Nadajnik/odbiornik 150 MHz - Przestrojenie, uruchomienie, wykorzystanie

Witam

Niedawno kupiłem na Allegro blok nadajnika i odbiornika lotniczego na pasmo 150 MHz w całości zbudowanego na lampach. Jest z nim jednak problem ponieważ nie wiem o nim nic więcej. Nie znalazłem żadnej dokumentacji, nawet podstawowych parametrów jak klasa pracy moc wyjściowa czy impedancja wejściowa i wyjściowa.

Zamieszczam zdjęcia tego urządzenia
To jeszcze w całości złożone




Tu blok odbiornika


Na końcu PA na GU-29


W bloku odbiornika znajdują się 4 lampy 6Ż1B. Na zdjęciach widać 3 złącza koncentryczne i 5 złączy na płytce na wsuwki. Całość strojona jest kondensatorem zmiennym który był pierwotnie połączony przekładnią z PA i sterowany silnikiem krokowym. Prawdopodobnie na panelach w samolocie były przełączniki sterujące całym TRX-em. Chciał bym wykorzystać jakoś ten nadajnik. Myślałem go przestroić na pasmo 2m. Nie wiem jaką modulacją pracuje ten odbiornik.

Co do bloku nadajnika pracują w nim lampy GU-17 jako pierwszy stopień, następny na tej samej lampie a na koniec GU-29. Chyba jest w nim jakiś generator na małej lampie 6Ż5B i dziwny sposób modulacji sugerujący modulacje AM. Zamieszczam zdjęcia


Na ostatnim zdjęciu widać drut owinięty na wałku połączonym z dużą metalową puszką z której z drugiej strony wychodzą dwa kondensatory przepustowe połączone z płytką z lampą 6Ż5B. Ten owinięty drut połączony jest z anodami GU-17 i dalej idą do następnego stopnia. Myślę że jest to rodzaj transformatora i on powoduje modulacje.

Pytanie do bardziej doświadczonych kolegów pytanie czy mieliście już doświadczenie z tym wzmacniaczem albo dysponują jakimś schematem oraz czy jest szansa na wykorzystanie choć by samego PA po przestrojeniu na paśmie 2 m.

Pozdrawiam i z góry dziękuje za wszelkie wskazówki i odpowiedzi

Najbardziej pasuje mi to do radiostacji R-802, było parę wykonań (Р-802, Р-802Г, Р-802ГМ), a od 1974r R-802W (Р-802В).
Zakres częstotliwości: 100÷150MHz;
Ilość kanałów: 20;
Ilość częstotliwości: R-802 - 501, R-802G - 601 lub R-802GM - 1001;
Moc nadajnika R-802 (G, GM) - 18W lub obniżona - 3W na 50Ω, R-802W - nie mniej niż 14W na 50Ω;
Modulacja: AM;
Czułość odbiornika: nie gorsza niż 7µV;
Zasilanie z sieci pokładowej 27V/400Hz.

Tu masz schemat blokowy, więc można wstępnie porównać do bebechów i bodaj trochę wyjaśni zasadę działania, schematy ideowe w formie elektronicznej praktycznie nieosiągalne. Dla 18W mocy wyjściowej myślę ze "gra nie warta jest świeczki", chyba że dla samej satysfakcji z uruchomienia.

Czyli możliwość wykorzystania PA na pasmo 2 m jest bez przestrajania. Zastanawia mnie tylko czy blok odbiornika jest kompletny tzn. czy podłącze zasilanie, antenę oraz głośnik i będzie pracował. Na moje oko coś tu jeszcze powinno być podłączone i znajdowało się w bebechah samolotu.

Dodano po 10 [minuty]:

Mam jeszcze pytanie odnośnie wentylatora chłodzącego PA. Do silnika podłączone są trzy przewody. Na prąd stały silnik nie reaguje a po podłączeniu około 20V prosto z transformatora kręcił się bardzo powoli. Czy mam rozumieć że jest zasilany napięciem 27V i aż 400Hz? A może jest to trójfazowy silnik?

Dodano po 52 [minuty]:

Satysfakcja z uruchomienia to jedno ale gdyby ustawić klase pracy C to moc będzie większa. Wtedy wykożystam to jako wzmacniacz FM na 2m

DRAIVER napisał:

Czyli możliwość wykorzystania PA na pasmo 2 m jest bez przestrajania. Zastanawia mnie tylko czy blok odbiornika jest kompletny tzn. czy podłącze zasilanie, antenę oraz głośnik i będzie pracował. Na moje oko coś tu jeszcze powinno być podłączone i znajdowało się w bebechah samolotu.

