[Solved] Tuner Unitra T8015 - Zbyt mała siła sygnału po przestrojeniu

Cześć,
dzisiaj zabrałem się za przestrojenie w/w tunera. Postępowałem zgodnie z instrukcją, czyli wylutowałem niepotrzebne kondensatory w głowicy 20pF a kondensator od układu ARCz zastąpiłem kondensatorem o pojemności 1pF. Napięcia zasilania (w tym głowicy) zgadzają się, warikapowe również. Przy użyciu programu SDR Sharp i anteny zestroiłem heterodynę na 98,2MHz - 118,7MHz. Całe pasmo ładnie się pokrywa i daje się bez problemu znaleźć różne stacje, jednak przy próbie dostrojenia cewkami i trymerami na wskaźniku siły sygnału zapalają się tylko dwie diody. Stacje przy takim sygnale odbierane są w stereo. Mierząc napięcie na 14 nóżce układu TDA1047 osiągam maksymalnie 1,20V a powinno być ok. 3V. (czytałem inne tematy, jednak nie znalazłem odpowiedzi) Kręciłem w każdą stronę trymerami i cewkami, jednak 1,20V to maks, co udało mi się osiągnąć. Moja antena to kawałek metrowego kabla ale z tego, co się zorientowałem ten tunery bez problemu powinny iść siłą sygnału na maks przy takim kablu.
Macie jakieś pomysły? Dorzucam schemat:


Dodam jeszcze, że wymieniłem część niesprawnych elektrolitów małych pojemności na nowe, reszta po zmierzeniu jest ok. Rezystor w głowicy R319 miał przerwę i nie zasilał części głowicy, wymieniłem na nowy.

To czy tuner osiągnie odpowiednią czułość na kawałku drutu zależy od lokalnych warunków i wcale nie znaczy źe u ciebie tak będzie . Słaba czułość głowicy może oznaczać źle zestrojoną głowicę trymerami i cewkami nie kręci się w każdą stronę tylko w odpowiednią i sasada taka że na dole pasma stroimy cewką a na górze trymerami . Trzeba też sprawdzić napięc na T 302 i czy nie jest uszkodzony filtr F2 .

Warunki są sprzyjające, moje Radmory potrafią odbierać maksymalny sygnał na kawałku kabla. Co do strojenia tak, jak mówiłem, postępowałem zgodnie z instrukcją i na dole pasma dostrojenie regulowałem cewką a na górze trymerem.

Dodano po 4 [minuty]:

Na T302 zamiast 11,7V jest 12V i zamiast 3,7V jest 3,8V.

Jeśli glowica jest sprawna, to w obniżeniu czułości po przestrojenia przyczyna jedna - nie na całym zakresie zabezpiecza się jednakowa różnica między częstotliwością heterodyny i sygnału na znaczenie pośredniej częstotliwości - 10.7mHz .

Dodano po 5 [godziny] 29 [minuty]:

Rekomenduję nastroić radioodbiornik na najsłabszą odbieraną rozgłośnię i kolejno podłaczyć zewnętrzną antenę do punktów schematu, oznaczonych 1 - 2 - 3. W roli zewnętrznej anteny wykorzystaj drut długością do 1.5m do którego ze jednej strony przylutuj kondensator pojemnością 50-100pF. Drugim wyprowadzeniem kondensatora dotykaj wskazanych punktów. Jeśli odbiór poprawi się to będzie potwierdzeniem nie prawidłowego nastrajania obwodow wejsciowych czy wzmacniacza wysokiej częstotliwości.

Głowice z mieszaczem na mosfecie wymagają dużego sygnału heterodyny dostarczonego do drugiej bramki dochodzącego nawet do 5Vp.p. gdzie tradycyjny prostszy (mniej odporny na duże sygnały) mieszacz sumacyjny pracuje z heterodyną na poziomie ~300mVp.p.
Tu może być jeden z wielu problemów, które powodują, że nie osiągasz max-a, bo np, wskazany mosfet w mieszaczu dostaje za małą amplitudę sygnału heterodyny, spada wtedy nachylenie przemiany i na wyjściu mieszacza małe sygnały p.cz. i słabe wskazanie na nóżce pomiarowej TDA1047. Bez oscyloskopu więcej wróżenia niż diagnostyki. Jakie masz filtry ceramiczne w bloku p.cz.? Polskie FCM czy murata SFE? Szkoda, że nie sprawdziłeś tunera zanim go ruszyłeś z oryginalnych ustawień na dolnym ukf-ie. Dobra szkoła na przyszłość: odpalamy generator testowy na dolnym ukf i sprawdzamy sygnały i wskazania mocy sygnału. Potem nie ma gdybania: czy na dolnym ukf-ie radio to podobnie ułomnie się zachowywało czy dopiero coś ogłuchło po wątpliwej próbie przestrojenia.

