Witam,
i znowu prośba o pomoc do kolegów radiowców i ,,lampowców''.
W odbiorniku lampowym, którego obwody widać na zamieszczonym schemacie jest przesunięcie na skali Warszawy I blisko 200 kHz zamiast 225 kHz. Widać też po czułości odbiornika (mała), że jest odstrojony. Podpowiedzcie proszę krok po kroku jak zestroić obwody bez generatora i oscyloskopu.
Pozdrawiam
Witam,
nie, nie, szanowni koledzy, w odbiornikach zachodnioniemieckich wskazówka skali była mocowana na lince w taki sposób, że niemożliwe było jej przesunięcie (kilkakrotne, ślimakowe owinięcie linki na wskazówce), można było najwyżej zerwać linkę, chcąc przesunąć wskazówkę.
W moim rejonie warszawa I jest najmocniejsza na 225 kHz (sprawdzone wielokrotnie), a na skali radia, które jest odstrojone wskazówka ustawia się na ok. 203 kHz. Jakość sygnału też pozostawia trochę do życzenia (słaby sygnał). Może, któryś kondensator w układzie DŁ stracił swoje parametry?
W tym kierunku koledzy proszę dajcie wskazówki.
Pozdrawiam
Warszawa na falach długich nadaje na 2 częstotliwościach: 198kHz i 225kHz.
Autor artykułu datuje swoje obserwacje na rok 1006, ale zapewne chodzi o 2006 i wtedy faktycznie Warszawa nadawała także na 198kHz, potem na tej częstotliwości było jeszcze Radio Parlament, a dziś niestety cisza.
Jeżeli na pozostałych zakresach jest prawidłowo (M,K - znajdź jakieś stacje ze znaną częstotliwością i sprawdź ustawienia wskazówki), spróbuj delikatnie przestroić obwód L heterodyny.
Ten obwód heterodyny nie zmieścił się w całości na pokazanym fragmencie schematu. To cewka poniżej ECH81, na samym dole (numer chyba 15 ale słabo czytelny). Ponad nią znajduje się cewka heterodyny na zakres fal średnich (numer bodajże 14) czynna także na zakresie fal długich (kiedy to w szereg z nią dołącza się cewkę nr 15) i tej w pierwszej kolejności ruszać nie należy. Przydałby się jeszcze zobaczyć nie pokazany fragment schematu aby stwierdzić czy w obwodzie heterodyny jest jeszcze trymer czynny tylko w zakresie fal długich (trymer C23 działa zarówno na zakresach LW jak i MW, i również nie należy go ruszać podczas strojenia fal długich ponieważ rozstroi się w ten sposób fale średnie).
Prawidłowo zestrojony odbiornik powinien mieć znakomitą czułość na wszystkich zakresach, z uwagi na dodatkowy stopień p.cz. AM/FM z drugą lampą EF89 (standartowy układ zawierał tylko jedną lampę tego typu).
Witaj!
Spróbuj przesunąć wskazówkę w kierunku 225kHz do momentu, aż odbiór będzie na pograniczu słyszalności i wtedy cewką heterodyny fal długich delikatnie pokręcaj w takim kierunku, aż odbiór będzie się poprawiał.
Czynność tą kontynuuj do osiągnięcia właściwego wskazania wskazówki na skali.
Warto by jeszcze sprawdzić czy nie są rozstrojone obwody p.cz. AM (np w wyniku wcześniejszego grzebania). Niestety nie wiem jaka powinna być p.cz. w tym radiu (czy aby nie 455kHz - może jest na schemacie?) Gdy się nie ma generatora ani częstościomierza - można posłużyć się sprawnym, dobrze zestrojonym odbiornikiem na fale średnie, próbując nim odebrać sygnał heterodyny strojonego odbiornika. Przy odbiorze Warszawy I i częstotliwości pośredniej 455kHz heterodyna powinna pracować na 680 kHz, a więc w dolnej części zakresu średniofalowego.
Jeszcze raz zamieszczam schemat, który nie mieści mi się na skanerze, a jeżeli go zmniejszę to będzie nieczytelny.
