
Witam.
Początkujący elektronik zajmujący się od razu mikrokontrolerami, to często osoba w bardzo młodym wieku i nie posiadająca żadnej wiedzy dot. tej dziedziny. Taki zapaleniec pragnie od razu budować skomplikowane projekty, co często jest powodem frustracji i poświęcania wielu godzin, a nawet dni dni w wykrywaniu przyczyn problemów, przez co efekty są niewielkie, za to koszty całkiem spore i wprost proporcjonalne do ilości wygenerowanego dymu

Dlatego też postanowiłem przygotować bardzo specyficzny (edukacyjny) moduł drajwera (ang. driver) silnika BLDC, by:
1. ułatwić zrozumienie zasad sterowania silnika BLDC,
2. zabezpieczyć początkującego przed stratami finansowymi związanymi z kosztami uszkodzonych elementach elektronicznych w szczególności tranzystorów.
Drajwer ten może także służyć do sterowania silnikami DC. Jest on oparty o jeden z najprostszych schematów tego typu konstrukcji. Nie posiada żadnej logiki zabezpieczającej przed problemem jednoczesnego włączenia kluczy (tranzystorów) górnego i dolnego w jednej fazie:

co bardzo często zdarza się początkującemu programiście podobnie jak odwrotne włączanie zasilania

Aby się przed tym bronić każdy początkujący może, a nawet powinien stosować programowe funkcje zabezpieczające, które ja nazywam bezpiecznikiem. Funkcja taka powinna zostać wywołana niezwłocznie po każdej dokonanej komutacji i powinna sprawdzić, czy drajwer nie jest włączony w sposób powodujący zwarcie w jednej z trzech par kluczy.
Przykład takiej funkcji:
Code: c
Ale jak to w życiu bywa początkujący mógł popełnić błąd w trakcie pisania funkcji zabezpieczających, stąd jeśli jest źle napisana może nie spełnić swojej roli. I tutaj pojawił się pomysł, aby stworzyć drajwer, który na etapie testów będzie spełniał wymienione wcześniej zadania, a przy okazji:
3. pozwalał na sterowanie silnikami BLDC za pomocą Back-EMF, czujników Halla i enkoderów.
4. pozwalał eksperymentować z różnymi wersjami sterowania bramkami tranzystorów MOSFET oraz NPN (dodatkowe elementy w postaci kondensatorów lub diod).
Schemat
Jak już wspomniałem, to jeden z najprostszych schematów:

Istotne są natomiast dodatkowe elementy w postaci:
- jumperów rozłączających na czas testów programu tranzystory górne od dolnych w jednej fazie,
- diod LED,
- elementów testowych (symbolizowanych przez kondensatory).
Jumpery
Jumpery służą przede wszystkim do rozłączenia tranzystorów jednej fazy, ale także do łatwego podłączania silnika o czym piszę w dalszej części tego postu.

Diody LED
Diody (przy rozłączonych jumperach i nie podłączonym silniku) służą do obserwowania, które tranzystory są w danym momencie faktycznie załączone. Dzięki tej możliwości można bardzo prosto i szybko sprawdzić poprawność działania programu.

Powyższy rysunek jest animacją, ale serwer forum Elektroda.pl niestety animację usunął.
Możesz ją zobaczyć tutaj: http://mikrokontrolery.blogspot.com/2011/03/S...k-BLDC-driver-drajwer-schemat-plytka-pcb.html
Kondensatory dodatkowe
Jak już wspomniałem w pkt 4. drajwer zawiera dodatkowe elementy do testów sposobu sterowania bramek tranzystorów MOSFET oraz bazy tranzystorów NPN. Na schemacie są one zaznaczone jako kondensatory, ale w ich miejsce można także wstawić diodę. W podstawowej wersji drajwera elementy te nie są montowane:

Back-EMF
Drajwer jest przystosowany także do sterowania silnikami BLDC za pomocą sygnałów Back-EMF czyli w przypadkach, w których silnik nie posiada czujników Halla ani enkodera, na podstawie których można stwierdzić położenie wirnika. Elementy te to:

Płytka PCB
Płytka PCB wykonana w celach edukacyjnych (wspomniałem wcześniej) i z nietypowym jak na większość sterowników rozmieszczeniem elementów elektronicznych. Poszczególne strony płytki wyglądają następująco:
- strona TOP:

- strona BOTTOM:

Wymiary płytki: 58,5mm 44,5mm.
Pliki PDF znajdziesz w załączniku na końcu tego postu.
Rozmieszczenie tranzystorów nie jest przypadkowe. Są one rozmieszczone po łuku z dwóch powodów:
- symulowanie ruchu obrotowego silnika (kolejno zapalające się diody LED,
- odprowadzanie ciepła z tranzystorów.
Drajwer przygotowany jest do zasilania z zasilacza komputerowego z czteropinowym złączem MOLEX:

oraz do zasilania sterownika silników (część z mikrokontrolerem) za pomocą napięcia 5V z zasilacza wyprowadzonego na złącze JP3:

Nie musisz jednak montować gniazda MOLEX - możesz przylutować przewody wkładając je od warstwy top i lutując na warstwie bottom. Odpowiednie oznaczenia znajdziesz po stronie bottom:

Vcc to napięcie zasilania części z mikrokontrolerem (domyślnie 5V), a V+ to zasilania tranzystorów MOSFET, czyli silnika.
Płytka przygotowana jest także do wpięcia do płytki stykowej, jeżeli w miejscach gniazd zastosujesz goldpiny. Ja jednak sugeruję zamiast goldpinów zastosować jednorzędowe gniazdo:

Wszystkie w/w złącza należy lutować od strony bottom.
Przelotki
Płytka posiada 24 przelotki, które należy oczywiście wlutować:

Tryby pracy drajwera
Drajwer może pracować w dwóch trybach:
1. tryb testowy - rozłączone tranzystory górne od dolnych,
2. tryb pracy - tranzystory górne i dolne połączone.
Na płytce PCB zaprojektowałem trzy miejsca, w których łączy się i rozłącza tranzystory faz:

W tym miejscu zaprojektowałem po cztery otwory w rastrze 2,54mm po to, by można było albo wlutować przewody, albo wykorzystać dwurzędowe goldpiny. Ja wykorzystuję to drugie rozwiązanie:

co pozwala wpiąć silnik za pomocą wtyków:

i użyć zworek do połączenia tranzystorów górnych i dolnych:

Tryb testowy
Tryb ten, to rozłączone tranzystory górne od dolnych (usunięte zworki) oraz odłączony silnik. Tryb ten pozwala obserwować pracę programu na diodach LED każdego tranzystora.
W ten sposób bez zbędnego ryzyka możesz dopracować swój program, w taki sposób, by nie spowodował jednoczesnego otwarcia obu tranzystorów jednej fazy (górnego i dolnego).
Tryb pracy
W tym trybie zworki są założone, a silnik podpięty do odpowiednich faz:

Filmy
1. Sterowanie silnika za pomocą sygnałów Back-EMF
2. Sterowanie silnika z czujnikami Halla:
3. Monitorowanie prędkości obrotowej silnika za pomocą RS-232 i programu SimPlot:
Strona domowa
Strona domowa kursu silnika BLDC: Silnik BLDC - Spis treści
2018.04.22 Dodałem załącznik do pliku BLDC-05.zip, gdyż na razie na stronie nie wszystkie pliki są dostępne: http://mikrokontrolery.blogspot.com/2011/03/silnik-bldc-sterownik-back-emf.html
Moderated By ANUBIS:
Cool? Ranking DIY