Jestem ponownie, dziękuję za odpowiedzi. aksakal zrobiłem tak, jak mówiłeś, odbiór się poprawił po przyłożeniu anteny do punktów. Spróbuję jeszcze dziś zestroić to na nowo.
Andrzej L. filtry ceramiczne jakie są to FCM 10,7. W programie SDR próbowałem namierzyć heterodynę na starej częstotliwości jednak bez skutku, bo część głowicy nie była zasilana, jak później się okazało. Generatora niestety brak, a taki sprzęt znacznie ułatwiłby pracę.
Podmieniłem na próbę filtr F2 na nowy i zabieram się na nowo od początku za przestrojenie.

Generator sobie złożysz w pół godziny, nie potrzebujesz dokładnie znać poziomów sygnałów w dBmV, ważne że masz z takiego generatora silny lokalny sygnał.
Najprostszy test to wręcz na żywca się wpinasz takim generatorem na wejście antenowe tunera i sprawdzasz czy taki sygnał podany na głowicę zamyka wskaźnik - jeżeli takim testem nie zamkniesz wskaźnika to jest kiepsko z tunerem.
Jeżeli w bloku p.cz. masz polskie FCM jest podejrzenie, że któryś z nich po latach mógł dostać znacznego tłumienia (zdarzają się egzemplarze nawet po 12dB i więcej tłumienia). Najprościej to sprawdzić zwierając filtr pojemnością 100nF i patrzeć czy jest jakiś wyraźny skok sygnału.
Sprawny, porządny filtr nie wprowadza tłumienia większego niż typowe 4dB (6dB max).
Nie wiem co taka moda na te SDR-y teraz zapanowała, ani to praktyczne, ani wygodne.
Do takich zabaw zamiast przeszukiwać widmo sygnału gdzie może ewentualnie stać heterodyna wolałbym sobie złożyć najprostszy mierniczek częstotliwości na LC7265. Tam od razu widzisz, że jesteś 20MHz za wysoko, za nisko a nie szukasz igły w stogu siana próbując gdzieś namierzyć w widmie pik sygnału.
Rozumiem używać to jako badacz nadajników, czy gdzieś stopnie nadawcze się nie wzbudzają, jaki poziom harmonicznych, ale do samego przestrajania tunera jak dla mnie nieprzydatna zabawka.

Jestem z powrotem po prawie 5-cio godzinnej walce. Jest tak samo, jakbym nie regulował cewkami i trymerami to napięcie na 14 nodze TDA jest równe maks 1,2V i nadal świecą się tylko 2 diody od sygnału. Tuner stację za stacją podczas regulacji. Próbowałem przedłużyć antenę, szukać silniejszego sygnału i nadal bez efektu. Gdzie jeszcze szukać przyczyny?

Andrzej L., ok, sprawdzę filtry, w razie czego mam na zapasie kilka sztuk.
Moda, nie moda, po prostu tani sposób na w miarę dokładne znalezienie heterodyny