Zobaczcie panowie teraz, może konieczna część schematu będzie bardziej czytelna i w koniecznej całości.
Pozdrawiam
Sprawdziłem jeszcze zakres średnich porównując Telefunkena z innym radiem, które jest dobrze zestrojone i wygląda to tak, że średnie w Telefunkenie ,,ciągną'' w górę czyli normalnie jakaś stacja powinna być okolicach np. 1010 kHz a jest 1050 natomiast długie ciągną w dół, czyli powinno być 225 kHz a jest ok. 205 kHz.
Może teraz będzie kolegom łatwiej coś podpowiedzieć.
Pozdrawiam
Cewka 14 i 15, C23, C24, C25 tworzą obwód heterodyny dla zakresu fal długich, a cewka 14, C23, C24 - dla średnich - więc zjawisko jest normalne, że heterodyna "oszukuje". Sprawdź na krótkich - da to obraz zestrojenia toru p.cz.
Jeżeli na krótkich będzie OK, to spróbowałbym ruszyć L14 lub C23 (moim zdaniem wygląda to tak, że jeżeli ustawisz prawidłowo średnie, długie też będą ustawione prawidłowo).
Przy odbiorze Warszawy I i częstotliwości pośredniej 455kHz heterodyna powinna pracować na 680 kHz, a więc w dolnej części zakresu średniofalowego.
Autor uzupełnił schemat i jest zaznaczone na schemacie, że p.cz. w tym radiu jest na 460kHz. Czyli heterodyna w czasie odbioru I programu PR i prawidłowo zestrojonej p.cz powinna mieć jednak 685kHz.
Sposób powyższy jest bardzo dobry. Chcąc dokładnie zestroić radio warto mieć drugie radio z cyfrową syntezą, żeby w miarę dokładnie określić częstotliwość odbieranego sygnału heterodyny.
Czyli po kolei:
1. Powoli kręcisz cewką heterodyny (nr 15) i jednocześnie delikatnie pokrętłem strojenia, aż "sprowadzisz" odbiór I programu PR do właściwego miejsca na skali. Nie przejmujesz się na razie ewentualnym pogorszeniem czułosci.
2. Na drugim sprawnym i dobrze zestrojonym odbiorniku stojącym obok (najlepiej z syntezą) włączonym na zakres fal średnich sprawdzasz, gdzie na skali odbierasz silny, niemodulowany sygnał heterodyny. Jeśli jego f=685kHz (+/-3 kHz) to ok, wystarczy tylko ewentualnie delikatnie podstroić filtry p.cz. AM oraz cewkę obwodu wejściowego fal długich na maksimum sygnału. Jeśli jest znaczna różnica częstotliwości heterodyny względem 685kHz to trzeba zestroić p.cz.
3. Żeby zestroić p.cz. to nie zmieniając położenia pokrętła strojenia, przestrajasz stopniowo cewkę heterodyny tak , żeby uzyskać jej f=685kHz i jednocześnie stroisz po kolei wszystkie cewki toru p.cz. AM na maksimum odbioru sygnału I programu PR (niestety dość żmudna praca, którą trzeba wykonac w kilku krokach)
4. Na koniec stroisz obwód wejściowy fal długich (cewka nr 9), żeby pracował współbieżnie z obwodami heterodyny (stroisz na maksimum odbioru sygnału).
Na pozostałych zakresach AM stroisz już tylko odpowiednie obwody heterodyny, żeby była zgodność odbieranej częstotliwości z oznaczeniami na skali oraz obwody wejściowe na maksimum odbieranego sygnału pamiętając o zasadzie, że dla wyższych częstotliwości danego zakresu stroisz trymerami, a dla niższych cewkami.
Dziękuję koledzy za dokładną instrukcję zestrojenia długich i średnich. Zgodnie z zaleceniem krisa8888 skorzystałem z odbiornika z syntezą cyfrową chcąc jeszcze porównać długie i krótkie.
Okazało się, że średnie i krótkie Telefunkena pokrywają się na skali ze wskazaniami cyfrowego (o ile na skali można dokładnie odczytać częstotliwość). To oznacza, że moje drugie lampowe jest rozbieżne z Telefunkenem. Ale nic to, wiek może swoje zrobić.
