NA WSTĘPIE
Na początku chciałbym wyjaśnić co oznacza końcówka "v3.2 final": cyferka trzy
oznacza że to mój trzeci z koleji skonstruowany sub, końcówka ".2" oznacza że
to wersja dwukrotnie poprawiana a "final" oznacza że to wersja końcowa i nie
planuje już żadnych więcej ingerencji, zmian lub przeróbek w tej konstrukcji...
JAK TO SIĘ ZACZĘŁO...
Historia tego suba zaczęła się dość dawno temu bo w wakacje 2003 kiedy to znudzony
swoim buczącym subem na głosniku Alphard LW1000 postanowiłem zrobić coś lepszego
ale mieszczącego się w moim zasięgu finansowym. Rozważałem wtedy trzy głośniki:
Alphard CW1202C, Tonsil 30/80/2 i Beyma 12BR70. Po głębszym rozważeniu
parametrów doszedłem do wniosku że najlepszym wyborem
będzie Beyma (CW1202C przegrał przez swoją mocożerność, wymagania co do objętości
skrzyni i niską efektywność przy obudowie zamknietej, 30/80/2 przez zbyt małe Xmax
i nietrwałe piankowe zawieszenie). Beyma ze swoją wysoką efektywnością, małymi
wymaganiami co do mocy napędu, dobrymi parametrami i kontrukcją stała się moim
wyborem dla mającego powstać wtedy nowego subika.
POCZĄTKI BUDOWY
Suba zacząłem konstruować jeszcze w tamte zeszłoroczne wakacje. Wtedy konstrukcja
jego była maksymalnie uproszczona: skrzynka, głośnik i dwa BR z doniczek cmentarnych.
Minimum kosztów minimów wysiłku. Goła surowa skrzynia - byle grało. Powodem takiego
stanu rzeczy był wysoki koszt głośnika który zeżarł praktycznie wszystkie fundusze
jakie miałem przeznaczone na budowe całego suba - musiałem sie ograniczyć do minimum.
Po wakacjach tak jakoś w listopadzie nastąpiła pierwsza jego przeróbka: wymieniłem te
dwie nieszczęsne doniczki na normalne BR zrobione z 6 rurek PCV, okleiłem suba
okleiną drewnopodobną a także zamontowałem mu z tyłu terminal z pozłacanymi zaciskami.
Niestety nie zaszpachlowałem obudowy no i "dzięki" temu pod okleiną było widać
wszystkie łączenia, dziurki, zgrubienia i inne niedoskonałości...ale niestety okleina
była już przylepiona więc nie za dużo można było poradzić.
DRUGA, FINALNA PRZERÓBKA
Sub w takim stanie jak opisałem wyżej stał aż do marca tego roku kiedy to postanowiłem
dokonać kompletnej przeróbki. Wykręciłem z niego wszystko, zdarłem szpetną okleinę a
pustą i gołą skrzynie zaniosłem do warsztatu i przez ponad miesiąc robiłem kompletny
upgarde. Oczywiście nie tworzyłem tego dzień w dzień po kilka godzin - czas trwania tej
przeróbki był taki długi gdyż nie miałem kasy na wszystkie elementy naraz i musiałem
niekiedy czekać aż uzbieram potrzebną sume na jakiś element. Po tej pracy sub uzyskał
swój teraźniejszy wygląd, kształt i budowe. Poniżej prezentuję cały opis, schematy,
rysunki poglądowe i zdjęcia (podczas dokonywania drugiej przeróbki i z wersji finalnej)
WERSJA FINAL
No to teraz czas na opis finalnej wersji suba.
Sercem tej konstrukcji jest głośnik Beyma 12BR70. Konstrukcja jest typu BR zrobiona z
płyty wiórowej o grubości 18mm. Płyty są ze sobą połączone konfirmatami w wersji
"krótkiej" o długości 5cm wkręcanymi mniej wiecej co 8cm na całej długości łączeń.
