Zasilacz impulsowy 230V - 12/24V [Naprawa]

Witam,
Jest to moja pierwsza próba naprawy zasilacza impulsowego. Mój zakres wiedzy w tym temacie ogranicza się do podstaw działania zasilaczy. Pochodzi on z nawilżacza, powinien dawać na wyjściu 12V i 24V. Pierwszy objaw jaki był widoczny to spalony bezpiecznik na wejściu 230V. Wymiana nic nie dała, okazało, się że jedna z diod w mostku graetza daje zwarcie, reszta diod była niepewna, więc wymieniłem wszystkie na kompletny mostek. Po tej operacji nie było zwarcia na wejściu przed mostkiem jak i za nim. Niestety kolejny bezpiecznik zamienił się w błysk (230V 2A).
Dioda na wyjściu to HER302. Na mierniku wygląda OK - 0,43V w kier. przewodzenia. Tranzystor to 4N60L - brak zwarcia pomiędzy GDS, 0,53V pomiędzy S i D (dioda). Na razie nie mogę więcej przetestować, bo tymczasowo skończyły mi się bezpieczniki...
1) do czego służy ten żółty glut wylany na niektórych elementach? Wygląda jakby miał zastosowanie serwisowe, ponieważ na diodzie D7 (wysokoprądowa na wyjściu) oraz na tranzystorze kluczującym glut był całkiem ciemny - brązowy. Jakby zmieniał kolor pod wpływem temperatury.
2) czy zasilacz musi być obciążony podczas testów (oba wyjścia?)?
3) co może powodować zwarcie i jak je wykryć?
4) czy da się jednoznacznie zlokalizować problem bez wymiany wszystkiego po kolei? Zasilacz nie należy do najdroższych, więc nie chciałbym dłubać się w nim przez tydzień po omacku .



Dodano po 14 [minuty]:

Transoptor ma oznaczenia b1028 817b, więc to chyba 817B

GanzConrad wrote:

Na razie nie mogę więcej przetestować, bo tymczasowo skończyły mi się bezpieczniki...

Użyj żarówki 230V/40-60W.

GanzConrad wrote:

do czego służy ten żółty glut wylany na niektórych elementach?

Być, może on spowodował uszkodzenie, usuń to najdokładniej jak się da.

Który uklad skalony wykorzystuje się w schemacie zasilacza?

GanzConrad wrote:

Mój zakres wiedzy w tym temacie ogranicza się do podstaw działania zasilaczy.

Jest więc dobra okazja by go poszerzyć.

Płyta dość przejrzysta. Warto poświęcić kwadrans na odtworzenie schematu a po jego analizie wytypować elementy odpowiedzialne za opisywane zachowania.
Chętnie pomożemy, ale żeby naprawić należy zawsze najpierw zrozumieć zasadę działania a potem ustalać dalsze postępowanie.

Pierwszy krok to nazwa układu scalonego. Po nazwie szukamy dokumentacji (schemat aplikacyjny, opis wyprowadzeń itp).
Krok drugi to szkic odtworzonego schematu ideowego i jego analiza.
Krok trzeci to wytypowanie punktów pomiarowych i pomiary.
Powodzenia, czekamy na wyniki.

aksakal wrote:

Który uklad skalony wykorzystuje się w schemacie zasilacza?

Najprawdopodobniej Rich Power R7731, oznaczenie jest ledwo widoczne.

Dodano po 1 [minuty]:

mariuszw19640717 wrote:

usuń to najdokładniej jak się da.

Raczej niewykonalne, to dziadostwo jest strasznie twarde, ale zostało jedynie wokół układu scalonego i 2 rezystorów.

Dodano po 3 [minuty]:

W.P. wrote:

schemat aplikacyjny

http://www.richpower-ic.com/english/ProductsShow.php?goods_id=168&step=5

W.P. wrote:

Powodzenia, czekamy na wyniki.

Zanim się zabiorę za resztę (i tak muszę kupić te bezpieczniki), zauważyłem,że kondensator na wyjściu mostka graetza nie ładuje się, czy jest możliwe, aby winny był kondensator po stronie AC? Nie przejawia żadnego zwarcia, ale nie wiem co może się z nim dziać przy podaniu napięcia zmiennego.

Dodano po 4 [minuty]:

Patrząc na powyższe, czy zasilacz musi być obciążony podczas testów (oba wyjścia?)?