W takim razie zostają (co mnie bardzo cieszy) do zestrojenia tylko długie.
Jak w takim razie najprościej stroić długie aby nie zmieniać średnich.
Pozdrawiam
Witam,
niestety nie odważyłem się ruszać rdzenia cewki nr 15, ponieważ od strony widocznej nie ma rdzeń wyżłobienia na wkrętak, natomiast druga strona cewki jest przyklejona do przełącznika.
Nie mam pojęcia jak to zrobić aby nic nie uszkodzić. Może ktoś już miał podobny problem,.
Zastanawia mnie też fakt, że nikt nie mógł rdzeniem cewki kręcić, a jest przesunięty zakres DŁ.
A może to któraś pojemność rozjechała się?
Pozdrawiam
Zastanawia mnie też fakt, że nikt nie mógł rdzeniem cewki kręcić, a jest przesunięty zakres DŁ.
A może to któraś pojemność rozjechała się?
Żadna pojemnośc raczej się nie rozjechała. Nikt też nie musiał kręcić rdzeniem cewki, po prostu ferrytowy rdzeń sie "zestarzał" i zmienił swoje parametry.
Normalnie można by jeszcze spróbowac delikatnie pokręcic rdzeniem nr 14, on przestraja heterodynę zarówno na zakresie fal średnich jak i długich, ale skoro napisałeś, że średnie za bardzo "ciągną" w góre względem skali, a fale długie w dół, to kręcenie tym rdzeniem tylko pogorszy ten rozjazd. To znaczy nawet jeśli uda się Tobie zestroić zakres fal długich cewką nr 14, to jeszcze bardziej odstroisz zakres fal średnich.
Swoją drogą skoro cewka nr 15 ma schemacie zaznaczoną możliwość przestrajania to musi być jakis sposób, żeby pokręcic jej rdzeniem.
kris8888, wygląda to tak, że z cewki wystaje ok. 2 mm gładkiego rdzenia bez żadnej możliwości włożenia wkrętaka, po prostu gładki. Do tego cewka jest w środku zalana masą taką jak parafina.
Złapanie czymkolwiek za tę końcówkę spowoduje pokruszenie jej i nic poza tym.
Może mieli jakiś przyrząd do kręcenia tym rdzeniem jak cewka nie była zalana masą.
Wcześniej też napisałem, że jednak średnie nie ciągną w górę, ponieważ sprawdziłem to dokładnie z radiem cyfrowym.
Pozdrawiam
Możesz w takim razie spróbowac dolutować równolegle do C24 jakikolwiek trymer i nim dostroić nieco obwód heterodyny dla fal długich, ale generalnie nie przejmowałbym sie takim przesunięciem stacji na skali na zakresie długofalowym.
Zestroiłbym jedynie p.cz. oraz obwody wejściowe, żeby uzyskać możliwie najlepszy odbiór na wszystkich zakresach. Tor p.cz. A.M., jeśli już musisz koniecznie stroić tylko "na słuch", to jednak najlepiej rozpocząć na zakresie średniofalowym, dostrajając się do jakiejkolwiek stacji odbieranej w godzinach wieczornych.
Sposób powyższy jest bardzo dobry. Chcąc dokładnie zestroić radio warto mieć drugie radio z cyfrową syntezą, żeby w miarę dokładnie określić częstotliwość odbieranego sygnału heterodyny.
Albo najprostzy częstościomierz. Na zakresach fal średnich i długich moża podłączyć sie przr zkondesator o pojemności 2 - 5pF. Nieznacznie odstrajając heterodynę zaś amplituda generowana przez lampowy oscylator będzie aż nadto aby wysterować prosty miernik zbudowany np. na PIC'u.
Ważnym jest aby p.cz. był zestrojona na właściwą dla danego odbiornika wartość. Inaczej nie będzie współbieżności badzo dokuczliwej na na falach długich (generalnie brak czułości i brak zgodności ze skalą, na średnich brak czułości na dole zakresu, zaś na krókich przed końcem zakresu może co najwyżej się przestawić na odbiór lustrzany lecz pozornie czułość jest OK).
