Witam wszystkich
Dziś chciałbym Wam przedstawić konstrukcję wzmacniacza lampowego, jest to moja druga konstrukcja lampowa. Po udanej konstrukcji radioodbiornika lampowego na fale długie - link poniżej
https://www.elektroda.pl/rtvforum/viewtopic.php?t=3549270&highlight=
Postanowiłem zbudować wzmacniacz lampowy - jako iż budżet na lampowca nie był zbyt duży postanowiłem użyć to co miałem pod ręką, czyli podzespoły od starych gramofonów Bambino oraz magnetofonów ZK120 i ZK140.
Moim założeniem było zbudować wzmacniacz stereo niewielkiej mocy ze wskaźnikiem wysterowania. Układ zawiera dwie lampy ECL86 oraz dwie lampy magicznego oka EM84, do tego użyłem dwóch transformatorów głośnikowych od gramofonów Bambino oraz dwóch transformatorów sieciowych. Zdecydowałem zrobić dwa oddzielne monobloki czyli całkowicie oddzielne wzmacniacze mono w jednej obudowie.
Postanowiłem wykonać płytki PCB do wzmacniacza - tak jak poprzednio postanowiłem wykonać projekt płytki w Eagle, a później układ ścieżek poprawić w GIMPie tak aby płytka wyglądała tak jak ta od radia AM do którego link podałem wyżej.
Jako, iż wcześniej nie robiłem lampowego projektu z wykorzystaniem wysokich napięć anodowych, po przemyśleniu przygotowałem kilka płytek drukowanych:
- Dwie płytki PCB wzmacniacza mono
- Dwie płytki PCB wskaźnika wysterowania
- Płytka opóźnienia załączania napięcia anodowego (przygotowany gotowy projekt płytki)
- Płytka selektora wejść audio (w założeniu jeszcze nie projektowane)
- Dwie płytki stabilizatora napięcia anodowego (w założeniu jeszcze nie projektowane)
- Płytka przedwzmacniacza gramofonowego (przygotowany gotowy projekt płytki)
Na płytce od wzmacniacza specjalnie nie w projektowałem mostka prostowniczego na wysokim napięciu ponieważ na razie jest użyty oryginalny prostownik selenowy (po jednym na kanał) oraz kondensator elektrolityczny od Bambino (planuję na obudowie wystawić same lampy bez transformatorów i właśnie ten kondensator elektrolityczny - właściwie dwa kondensatory w jednej obudowie). Zabudowane jednak będą transformatory ze względu na występujące na nich wysokie napięcie - więc ze względów bezpieczeństwa.
Co prawda projekt samego wzmacniacza jest już uruchomiony i zostaje tylko wykonać mu obudowę - uczynię to wiosną lub latem w zależności od pogody (temperatura na dworze). Obudowę planuję wykonać z drewna ale dokładnie jeszcze nie myślałem nad szczegółami.
Poniżej przedstawiam zdjęcia płytek PCB
Pierwsza płytka to wzmacniacz na ECL86. Opis wyprowadzeń płytki:
- ZAS - zasilanie - tutaj podłączamy zasilanie wprost z prostownika selenowego + wysokiego zasilania jest po lewej stronie na grafice a - po prawej stronie.
- TR - transformator głośnikowy - uzwojenie pierwotne podłączamy tak jak na schemacie (będzie poniżej)
- HEAT - żarzenie lampy - podłączamy napięcie przemienne wprost z transformatora sieciowego 6.3V
- STAB - wyprowadzenie pod które obecnie podpięty jest kondensator elektrolityczny który finalnie ma znaleźć się na obudowie - podłączamy w taki sposób że skrajne zewnętrzne wyprowadzenia idą do dwóch plusów kondensatora a środkowy jest minusem czyli obudową kondensatora (kondensator elektrolityczny stosowany w gramofonach Bambino ma w swojej obudowie dwa kondensatory stąd trzy wyprowadzenia - dwa plusy oraz minus na obudowie). W przyszłości to złącze śrubowe będzie wykorzystane do ewentualnej rozbudowy wzmacniacza o stabilizator napięcia anodowego wtedy będzie podłączany stabilizator napięcia patrząc na grafikę od prawej będzie wejście środkowy masa i lewy wyjście stabilizowanego napięcia. Przy zastosowaniu takiego stabilizatora będzie konieczne usunięcie rezystora 3.3k - R9.
- SP - czyli podłączenie głośnika - podłączamy tam głośnik jak i również wtórne uzwojenie transformatora głośnikowego.
- IN - wejście monofoniczne wzmacniacza.
- P - potencjometr do regulacji siły głosu. Docelowo będzie on zastąpiony zworą, a sygnał audio prosto z wejść chinch trafi na potencjometr stereo, a później na wejścia wzmacniaczy mono (potencjometr mono na płytce będzie zastąpiony zworą)
Druga płytka to wskaźnik wysterowania. Opis wyprowadzeń płytki:
- HEAT - żarzenie lampy - podłączamy napięcie przemienne wprost z transformatora sieciowego 6.3V - razem z żarzeniem lampy ECL86 (równolegle)
IN-ZAS - złącze zasilania oraz podawanie sygnału wejściowego dla wskaźnika wysterowania. Patrząc na grafikę od prawej strony mamy wejście sygnału, środkowy to zasilanie - podłączamy tam wysokie napięcie które to bierzemy z płytki wzmacniacza ECL86, a skrajny lewy zacisk to masa. Potencjometr służy do ustawienia poziomu sygnału na lampie elektronowej.
