Toshiba ST-420 - Tuner Vintage - pływanie częstotliwości

Kupiłem tuner analogowy Toshiba ST-420, który gra bardzo dobrz,e jednak ma dwie wady. Po włączeniu przestawiona jest częstotliwość, np. stacja która powinna być na 100,7 MHz jest na 98,2 MHz, inna jest 99,2 MHz, a powinna być na 101,7 MHz. Jak widać, różnica to 2,5 MHz, dodatkowo w miarę działania tunera bardzo powoli częstotliwość stacji przesuwa się w wyższe pasmo, jakby dążyła do swojego prawidłowego ustawienia względem skali. Myślę, że się nagrzewa, bo po wyłączeniu i po ponownym włączeniu wskazówka jest w tym samym miejscu. Tuner ma już ze 34 lata, jednak może da się to jakoś naprawić, coś przeczyścić, przelutować?

Głowica UKF tunera nie ma ARCz. Stabilizację częstotliwości heterodyny zapewnia się tylko stabilnością parametrów elementów układu heterodyny. A te parametry znacznie zależą od temperatury. Dodatkowo parametry elementów po tak długim czasie mogły się zmienić. Stabilność poprawi się po nagrzaniu i ustabilizowaniu temperatury wewnątrz urządzenia. Należy również sprawdzić stabilność napięcia na wyjściu stabilizatora 16 V (TR28 2SD235-Y) od razu po włączeniu tunera i kontrolować to napięcie stale przez nie mniej niż 10 minut. Jeśli to napięcie będzie się zmieniało, to należy wymienić diodę Zenera D24 O2Z15.

Jeżeli jest to tuner analogowy,to znaczy,że niema cyfrowego wskaźnika częstotliwości odbieranej.Posiada mechaniczną wskazówkę napędzaną linką.Sprawdź,przesuwając wskazówkę w skrajne prawe i lewe położenie.Wskazówka powinna przesuwać się do zaznaczonych położeń.Być może nastąpiło mechaniczne przesunięcie wskazówki lub linki.

Dziękuje za odpowiedź. Sprawdziłem i po włączeniu napięcie wynosiło 14,3V po 10 min 14,5V po 20min 14,52V. Wymienie diodę Zenera D24 i zobacze jakie będą wskazania. Wskazówkę sprawdziłem wcześniej nie ma możliwości aby się przemieściła. Zastanawiam się czy profilaktycznie nie wymienić kondensatorów jeden był lekko wybrzuszony to go wymieniłem.

Zmiany napięcia zasilania w granicach 0,5V nie spowodują przesunięcia skali o 2,5 MHz.Wątpliwym jest również starzenie rdzenia cewki heterodyny,dla uzyskania takiego przesunięcia.

Tak jak aksakal napisał wg. schematu powinno być 16V. Mozliwe, że ktoś już w nim wcześniej grzebał i coś rozregulował.

Kolega, maxtmk! Dioda Zenera jak i każdy element ma tolerancie i jego napięcie stabilizowania może różnić się od nominalnego. Problemy zazwyczaj powstają nie od znaczenia tego napięcia, a od jego stabilności . Wywołuje również pytanie wskazane napięcie stabilizatora - 16V. Uwzględniając oznaczenie diody O2Z15 ( Ust = 15V ) napięcie na wyjściu stabilizatora powinno być na 0,6V mniej.Popatrz jak zmienia się częstotliwość potem, jak napięcie stabilizatora już nie zmienia się. Jeśli zamierzasz zmieniać kondensatory, to by rekomendowałem zamienić tylko elektrolity, które mają właściwość z czasem tracić pojemność. Stabilność częstotliwości heterodyny glowicy tunera, powtarzam, zależy tylko od stabilności elementów i stabilności napięcia zasilania .

Po sprawdzeniu jedyna częścią, która reaguje na zmianę temperatury i również na zbliżanie do niej czekogolwiek na odlegość od około 1cm jest miejsce zaznaczone na zdjęciu.