Po mostku Graetca napięcie na kondensatorze filtru powinno być 290-320V. W moment włączenia uklad skalony otrzymuje zasilanie od prostownika napięcia sieci ( 290-320V ) przez 2 szeregowo zjednoczonych rezystora (sprawdzić opór i również kondensator elektrolit zjednoczony z VDD.) . To napięcie postępuje na wyprowadzenia US VDD. Po rozruchu generatora napięcie ukladu na VDD postępuje od prostownika, który składa się z dodatkowego uzwojenia na transformatorze i diodzie ( sprawdź diodę - często bywa upływ, i rezystor włączony szeregowo z diodą.). Na wyjście lepiej włączyć obciążenie, to może być 2 żarówky 24V - 5-10W. Żeby nie tracić daremnie elementy i bezpieczniki wszystkie eksperymenty przeprowadzaj przy włączeniu prostownika do sieci przez żarówkę 220-230V 40-60W. Jeśli w schemacie jest zwarcie żarówka będzie świecił na pełną jaskrawość, a jeśli zwarcia nie ma, to przy włączeniu żarówka zapali się i stopniowo jaskrawość zmaleje do ledwie zauważalnej.

GanzConrad wrote:

Zanim się zabiorę za resztę (i tak muszę kupić te bezpieczniki)

Już któryś raz piszą Koledzy by użyć żarówki włączonej szeregowo zamiast bezpiecznika.

Dobrze ten mostek masz wlutowany? Bo z zdjęć dokładnie nie widać, ale czasem "+" nie jest wlutowany do jednego z "~" ?

W.P. wrote:

Już któryś raz piszą Koledzy by użyć żarówki

Wiem, przepraszam, że nie odniosłem się do tego, ale bawiąc się LEDami żarówki tymczasowo "wyszły". Aż dziwne, ale nie miałem nic pod ręką.

marian1981.02 wrote:

Dobrze ten mostek masz wlutowany?

tak, niebieski "-", czerwony "+" - zabezpieczyłem termokurczami.
Wieczorem wrócę do testów (albo jutro, bo dziś mam "nockę").

Rozumiem, że na obecną chwilę zasilacz pali bezpieczniki w chwili podłączenia. Pozostaje więc sprawdzić obwody od strony sieci.

Można to zrobić na niskim napięciu zasilając zasilacz z dowolnego źródła np 12V. Może to być zasilacz od telefonu, akumulator, zasilacz warsztatowy, etc. Ważne, by w szeregu była koniecznie żarówka (może być niewielka samochodowa).

Zwarcia szukasz bez wlutowanego tranzystora kluczującego. Wtedy obwód upraszcza się do kilku elementów.

Żarówka nie powinna świecić (ani nawet żarzyć) a kondensator za mostkiem powinien naładować się do napięcia zasilania. Identyczny test należy powtórzyć po odwróceniu polaryzacji zasilania (+ zamienić z -).
Zabawa prosta i co najważniejsze bezpieczna.

Po wylutowaniu i sprawdzeniu prawie wszystkiego po stronie pierwotnej zasilacza (oprócz układu scalonego i rezystorów SMD) skończyły mi się pomysły i zacząłem sprawdzać wszystko od początku. Okazało się, że mostek graetza daje zwarcie. Nie było to zwarcie ewidentne, ponieważ nie było go widać na mierniku, a za mostkiem było ponad 100V (przy zasilaniu 230V) oraz 5V przy zasilaniu 12V AC.
Nie wiem jakim cudem się spalił, ponieważ wszystkie testy wykonywałem na początku z wlutowanymi bezpiecznikami (potem żarówka). Był nowy, nie z wylutu, więc dopuszczam możliwość, że był po prostu wadliwy (ale raczej trudno w to uwierzyć). Po wymianie mostka, zacząłem wlutowywać każdy element po kolei robiąc na każdym etapie próby z zasilaniem 12V i 230V.
Na sam koniec zostawiłem tranzystor kluczujący, po wlutowaniu którego pojawiły się jakieś iskry w okolicach mostek/filtr/kond na wejściu AC, więc wylutowałem go z powrotem.
Mostek raczej się nie spalił, bo kondensator elektrolityczny za mostkiem ładuje się do 330V, ale po ponownym wlutowaniu tranzystora, żarówka znów świeci pełnym światłem...
Na razie skończyły mi się pomysły. Zakładam, że to tranzystor jest albo uszkodzony, albo bez przerwy otwarty co wskazywałoby na spalony układ scalony.

Kolego jak upala tranzystor kluczujący ti go wymieniasz i wymieniasz scalak go sterujący.
Inaczej do końca świata tego nie naprawisz.

DJ ANNUS wrote:

Kolego jak upala tranzystor kluczujący ti go wymieniasz

Ale on go nie wymieniał kolego jeszcze.
Masz dwa wyjścia.
1 - Wymienić w ciemno tranzystor i sterownik.
2 - Odłączyć na chwilę sterowanie (R5) mosfeta, dla pewności wlutować rezystor 1M między skrajne wyprowadzenia tranzystora. Jeśli żarówka nadal będzie świecić to masz już jasność, że tranzystor nie jest sprawny.