Jak już ustalimy p.cz. to za pomocą częstośioierza ustalamy końce zakresów. Potem już tylo strujenie obwodów wejsicowych na max z uwagą że na krótkich na górze zakresu mamy zjawisko przeciągania heterodyny odbieranym silnym sygnałem.
Kolego studisat, wyjaśnij mi ,,łopatologicznie'' (ponieważ nie posiadam wobuloskopu), jak bez przyrządów - jeżeli jest to możliwe - ustawić p.cz. Przynajmniej do czasu, kiedy stać mnie będzie przynajmniej na generator funkcyjny i oscyloskop (chcą jakieś kosmiczne ceny za taki sprzęt).
Faktycznie na długich jest mała czułość i przeciągniecie na 200 kHz.
Pozdrawiam
Przeglądając schematy zauważyłem, że są odbiorniki (np. niemieckie) z p.cz. 460 kHz i 468 kHz. Jest też 455 kHz, i 465 kHz. Czy orientujecie się dlaczego zastosowano tak różne częstotliwości p.cz. i co to powoduje przy odbiorze DŚK?
Opowiem jak to sam keidys zrobiłem Nie miałem geneatora w.cz. Ale przeciż odbirałem warszawę I któej częstotiwośc znałem.
Czyli dostrajam sie do Warszawy I i mierzę czestotliwośći heterodyny. Wyszło mi że p.cz. mam równe powiedzmy 485 kHz a ma byc 468 kHz. Czyli częstościomierz pokazuje mi 485+225 = 710kHz a nie 225+468 = 693kHz.
Kręcę gałką strojenia radia tak by zbliżać się do pożądanej wartości czestotliwości heterodyny (czyli w dół zakresu dla podanych wartości przykłądowych) ale tak aby jeszcze było słychać tę stację.
Troję obwody wejsćiowe i filtry p.cz na maks sygnału. Czynności powatzam aż zejdę do włąsiwej wartości p.cz. Wtedy kontrolnie sprawdzam gdzie mam dokładne dostrojenie i sprawdzam czy zestroiłęm filtry p.cz.
Od tego kmoentu pozostaje już tylko ustlaić konce zakresów na skrajach skali - ale uwaga kodesatory stroojeniowe nie zawszemaja najweksza i najmijeszą pojemnośc w skrajnych położeniach - widać to na czstościomierzu - czyli wyłapujemy połozeni na najmniejszej i największej pojemnosći kodesatora storjeniowego. Dla tych punktów stroimy obwodami LC heterodyny tak aby mieć poprawne skraje częstoliwści plus niewielki zapasik. Oczywiście od odczytu z cżęstościomierza odejmujemy wartośc p.cz. Oczywiście kilka kroków będzie koniecznych dla każdego z zakresów.
Mamy już zestrojone cewki heterodyny. Pozostają tlyko wejściowe. Szukamy na skali zancnzików dla któzych mają byc storjone obwody wejściowe. Ustawiamy się na nich i czukamy w polbiżu słbszych stacji i stroimy obwody na mas sygnału.
Na falach kókich będziemy mieć najwiekszy błąd spowodowany dołączeniem częstościomerza. Ale górę zakresu którkich (cewki heterodyn) korygujemy w dzień zaś dół (pasmo 49m) w nocy aby nie mieć urwanych obecnych pasm radiofonicznych na krótkoflaowych zakresach.
Średnie i długie to stroimy oczywiście nocą....
Odbirana stacja może z powodzenem zastąpić generator jak mamy przy okazji częstościomierz.
Witam,
udało mi się ruszyć rdzeń z cewki zakresu DŁ. (sześciokątne zakończenie rdzenia do klucza), i przesunąć wskazanie na ok. 225 kHz na skali.
Mam jeszcze jeden problem - bardzo małą czułość EM80 na zakresach DSK, na UKF jest w porządku.
Podpowiedzcie, które elementy decydują o poziomie i czułości wysterowania ,,oczka'', ponieważ nie udało mi się tego ustalić.
