Zelmer Meteor 2 Typ 400.0.F16E - Nie działa potencjometr obrotów silnika

Tym pierwszym tematem witam się na forum Elektrody. Wcześniej zaglądałem tu czasem korzystając z wielu bardzo cennych informacji i wskazówek zamieszczonych tutaj przez Was. Przyznam od razu na wstępie, że z elektroenergetyki i elektroniki zakres mojej wiedzy teoretycznej i praktycznej - pomimo stykania się z nią bez przerwy podczas edukacji - oceniam krytycznie.
Po tym krótkim wstępie przechodzę do problemu związanego z odkurzaczem, który nagle pewnego dnia "postanowił", że nie włączy się. Po zdjęciu pokrywy i odłączeniu potencjometru obrotów silnika i podłączeniu prądu ~230 V bezpośrednio do niego okazało się, że pracuje bez zastrzeżeń. Z tego wynika, że uszkodzenie powstało na płytce z potencjometrem i żeby znowu cieszyć się podczas odkurzania regulacją obrotów silnika należy dokonać jej naprawy. W związku z tym proszę o dokładne porady od czego zacząć, by zlokalizować usterkę i ją usunąć. Znalazłem ten sam problem w temacie https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic1109992.html, lecz nie ma w nim przedstawionej naprawy płytki z potencjometrem.

Przy oględzinach płytki nie zauważyłem zimnych lutów.
Posiadam miernik cyfrowy DT-832, który w końcu mógłby się na coś przydać.

PS Zdjęcia płytki załączone w ostatniej wiadomości tematu.

Na początek zmierz triak ( to coś na radiatorze ) - pomiędzy jego skrajnymi nóżkami miernik, który posiadasz, na teście diody powinien pokazać wartość między 50 a 70.

Witam "poruczniku"!
Miernik pokazuje wartość 51,4 (Ω - tak?, bo w instrukcji miernika napisano, że najpierw będzie wskazywał spadki napięcia w mV).

Powiadasz - tyle. To znaczy, że triak dobry.
No to może to, co mój rodak podpowiada:
https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic1109992.html#6366381
albo kondensator MKP obok. Nie masz czym niestety zmierzyć ich pojemności, zostaje Ci tylko wymiana .
Zbadaj rezystory i potencjometr na płytce - na tyle jeszcze Twój miernik pozwala , a jak Ci się już nic nie chce z tą płytką robić, to goń po nową - naprawdę nie jest droga - ok. 25-30 zł.

Jak dla mnie to marnie wygląda kondensator elektrolityczny. A kiedy marnie z zasileniem układ (nie wiem jaki) też może wadliwie pracować lub skapitutulować.

Sprawdź napięcie jakie jest na elektrolicie. Powinno wynosić nieco pond 5 V

peter falk wrote:

Zbadaj rezystory i potencjometr na płytce - na tyle jeszcze Twój miernik pozwala , a jak Ci się już nic nie chce z tą płytką robić, to goń po nową - naprawdę nie jest droga - ok. 25-30 zł.

Oj chce mi się, chce! Dopiero przecież zacząłem z nią!

Wartości rezystancji oporników zmierzone miernikiem:
R1 = 14,95 kΩ (15 kΩ ±5% - według oznaczeń kolorowymi paskami moim wzrokiem)
R2 = 545 Ω (3300 Ω ±5%) ?
R3 = 1006 kΩ (1000 kΩ ±1%)
R4 = 51,7 Ω (39 Ω ±5%) ?
R5 = 81,5 Ω (82 Ω ±5%)
R6 = 50,6 kΩ (90 kΩ ±5%) ?
Rx[z tylnej części płytki] = 944 kΩ, w drugim kierunku wartość 981 kΩ (1000 kΩ ±1%).
Wartość rezystancji zmierzona na potencjometrze:
przy minimalnym wysunięciu suwaka R = 6,2 Ω
przy maksymalnym wysunięciu suwaka R = 50,4 kΩ.

mczapski wrote:

Jak dla mnie to marnie wygląda kondensator elektrolityczny. A kiedy marnie z zasileniem układ (nie wiem jaki) też może wadliwie pracować lub skapitutulować.

