeństwa należy zwiększyć.
Urządzenia te należy umieszczać w pomieszczeniach ogrzewanych lub o temperaturze wyższej niż 0'C.
W przeciwnym razie niezbędna jest izolacja cieplna naczyń wzbiorczych.
Opcjonalnie można zastosować rurę cyrkulacyjną (opis niżej w tekście)
Do połączenia instalacji C.O. z atmosferą służy rura odpowietrzająca wykonana z przewodu o średnicy 15 mm. w kształcie fajki o długości 100 mm.
Rurę taką montuje się na górnej pokrywie naczynia wzbiorczego lub na rurze przelewowej.
Służy ona do odpowietrzania , poprzez naczynie wzbiorcze , napełnianej wodą instalacji C.O. i do napowietrzania w czasie opróżniania z wody w przypadku awarii kotła lub innego elementu.
Rura taka jest także nazywana urządzeniem odpowietrzająco-napowietrzającym.
Rurą bezpieczeństwa łączy się bezpośrednio kocioł lub inne źródło ciepła z górną wypełnioną powietrzem częścią naczynia wzbiorczego i poprzez rurkę odpowietrzająco-napowietrzającą z atmosferą.
Zadaniem rury bezpieczeństwa jest niedopuszczenie do zwiększenia ciśnienia w kotle , np. wskutek zamknięcia zaworu odcinającego kocioł od instalacji przy trwającym cały czas spalaniu paliwa.
Rurę bezpieczeństwa trzeba dołączyć bezpośrednio do górnej części kotła lub do instalacji na odcinku między kotłem a najbliższym zaworem.
Na rurze bezpieczeństwa nie wolno montować jakichkolwiek zaworów.
Na całej długości , z wyjątkiem odcinków pionowych , prowadzi się ją z odpowiednim wzniesieniem , aby możliwy był przepływ wody i nie zbierało się powietrze.
Zmiany kierunku wykonuje się tylko za pomocą łuków o promieniu (mierzonym do osi przewodu) równym co najmniej 1,5 średnicy przewodu.
Zmiany te mogą być związane z koniecznością powiększenia średnicy rury.
Średnica rury bezpieczeństwa zależy od mocy cieplnej kotła.
Oblicza się ją za pomocą wzoru.
Najmniejsza dopuszczalna średnica nominalna wznośnej rury bezpieczeństwa wynosi 25 mm.
Rurą wzbiorczą łączy się spód naczynia wzbiorczego (wodną jego część) z dolną częścią kotła lub instalacji , między kotłem a najbliższym zaworem.
Wymagania dotyczące sposobu prowadzenia opadowej rury bezpieczeństwa są takie same jak podane w opisie rury bezpieczeństwa.
Średnicę wewnętrzną rury wzbiorczej oblicza się wg. wzoru.
Najmniejsza dopuszczalna średnica opadowej rury bezpieczeństwa wynosi 25 mm.
Zgodnie z PN-91/B-02413 w małych instalacjach C.O. (kocioł o mocy do 25 kW) można stosować jako rurę bezpieczeństwa część instalacji.
Rura cyrkulacyjna to połączenie rury bezpieczeństwa z wodną częścią naczynia wzbiorczego.
Wykonuje się ją z przewodu o średnicy nominalnej 20 mm.
Rura cyrkulacyjna jest potrzebna do przepływu nośnika ciepła przez naczynie wzbiorcze , co chroni je przed zamarznięciem.
Rurą przelewową nadmiar nośnika ciepła powstały w instalacji odpływa z naczynia wzbiorczego do zlewu w kotłowni.
Średnicę rury przelewowej przyjmuje się równą średnicy rury bezpieczeństwa.
Dołącza się ją do naczynia wzbiorczego na poziomie najwyższego stanu wody.
W naczyniach o całkowitej pojemności przekraczającej 50 dm3 dolna krawędź przyłączenia rury przelewowej powinna znajdować się 100 mm. poniżej wierzchu naczynia.