Raczej w bebechach radiostacji, tak wygląda R-802 do tego był jeszcze panel sterowania i znajdował się w kabinie pilota. Prawdopodobnie brakuje paru bloków, w tym elektroniki mechanizmu strojenia (ten ze skalą Nr fali 0÷600 co wskazujje na wersje R-802G), bez nich musiał byś wybadać gdzie i z jakimi poziomami podać i odebrać m.cz. PA stroi się współbieżnie w całym zakresie 100÷150MHz, więc zestroisz i na 2m.

DRAIVER napisał:

Mam jeszcze pytanie odnośnie wentylatora chłodzącego PA. Do silnika podłączone są trzy przewody. Na prąd stały silnik nie reaguje a po podłączeniu około 20V prosto z transformatora kręcił się bardzo powoli. Czy mam rozumieć że jest zasilany napięciem 27V, i aż 400Hz? A może jest to trójfazowy silnik?

Trójfazowy nie jest, jeden z przewodów powinien iść do kondensatora. Na pewno jesz zasilany z 400Hz, a napięcie może być ~27V lub ~36V, ewentualnie ~115V tak jak dla silników mechanizmu strojenia to musisz sprawdzić, zasilając z 50Hz nawet odpowiednim napięciem możesz spalić silnik.

Witam.
Widoczne na zdjęciach bloki mogą pochodzić, tak jak napisał kol. Driver- z rdst. R-802, lub z jej wersji morskiej, czyli R-619. Dokumentacja dostępna tutaj:
http://museum.radioscanner.ru/r_619/r_619.html
Jak widać, posiadasz jedynie połowę bloku nadawczo-odbiorczego, tzn. nadajnik oraz głowicę w.cz. odbiornika. Brakuje m. in. syntezera, modulatora oraz bloku m.cz. a przede wszystkim zasilacza. Bez niego uruchomienie tych bloków będzie trudne. Jeśli chodzi o wentylator to jest zasilany napięciem dwufazowym 115V 400Hz.
Kiedyś zajmowałem się remontem tych rdst. i powiem, że bez specjalnych przedłużaczy remontowych jest trudno cokolwiek w nich zrobić, ze względu na nietypowe złącza i blokową budowę urządzenia. Mimo to życzę powodzenia w uruchamianiu zabytku.

Racja, brak zasilacza dużo utrudnia ale jest do do zrobienia. Z techniką lampową mam już do czynienia od dłuższego czasu więc poradze sobie z tym.
Mam zamiar wykorzystać jedynie wzmacniacz w.cz.. Zastanawia mnie tylko jak ten wzmacniacz jest sterowany i co to za tajemnicza puszka przy której jest ten zwój połączony z anodami. Siatki pierwsze są połączone z anodami przez kondensatory i nie ma żadnego innego wejścia w.cz.. Czy ta puszka to właśnie generator i jaką funkcje pełni ta malutka lampa 6ż5b? Jeśli bym chciał wyorzystać wzmacniacz razem z TRX-em na 2 m to czy musiał bym pozbyć się tej puszki i sterować go w siatkach pierwszych?

Dodano po 49 [minuty]:

Z strony do której link podał kolega darczar, znalazłem schemat bloku w.cz. Rozszyfrowałem że sygnał sterujący podany jest na siatkę pierwszą 6ż5b a modulacja odbywa się na siatce drugiej GU-29 (chyba). A więc wystarczy podłączyć TRX pod tą 6ż5b.

Lampa 6Ż5B jest sterowana napięciem z detektora fazy syntezera. W jej anodzie jest włączona, jak to nazywasz "puszka" czyli wariometr magnetyczny. Znajduje się on w obwodzie pierwszej lampy GU-17, czyli generatora fali nośnej. Aby użyć tego bloku jako wzmacniacza, należy podać sygnał w.cz na drugą GU-17 oraz odpowiednio spolaryzować siatkę drugą GU-29. Normalnie podłączona jest do wyjścia modulatora, ale podając na nią napięcie stałe regulowane można sterować w pewnym zakresie mocą wzmacniacza. Ktoś już kiedyś próbował przerobić taki blok na wzmacniacz, ale efekt końcowy nieznany:
https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic1148107.html
Proponuję zapytać kolegę SQ1JGU, czy mu się udało.