Czy odstrojenie od p.cz., która wg schematu powinna być 460 kHz, a przy dostrojeniu do DL wynosi 718 kHz czyli p.cz. 488 kHz (mam nadzieję, że heterodyna przy pomiarze nie odstraja się wskazując błędnie 718 kHz), będzie powodem zmniejszenia czułości ,,oczka''.
Załączam wycinek schematu ze wskaźnikiem dostrojenia.
Pozdrawiam poświątecznie.
PS. W żaden sposób nie mogę ustawić częstotliwości heterodyny na 460 kHz cały czas pokazuje ok 493 kHz. Czym mogę zmienić tę częstotliwość bo regulacjom nie poddaje się.
Podpowiedzcie, które elementy decydują o poziomie i czułości wysterowania ,,oczka'', ponieważ nie udało mi się tego ustalić.
Cały tor p.cz, heterodyna i obwody wejściowe.
lechita wrote:
Czy odstrojenie od p.cz., która wg schematu powinna być 460 kHz, a przy dostrojeniu do DL wynosi 718 kHz czyli p.cz. 488 kHz (mam nadzieję, że heterodyna przy pomiarze nie odstraja się wskazując błędnie 718 kHz), będzie powodem zmniejszenia czułości ,,oczka''.
Na 100% to jest powodem.
lechita wrote:
PS. W żaden sposób nie mogę ustawić częstotliwości heterodyny na 460 kHz cały czas pokazuje ok 493 kHz. Czym mogę zmienić tę częstotliwość bo regulacjom nie poddaje się.
Heterodynę nie stroi się na p.cz. Jest tak, bo masz rozjechaną heterodynę z obwodami wejściowymi.
Jak jeszcze nie ruszałeś obwodów p.cz to:
Najpierw sprawdź zakres fal średnich
1. Miernik częstotliwości podłączony przez jakiś mały kondensator min 400V do anody triody ECH81 (nóżka 8).
Włącz fale średnie i sprawdź częstotliwości heterodyny dla zakresu fal S.
a) Wskazówka na 515 kHz. Częstotliwość heterodyny powinna być 975 kHz.
Korekcja cewką 14.
b) Wskazówka na 1620 kHz. Częstotliwość heterodyny powinna być 2080 kHz. Korekcja kondensatorem C23
Jeżeli nie ma zaznaczonych tych częstotliwości na skali, to najniższa i najwyższa ze skali. Do tego dodaj 460 kHz i masz częstotliwość jak powinna mieć heterodyna. Czynność a,b powtarzać, aż wszystko będzie się zgadzać.
Teraz będzie potrzebne inne radio najlepiej ze skalą cyfrową. Znaleźć dwie silne stacje radiowe najbliżej końców pasma, a najlepiej jakieś źródło zakłóceń, aby był sygnał o stałej amplitudzie. Do gniazda głośnika zewnętrznego podłączyć opornik 5Ω i na nim mierzyć napięcie.
c) Ustawić wskazówkę na częstotliwość stacji o najniżej częstotliwości, następnie cewkę 4 (na antenie ferrytowej) przesuwając na rdzeniu, aż odbierze tą stację z największym wskazaniem miernika.
d) Ustawić wskazówkę na częstotliwość stacji o najwyższej częstotliwości i kondensatorem C4 ustawić, aż odbierze tą stację z największym wskazaniem miernika. Czynność c, d powtarzać, aż wskazania będą najwyższe.
2. Teraz tor fal długich. Włącz fale długie.
a) Wskazówka na 225 kHz.
b) Cewką 15 ustawiamy częstotliwość heterodyny na 685 khz
c) Cewkę 9 przesuwać aż odbierze PR1 i na największe wskazanie miernika.
Gotowe Fale krótkie stroisz analogicznie.
Heterodyna: cewka 12 i kondensator C21
Obwody wejściowe: cewka 2 i kondensator C3
Jeżeli ruszałeś cewki p.cz to trzeba je w pierwszej kolejności zestroić.