W małych naczyniach wzbiorczych , o pojemności całkowitej do 50 dm3 ,poziom ten znajduje się 50 mm. poniżej wierzchu naczynia.
Na rurze przelewowej nie wolno montować jakichkolwiek zamknięć lub zaworów.
Rurę sygnalizacyjną należy podłączyć na wysokości najniższego poziomu wody w naczyniu tj. 50 mm. powyżej dna naczynia.
Średnica jej powinna wynosić 20 mm. , choć dopuszcza się zmniejszenie średnicy do 15 mm. jeśli mierzona w pionie odległość od naczynia wzbiorczego nie przekracza 4 m.
Rura sygnalizacyjna kończy się zaworem odcinającym nad zlewem w kotłowni.
Przed zaworem odcinającym należy zamontować hydrometr."
Zadaniem naczynia wzbiorczego jest przejęcie przyrostu objętości nośnika ciepła powstałego na skutek wzrostu jego temperatury oraz połączenie instalacji kotła z atmosferą.
Objętość właściwa wody podgrzanej do temperatury +60'C zwiększa się o ok. 2% , a wody o temperaturze +95'C o ok. 4%.
Oznacza to , że po całkowitym napełnieniu instalacji o pojemności 10 m3 wodą o temperaturze +20'C i po podgrzaniu jej do temperatury +95'C , objętość wody wzrośnie o 378,3 dm3.
Aby zapobiec zwiększeniu ciśnienia w instalacji , spowodowanego wzrostem objętości nośnika ciepła , które może ją uszkodzić , należałoby usunąć nadmiar wody poza instalację C.O.
Po obniżeniu temperatury i zmniejszeniu objętości właściwej nośnika ciepła , górna część instalacji zostałaby pozbawiona wody.
Aby temu zapobiec , w najwyższym punkcie instalacji przyłącza się naczynie wzbiorcze , które na pewien czas przejmuje wzrost objętości ogrzewanego nośnika ciepła.
Spód naczynia wzbiorczego powinien znajdować się co najmniej 0,3 m nad najwyżej położonym punktem grzewczym.(uzależnione to jest innymi warunkami np. od umieszczenia pompy)
Np. mając pompę na powrocie kotła naczynie należy umieścić znacznie wyżej bo aż 0,7 x H (wysokość podnoszenia pompy) , co przy popularnej pompie Por25 – 40 (wysokość podnoszenia słupa wody 4 m.) wymusza umieszczenie naczynia na wysokości 0,7 x 4 = 2,8 m. ponad najwyżej położony punkt grzewczy.
Naczynie wzbiorcze należy umieszczać w miarę możliwości w linii pionowej nad źródłem ciepła.
Jeżeli ze względów budowlanych nie jest to możliwe , to długość L poziomego odcinka rury bezpieczeństwa nie powinna być większa niż 40m.
Jeżeli długość L > 10a , gdzie a jest długością pionowego odcinka wznośnej rury bezpieczeństwa między źródłem ciepła i pierwszym jej załamaniem , to średnicę rury bezpieczeństwa należy zwiększyć.
Urządzenia te należy umieszczać w pomieszczeniach ogrzewanych lub o temperaturze wyższej niż 0'C.
W przeciwnym razie niezbędna jest izolacja cieplna naczyń wzbiorczych.
Opcjonalnie można zastosować rurę cyrkulacyjną (opis niżej w tekście)
Do połączenia instalacji C.O. z atmosferą służy rura odpowietrzająca wykonana z przewodu o średnicy 15 mm. w kształcie fajki o długości 100 mm.
Rurę taką montuje się na górnej pokrywie naczynia wzbiorczego lub na rurze przelewowej.
Służy ona do odpowietrzania , poprzez naczynie wzbiorcze , napełnianej wodą instalacji C.O. i do napowietrzania w czasie opróżniania z wody w przypadku awarii kotła lub innego elementu.
