UNITRA M2405S - Przystosowanie magnetofonu M2405S do taśm chromowych

A jaka głowica była w ZK240? Bo z tego co wiem, to powinna być 203.M.
Posiadam też właśnie ZK240 w którym jest 203.M i nie ma problemów jeśli chodzi o odtwarzanie i nagrywanie zarówno w jakości jak i poziomie (oczywiście na taśmie żelazowej). A patrząc na schematy ZK240 i ZK246 (w którym jak piszesz jest 205.S), to nie widzę zbytnio różnic jeśli chodzi o wzmacniacz - praktycznie takie same wartości elementów w sprzężeniu, sygnał do zapisu też brany z przedostatniego stopnia wzmacniacza. Różnice są dopiero w ZK146 i Uwerturze jak pisałeś.

arturssp wrote:

A patrząc na schematy ZK240 i ZK246 (w którym jak piszesz jest 205.S),

Ale ja tak nie pisałem. Pisałem, że 205 jest właśnie w Uwerturze i ZK146 no i Arii, to tak przy okazji.
A 203.M jest to praktycznie to samo co 203.S.

arturssp wrote:

i nie ma problemów jeśli chodzi o odtwarzanie i nagrywanie zarówno w jakości jak i poziomie (oczywiście na taśmie żelazowej)

Tzn. że na tej Twojej głowicy na zwykłych taśmach też masz słaby poziom? Tego wcześniej nie pisałeś i wydawało mi się, że na taśmach żelazowych jest wszystko OK? Jeśli jest inaczej to masz uszkodzoną głowicę.

Kilka postów wcześniej pisałem o rezystorze R41, że spróbuję z wartością 6,8k tak jak jest w ZK246, po czym odpowiedziałeś, że w ZK246 siedzi właśnie 205...
A co do nagrywania rozmawiamy cały czas o taśmie chromowej. O żelazowych mówiłem dla ZK 240, bo taki magnetofon też mam.
Ten M2405S o którym tu piszemy na żelazowych nagrywał i odtwarzał dobrze na głowicy 203, ale chcę go przerobić do taśm chromowych bo o żelazowe teraz ciężko a chromowych ciętych z VHS mam pod dostatkiem.

Zmieniłem punkt wyjścia sygnału do zapisu na przed ostatni stopień wzmacniacza, podałem przez kondensator 22µF. Zmieniłem też rezystor R41 na 24k (tak jest na schematach z głowicą 205) Przy okazji wyjaśniła się sprawa C26, jest rozbieżność między schematem a "gruntem", na płytce sygnał jest brany za kondensatorem C13 a na schemacie bezpośrednio z emitera T5, więc drugiego kondensatora w szereg już nie montowali. Co ciekawe, poziom jak i zniekształcenia pozostały niezmienione... czyli czy sygnał idzie przez wszystkie stopnie czy z przedostatniego to poziom przy nagrywaniu jest taki sam i tak samo nagranie ma cechy przesterowania. I nie tyle poziom jest przesterowany, bo np przy zapisie z poziomem -7dB przy odczycie też daje -7dB, ale dźwięk jest zniekształcony. I już nie wiem, może coś z tą głowicą jest nie tak, pomierzę indukcyjność i opór (może masz dane porównawcze?), chociaż została wymontowana z Uwertury właśnie która do końca grała dobrze a była bardzo mało używana, na głowicy prawie nie widać śladów po taśmie...

arturssp wrote:

Kilka postów wcześniej pisałem o rezystorze R41, że spróbuję z wartością 6,8k tak jak jest w ZK246, po czym odpowiedziałeś, że w ZK246 siedzi właśnie 205...

No i właśnie nie. Pisaliśmy tak:

marian1981.02 wrote:

arturssp wrote:

Spróbuję jeszcze z 6,8k (taka wartość jest na schemacie ZK246, układowo są praktycznie identyczne).

No tak, tylko w ZK146 jest właśnie głowica 205.S

Ty pisałeś o ZK246 a ja Ci sugerowałem schemat z właśnie ZK146 bo tam jest głowica 205.S. ZK246 nam tu nic nie daje bo to starsza wersja M2405. Parametry tych głowic są tutaj gdzieś na forum. Co do głowic to można je łatwo uszkodzić przy lutowaniu.

Jak jest z tą pierwszą głowicą co miałeś? Masz dobry poziom na zwykłych taśmach czy tylko na tych chromach?