Zasilanie prądem przemiennym o f = 50 Hz pod napięciem fazowym 230 V.. Kondensator wygląda marnie? Jak to oceniłeś? Ja nie widzę żadnych śladów uszkodzeń na nim. Nie jest spuchnięty, nie ma żadnych odbarwień i nic się z niego nie wylewa. Co ciekawe na jego nadruku są podane wartości 470 µF / 16 V, a na płytce pod nim nadrukowana wartość 470 µF / 10 V.

Aby poprawnie zmierzyć rezystory w tym układzie potrzeba jedną nóżkę rezystora odlutować i dopiero wtedy mierzyć, wtedy wynik będzie miarodajny.

Wartość napięcia napisana na elektrolicie nie ma tutaj nic do rzeczy. Czy zmierzyłeś napięcie jakie na nim występuje przy włączonym zasilaniu do sieci. Powinno na nim być nieco ponad 5 V napięcia stałego.

Wprawdzie to tylko zdjęcie, ale właśnie mnie wygląda, że kondensator jest wybrzuszony. Ale i tak ważne jest, czy utrzymuje parametry a tego nie jesteś w stanie zbadać. Każdy, kto zajmuje się elektroniką wie, że takie coś jest przyczyną niesprawności wielu układów i od tego zaczynają naprawy. Skoro kolega deklaruje chęci do naprawy to należy zrobić więcej pomiarów na układzie podłączonym do silnika i sieci. Oczywiście z zachowaniem ostrożności. W sumie układ prosty.

Koledze byłoby przyjemniej w klubie dyskusyjnym jako, że wszystko lubi degustować dogłębnie. Wskazania miernika raczej świadczą, że masz tam prąd przemienny (niekoniecznie 50 Hz). Więc idąc za ciosem sprawdzamy diody (jedno to pewno diak). I skoro występuje kłopot z bezpiecznikiem to warto sprawdzić opory na wirniku. Może łożyska na wykończeniu lub wirnik ociera o stojan. Coś trzeba będzie samemu wnioskować.

Piotrek-787 wrote:

Aby poprawnie zmierzyć rezystory w tym układzie potrzeba jedną nóżkę rezystora odlutować i dopiero wtedy mierzyć, wtedy wynik będzie miarodajny.

Coś czułem, że to napiszesz.

mczapski wrote:

Wprawdzie to tylko zdjęcie, ale właśnie mnie wygląda, że kondensator jest wybrzuszony.

O to właśnie mi chodziło, tzn. konkretnie co widzisz w nim nienormalnego. Być może jest rzeczywiście troszeczkę wybrzuszony. Jednak podejrzewam, że to raczej intuicja połączona z doświadczeniem odnajdywania usterek kazała tak napisać.

Napięcie stałe na tym kondensatorze miernik pokazuje wartościami zmieniającymi się 0,00 ÷ 0,03 V. Z tego wynikałoby, że jest uszkodzony skoro powinien wskazywać przynajmniej 5 V. Tutaj mała uwaga, że na wyświetlaczu miernika pomimo pokazywanych wyraźnie cyfr wyświetla się ikonka baterii, którą należy wymienić i w związku z tym moje pytanie: czy to może mieć wpływ na wynik pomiaru?
Innym faktem który ma miejsce, a wcześniej nie wspomniałem jest że bezpiecznik automatyczny 10 A odłącza prąd w sieci przy pierwszym włączeniu silnika odkurzacza (bez płytki z potencjometrem), ale za drugim, czy trzecim włączeniu silnik pracuje już w sposób ciągły i wyłącza się oraz włącza bez przerywania obwodu przez bezpiecznik. Co może być tego powodem skoro maksymalna moc silnika wynosi 1600 W, a obciążenie maksymalne mocy dla tego obwodu wynosi 2300 W? W instrukcji użytkowania co prawda jest wskazówka, że odkurzacz wolno podłączać jedynie do sieci z bezpiecznikiem 16 A, ale po próbach włączania przy takim obwodzie efekt jest ten sam jak wyżej.