Skrzynia jest w środku uszczelniona silikonem na wszystkich łączeniach płyt. Całkowite
zewnętrzne wymiary skrzyni to: 54cm wysokości, 45cm szerokości i 40cm głębokości.
Wewnętrzna pojemność obudowy to 75L, po odjęciu wszystkiego co zostało tam
wsadzone (o tym poniżej) zostaje 62L. Skrzynia ma oczywiscie wycięte
otwory na głośnik, rury BR i tylny terminal.
Rys1. Przekrój poprzeczny
Rys2. Przekrój górny
Rys3. Przód suba
Wyloty BR stanowi 6 rurek PCV typu 2" o średnicy wewnętrznej 46mm, zewnętrznej 50mm i
długości 165mm. Rurki są przytwierdzone klejem poXipol do specjalnie wykonanego
ozdobnika wyciętego z 3mm grubości płyty bakielitowej w której zostały wycięte otwory
średnicy odpowiadającej tymże rurkom PCV. Ozdobnik został pomalowany lakierem
samochodowym koloru ciemny grafit i przykręcony wkrętami do płyt gipsowych w wielu
miejscach (łącznie 20 śrub).
Rys4. Projekt ozdobnika przedniego
Na każdy z sześciu wylotów BR został przykręcony pierścień spełniajacy jedynie rolę
ozdobną. Pierścienie zostały wykonane przez tokarza, ja jedynie nawierciłem w każdym
po trzy dziury, pomalowałem je farbą chromową i przykręciłem do płyty bakielitowej
malutkimi wkrętami o długości 1cm i średnicy gwintu 2mm.
Rys5. Projekt obręczy na Bass-Reflex
Otwór na głośnik ma wykonany frez odpowiadający średnicy i grubości zewnętrznego
kołnierza głosnika. Między frez a głosnik jest przyklejona uszczelka okienna typu "D"
na całym obwodzie frezu. Głośnik jest przykręcony 8 wkrętami to płyt gipsowych tego
samego typu co ozdobnik z rurkami BR. Na głośnik został specjalnie wykonany na
zamówienie ogromny pierścień żelazny o średnicy 34cm w którym podobnie jak w przypadku
wersji dla BR wykonałem otwory (łącznie 8) i pomalowałem tą sama farbą chromową.
Pierścień jest także przykręcony takimi samymi wkretami jak głosnik.
Rys6. Projekt obręczy na głośnik Beyma 12BR70
Na bokach suba są umieszczone nastepne wykonane przezemnie ozdobniki wycięte z tej
samej płyty bakielitowej co przedni, z tym że te nie spełniają już żadnej praktycznej
roli - służą jedynie urozmaiceniu wyglądu. Ozdobniki są także pomalowane farbą chromową.
Na bokach zamontowałem także uchwyty do kolumn estradowych. Wewnętrzne czesci uchwytów
są pomalowane tą samą farbą co ozdobniki dla urozmaicenia wyglądu 
Przykręcone są one
na 8 dużych wkrętów każdy (średnica łba 12mm, średnica gwintu 4mm, długość 4cm).
Rys7. Projekt ozdobnika bocznego
Rys8. Bok suba
Dla każdego z uchwytów jest wykonana specjalna wnęka całkowicie oddzielająca je od
wnętrza konstrukcji dla polepszenia jej szczelności. Wnęki są wykonane ze starej płyty
wiórowej 20mm poskręcanej wkrętami i sklejonej wikolem na krawędziach łączeń. Każda z
wnęk jest jeszcze od środka uszczelniona wikolem na krawędziach przylegania do obudowy
subwoofera.