Kilka ewentualnych przyczyn masz wskazane wyżej.
Czy taki tani sposób SDR? Ile dałeś za gwizdek?
Póki się ekipa nie rzuciła na kostki miernika LC7265 to były po 6zł.
Więc za jakieś 30zł można było mieć gotowy miernik.
W momencie jak kręcisz widzisz w ogóle ten wierzchołek sygnału? Czy raczej kręcąc trymerem, rdzeniem w lewo i w prawo nie widać ostrych spadków sygnałów? Oby się nie okazało, że stoisz rezonansami kompletnie gdzieś z boku (np 15MHz wyżej) i kręcąc niewiele się zmienia.
Bez urządzenia, którym będziesz mógł mierzyć amplitudę sygnału w bloku p.cz. pozostaje wróżenie z fusów.
Masz jakieś inne głowice na pokładzie? Dla mnie punktem odniesienia są głowice diorowskie GFE-110, GFE-112 z mosfetem na wejściu.
Te głowice przy odległości 15km od centrum nadawczego, gdzie fruwają stację z mocą emisyjną 60kW, widocznego na horyzoncie, z dipolem zaokiennym skierowanym na ten maszt, dają na wyjściu p.cz. sygnał ~1,3-1,5Vp.p. (wyjście głowicy obciążone tylko samą sondą 1:10, 1Mohm|10pF, Napięcie ARW=5V, wymuszone aby mosfet miał w teście największe wzmocnienie bez względu na podawany sygnał) - w zależności od egzemplarza głowicy.
Głowica na dolnym ukf, która na wejście ma podpięty generator (generator o mocy około 0,1mW) oddaje sygnał p.cz. o amplitudzie 1,7Vp.p.
Mając miernik, który mierzy sygnał p.cz. miałbyś wtedy szansę ustalić jak duży sygnał na wyjściu twojej głowicy, za filtrem F-1 7x7 nr 205 (po odłączeniu FCM-a, którego ktoś bardzo "inteligentnie" podłączył na żywioł, bez oporu dopasowującego).
Jeżeli nie będzie tam chociaż 1Vp.p. dla generatora testującego taką głowice to rzeczywiście obraz będzie nieciekawy.

Kupiłem za 50zł antenę z programami SDR, do odbioru TV. Jest tego trochę ale jeszcze nie wszystko zdążyłem poznać, bo priorytetem na razie jest ten tuner.
Na dole ustawiam częstotliwość w programie 98,2MHz a na górze 118,7, kręcąc odpowiednio cewką i trymerem widać wyraźny pik. Kilka osób testowało i przestrajało w ten sposób tunery z dobrym rezultatem.

Z głowic jakie mam do GFE-105 i radmorowskie PGUa,b i PGU-3.

Co do filtrów, po zwarciu 100nF wejścia i wyjścia przy F2 i F4 sygnał jest bez zmian, natomiast przy F3 jest znaczne pogorszenie, odczyt z miernika to 1,11V a po zwarciu 0,12V.

Po wymianie F3 nadal bez zmian, chyba przez przypadek wcześniej zwarłem rezystor do filtra i stąd to pogorszenie sygnału.

Nikt nie neguje, że uzyskasz dobry rezultat. Jednak przypomina to w uproszczeniu nastrojenia sobie innego odbiornika na odbiór drgań heterodyny w paśmie 97,7-119,2MHz
Kręcisz heterodyną przestrajanego radia i próbujesz złapać nośną - czyli ciszę, a na SDR zamiast słuchać patrzysz na wykres widma. Mając miernik widzisz, że heterodyna np zerwała drgania.
Patrząc na SDR nie wiesz czy drgania zerwało, czy nadal jesteś za daleko i liczysz na szczęście. Przy mierniku za każdym razem jest informacja zwrotna podana na tacy gdzie konkretnie oscyluje nam heterodyna i już wiemy czy wkręcać czy wykręcać rdzeń.
Płacąc 50zł nie było oszczędnie.
Heterodynę w tunerach analogowych (bez syntezy) ustawia się z zapasem przynajmniej 0,3MHz góra-dół. Z czasem radio może trochę popłynąć od starzenia, rozprężania cewek (które zostały mechanicznie ruszone lub nawinięte od nowa), temperatury i się okaże, że radio za rok działa w paśmie 87,9-107,6MHz.
Osobiście więc stosuję skrajne częstotliwości heterodyny 97,7-119,2MHz.
Już niejeden puścił takie radio, które na 107,0 kończy odbiór.
Przy omijaniu filtrów kondensatorem nigdy nie powinien się osłabiać sygnał, przekombinowałeś. Chociaż takie samo oznaczenie kropkami miał filtr, który podmieniłeś? Co egzemplarz filtra to inna częstotliwość środkowa, wstawisz zły względem pozostałych i rozwalasz charakterystykę przenoszeniu toru p.cz.
GFE105 może być.
Tylko jako testowy egzemplarz dobrze by ją było mieć obsadzoną BF240.
Zapinasz w miejsce twojej mosfetowej i porównujesz czy jest większy sygnał.

Tak, oznaczenie filtrów było takie samo.
Zauważyłem, że na kolektorze T305 zamiast 5V jest 8,8V, może to mieć jakiś wpływ?

