Elektroda.pl
Elektroda.pl
X
Please add exception to AdBlock for elektroda.pl.
If you watch the ads, you support portal and users.

Wzmacniacz słuchawkowy - hybryda z audiotonu

aftys6 22 Mar 2011 01:14 41637 79
Automation24
  • Wzmacniacz słuchawkowy - hybryda z audiotonu

    Witam

    Założenie
    Podstawowym założeniem w projekcie było zbudować wzmacniacz o niewygórowanej cenie, z tego co było w domu, zachowując jednocześnie jakość odtwarzania dźwięku na dość dobrym poziomie.
    Zbudowałem już 2 wzmacniacze na układach scalonych jednak ich kompaktowa jakość przetwarzania dźwięku mnie nie zadowoliła.
    Jako że nie tak dawno na stronie audiotonu pojawił się nowy projekt hybrydy słuchawkowej postanowiłem go sprawdzić.

    Link do schematu i opisu


    Części
    Projekt został praktycznie przekopiowany, jedynymi zmianami była zmiana wartości dzielnika wejściowego R1/R2. Wartości dobierałem doświadczalnie celem lekkiego przytłumienia.
    Początkowo układ zasilałem trafem 26 V, jednak zbyt wysokie napięcie anodowe lampy psuło trochę tony wysokie - były jednym słowem zbyt piskliwe - a może to tylko moje odczucie ;)
    Ostatecznie metodą prób i błędów ustanowiłem zasilanie na poziomie 23 V odwijając kilka zwoi z wtórnego.
    Mocy trafa nie mierzyłem, ale posiada ono znaczny zapas - nie nagrzewa się praktycznie wcale. Transformator ustawiałem doświadczanie, po obróceniu o 90 st były słyszalne lekkie przegłosy sieciowe. Powyższe ustawienie zapewnia całkowitą cisze nawet na maksymalnym wzmocnieniu.
    Większość części pochodzi z domowych zapasów. Kupiłem jedynie kondensatory elektrolityczne i trochę drobnicy
    Kilka rezystorów są to 1 % polskie bodajże ELFY. Pozostałe rezystory są to zwykłe 5 %, z tym że parowane dla obu kanałów.
    Różnice głośności między kanałami są niesłyszalne.

    Uruchomienie
    Po zmontowaniu całości układ odpalił prawie od strzału.
    Po pierwszym odpaleniu był problem z sygnałem wejściowym, jak się okazało z winy tanich kabli. Ostatecznie użyłem kabli sygnałowych naszej rodzimej produkcji z lat 80-tych ;)

    Lampa.
    Zastosowałem radziecką 6N23P, próbowałem także z ecc 88 tesli, ale brzmienie na rosyjskiej było ciekawsze i taka została.
    Tranzystory mocy to buz 11, miałem ich sporo więc grzech było nie użyć.
    Potencjometr telpod, wtyk duży jack, chińcze - neutrik (prawie jak złocone), włącznik - najprostszy ze sklepu elektrycznego.

    Bezpieczeństwo
    Uzwojenie pierwotne zabezpieczone bezpiecznikiem 200 mA, wszelkie styki, łączenia napięciowe (te na 230 V) zabezpieczone termokurczkami.
    Kabel zasilający - 2 żyłowy z zapasów unitrowskich ;) Z racji obudowy z tworzywa stwierdziłem że nie ma potrzeby stosować kabla z linia uziemiająca.