Rys9. Schemat budowy wnęki na uchwyt
Obudowa jest bardzo mocno, może nawet przesadnie usztywniona. Usztywnienie stanowi
dokładnie 7m listwy kątowej o przekroju 3x3cm. Listwy sa przykręcone do ścianek
obudowy a także łączą ze sobą przeciwległe ścianki a do tego są jeszcze poskręcane
ze sobą w miejscach krzyżowania się. Każda listwa w miejscu łączenia do ścianki czy
też do drugiej listwy jest dodatkowo posmarowana wikolem. Do skręcania usztywnienia
uzyte zostały 3 rodzaje śrub: konfirmaty krótkie do przykręcenia list do ścianek
obudowy, konfirmaty długie (7cm) służą do łączenia ze sobą krzyżujących się listew
i długie śruby o długości 12cm do przytwierdzania listew łączących przeciwległe
ścianki do tychże ścianek. Całość stanowi całkiem imponujący labirynt biegnących
w różne strony listew
Rys10. Usztywnienie w całej okazałości (nie uwzględnione usztywnienie przedniej scianki)
Rys11. Schemat połączeń śrubowych całej konstrukcji
Rys12. Schemat usztywnienia przedniej ścianki
Wytłumienie obudowy stanowi gąbka o grubości 25mm przyklejona na wszystkie ścianki
obudowy a także warsta waty syntetycznej luźno ułożonej (nie ubitej) przytrzymywanej
do tylniej ścianki przez plastikową siatke ogrodową o małych "oczkach" ułożoną przez
cały przekrój obudowy od góry do dołu i od lewej do prawej ścianki. Taki patent
zapobiega włażeniu waty w miejsca gdzie jest niepożądana (w głośnik lub do rurek BR).
Oczywiśćie zachowałem odpowiednią odłegłośc wytłumienia od rurek BR tak aby między nimi
była odległość równa średnicy rurki BR. Korzystając z okazji napisze że rurki BR są
także zamontowane w odpowiedniej odłegłości od ścianek obudowy (odległość przynajmniej
równa średnicy rurki od każdej ścianki obudowy).
Rys13. Przekrój poprzeczny ukazujący sposób wykonania wytłumienia
Rys14. Przekrój od góry i od dołu ukazujący odległości wytłumienia od elementów suba
Na koniec części technicznej napisze jeszcze o czynnościach wykończeniowych. Obudowa
została dokłanie wyszpachlowana szpachlą stolarską, wszystkie dziury po śrubach,
wglębienia, uszczerbki odpowienio nią wypełnione, następnie wyszlifowana ręcznie i
szlifierką oscylacyjną, pomalowana lakierem bezbarwnym, ponownie wyszlifowana ale papierem
małoziarnistym i na końcu oklejona okleiną drewnopodobną w sposób prezentowany na rysunku
poniżej. Taki sposób obklejania nie pozostawia widocznych łączeń jak poprzedni stosowany
przezemnie "na zakładke". Wszelkie łaczenia zostały zredukowane do minimum.
Poprostu już lepiej nie umiem obkleić 
Rys15. Rysunek ukazujący sposób nakładania okleiny drewnopodobnej
NAPĘD
Sub jest napędzany wzmakiem własnej konstrukcji na jednej końcówce mocy TDA 7294.
Oddaje on 90W przy 8OHm, jest to konstrukcja wolnostojąca, nie zintegrowana z tylną
płytą suba - posiada własną obudowe i stoi koło biurka gdyż to ułatwia mi
operowanie nim - nie musze biegać do suba jeśli chce go wyłączyć.
Wzmak był w całości opisywany na poprzednim forum które szlak trafiło i wraz
z nim poszedł opis wzmaka...
Sygnał do wzmacniacza jest podawany od karty dźwiękowej Sound Blaster Live 5.1
która działa na driver'ach KX Project 5.10.0.3537. Sygnał jest prowadzony
kablem "Digital" o podwójnym ekranowaniu i metalowych pozłacanych końcówkach.
Sygnał od wzmaka do suba jest prowadzony kablem audio w przeźroczystej izolacji
o średnicy żył 2,5mm o długości 7m.
JAK TO WYGLĄDA W SYMULACJACH ?