Oznacza tyle, że T305 pracuje z mniejszym prądem kolektora - czyli najczęściej wiąże się to również z mniejszym wzmocnieniem (wzmocnienie sygnałowe takiego stopnia rośnie do pewnego punktu przy zwiększaniu prądu kolektora). Widocznie dostałeś tam najgorszy sort BF241 z lichą Betą, ostatecznie odpłynęły rezystory w bazie. Napięcie głównej linii zasilania masz zbliżone do schematowego 13,5V?
Jak masz BF194 to możesz podmienić, przeważnie miały większą Betę niż BF241 i bardzo często wstawiane były w bloku p.cz. unitrowskich tunerów.
Jeżeli założymy schematowe napięcie na kolektorze 5V to stopień na T305 jest dość mocno żyłowany prądem.
W moim układzie (Tosca AWS307 z głowicą GFE-110) tranzystor przy obsadzie 3 filtrami ceramicznymi 10,7MHz, pracuje z prądem kolektora ~2,5mA i sygnał p.cz. po przejściu przez te 3 filtry, na wejściu UL1200 ma amplitudę 300mVp.p. (100mV skutecznego) - czyli zalecane dla większości kostek p.cz. jako typowy sygnał pracy dla lokalnego mocnego nadajnika. Dla TDA1047 ten sygnał jest zwiększony do 160mV (inne dokumentację twierdzą, że ma też być 100mV na wejściu dla max sygnału na 14 nóżce) - stąd pewnie nadrabiają prądem w kolektorze T305.
I pdf do TDA1047 podaje, że na 14 nodze typowy max to 2V. Więc nie wiem gdzie wyczytałeś o tych 3V Chyba, że to max katalogowy i w którymś katalogu podali ten max rozrzut.
Dlatego lubię najbardziej UL1200 i jego wszelkie pierwowzory zagranicznych wytwórni, bo sygnał w zależności od mocy stacji ma zakres zmian od 0V do przynajmniej 4,5-5,6V (w zależności od egzemplarza kości) - czyli bardziej rozciągnięty zakres, przez co teoretycznie łatwiej wychwycić skok sygnału niż w ściśniętej skali pomiarowej 0-2V.
Duży prąd wzmacniacza T305 wskazuje, że ta głowica sama z siebie oddaje już niewielki sygnał na wyjściu p.cz. i potem próbują to ciągnąć za głowicą. Może się okazać, że tym ciągnięciem tylko poprawiają samopoczucie, a najsłabsze stacje nieosiągalne, bo przez mieszacz nie przeszły w wyniku upośledzonej przemiany częstotliwości.
Robiłem kiedyś próbę podobnego mieszacza na mosfecie wstawionego do głowicy GFE-110 w miejsce jego prostego sumacyjnego mieszacza (który wg literatury jest najgorszym z możliwych, bo produkuje najwięcej śmieci na wyjściu) i dalekie stacje (>100km), które fabryczny sumacyjny mieszacz dawał jeszcze słyszeć na granicy szumu, to na mosfetowym mieszaczu w tym samym miejscu na skali był już tylko sam szum, a śladu po stacji nie było.
W tutaj rozpatrywanej głowicy widzę, że sama heterodyna jest mocno żyłowana - przez co zapewne bardziej płynie od momentu włączenia aż do wygrzania. Ile masz napięcia na emiterze T304?
Stabilne heterodyny pracują na prądzie kolektora nie większym niż 1mA przy 12V na kolektorze. A tu pewnie pociągnęli z kilka mA.
Skoro nie masz oscyloskopu to będzie potrzeba sklecić jakąś aktywną sondę z FET-em na wejściu, by nie obciążać układu mierzonego, za FET-em prostownik na diodach Schottky i pomiar sygnału w.cz. na "górnej" bramce T303, aby się upewnić czy mieszacz dostaje oczekiwane 5Vp.p. sygnału heterodyny, bo inaczej mało co z siebie odda na wyjściu p.cz.