Oj, przeprasza, zwracam honor, ja pisałem o 246 a Ty odpisałeś o 146 mówiąc "ale właśnie w ZK146..." i dlatego umknęła mi 1, domyślnie potraktowałem, że chodzi o 246.
Głowice (jak i całą elektronikę) lutuję stacją 40W, nawet uziemienie mam podłączone do ochrony przed ładunkami statycznymi (często naprawiam np płyty główne laptopów), no ale nie o to chodzi, robię to możliwie jak najszybciej i ostrożnie, więc raczej lutując jej nie uszkodziłem - bynajmniej nie udało mi się uszkodzić 203 które lutowałem kilka razy w 240 i w tym 2405.
Zaraz pomierzę indukcyjność i opór i podam dane. Szukając jakoś nie udało mi się znaleźć parametrów tych głowic niestety...

Z głowicą 203 miałem tak jak pisałem do momentu zmiany na 205, ta 203 jest nowa, nieużywana. Na taśmach żelazowych miała normalne poziomy i jakość - no, może tony wysokie były słabsze niż na chromowej, ale to z winy starych taśm a nie głowicy. Taka sama nowa w ZK240 też nagrywa i odtwarza dobrze na żelazowych.

Dodano po 19 [minuty]:

Zmierzone parametry:

Głowica 205.S:
Indukcyjność: (sygnał testowy 1kHz, 50mV) 118mH (cewka 1) i 123mH (cewka 2)
Rezystancja stało-prądowa: 193Ω (cewka 1) i 205Ω (cewka 2)

Głowica 203.S:
Indukcyjność: 55mH i 49mH
Rezystancja: 112Ω i 109Ω

Dodano po 5 [godziny] 8 [minuty]:

Wróciłem do tej głowicy 203. Albo ta 205 jest uszkodzona (choć wygląda na sprawną) albo kompletnie nie chce współpracować z tym wzmacniaczem mimo przeróbek...
Doszedł jeszcze problem skuteczności kasowania. Wcześniej tego nie sprawdzałem, ale okazuje się, że głowica kasująca nie daje rady skasować nagrania do końca. Nagrany odcinek taśmy kasowałem i mimo to zapis jest słyszalny - co prawda z bardzo malutkim poziomem - wskaźniki nie zareagują na niego, a słyszalny jest dopiero po ustawieniu potencjometrów głośności ma max. Ale jednak nie kasuje do końca.
Teraz pytanie, bo zauważyłem, że głowica kasująca w Uwerturze jest inna - ma jedną szczelinę w rdzeniu na ścieżkę, a te z ZK 240 czy M2405 mają dwie szczeliny. Która z nich była by lepsza? A może podnosić jeszcze napięcie generatora? (w tej chwili na kasującej mam ok 52V), ale ponad 24 - 25V zasilania i tak nie podniosę - zasilacz ma na głównym kondensatorze 26,6V...

Spróbuj podnieść napięcie. Druga sprawa to czy jest dobrze ta głowica wyczyszczona?

Ok, spróbuję podnieść napięcie ile się da, zobaczymy co wyjdzie.
Głowica kasująca też jest nowa (nieużywana) i czyściutka, więc problem jest ze zbyt niskim napięciem kasującym. A jak to jest z tymi szczelinami? Lepsza z jedną czy z dwoma? Czy obie mają taką samą skuteczność kasowania?

Co do szczelin to nie wiem. Ale chyba nie ma to większego znaczenia. To jest tak samo jak głowice uniwersalne do szpulowców, niby ta z pięcioma paskami lepsza, ale ja różnic nie zauważyłem.

Aha. Najwyżej spróbuję wymienić i zobaczę czy jest jakaś różnica. Ale pewnie nie ma. Tak jak mówisz, uniwersalne mają albo jeden ekran tylko między rdzeniami (to logiczne, żeby lepiej odseparować od siebie rdzenie z poszczególnych ścieżek), albo 3, ale też nie zauważyłem żadnej różnicy z tymi dodatkowymi ekranami. Zresztą nie mam pojęcia co one miały by dawać, głowica i tak siedzi w blaszanej obudowie, do tego w koszyczku, przód też zamyka klapka, więc całość jest dość dobrze ekranowana. I tak więcej zakłóceń dostanie się na płytki wzmacniaczy z zewnątrz niż z głowicy...
A właśnie, a co to i do czego ma służyć takie kółko z przewodu, na płytce wzmacniaczy, na schemacie nie jest zaznaczone, na płytce też żadnego opisu jako element, łączy ono rezystor R4 z masą. Potrzebne to do czegoś?

To robi chyba za cewkę. Zmieniając położenie tego "kółka" miało wpływ na zakłócenia czy coś. Musiałbym jeszcze raz popatrzeć do serwisówki z Damy-pik.