    Obudowa
    Co do obudowy to chciałem by była maksymalnie surowa i minimalistyczna, zrezygnowałem więc z wszelkich oznaczeń.
    Z tego co pamiętam obudowa ma oznaczenie Z 17

    Osłuch.
    Teraz najciekawsza części opisu.
    Mogę podpaść wielu osobom ale muszę przyznać że wzmacniacz gra dobrze i ciekawie.
    Testowałem go podpiętego bezpośrednio do odtwarzacza CD bez ingerencji jakichkolwiek polepszaczy w stylu korektorów itd.
    Odsłuchu dokonywałem na moich Pioneerach se390 i pożyczonych akg 518.
    Porównania dokonałem z kilkoma innymi wzmacniaczami/zestawami.
    Grają dużo lepiej niż wieża philips FW 545, Radmor 5102, onkyo tx 2500.
    Z odsłuchanych dostępnych mi sprzetów jedynie NAD c 320 miał wg mnie ciekawszy dźwięk.
    A jeżeli chodzi o muzykę to lubię dobry rock, zarówno polski jak i zagraniczny, czasem też słucham trochę muzyki instrumentalnej.
    Przy muzyce w stylu lup cup nie testowałem bo nie lubię takiej, no i nie posiadam na CD wiec odtworzenie z mp3 mogło by być mocno przekłamane.
    Ciekawe odczucie dają koncertówki słuchane na w/w wzmacniaczy i na pioonerach.
    Dodam że oceny dokonałem subiewktywnie na podstawie moich wymagań i preferencji muzycznych ;)

    Teraz pokora.
    Poknociłem z ustawieniem płytki, jest zbyt blisko przedniej ścianki ale chciałem żeby była dobra cyrkulacja powietrza więc tak już zostało.
    Potencjometr znajduje się dość blisko lampy, obawiałem się o uszkodzenie i wykonałem osłonę metalową z naparstka.
    Radiator kolidował w gniazdem słuchawkowym. Musiałem go wylutować , położyć i umocować od nowa na leżąco.

    Koszta:
    Obudowa 10 zł,
    Kondensatory elektrolityczne ok 10 zł
    Drobnica ok 12-14 zł
    Resztę elementów miałem.

    Zdjęć z budowy nie ma dużo z racji że wzmacniacz powstawał po kawałku przez 3 miesiące

    To chyba tyle moich wypocin.
    Czekam na wszelkie opinie.


    Wzmacniacz słuchawkowy - hybryda z audiotonu Wzmacniacz słuchawkowy - hybryda z audiotonu Wzmacniacz słuchawkowy - hybryda z audiotonu Wzmacniacz słuchawkowy - hybryda z audiotonu Wzmacniacz słuchawkowy - hybryda z audiotonu

    Cool? Ranking DIY
    About Author
    aftys6
    Level 19  
    Offline 
    Has specialization in: instalajacje elektr. mieszkaniowe, początkujacy lampowiec
    aftys6 wrote 476 posts with rating 94, helped 8 times. Live in city Wrocław. Been with us since 2009 year.
  • Automation24
  • #2
    Krzysztof Kamienski
    Level 43  
    Przepraszam, do czego służą te trzy radiatory w tej lampowej konstrukcji? A schemacik dało by się obejrzeć? Coś mi się wydaje, po tych dwóch przewodach idących od transformatora do płytki, że Koleżka ,,zestabilizowuje :D " napięcie anodowe do celów żarzenia lampy. Jeżeli tak, a innej możliwości raczej nie widzę, to faktycznie na zasadzie - po trupach do celu - LAMPA musi być.
  • Automation24
  • #3
    kedzi1
    Level 18  
    Kolego Krzysztof Kamienski ten wzmacniacz to hybryda więc siłą rzeczy są tam i tranzystory. Chociaż fajnie było by zobaczyć schemat.
    Konstrukcja ciekawa, można tylko pomarudzić nad plastykową obudową, mogła by być z metalu, nawet z tych gotowych.
  • #4
    Ekolog
    Level 13  
    Krzysztof Kamienski wrote:
    Przepraszam, do czego służą te trzy radiatory w tej lampowej konstrukcji? A schemacik dało by się obejrzeć? Coś mi się wydaje, po tych dwóch przewodach idących od transformatora do płytki, że Koleżka ,,zestabilizowuje :D " napięcie anodowe do celów żarzenia lampy. Jeżeli tak, a innej możliwości raczej nie widzę, to faktycznie na zasadzie - po trupach do celu - LAMPA musi być.