Tu już jest potrzebny generator 460 kHz. Najprościej zrobić na mikserze NE602 lub NE612 i dwóch kwarcach 10,7 MHz i 10,240 MHZ. Przy okazji masz generator do strojenia toru p.cz FM 10,7 MHz. 10,7 MHZ robisz na jednym tranzystorze, a 10,240 MHz na NE602. Potrzebujesz tylko 10,7 MHz to wyłączysz tylko zasilanie NE602.
1. Generator (wyjście z miksera NE602) podłączasz do siatki EF89 (przez kondensator 1nF do nóżki 2, lampa 4) i stroisz cewkę 205, a następnie 204 na największe wskazanie miernika na wyjściu dodatkowego głośnika.
2. Przepinasz generator do siatki EF89 (przez kondensator 1nF do nóżki 2, lampa 3) i stroisz cewkę 24, a następnie 25 na największe wskazanie miernika na wyjściu dodatkowego głośnika.
3. Przepinasz generator do siatki ECH81 (przez kondensator 1nF do nóżki 2, lampa 2) i stroisz cewkę 18, a następnie 19 na największe wskazanie miernika na wyjściu dodatkowego głośnika.
P.cz FM 10,7MHz analogicznie. Filtry w kolejności 201, 202, 22, 23, 16, 17, tylko napięcie jest mierzone na C209? (nieczytelne) Elko 2µF/70v przy EABC80 (nóżka 2). Napięcie jest ujemne i przy użyciu generatora dochodzi nawet powyżej -30V.
Gotowe Teraz dopiero strojenie heterodyny i obwodów wejściowych.
Taka mała uwaga. Jak zamieszczasz schemat to w całości, a nie tylko kawałki.
Na obrzeżasz poza schematem znajdują się też ważne informacje, a ktoś inny też może skorzystać ze schematu.
Np. w tym Philips Philetta model B2D93A masz na dole tabelkę z informacją w jakiej kolejności stroić p.cz i obwody wejściowe.
Dziękuję kolego Kabelek za szczegółowy opis strojenia - tak właśnie powinien wyglądać aby pomóc, ponieważ wiele lat z elektroniką nie oznacza (tak jak u mnie), umiejętności strojenia odbiornika radiowego, krok po kroku.
Pozdrawiam
Mając tylko częstościomierz i dobry sygnał Warszawy I można zestroić p.c.z na poprawna wartość bez potrzeby generatora.
Opisałem metodę. Idea jest wręcz prostacka. Trzeba tlyok zrozumieć zasadę przemiany częstotliwości i KONIECZNIE ODRZUCIĆ ZAKORZENIONE MITY.
Nie ma sensu zestrajać obwód heterodyny i wejściowych jak nie będzie zestrojony tor p.cz.
Oczywiście najwygodniej jest mieć generator (z pewną i dokładną skala bo jak nie to można go sobie.... chyba że częstoltiwość kontrolujemy częstościomierzem).
Najłatwiej jest odebrać znana na stacje jaka jest Warszawa I. Dostrajamy sie jak najlepiej do stacji mierzymy częstotliwość heterodyny. Odejmując 225 od pomiaru otrzymamy wartość p.cz.
Odstrajamy się w stronę pożądanej wartości heterodyny (wiadomo jak obliczyć) ale na tyl by jeszcze coś było słychać z Warszawy I. Stroimy dość pobieznie rdzenie w filtrach p.c.z i ew. możemy poprawić sygnał strojąc cewę obwodu wejściowego (max sygnału). Postępujemy tak krok po kroku aż uzyskamy właściwą wartość p.cz. W tedy staranniej stroimy rdzeniami - możemy podłączyć jako dokładniejszy wskaźnik woltomierz do detektora ARW.
Potem jest względnie łatwo ustalamy końce zakresów. A obwody wejściowe - próbujemy odebrać stacje w pobliżu naniesionych na skali znacznikach strojenia.
Sygnał heterodny AM jest b. silny - to kilka - kilkanaście woltów. Łaczac się do heterodyny przez kondesator 2 -5 pF wysterujemy nawet niezbyt czuły częstościomierz.
Padło pytanie o oczko. nie kombinuj. Jak poprawnie zestroisz p.cz to i wskazania oczka będą poprawne