Subwoofer był w całości projektowany i symulowany w oparciu o program BassBox 6 Pro
w najnowszej dostepnej obecnie wersji 6.0.19. Grubość wytłumienia, litraż, wewnętrzne
przeszkody, grubość ścianek, frez głosnika, miejsce zabrane przez głośnik, długość,
średnica i grubość ścianek rurek BR zostały wzięte pod uwage. Dane głośnika zostały
wprowadzone do programu ręcznie z oficjalnej strony katalogowej Beymy. Wykresy są
narysowane dla suba z dostarczonymi 90W mocy (gdyż tyle może maksymalnie dostać).
Rys16. Charakterystyka częstotliwościowa.
Z wykresu wychodzi dość wysokie f3 na poziomie 49Hz, granica f6 jest także położona
dość wysoko gdyż na poziomie 41Hz. Mimo tego wógóle nie odczuwa się tych wysoko
połozonych granic - sub gra bardzo głośno do 30Hz później szybko traci efektywność
aby przy około 25Hz całkowicie ucichnąć (poniżej już słychać tylko "furgoczącą"
membramę ale żadnego dźwięku)
Rys17. Wychylenie membramy.
To jedyna wada tego głosnika - szybko osiąga swoje Xmax co owocuje waleniem podstawy
tuleji cewki o dno magnesu przy bardzo niskiech częstotliwosćiach (w granicach 20Hz)
przy już połowie mocy. Częstotliwości od 30Hz w zwyż mogą być odtwarzane juz przy
pełnej mocy beż żadnych niebezpieczeństw. Powodem takiego latania membramy jest zapewne
bardzo miękkie zawieszenie głośnika.
Rys18. Opóźnienie
Tutaj subik pokazuje klasę Opóźnienie średnio utrzymuje sie na poziomie 7ms, najwyższe
jest przy 42Hz i wynosi 9ms. I rzeczywiscie przekłada się to na grę samego suba - nadąża
nawet za bardzo szybkimi uderzeniami basu (np. ciężki karabin maszynowy 20mm zamontowany
na łodzi w grze FarCry brzmi tak mocarnie jakby naprawde się z niego strzelało - każdy
wystrzał ma swoje uderzenie basu mimo że następują one po sobie dość szybko)
JAK TO GRA ?
Teraz czas na najważniejszą część czyli jak ta cała konstrukcja w którą włożyłem
tyle pracy się sprawuje w praktyce.
Basik jest bardzo ładny, miękki i bardzo niski. Sub ma moc potrafi zatrzęść
całym pokojem a do tego jest słyszalny na całym pionie mojego 4-piętrowego bloku
Mimo że mam bardzo oporny akustycznie pokój to nawet w nim gra bardzo ładnie.
Czemu oporny akustycznie ? Gdyż nie dość że jest mały (niecałe 12m^2) to bardzo
zastawiony meblami - bardzo mało wolnej przestrzeni. Owocuje to tym że w jednych
miejscach pokoju basik jest śliczny, w innych rozlazły a w niektórych praktycznie
wogóle go nie ma. Naszczęście tak sie złozyło że w miejscu gdzie jest komputer
niskie częstotliwości są chyba najlepsze. Wiem napewno że takie "efekty" to wina
mojego pokoju gdyż na jeden dzień zaniosłem suba to kumpla który ma pokój 25m^2
i dopiero tam się przekonałem ile ten moj sub potrafi ! Tam już nie było efektów
zmiennego basu - wszędzie masakrowało podobnie (z nasileniem na rogach). Przedtem
nawet niewiedziałem że on może tak mocno i ładnie grać (u mnie i tak nie moge się
rozpędzać z pokrętłem "volume" bo w domu nie lubią basu...). W moim małym
pokoiku nie rozwija skrzydeł niestety - jest ograniczony przez przestrzeń i
niską tolerancję na basik innych domowników . Ten sub jest naprawde udaną
konstrukcją mimo dość wysokiego F3 potrafi bardzo nisko zagrać (jadąć generatorem
sinusoidy ja słysze go do 25Hz i napewno nie jest to "furgotanie membramy"). Nadaje się
zarówno do gier, filmów jak i do muzy.