    Dobrze było by przeczytać chociaż temat w jakim się pisze wtedy można dorzucić jakiś skromny komentarz od siebie chyba że przeczytało się temat a nie zna się pojęcia hybryda panie "Krzysztof Kamienski" to raczej niewskazane byłoby jakkolwiek się wypowiadać przed uzupełnieniem braków.

    Co do konstrukcji to tak jak kolega przede mną można by do tej obudowy sie przyczepić reszta będzie ok :)
    Pozdrawiam
  • #6
    bsw
    Level 20  
    Wzmacniacz fajny - niezłym pomysłem jest w nim wykorzystanie prądu podkładu tranzystorów wyjściowych do żarzenia lamp. Sam przymierzam się do wykonania tego projektu. Zrobiłem już płytkę tylko czasu brak na dokończenie...

    Mam kilka pytań:

    1. Czy bardzo grzeją się radiatory ?

    2. Co to za słuchawki na pierwszym zdjęciu (z ich konstrukcji wnoszę że to jakieś tonsile - sd409) ?

    3. Jak sobie radzi wzmacniacz z obciążeniem 600ohm - bo na stronie audiotonu jest mowa tylko o impedancji 32 omów ?

    4. Czy testowałeś/odsłuchiwałeś swoją konstrukcję również z innymi/lepszymi słuchawkami ?
  • #7
    Mark II
    Level 22  
    Składową zmienną wypadałoby zewrzeć kondensatorami do masy, bo po uwzględnieniu oporności grzejnika lampy, układ upodobni się trochę do wzmacniacza różnicowego. Chyba, że na schemacie z Audiotonu jest błąd, ale nie sądzę.
    Chodzi mi o zablokowanie punktu Pp do masy odpowiednim kondensatorem, szczególnie, że rezystancja nagrzanego włókna lampy (ok. 14Ω) jest większa niż R9 i R9A.
  • #8
    aftys6
    Level 19  
    Witam
    Tak jak już koledzy napisali to jest "hybryda" więc tranzystory nie są niczym nowym w takich konstrukcjach.

    Link do opisu i schematu zamieścił kolega rom2002

    Co do obudowy to racja, nie jest genialna i piękna ale stosujemy czasem takie w pracy i mogę po prostu mieć je w cenach producenta. Z obróbką też jest łatwiej niż z metalem.

    Co do pytań:
    1. Radiatory ukł. wzmacniacza grzeją się słabo, po 2 godzinach można je spokojnie trzymać w palcach. Radiator na stabilizatorze grzeje się mocniej, ale też tragedii nie ma i temperatura mieści się w granicach 50-60 st.
    Temperatura wewnątrz obudowy po paru godziny pracy to ok 35 st przy temp. pokojowej ok 20 st.

    2. Słuchawki na zdjęciu to faktycznie tonsilowskie sd 409

    3. Jeżeli chodzi o wyższe obciązenie , w tym przypadku SD mają coś ok 600 ohmów , słychać że są minimalnie cichsze jednak nie ma tragedi bo nadrabiają dość wysoką skutecznością.

    4. Co do testu na innych słuchawkach to tak jak pisałem testowałem na AKG i pionnerach se390m - które wg mnie dorównują pod względem jakości odtwarzania dźwięku modelom z wyższych półek cenowych.
    Ciekawie wzmacniacz brzmi w zestawie gramofon analogowy + wzmacniacz + sd 409.

    Lada dzień pożyczę na wieczór Sennheiser HD 598 wiec może coś powiem o współpracy z lepsza klasą sprzętu.
  • #9
    Pain
    Level 25  
    Mógłbyś dokładniej opisać na czym polegała różnica pomiędzy 6N23P, a ECC88?
  • #10
    aftys6
    Level 19  
    Fizycznie chyba niczym. Natomiast jest chyba różnica w parametrach lampy.
    Z tego co pamiętam ecc88 ma nieznacznie większy prąd żarzenia.
    Moja to wersja EW , czyli jest to radziecka lampa wojskowa o zwiększonej wytrzymałości.
    Po każdorazowym wymianie lampy dokonywałem pomiarów i ew zmieniałem nastawy potencjometrów P1 i P2
  • #11
    Pain
    Level 25  
    Mnie akurat chodziło o różnicę w dźwięku, na czym polega to ciekawsze brzmienie radzieckiej?
  • #12
    Majsterek90
    Level 10  
    Możesz wzbogacić projekt o schemat płytki?
  • #13
    aftys6
    Level 19  
    Pain wrote:
    Mnie akurat chodziło o różnicę w dźwięku, na czym polega to ciekawsze brzmienie radzieckiej?