Zabrałem się za wykonanie płytek PCB
Oczywiście wykonałem po dwie płytki zarówno wzmacniacza jak i wskaźnika.
Aby wszystko wyglądało retro postanowiłem wmontować również rezystory z tamtej epoki pozyskane z gramofonów.
Oto gotowa płytka wzmacniacza ECL86 (oczywiście jeden kanał)
I płytka wskaźnika wysterowania
Po zmontowaniu jednego kanału całość wygląda na razie tak:
Wzmacniacz został uruchomiony - na razie bez stabilizatora napięcia anodowego oraz bez układu opóźnionego napięcia anodowego. Te płytki są w trakcie przygotowywania. W późniejszym czasie te układy będą dorobione oraz planuję zastosować jakiś selektor wejść audio. Chciałem też wykonać przedwzmacniacz na lampie ECC83 z korekcją barwy dźwięku ale póki co ten pomysł odrzuciłem po co mącić w charakterystyce przenoszenia pasma. Na pewno będzie też dorobiony przedwzmacniacz gramofonowy RIAA na lampie ECC83. Wszystkie płytki z lampami będą GIMPowane aby ładniej wszystko wyglądało - płytka stabilizatora napięć opóźnienia załączania napięcia anodowego i ewentualnie selektora wejść będzie wykonana tradycyjnie w Eagle.
Co do jakości dźwięku - szczerze mówiąc nie spodziewałem się tak dobrego brzmienia z tego wzmacniacza. Użyłem używanych elementów w tym lamp - koszty poniesione przeze mnie były minimalne - wszystkie rzeczy miałem, dokupiony został laminat i złącza typu ARK oraz rezystory 3.3k bo akurat te użyte w Bambino były większe więc zastosowałem nowsze aby ładnie pasowały do mojej płytki. Łączne koszty 30zł + dojdą koszty obudowy myślę nad czymś z drewna. Dojdą również koszty dodatkowych płytek opóźnienia i stabilizatora. Ale staram się wykonać wszystko z elementów posiadanych. Z magentofonu ZK120 lub 140 mam też lampę ECC83 więc będzie do przedwzmacniacza gramofonowego.
Ale wracając do brzmienia, trochę obawiałem się uruchomienia tego wzmacniacza na PCB - naczytałem się na forum że złe poprowadzenie ścieżek objawi się brumem, buczeniem i innymi zakłóceniami, sam projektowałem płytkę po czym obrobiłem finalnie grafikę w GIMP'ie, zrobiłem termotransfer, wytrawiłem, zalutowałem elementy i uruchomienie - a tu miłe zaskoczenie - nic, żadnych przydźwięków wszystko idealnie przy braku sygnału wejściowego cisza, niektórzy pisali że trzeba jedną nogę grzejników podłączyć do masy bo będzie przydźwięk, ja tego nie zrobiłem i działa idealnie (oczywiście gdyby była taka potrzeba można było by ją podłączyć kabelkiem).
Po podłączeniu drugiej płytki również nie ma żadnych przydźwięków. Wszystko działa lepiej niż się spodziewałem.
Zamieszczam schematy nieco zmodyfikowałem oryginalny schemat od gramofonu Bambino
Jak również schemat magicznego oka
Dla tych wszystkich co się zdecydują wykonać płytkę z termotransferu, w pliku są dwie wersje: mianowicie w pierwszej wersji lampy są montowane od strony elementów (tak jak u mnie), a w drugiej wersji od strony druku co umożliwi zamontowanie wzmacniacza w obudowie z wystającymi lampami.
W załączniku gotowe pliki pdf do termotransferu.
I teraz coś dla tych, co chcieliby za darmo dostać płytki do tego wzmacniacza, jak projektowałem płytki, na początek zrobiłem płytki ze ścieżkami w Eagle, a drugi zestaw płytek w Gimpie, jako że zrobiłem wzmacniacz na tych z Gimpa, to te z Eagle mi zostały więc są do oddania.
Tak wygląda płytka wskaźnika wysterowania (lampa od strony elementów)
Do oddania są oczywiście dwie sztuki tych płytek.
A tak wygląda płytka wzmacniacza mocy (lampa od strony elementów)
Do oddanie są również dwie sztuki tych płytek.
Nie uruchamiałem wzmacniacza na tych płytkach z Eagle - rozkład elementów jest ten sam inaczej są poprowadzone ścieżki - trudno powiedzieć czy po zmontowaniu nie będzie jakiś przydźwięków na tych płytkach w szczególności chodzi o te wzmacniacza mocy.
Tutaj rozkład elementów na płytkach z Eagle.
No i jeszcze mam do oddania komplet czterech płytek takich jak te na których ja robiłem wzmacniacz - 100% sprawdzonych.
Wszystkie płytki co mi zostały mają poprawne połączenia oraz są nawiercone.
Tak więc, jak ktoś chce spróbować zrobić wzmacniacz na tych płytkach, to piszcie. Mam tylko dwa zestawy płytek, więc dwie pierwsze osoby które napiszą i odbiorą płytki dostaną je. Pierwsza osoba dostanie wersję GIMPowaną, a druga tą z Eagle (kanciaste ścieżki). Jeśli z odbiorem własnym jest zupełnie za darmo, a jeśli z wysyłką, po zwróceniu kosztów wysyłki. Wysyłam płytki.
W razie pytań służę pomocą. Czekam na komentarze, jest to mój dwudziesty czwarty opublikowany projekt. Proszę o wyrozumiałość, czytałem regulamin i myślę, że wszystko zrobiłem zgodnie z nim.
Fajne! Ranking DIY