Patrząc na schemat heterodyny tego tunera jest ona trochę mocowo wyżyłowana względem podobnych głowic. Podciągnięta mocowo heterodyna jest tu wymagana, bo mieszacz pracuje na tranzystorze FET, który wymaga większych sygnałów niż mieszacz na tranzystorze bipolarnym - ale zrobili to po najkrótszej linii co może powodować pogorszenie stabilności. Przy zasilaniu generatora 12-15V prąd kolektora nie mający widocznego wpływu na dopływanie heterodyny nie powinien przekraczać 1mA, powyżej już widać płynięcie od momentu włączenia do czasu nagrzania struktury tranzystora. Pracuje praktycznie z 3x większym prądem kolektora niż większość podobnych heterodyn i płynie, bo struktura się grzeje tranzystora - mimo, że palcem tego jeszcze na obudowie nie wyczujesz. Jest podejrzenie, że żarówki jakie tam masz do podświetlania robią złą robotę, grzeją pudełko tunera i heterodyna dostaje kolejny powód do płynięcia.
W celach testowych pasowałoby zapiąć w miejsce oryginalnego stabilizatora, regulowany stabilizator na LM317 i sprawdzić jaka jest podatność tutejszej heterodyny na odpłynięcie przy zmianach napięcia o te 0,2V.
Podejrzewam, że sama zmiana napięcia nie spowoduje większego odpłynięcia niż 100kHz. Celem eliminacji wstawiasz na stałe dużo stabilniejszy wskazany LM317, zamiast stabilizatora zrobionego na piechotę z pływającą Zenerką.
Kolejną bolączką tej głowicy jest silne sprzężenie heterodyny z mieszaczem bez separatora - kolejny powód do płynięcia jak mieszacz się będzie rozgrzewał od momentu startu.
Do prób wyłączyłbym w tunerze wszystkie żarówki i zobaczył czy też popłynie te 2,5MHz.
Przydałoby się też sprawdzić czy z czasem od starości, w miarę nagrzewania nie płynie kondensator strojeniowy (zaśniedziałe ślizgacze rotora i różnie kontaktują w zależności od temperatury). Czy czasem sam trymerek nie płynie. Stabilne generatory nie lubią trymerów, tylko na stałe wstawiona dobrana pojemność - ryzyko przerywania trymera od starości i pływania.
Najpierw bym odpalił tylko heterodynę, odpiął w ogóle linię z kondensatorem c09 podającym sygnał na mieszacz - aby wykluczyć ewentualny wpływ mieszacza na płynięcie heterodyny.
I bez grzania żarówkami, w stałej temperaturze pokojowej, bez przeciągów (bo otwarte zimowe okno potrafi dać 0,5MHz odpłynięcia przy 100MHz).
Masz jakiś miernik częstotliwości, którym się bardzo delikatnie wepniesz na emiter heterodyny przez malutką pojemność 1-2pF z wtórnikiem źródłowym aby nie rozstrajać drgań? Bez miernika pozostaje tylko obserwacja heterodyny na innym, stabilnym radiu, ze wskaźnikiem zera-dostrojenia.
Czyli badaną Toshibę dostrajamy na realny odbiór 97,3MHz (odpięty mieszacz więc nie usłyszymy co odbieramy) i radio sprawdzające ustawiamy na 108MHz próbując odebrać na nim drgania badanej heterodyny i możemy nim obserwować jak odpływa heterodyna.
Dobrze zaprojektowana głowica z heterodyną bez syntezy częstotliwości, gdy nie ma obok niej elementów ją niepotrzebnie podgrzewających, przy utrzymaniu stałej temperatury otoczenie +/-1 stopień Celsjusza, nie płynie więcej niż 50kHz przy 100MHz - od momentu włączenia do "nagrzania" się po około 30 minutach.

Koniecznie potrzebny miernik częstotliwości żeby sprawdzić co się dzieje z oscylatorem.
Jeszcze zasugeruję żebyś zaczął od wymiany tranzystora TR02 jak to nie pomoże to TR03.