    To już tłumacze.
    W moim odczucie rosyjska lampa miała wyraźniejsze średnie zakresy dźwięku a na tym mi dość mocno zależało. Bas był nieco słabszy ale to akurat nie jest wadą wg mnie. Różnice słychać mocno w muzyce akustycznej. Słuchając koncertów dżemu można wychwycić mocniejsze przebicie się gitary akustycznej i werbla - tak bym to opisał w namacalny sposób :D

    Generalnie rosyjska 6N23P lepiej mi przypadła do gustu. Może być to także wpływ stanu lampy, przepracowanych godzin itd. 6N23P kupiłem jako nieużywane ze stanu magazynowego.
    Kupiłem okazyjnie E88CC JJ electronics . Za kilka dni powinna dojść, wtedy dokonam porównania z 6N23P

    Majsterek90 - schemat masz w linkach kilka postów wyżej.
  • #14
    .3lite
    Level 17  
    aftys6 wrote:

    Początkowo układ zasilałem trafem 26 V, jednak zbyt wysokie napięcie anodowe lampy psuło trochę tony wysokie - były jednym słowem zbyt piskliwe - a może to tylko moje odczucie ;)
    Ostatecznie metodą prób i błędów ustanowiłem zasilanie na poziomie 23 V odwijając kilka zwoi z wtórnego.


    To troszkę myli i zrozumiałem, że napięcie na anodzie lampy wynosi 23V, nie każdy przeglądał audioton więc przydałoby się abyś dodał, że napięcie jest podwyższane do tych 80V.
  • #15
    Mark II
    Level 22  
    Mam jeszcze pytanie do autora lub osób, które wykonały ten wzmacniacz. Jak wygląda sprawa z przesłuchem między kanałami?
  • #16
    bsw
    Level 20  
    aftys6 wrote:
    2. Słuchawki na zdjęciu to faktycznie tonsilowskie sd 409
    3. Jeżeli chodzi o wyższe obciązenie , w tym przypadku SD mają coś ok 600 ohmów , słychać że są minimalnie cichsze jednak nie ma tragedi bo nadrabiają dość wysoką skutecznością.
    Też mam takie słuchawki i sie zastanawiam czy stać je na coś więcej z dobrym wzmacniaczem - tak czy inaczej zbuduję go niebawem...
    aftys6 wrote:
    Lada dzień pożyczę na wieczór Sennheiser HD 598 wiec może coś powiem o współpracy z lepsza klasą sprzętu.
    To czekamy na relację...

    Mam jeszcze pytanie dot. transformatora - ja zamierzam zastosować posiadany TS15/80 - 15W 2x12V. Nie obciążony daje ok. 26V ale nie wiem czy nie będzie za słaby.
    Jakiej mocy jest Twoje trafo?
    Czy nie grzeje się zanadto?
  • #17
    thom87
    Level 12  
    Witam.

    Wzmacniacz bardzo ładny jeśli chodzi o płytkę i wykonanie jej, obudowa mniej.
    Mimo wszystko proponował bym odsunąć płytkę od potencjometru a obudowę zaekranować od wewnątrz jeśli nie chcesz jej zmieniać na metalową.
    Możesz też przy ekranowaniu zrobić osobną komorę dla transformatora a w niej mały otwór na przewód doprowadzający do wzmacniacza.
    Ja tak zrobiłem w swoim wzmacniaczy na TPA1620 i stał się praktycznie odporny na zakłócenia elektromagnetyczne np telefon komórkowy i dect.
    Do takiego stopnia że można na nim położyć telefon i ledwo przebija jak dzwoni!
    Do ekranu można użyć blachy stalowej, miedzianej czy mosiężnej.
    Ja użyłem mosiężnej była łatwiej dostępna, w miarę tania i super się ją lutowało.
    Pozdrawiam.