No właśnie ciekawe do czego to miało służyć... W serwisówkach które mam ani słowa o tym nie napisali...

Dodano po 1 [godziny] 26 [minuty]:

Zacząłem kręcić tymi kółkami słuchając co się dzieje i już wiem Zmieniając położenie zmienia się przydźwięk sieciowy, trzeba dość dokładnie je ustawić w każdej płaszczyźnie, aby był jak najmniejszy. Swoją drogą ciekawe rozwiązanie...

Tak. Czytałem w instrukcji i pisze, że tymi pętelkami reguluje się napięcie zakłócające. Na wyjściu radio, (bez taśmy) mierzy się napięcie i należy tak skorygować aby było max 3mV

To widocznie mam albo jakąś wybrakowaną instrukcję, albo inną jej wersję, bo u mnie nic nie piszą o regulacji tymi pętlami... Dlatego nie miałem pojęcia do czego to służy. A pojęcie "napięcie zakłócające" występuje też w odniesieniu do napięcia generatora na wyjściu wzmacniacza - żeby tak regulować cewką L2, aby było poniżej 100mV na wyjściu.

Może w instrukcji M2405S tego nie ma. Ja się posługuję z M2403SD. To praktycznie to samo.

Właśnie chyba były dwie wersje tych instrukcji. Np starsza do ZK240 - więcej stron, wszystko ładnie opisane, a już do M2405S taka jakby skrótowo pisana.

Dodano po 2 [godziny] 35 [minuty]:

Dobrze, została głowica 203, kasującej nie zmieniałem, zasilanie generatora podniosłem do 24V, trochę lepiej kasuje, wraz nie zupełnie do końca ale po nagraniu nowego kawałka już tego i tak nie słychać.
Trochę się jeszcze bawiłem wzmacniaczem, poziomu może nie podniosłem zbytnio, ale w sumie ważniejsza jakość, na razie jest najlepiej jak do tej pory.
A teraz chciał bym zacząć walkę z szumami - ale nie od taśmy tylko z szumami samego wzmacniacza. Bez taśmy. Szumi to potwornie przy większej głośności, czy coś da się z tym zrobić? Kondensatory elektrolityczne wymienione na nowe wszystkie, tranzystory w pierwszym stopniu wzmacniacza (BC413) wymienione na BC550, wymieniać resztę? Chodzi o szum, typowy szum, nie o przydźwięk sieciowy, choć i on też występuje, ale w tym szumie ginie, więc zostawiam go na koniec.

Nie sądzę byś w znacznym stopniu wyeliminował szum. Magnetofon to magnetofon, jeszcze starszej generacji... Ja takiego sposobu nie znam.

Tak, szumów od taśmy nie wyeliminuję, poziom jest jaki jest, odstęp S/N też pozostawia trochę do życzenia.
Ale mi chodzi o szumy własne wzmacniacza zapis/odczyt. Bez taśmy, bez sygnału nawet ze zwartym wejściem szumi mocno sam z siebie. Wynika to pewnie poniekąd ze stosunkowo dużego wzmocnienia jakie musi mieć. Może pokuszę się o wymianę rezystorów na metalizowane i tranzystorów na nowe, np BC550, BC547 itp one ponoć mniej "szumią"...

arturssp wrote:

Ale mi chodzi o szumy własne wzmacniacza zapis/odczyt.

Wiem

arturssp wrote:

Wynika to pewnie poniekąd ze stosunkowo dużego wzmocnienia jakie musi mieć.

No właśnie.

arturssp wrote:

one ponoć mniej "szumią"...

Ponoć... I tak zawsze jakieś będą szumy. No nic, ale baw się.

Tak przez przypadek trafiłem na Twój wątek - to ja przerabiałem Koncerta m.in. na taśmy chromowe. Pierwsza rzecz to podniesienie prądu podkładu i kasowania. W moim Koncercie musiałem wstawić drugie trafo, gdyż z fabrycznego było najwięcej ok. 30V (z tego co pamiętam) - z którego uzyskałem 40V, a po wyprostowaniu i stabilizacji ok. 35-36V (zasilanie toru fonicznego to 24V). W sumie na głowicy kasującej w trybie pracy EE mam ok. 80V (dla żelazówek ok. 50V). Druga sprawa to podniesienie sygnału użytecznego na głowicy podczas zapisu - ja miałem o tyle prościej, że wyprowadziłem na zewnątrz jeden przewód wpięty w pętlę sprzeżenia zwrotnego wzm. zapisu, drugi do masy i kombinowałem tak, aby podnieść "dół" i "środek" pasma, jednocześnie odsłuchując efektu - mam trzy głowice. U Ciebie jest trudniej, gdyż nie masz możliwości odsłuchu "po taśmie". Generalnie, aby zwiększyć sygnał nagrywany należy przeważnie osłabić go w pętli ujemnego sprzężenia zwrotnego odpowiednio dobranym kluczem RC włączanym do masy (najlepiej tranzystorem, wtedy sterowanie jest proste). W przypadku odczytu włączanie opcji chrom to już "bajka".
A głowicę wstaw taką, jaka była orginalnie - chyba 203S. "205" były dostosowane m.in. do Arii/Opusa (źle przyjmują 203, przynajmniej nie toleruje jej moja - były dwie wersje totu fonicznego Arii)