Skoro pierwsza lampa jest generatorem to mógł bym również wykorzystać ją do jakiegoś projektu zamiast typowego PA. Czy dobrze rozumiem, że to napięcie sterujące 6Ż5B to rodzaj stabilizacji częstotliwości? Jeśli bym chciał uruchomić generator to czy podaniu napięć zasilania gen. wystartuje? Częstotliwość pracy regulowana była by tym dużym kondensatorem?

Po podaniu napięć generator powinien wystartować, nie będzie jedynie stabilizowany z pomocą syntezera. Kręcąc osią agregatu, będziesz mógł go płynnie przestrajać w zakresie ok. 100-150 MHz.

Do nadajnika brakuje jeszcze jednego ważnego bloku mianowicie sekcji Pi-filtra, który musiał byś dorobić lub wykorzystać 50Ω z jakiegoś sprzętu. Np. z dość popularnych radiotelefonów Radmora na pasmo 146÷167MHz, które spokojnie przeniosą moc wyjściową tego nadajnika.

Witam po chwili nieobecności. Uruchomiłem w tym bloku sam generator i pracuje bez zarzutu. Jest nawet zaskakująco stabilny, nie rozstraja się przy zmianie napięcia zasilania. Teraz mam problem z modulacją FM. Podłączyłem sygnał m.cz. na pierwsza siatke lampy 6Ż5B zasiliłem ją z oddzielnego zasilacza regulowanego no i modulacja działa ale zaledwie do około 2khz. Próby przeprowadałem na częstotliwości około 100 Mhz a sygnałem m.cz. był komputer. Teraz pytanie jak rozszeżyć pasmo przenoszenia. Wewnątrz tej "puszki" znajduje się coś w rodzaju transformatora z jednym uzwojeniem podzielonym na dwa karkasy. Czy można by rozszeżyć pasmo przewijając uzwojenie? Myślałem by standardowo zrobić to na diodach pojemnościowych ale nie ma możliwości by to zrobić. Pozdrawiam

DRAIVER napisał:

Teraz mam problem z modulacją FM. Podłączyłem sygnał m.cz. na pierwsza siatke lampy 6Ż5B zasiliłem ją z oddzielnego zasilacza regulowanego no i modulacja działa ale zaledwie do około 2khz. Próby przeprowadałem na częstotliwości około 100 Mhz a sygnałem m.cz. był komputer. Teraz pytanie jak rozszeżyć pasmo przenoszenia.

Raczej dewiację, Szerokość pasma przenoszenia wyznaczają obwody strojone drivera i WM. Do wykorzystania na 145MHz wystarczy dewiacja 1,5kHz.

DRAIVER napisał:

Wewnątrz tej "puszki" znajduje się coś w rodzaju transformatora z jednym uzwojeniem podzielonym na dwa karkasy. Czy można by rozszeżyć pasmo przewijając uzwojenie?

Nie ma możliwości zwiększenia dewiacji tym sposobem. Prąd spoczynkowy lampy 6Ż5B jest tak dobrany aby napięcie ARCz przestrajało w odpowiednim zakresie generator. Ilość zwoi wariometru jest dobrana do prądu lampy, który płynąc przez uzwojenie wytwarza strumień magnetyczny. Każda zmiana prądu anodowego powoduje zmianę strumienia magnetycznego odpowiednio nasycającego rdzeń. Indukcyjność cewki obwodu rezonansowego z rdzeniem wykonywanym z materiału ferromagnetycznego zależy od prądu płynącego w cewce, gdyż przenikalność magnetyczna µ zmienia się w zależności od nasycenia magnetycznego rdzenia. Przy określonej wartości prądu, wartość strumienia magnetycznego zależy od wymiarów cewki, jej liczby zwojów i środowiska, w jakim zamyka się strumień. Jeśli zwiększysz liczbę zwoi to zwiększy się strumień magnetyczny, tym samym bardziej nasyci rdzeń, zmieni się indukcyjność cewki w.cz. a generator się przestroi. Ale pamiętaj że strumienie magnetyczne stało-prądowy i zmienno-prądowy dodają się algebraicznie, więc może dojść do sytuacji że suma strumieni doprowadzi do maksymalnego nasycenia magnetycznego rdzenia a to spowoduje nieliniowe działanie cewki obwodu w.cz. i w rezultacie wzrost harmonicznych generatora. Dodatkowo przestrojenie częstotliwości generatora o nadmierną wartość spowoduje brak współbieżności przestrajania obwodów generatora z obwodami drivera i WM.