Rura taka jest także nazywana urządzeniem odpowietrzająco-napowietrzającym.
Rurą bezpieczeństwa łączy się bezpośrednio kocioł lub inne źródło ciepła z górną wypełnioną powietrzem częścią naczynia wzbiorczego i poprzez rurkę odpowietrzająco-napowietrzającą z atmosferą.
Zadaniem rury bezpieczeństwa jest niedopuszczenie do zwiększenia ciśnienia w kotle , np. wskutek zamknięcia zaworu odcinającego kocioł od instalacji przy trwającym cały czas spalaniu paliwa.
Rurę bezpieczeństwa trzeba dołączyć bezpośrednio do górnej części kotła lub do instalacji na odcinku między kotłem a najbliższym zaworem.
Na rurze bezpieczeństwa nie wolno montować jakichkolwiek zaworów.
Na całej długości , z wyjątkiem odcinków pionowych , prowadzi się ją z odpowiednim wzniesieniem , aby możliwy był przepływ wody i nie zbierało się powietrze.
Zmiany kierunku wykonuje się tylko za pomocą łuków o promieniu (mierzonym do osi przewodu) równym co najmniej 1,5 średnicy przewodu.
Zmiany te mogą być związane z koniecznością powiększenia średnicy rury.
Średnica rury bezpieczeństwa zależy od mocy cieplnej kotła.
Oblicza się ją za pomocą wzoru.
Najmniejsza dopuszczalna średnica nominalna wznośnej rury bezpieczeństwa wynosi 25 mm.
Rurą wzbiorczą łączy się spód naczynia wzbiorczego (wodną jego część) z dolną częścią kotła lub instalacji , między kotłem a najbliższym zaworem.
Wymagania dotyczące sposobu prowadzenia opadowej rury bezpieczeństwa są takie same jak podane w opisie rury bezpieczeństwa.
Średnicę wewnętrzną rury wzbiorczej oblicza się wg. wzoru.
Najmniejsza dopuszczalna średnica opadowej rury bezpieczeństwa wynosi 25 mm.
Zgodnie z PN-91/B-02413 w małych instalacjach C.O. (kocioł o mocy do 25 kW) można stosować jako rurę bezpieczeństwa część instalacji.
Rura cyrkulacyjna to połączenie rury bezpieczeństwa z wodną częścią naczynia wzbiorczego.
Wykonuje się ją z przewodu o średnicy nominalnej 20 mm.
Rura cyrkulacyjna jest potrzebna do przepływu nośnika ciepła przez naczynie wzbiorcze , co chroni je przed zamarznięciem.
Rurą przelewową nadmiar nośnika ciepła powstały w instalacji odpływa z naczynia wzbiorczego do zlewu w kotłowni.
Średnicę rury przelewowej przyjmuje się równą średnicy rury bezpieczeństwa.
Dołącza się ją do naczynia wzbiorczego na poziomie najwyższego stanu wody.
W naczyniach o całkowitej pojemności przekraczającej 50 dm3 dolna krawędź przyłączenia rury przelewowej powinna znajdować się 100 mm. poniżej wierzchu naczynia.
W małych naczyniach wzbiorczych , o pojemności całkowitej do 50 dm3 ,poziom ten znajduje się 50 mm. poniżej wierzchu naczynia.
Na rurze przelewowej nie wolno montować jakichkolwiek zamknięć lub zaworów.
Rurę sygnalizacyjną należy podłączyć na wysokości najniższego poziomu wody w naczyniu tj. 50 mm. powyżej dna naczynia.
Średnica jej powinna wynosić 20 mm. , choć dopuszcza się zmniejszenie średnicy do 15 mm. jeśli mierzona w pionie odległość od naczynia wzbiorczego nie przekracza 4 m.
Rura sygnalizacyjna kończy się zaworem odcinającym nad zlewem w kotłowni.
Przed zaworem odcinającym należy zamontować hydrometr."