KOSZTORYS
Nadszedł czas policzyć ile w sumie kosztowała całkowita budowa tego basołupa.
Przyznam sie że policzyłem to dopiero teraz na potrzeby tego opisu i aż się
zawiesiłem jak wybiło mi wynik sumowania na kalkulatorze...byłem święcie
przekonany że to wyniosło poniżej 400zł heh 
Głośnik Beyma 12BR70 (z przesyłką): 280zł
Płyta wiórowa z docięciem na wymiar: 20zł
2m rurki PCV: 6zł
6 obręczy na BR: 15zł
Obręcz na głośnik: 30zł
Płyta bakielitowa: 0zł (miałem własną)
Gąbka: 0zł (wytargałem z tapczana pod śmietnikiem ;p)
Silikon (mała tubka): 3zł
Klej Vicol (pojemnik 250ml): 3zł
Terminal zaciskowy: 6zł
1m kabla audio (żyła 2mm śr): 2,70zł
50 śrub to płyt gipsowych: 5zł
100 konfirmatów krótkich: 12zł
20 konfirmatów długich: 3zł
16 grubych wkrętów: 4zł
12 długich śrub: 6zł
40 mini wkrętów: 2zł
1m uszczelki okiennej: 2,50zł
7m listwy kątowej 3x3cm: 21zł
Lakier samochodowy ciemny grafit (200ml): 8zł
Farba chromowa (400ml): 13zł
Uchwyty estradowe: 24zł
Okleina drewnopodobna (szer 60cm), 1m: 8zł
Okleina drewnopodobna (szer 45cm), 0,5m: 3zł
Dwie paczki waty syntetycznej: 6zł
1m siatki ogrodowej: 8zł
RAZEM: 492zł
SESJA ZDJĘCIOWA
Na początek zdjęcia podczas dokonywania upgrade'u. Są wykonane analogowym aparatem
a następnie zeskanowane niestety ze względu na słaby skaner skany powychodziły dość
kiepskie - nic już na to nie poradze.
Zdjęcie 1. Sub po założeniu usztywnienia, poskręcaniu, szpachlowaniu, szlifowaniu, malowaniu
lakierem i doszlifowaniu - widać poskręcane wewnątrz usztywnienia, silikon na krawędziach,
wygląd frezu pod głośnik, wygląd wnęk na uchwyty. Każda biała plamka to jedna
zaszpachlowana śruba - zwróćcie uwage ile tego jest !
Zdjęcie 2. Tyłek suba - widać wiecej zaszpachlowanych śrub i otwór na terminal zaciskowy
Zdjęcie 3. Praktycznie te same ujęcie co na zdjęciu 19 tylko z drugiej strony
Zdjęcie 4. To zdjęcie ukazuje gąbkowe wytłumienie suba
Zdjęcie 5. A tutaj już z założoną siatką ogrodową i napchany watą
Zdjęcie 6. A tutaj zestaw "złóż to sam" czyli sub w godzine dla początkujących
Zdjęcie 7. Świerzo po oklejeniu okleiną
Teraz zaprezentuje zdjęcia gotowego już suba. Zdjęcia zostały wykonane aparatem
cyfrowym słabej jakości więć niestety także nie ukazują detali (nawet wylazłem z
subem na balkon żeby polepszyć oświetlenie ale nie dało to za dużo...)
Zdjęcie 8.
Zdjęcie 9.
Zdjęcie 10.
Zdjęcie 11.
Zdjęcie 12.
Zdjęcie 13.
Zdjęcie 14.
I TO JUŻ KONIEC
Tak obszerną dokumentacje zrobiłem dla wszystkich tych którzy
chcieliby wykonać taką samą konstrukcje - dzięki temu opracowaniu bedzie
to mozliwe bez zadawania pytań - wszystko podane jak na dłoni
Fajne!
()))FPPfan))> - moglbys ujawnic, w jakim programie modelowales te przekroje, itd.?
)