geelo07 wrote:

Generalnie, aby zwiększyć sygnał nagrywany należy przeważnie osłabić go w pętli ujemnego sprzężenia zwrotnego odpowiednio dobranym kluczem RC

Tak, tylko tutaj gdzie konkretnie, aby tylko zwiększył się sygnał na głowicy przy zapisie? "Koncert" to inna bajka, osobne głowice i osobne tory wzmacniacza zapis/odczyt.

Nie będzie tutaj łatwo, bo sygnał "idzie" przez cały wzmacniacz i przy zapisie i przy odczycie. Spróbuj wrócić do fabrycznych wartości elementów, poza gen.pp - tu, jak udało Ci się podnieść zasilanie już nie zmieniaj tego. Ja dysponuję schematem ZK246 i mam 2 komplety płytek, ale od czegoś innego, bo w jednej "parze" są na płytce poziomej dwie cewki i 4 pr-ki i ów C26 (tantalowy 10/25), a w drugiej tylko jedna cewka, 3 pr-ki i zwora od "+" C26 do R41. Mam jeszcze rozlutowane płytki od M2404S (mam go do różnych eksperymentów) i tam jest jeszcze inaczej, tak więc istniało kilka wersji , dosyć podobnych do siebie, tego toru fonicznego. Na wyjściu sygnałowym do głowicy podczas zapisu, tuż przed pułapką "bias-trap" (L2/C27) jest rezystor R44 włączony równolegle między "tor gorący" a masę. Na moim schemacie ZK 246 ma on wartość 10k, zaś na obu wersjach płytek jest to 6,8k . Spróbuj go wylutować, a zamiast niego wstawić np. 4,7k + pr-ka 10k i obserwuj, jaki będzie efekt przy zmianie wartości tej rezystancji.

geelo07 wrote:

Nie będzie tutaj łatwo, bo sygnał "idzie" przez cały wzmacniacz i przy zapisie i przy odczycie.

No nie tak do końca. Sam zapis można wzmocnić tylko chodzi o to, że wtedy "rozjedzie" się cały "tor", łącznie z wskazaniami wskaźników, a te pokazują w obecnym stanie dobrze.

Znalazłem schemat M2405 i te płytki z czterema pr-kami to właśnie są od tego modelu. Tu będzie jeszcz trudniej, bo ów R44 jest wpięty trochę w inne miejsce - ogranicza poziom sygnału dostarczany do wskaźników wysterowania, ale też poprzez C29 wpływa także na wartość napięcia sygnału użytecznego dostarczanego do głowicy uniwersalnej podczas zapisu. Dobrze by było, jakbyś miał gdzieś nagrany taki "poziom odniesienia" do wyregulowania toru odczytu, bo w przypadku zmiany wartości owego R44 trochę rozjadą się ustawienia wskaźników wysterowania - do ich ustawienia służą w tej wersji dwie oddzielne pr-ki R42 (O)/R44(Z). Nie ma tutaj regulacji poziomu odczytu, więc taka "taśma odniesienia"będzie wielce przydatna. Możesz też włączyć oscyloskop do "-" C26 (między bias-trap a kondensator) i obserwować wpływ zmiany wartości owego R44 na nagrywany sygnał.

Dodano po 26 [minuty]:

W moim Koncercie napięcie wyjściowe wzm. zapisu podniosłem o ok. 3dB dla taśm EE (czyli o ok. 40%) w zakresie dolnych i średnich częstotliwości - tak gdzieś do ok 2kHz, później owo "podbicie" spada do 0 tak ok. 4 kHz (z tego co pamiętam - robiłem to prawie rok temu).

Rezystorem R44 to Ty zmienisz tylko zakres regulacji wskaźnika, a nie sygnał zapisu. Gdyby ten rezystor był przed C29 i tam byłby jeszcze jeden kondensator, to owszem miałoby to wpływ, zresztą pewnie niewielki. Ale tak nie jest.