mczapski wrote:

Koledze byłoby przyjemniej w klubie dyskusyjnym jako, że wszystko lubi degustować dogłębnie.

Ostatnie słowa nie kojarzą mi się z elektrotechniką i w ogóle to przeznaczeniem forum jest właśnie dyskusja, a koledze polecam - jeśli jeszcze nie korzysta - forum dyskusyjne dla psychologów.

W takim razie masz gdzieś zwarcie w układzie. Spróbuj odlutować dwie nóżki procesora od zasilania, tak aby nie miały kontaktu ze ścieżkami, o ile dobrze pamiętam to są to nóżki 1 i 2 układu scalonego. Następnie ponownie zmierz to napięcie. Jeśli w takim wypadku napięcie na elektrolicie będzie równe 5 V oznacza to że uszkodzeniu uległ procesor, co w tym przypadku jest najbardziej prawdopodobne.

Co do wybijania bezpiecznika to ten silnik podczas rozruch może pobierać większy prąd od znamionowego przy pełnej mocy nawet o 4 A lub więcej.

mczapski wrote:

Więc idąc za ciosem sprawdzamy diody (jedno to pewno diak)

Kolego gdzie ty tam diaka widzisz to ja nie wiem. W tej aplikacji akurat diody (jedna to zenerka 5V6, a druga 1N4007), mają najmniejsze prawdopodobieństwo aby były uszkodzone.

Skoro już upieracie się przy wymianie ciosów.

Gdzie tam jest taki element? Trochę szkoda czasu na analizowanie układu. Faktycznie nie widzę diaka. Zapewne takie funkcje zapewnia układ (w końcu diak to dwa tranzystory). Być może , że diody są sprawne, ale jeśli tego nie sprawdzimy to dyskusja potrwa kilka lat. Może uda się odczytać oznaczenie układu?
Kolega techmenik poświęcił czas na pisanie riposty, ale pomiarów nie dokonał.. Może tylko przypomnę, że dział w którym się poruszamy to AGD Użytkowy (nie dyskusyjny). Przyznam, że po takiej dyskusji odechciewa się doradzać.

Panowie, weźcie się w garść...
Na kondensatorze nie ma napięcia, w mierniku również "prundu" zabrakło (chociaż autor nie ma pewności czy to przeszkadza), a sam układ zawiera tyle elementów, że po prostu głowa boli.
Nie znamy za to oznaczenia scalaka, więc można sobie tutaj zgadywać.
Cały ten temat jest do (niepotrzebne skreślić) i w sumie można go zacząć od nowa, bo po 12 postach wiemy tyle że triak (zapewne) dobry.

Swoją drogą, skoro jest problem z diagnostyką to wymiana hurtem "wszystkich dwóch" diod i kondensatorów kosztowałaby pewnie ze 3 złote, wtedy zostaje tylko układ scalony.

Przyczyną nie działającego potencjometru regulacji obrotów silnika odkurzacza był zepsuty kondensator elektrolityczny. Po dokonaniu wymiany jego na nowy i zamontowaniu płytki z potencjometrem z powrotem, odkurzacz wraz z regulacją obrotów pracuje teraz bez zastrzeżeń.
Dziękuję wszystkim za pomoc w naprawie, w szczególności Piotrkowi-787.

Zawartość pliku: zdjęcie obwodu drukowanego regulacji obrotów silnika odkurzacza modelu Zelmer Meteor 2 Typ 400.0.F16E.