Dziękuję za tak obszerne wypowiedzi.
Beta BF241 to 83-86 w zależności od sztuki, którą mam, z tej wylutowanej też podobna, wstawiłem inny BF241 i nadal tak samo. Rezystory w bazie sprawne. Minimalna beta dla BF 241 to chyba ~36, więc jest aż tak źle?
Napięcie zasilania to 14V i zgadza się z unitrowską książką serwisową. Napięcie na emiterze T304 to 3,23V.
Dzisiaj pobawiłem się trochę ze strojeniem i udało mi się miejscami podciągnąć zasilanie dla 14 nogi TDA1047 (a w zasadzie to układ A225D) do 1,5V przy silnych stacjach, ale zauważyłem, że wtedy czasami dla kilku stacji potrafi się świecić 1,5 diody sygnału, w momencie, gdy minimalnie odstroję stację, napięcie na 14 nogi spada do powiedzmy 1,1V ale zapalają się dwie diody sygnału. Możliwe, że coś świruje ten A225D?
No i przy kręceniu cewkami czasami udaje się minimalnie zapalić tą trzecią diodę (dosłownie żarzy się), ale po chwili szybko gaśnie i mimo dalszej regulacji cewką już się nie zapala.
Poza tym, nie wiem, czy to normalne, ale gdy dostroję jakąś stację na najbardziej czysty sygnał i za chwilę odstroję minimalnie w lewo lub prawo to słyszę tą samą stację ale z dużym szumem i śmieciami ale ze 2x głośniej.
Przyjrzałem się też cewkom tym od dostrojenia, były chyba kiedyś obsadzane na jakimś kleju, wygląda to na zaschnięty, stary butapren, na zwojach też on się pojawia, możliwe, że po takim czasie ten klej ze starości coś tam zaczął "przewodzić" pomiędzy zwojami?

Oglądałem kiedyś odcinek Reduktora Szumu i tam właśnie jakaś część wzmacniacza była osadzona na kleju, który po wielu latach eksploatacji zaczął robić we wzmacniaczu zwarcie, ale nie pamiętam dokładnie, który to odcinek.

Andrzej L., to jest mój pierwszy przestrajany tuner, uczę się na nim i mimo, że przysparza mi problemów, nie chcę oddawać do fachowca, bo nie ma frajdy, ani nic się wtedy nie nauczę. Chyba, że już rozłożę ręce...

Ale nikt ci nie każe oddawać do tzw fachowców, na pęczki ich dziś w każdej dziedzinie czy to motoryzacji, medycynie, elektronice, elektryce a potem się okazuje, że przekombinowana fachowość polegająca na płaceniu jak za woły.
Typowe zjawisko, że jak odstrajasz się od stacji (jesteś na zboczu krzywej przenoszenia toru p.cz.) to stacja zaczyna charczeć i efekt jest jakby głośniejszej zaszumionej stacji. Filtry ucinają to co jest użyteczne w sygnale, który ma być zdemodulowany i stąd ten efekt głośnej stacji. Chyba, że mowa o zjawisku: odstroiłem się, sygnał zniknął i nagle pojawia się ta sama stacja np po 200kHz.
Bez przyrządów pomiarowych pozostaje sobie sklecić miernik poziomu sygnału p.cz. na UL1200 i porównać jego zachowanie jako wskaźnik do tego co pokazuje A225D. Diodami święcącymi bym się nie sugerował, bo sam wskaźnik może mieć dodatkowo modyfikowana charakterystykę.
Dla mnie wyznacznikiem przy strojeniu jest miernik analogowych, wychyłowy magnetoelektryczny, wpięty tak, że max sygnału jaki scalak jest w stanie napięciem wyjściowym na nóżce pomiarowej wystawić wychylić przynajmniej do połowy zakresu wskazówkę miernika.
Staram się unikać wypełniaczy cewek w postaci klejów, parafin, bo one zmieniają przenikalność przy zmianach warunków atmosferycznych otaczającego je powietrza i powodują dodatkową niestabilność, coś co ma stabilizować mechaniczne, czasami czynie niestabilnie środowiskowo.
O cewkach dobrą rozprawkę masz w poradniku ultrakrótkofalowca od strony 202
http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty2/0067/
Które cewki rozumiesz jako te "od dostrojenia"?
W razie dalszych niejasności pisz do mnie na priv.

Problem rozwiązany. Kupiłem za 14 zeta tuner T3015 z przeznaczeniem na części, ale zanim zacząłem go rozlutowywać, spróbowałem go przestroić. Po dwuminutowej zabawie i wylutowaniu kondensatorów w głowicy 20pF od razu zaświeciło się 4,5 diody wskaźnika sygnału, więc wszystko robiłem dobrze. Po przeanalizowaniu schematu jeszcze raz wylutowałem zespół diód celem zmierzenia. Dioda nr 3 okazała się trafiona, raz zachowywała się jak kondensator a raz jak rezystor. Po wymianie całego zespołu z tunera T3015 wszystko wróciło do normy, na kawałku kabla i znacznej większości stacji świeci się prawie cały wskaźnik.

Andrzej L., jeszcze raz dziękuję za pomoc.