    A jak wygląda sprawa szumów własnych?
    Czy ten wzmacniacz generuje cokolwiek czy jednak nie?
    Jakiej firmy zastosowałeś stabilizator?
    Pozdrawiam.
  • #18
    Mark II
    Level 22  
    Szumów raczej nie będzie bo 6N23P lub E(P)CC88 to lampy niskoszumne, a tutaj pracują w dodatku z dość małym wzmocnieniem.
  • #19
    kris16
    Level 13  
    Wzmacniacz poprawnie złożony ja bym dał ekranowanie między transformatorem a płytką . A obudowę użył bym metalową lub wyłożył folią aluminiową (poprawia właściwości ekranujące obudowy) za to dam 5/6
    A tak na marginesie
    W sd 409 radze wtyk zmienić na 6.3 bo te 3.5 zwłaszcza te które masz szybko się psują (własne doświadczenia z tymi wtyczkami)
    Sam buduje ten wzmacniacz ale mój będzie na płytce z avt ale to ta sama (tylko z błędami no cóż)Masz jakieś rady dla budujących ten wzmacniacz ?
  • #20
    thom87
    Level 12  
    Witam,
    Jakiego typu jest błąd w płytce AVT? W opisie czy w ścieżkach?
    Prosił bym o jakiś opis. Zastanawiałem się nad zakupem jej w AVT.

    Pozdrawiam
  • #21
    bsw
    Level 20  
    thom87 wrote:
    Jakiego typu jest błąd w płytce AVT? W opisie czy w ścieżkach?
    Prosił bym o jakiś opis.
    Opis jest na audiotonie:

    Na płytce drukowanej zakupionej w AVT, diodę D3 należy wlutować odwrotnie - zgodnie z rysunkiem płytki na mojej stronie.

    Żeby było śmieszniej to pdf do termotransferu na stronie audiotonu też ma błąd - ale w sumie też nic wielkiego - wystarczy przeciąć jedną ścieżkę.
  • #22
    aftys6
    Level 19  
    Witam
    Póki co wzmacniacz raczej będzie w plastiku.
    Spodobała mi się sam idea hybrydy i zaczynam już myśleć na ulepszeniami wersji.
    Chcę zastosować ECC 83jak przedwzmacniacz więc co za tym idzie będę przerabiał cały układ zasilania i wzmacniacza po swojemu. obudowa też raczej będzie metalowa i ładniejsza.

    Co do szumów to tak jak pisałem, wzmacniacz jest cichy nawet przy rozkręceniu gałki wzmocnienia na maximum.
    Stabilizator LM to toschiba z izolowaną blachą radiacyjną.

    kris16 co do rad to tak jak pisałem, warto zminjejszyć eksperymentalnie wzmocnienie na dzielniku wejściowym bo wg mnie wzmacniacz dostawał za wysoki sygnał wejściowy.

    Tak jak pisał bsw na schemacie AVT należy wlutować odwrotnie D3.
    Zanim zaczniesz instalacje to przejrzyj dokładnie schemat a się nie pomylisz ;)
  • #23
    thom87
    Level 12  
    Właśnie oglądałem płytkę (ze strony audiotonu), rysunek rozmieszczenia elementów porównywałem schemat (kawałek w okolicach D3) i nie rozumiem co jest źle (chodzi mi o przecinanie ścieżek).
    Nie widziałem jeszcze płytki AVT i pewnie tu jest problem.
    Czy ktoś może bliżej naświetlić sprawę?
    A jeśli chodzi o szum to miałem na myśli własny wzmacniacza, czyli przy gałce skręconej do zera (zwarte wejście).
    Ale jeśli nawet przy rozkręconej głośności nic nie słychać to dobrze.