A próbowałeś zmienić jego wartość? Przeanalizuj dokładnie schematy - w zasadzie sygnał użyteczny "widzi" go w tym samym miejscu. Jest tylko mała różnica - w ZK246 wyjście do głowicy przy zapisie jest z kolektora T4, zaś w M2405 z emitera T5. To drugie ma mniejszą rezystancję wyjściową (jak to wtórnik emiterowy), więc wpływ dołączonego rezystora będzie dużo mniejszy w takim układzie, niż w przypadku wyjścia z kolektora. Sygnał użyteczny "nie widzi "elektrolitów" - nie ma znaczenia, czy byłby jeszcze jeden, czy nie. Dużo większe znaczenie ma to, skąd sygnał wychodzi. Spróbuj pokombinować z tym R44, np. wylutować końcówkę - o ile "podskoczy" napięcie wyjściowe do głowicy. Sygnał sterujący wskaźnikami można odpowiednio stłumić dołączając równolegle do masy dobrany rezystor, już za pr-ką regulacyjną (aby zminimalizować jego wpływ a sygnał dostarczany do głowicy). Ja bym tak poszukiwał rozwiązania w pierwszej kolejności.
(ostatnio przerabiałem decka ZRK M9109 na trójgłowicowca - sprawa wydawała się "bajecznie prosta", a zeszło ponad półtora miesiąca; tutaj też nie będzie łatwo)

No ok. Załóżmy, że sygnał się podniesie tylko, że dla odtwarzania również i znów nie będzie proporcjonalnie między zapisem a odczytem. Chyba, że zrobić przełączanie które podczas odtwarzania będzie zmieniać na oryginalną wartość. Moim zdanie to rozwiązanie odpada. To musi być punkt tylko dla sygnału doprowadzony do głowicy, a w tej konstrukcji jak widać takiego nie ma. Ale oczywiście autor może eksperymentować.

Edit:
Choć jeśli by ten rezystor miał rzeczywiście duży wpływ na podawany sygnał dla głowicy przy zapisie, to można zrobić to tak


Autorze próbuj, bo sam jestem ciekaw...

No tak - nie zwróciłem uwagi, że nie odpowiadam autorowi wątku - za niezamierzoną pomyłkę przepraszam.

Do poniedziałku jestem poza domem, więc nie mam możliwości wypróbowania opisanych tu modyfikacji, ale jak wrócę to sprawdzę i opiszę efekty. Z tego co zauważyłem - sygnał do zapisu (na płytkach jakie mam w magnetofonie) nie jest brany bezpośrednio z emitera T5 a dopiero zza kondensatora C13 - tu jest rozbieżność ze schematem, tak samo jak nie ma kondensatora C26 przed "bias-trap" - jest zwora. Kondensator C29 ma fabryczną wartość 1µF a nie 4,7µF jak na schemacie. Więc są różnice między schematem a rzeczywistością. Tak samo pisałem wcześniej o próbie zmiany miejsca z którego wychodzi sygnał do zapisu - i zarówno czy było to z emitera T5 czy z kolektora T4 efekty były wręcz identyczne. Wygląda to tak, jakby T5 nie był stopniem wzmacniającym a jedynie wtórnikiem emiterowym do zmniejszenia rezystancji wyjściowej wzmacniacza, bynajmniej tak wychodzi z prób - poziom zapisu czy to z kolektora T4 czy z emitera T5 jest praktycznie taki sam.

Witam po długiej przerwie. Niestety nie miałem czasu ostatnio zająć się magnetofonem. Ale po przerwie czas zacząć znów - doszło do tego, że zajmijmy się teraz samym zapisem. Do odczytu zbudowałem osobne wzmacniacze w oparciu o układy TA7129 - walczyłem z szumami i jednak te "scalaki" szumią znacznie mniej. Ale nie udało mi się uzyskać poprawnego zapisu z tych wzmacniaczy, więc ostatecznie postanowiłem przełączać się między wzmacniaczami - do odczytu te na TA, do zapisu te oryginalne. Teraz będę kombinował z tym R44. Ale szczerze to już mi powoli brakuje cierpliwości do ciągłego nagrywania i odsłuchiwania, zmiany wartości danego rezystora i znów zapis-odczyt... Zajmuje to trochę czasu...

arturssp wrote:

Ale szczerze to już mi powoli brakuje cierpliwości do ciągłego nagrywania

A ja się dziwię, że wogóle chce Ci się bawić w przebudowy wzmacniaczy odczytu i inne udoskonalenia. Nie lepiej zakupić lepszy magnetofon a ten zostawić tak jak go ZRK stworzyło?