Niby oczywiste, ale nie mogę znaleźć nigdzie takiego scalaka.
Chyba trzeba będzie dać sobie spokój, tym bardziej, że za dużo nerwów już mnie kosztował, nie wspominając o reszcie.

Dodano po 19 [minuty]:

marian1981.02 wrote:

2 - Odłączyć na chwilę sterowanie (R5) mosfeta, dla pewności wlutować rezystor 1M między skrajne wyprowadzenia tranzystora. Jeśli żarówka nadal będzie świecić to masz już jasność, że tranzystor nie jest sprawny.

Czyli bramkę ze źródłem poprzez rezystor 1M. Zrobiłem - żarówa świeci.
Poszukam jakiegoś zamiennika.

Pełny analog R7731A - LD7550B

Mierzyłeś ten tranzystor na zakresie rezystancji 200Ω? Coś mi się nie chce wierzyć, że na mierniku on jest sprawny. Jak tranzystor uszkodzony to na 90% układ też do wymiany.

marian1981.02 wrote:

Mierzyłeś ten tranzystor na zakresie rezystancji 200Ω?

na zwarcie, wieczorem sprawdzę jeszcze raz.
@aksakal dzięki, oryginału prawie na pewno nie znajdę. Widziałem na allegro jedynie w wersji smd.

marian1981.02 wrote:

Jak tranzystor uszkodzony to na 90% układ też do wymiany.

Tak mi się wydaje, na pewno nie ma sensu wymieniać w ciemno samego tranzystora.
Czy po odpięciu bramki mosfeta, powinienem mieć na nóżce scalaka jakiś sygnał kluczujący? (powiedzmy o napięciu niższym niż ~20V) i da się go zaobserwować na oscyloskopie?

Sprawdź zasilanie tego układu. Na oscyloskopie powinien być prostokąt widoczny.

marian1981.02 wrote:

Na oscyloskopie powinien być prostokąt widoczny.

No nie do końca tak.
Wiele kontrolerów ma wewnętrzne zabezpieczenie przed skutkami "otwartej pętli".

Działa to tak, że jeśli wszystko jest w porządku to na wyjściu sterującym bramką tranzystora kluczującego są impulsy. Przetwornica pracuje a oświetlony tranzystor transoptora przewodzi.
Jeśli choć na chwilę układ wykryje brak prądu w jego obwodzie to natychmiast ustaje kluczowanie.

Jeśli więc odłączymy bramkę tranzystora końcowego to impulsy sterujące pojawia się tylko na chwilę. Można je zaobserwować ale bardzo krótko.


Cieszę się, że nareszcie pojawiło się słowo oscyloskop - podstawowe narzędzie pomiarowe przy takich naprawach. Gdyby jeszcze jakiś transformator separujący...

W.P. wrote:

Jeśli więc odłączymy bramkę tranzystora końcowego to impulsy sterujące pojawia się tylko na chwilę. Można je zaobserwować ale bardzo krótko.

No tak, ale zawsze można zobaczyć czy układ chce pracować czy nie.
W sumie można to jeszcze oszukać i podać napięcie na wyjście z zewnętrznego zasilacza.

marian1981.02 wrote:

W sumie można to jeszcze oszukać i podać napięcie na wyjście z zewnętrznego zasilacza.

Oczywiście, to dobry sposób ale wymagający dodatkowego zasilania (choć zwykle w warsztacie to nie stanowi problemu).
Ja (z powodu wrodzonego lenistwa) robię podobne oszustwo włączając rezystor równolegle do tranzystora transoptora a dodatkowym zasilaczem zasilam kontroler.
Można wówczas przyjrzeć się pracy układu - ocenić kształt, amplitudę i częstotliwość impulsu. A wszystko na niskim, bezpiecznym napięciu.

Dodano po 4 [minuty]:

GanzConrad wrote:

Jest to moja pierwsza próba naprawy zasilacza impulsowego.

No i fajnie, że się nie poddajesz. Tak można się wiele nauczyć.

Muszę porzucić naprawę. Powodem jest brak czasu, a raczej czekające w kolejce kilka innych rzeczy oraz słaba dostępność głównego układu scalonego (znaczy brak w sklepie za rogiem ).
Sam nawilżacz naprawiłem zastępując zasilacz impulsowy transformatorem + prostownik + 2 przetwornice regulowane za 0,5$ szt (12V i 24V) . Jedna z przetwornic trochę się grzała, więc do przelotek termicznych przylutowałem radiator heatpipe z laptopa i umieściłem końcówkę w wentylowanym miejscu. Wszystko z przydasiów, zrobione w jeden wieczór, więc łatwość naprawy wzięła górę nad czasochłonnym dłubaniem.
Dziękuję bardzo wszystkim, którzy mi pomogli. Pozdrawiam.