    Pozdrawiam
  • #24
    bsw
    Level 20  
    thom87 wrote:
    Właśnie oglądałem płytkę (ze strony audiotonu), rysunek rozmieszczenia elementów porównywałem schemat (kawałek w okolicach D3) i nie rozumiem co jest źle (chodzi mi o przecinanie ścieżek).
    Błąd jest tylko na pdf do termotransferu i dot. elementów R12/R12A.

    thom87 wrote:

    Nie widziałem jeszcze płytki AVT i pewnie tu jest problem.
    Płytka AVT jest OK - tylko D3 odwrotnie narysowali na opisie.
  • #25
    kris16
    Level 13  
    U mnie okazało się że mocowania tranzystorów są zbyt blisko siebie musiałem tranzystory zmontować osobno i połączyć z płytką przewodami. diodę d3 trzeba odwrotnie wlutować.
  • #26
    thom87
    Level 12  
    Dziękuje za odpowiedzi. Zamówiłem płytkę, lampę i podstawkę i nie mogę się doczekać lutowania.
    Bardzo mnie ciekawi jaka różnica będzie w brzmieniu w porównaniu do scalonego wzmacniacza.
    Pozdrawiam.


    Czy możesz podać jakie tranzystory zastosowałeś w układzie?
    Ja mam w domu IRF530 z poprzedniego wzmacniacza co mi się nie do końca udał, mógł bym je wykorzystać do budowy tego.
    Ewentualnie jakie dałeś wartości elementów które trzeba było dobierać.
  • #27
    DDD83
    Level 11  
    Sam układ fajny.Jednak typ obudowy i jej wykonanie jak dla mnie nie do przyjęcia.Plastikowa obudowa do takiego urządzenia to nieporozumienie, zaś estetyka zewnętrzna woła o pomstę do nieba.Chyba wstyd by mi było coś takiego trzymać na meblach a co dopiero "chwalić" się tym w dziale DIY.
  • #28
    Mark II
    Level 22  
    Dalej nie ma odzewu na moje pytanie o przesłuch. A przecież nic nie pisałem o podawaniu wartości liczbowych, chciałem tylko wiedzieć czy jest. Żeby to sprawdzić wystarczy wejście jednego kanału zewrzeć z masą a na drugi podać sygnał i po prostu posłuchać co się dzieje w słuchawkach. Patrząc na sposób zasilania żarzenia lampy właśnie takich problemów się spodziewam, więc byłbym wdzięczny autorowi za rozwianie moich wątpliwości.
  • #29
    kris16
    Level 13  
    Czy mocno nagrzewa się wam tranzystor ifr 540 ? (u mnie nagrzewa się najbardziej ze wszystkich prawie 80°c)
  • #30
    thom87
    Level 12  
    Witam.
    Grzać się powinno bo to klasa A. Żeby rozwiać wątpliwości proponuję przeczytać:
    http://sklep.avt.pl/photo/_pdf/AVT2464.pdf
    W prawdzie nie jest to dokładnie taki sam wzmacniacz ale część jego została użyta do budowy tej hybrydy a zawarte tam wiadomości powinny dużo wyjaśnić.
    Pozdrawiam.

    Witam.
    Zastanawiam się czy dodatkowa dioda Zenera (równoległa do R105, C111, C110 o napięciu 85V) by nie była dobrym pomysłem i zabezpieczeniem przed zbyt wysokim napięciem anodowym.
    Myślałem też że w taki sposób byłyby zabezpieczone kondensatory w zasilaczu (C109,C110,C111) ale wydaje mi się że to niestety nie wiele pomoże w przypadku C109 gdyż nie dioda nie będzie miała aż takiego wpływy za rezystorem R104.

    P.S. Ile siły można użyć przy wkładaniu lampy?
    Podstawka wydaje się bardzo ciasna i boję się ją uszkodzić.
    Pozdrawiam.