KT88/KT120 - Wzmacniacz lampowy 100W

Witam forumowiczów
Jako, że udało mi się kupić w miarę rozsądnej cenie kwadrę lamp KT120, postanowiłem zmontować sobie wzmacniacz lampowy. I tak, liczę się z kosztami.

Przeszukując internet natknąłem się na poniższy projekt. Według informacji, które znalazłem, ten wzmacniacz dysponuje mocą 100W.


No i pozostaje kwestia kilku spraw technicznych, mianowicie:
1. Lampy. Oryginalnie w projekcie użyto KT88 - mogę w ich miejsce użyć wspomnianych KT120? Co ewentualnie musiałbym zmienić w projekcie?



2. Transformator głośnikowy. Nie dysponuję żadnym konkretnym modelem, natomiast z tego co widzę, powinien mieć Raa na poziomie 4.5k, moc 100W i odczepy UL. Czy tyle informacji wystarczy aby np. Ogonowski wykonał mi taki transformator na zamówienie? Czy przy użyciu KT120 będę musiał coś zmienić?

3. Zasilacz. Użyto tu prostownika lampowego, chciałbym zmienić go na zwykły, krzemowy. Jako transformatora chcę użyć toroida, ile musiałoby wynosić napięcie głównego uzwojenia i jego wydajność prądowa? Czy wtedy użycie tego dławika 5H będzie wymagane?

4. Może błache pytanie, ale jak rozumiem, jeśli będę miał transformator głośnikowy z uzwojeniami wrótnymi dla 4/8Ω, na obu z nich będę mógł uzyskać 100W? Oczywiście, nie jednocześnie

Z góry dziękuję za konstruktywne odpowiedzi

zapytajnik wrote:

Oryginalnie w projekcie użyto KT88 - mogę w ich miejsce użyć wspomnianych KT120? Co ewentualnie musiałbym zmienić w projekcie?

Niewiele, może poza nieco mniejszą wartością rezystorów siatek drugich.

zapytajnik wrote:

Ogonowski wykonał mi taki transformator na zamówienie? Czy przy użyciu KT120 będę musiał coś zmienić?

Pewnie tak, zadzwoń i go zapytaj.

zapytajnik wrote:

Zasilacz. Użyto tu prostownika lampowego, chciałbym zmienić go na zwykły, krzemowy.

Nie, bo te lampy prostownicze działają jako opóźniacz włączenia się napięcia anodowego. To nie ,,Bambino"

zapytajnik wrote:

Jako transformatora chcę użyć toroida, ile musiałoby wynosić napięcie głównego uzwojenia

Na dwa razy 700 woltów? Toroid ? Na specjalne zamówienie chyba.

zapytajnik wrote:

będę mógł uzyskać 100W? Oczywiście, nie jednocześnie

Owszem, nawet trochę więcej, zależnie od impedancji głośnikow.

zapytajnik wrote:

Czy wtedy użycie tego dławika 5H będzie wymagane?

Będzie, skoro tak zaprojektowali. Zwróć uwagę, że to wzmacniacz klasy Hi End.
Może wpadnie tu Moderator Telecaster1951, to doda coś więcej.

Krzysztof Kamienski wrote:

te lampy prostownicze działają jako opóźniacz włączenia się napięcia anodowego

Lepiej by było jakby miały żarzenie pośrednie.
Bo z takimi katodami to słabe "opóźniacze".

Dziękuję za obszerną odpowiedź
Opóźnione dołączanie napięcia anodowego mogę zrealizować prościej na przekaźniku i byle 555

Jeśli chodzi o transformator to tak, na zamówienie. Ale czy w przypadku zastosowania zwykłego prostownika nie powinienem zmniejszyć tego napięcia? W końcu po wyprostowaniu będzie tam prawie 1kV :/
No i wydaje mi się, że stosując zwykły prostownik mógłbym pozbyć się jednego z uzwojeń 700V, a to ponad 200W oszczędności na transformatorze, jakby nie było. Poprawcie mnie proszę, jeśli się mylę.

EDIT:
Zasymulowałem zasilacz ze schemat w LTSpice i dla porównania dałem też zwykły, krzemowy. Wychodzi, że używając zwykłych diod, mógłbym użyć pojdedyńczego uzwojenia transformatora, w dodatku nie 700V, a 580V. To niby tylko symulacja, ale coś jest na rzeczy. Martwi mnie tylko ten peak na początku, ma 2x większą wartość niż ustabilizowane napięcie.


Kolorem niebieskim: wyjście prostownika krzemowego, kolorem zielonym - lampowego.

zapytajnik wrote:

stosując zwykły prostownik mógłbym pozbyć się jednego z uzwojeń 700V, a to ponad 200W oszczędności na transformatorze, jakby nie było. Poprawcie mnie proszę, jeśli się mylę.

Jedno uzwojenie mniej - tak. Ale większy przekrój drutu nawojowego.
Moc transformatora - taka sama. Bez "oszczędności".

jozgo wrote:

Bo z takimi katodami to słabe "opóźniacze".

Ale i tak dadzą kilkusekundowe narastanie napięcia na kondensatora elektrolitycznych filtru, co też nie jest bez znaczenia przy takich napięciach.

jozgo wrote:

zapytajnik wrote:

stosując zwykły prostownik mógłbym pozbyć się jednego z uzwojeń 700V, a to ponad 200W oszczędności na transformatorze, jakby nie było. Poprawcie mnie proszę, jeśli się mylę.

Jedno uzwojenie mniej - tak. Ale większy przekrój drutu nawojowego.
Moc transformatora - taka sama. Bez "oszczędności".

Mimo wszystko, spadek napięcia na krzemie to mniej niż 1V, a na lampie kilkadziesiąt. Nawet gdyby uzwojenie miało mieć te 0,65A, to nie 700V, a 580V albo mniej. Ile w zasadzie powinno wynosić to napięcie dla tego wzmacniacza i mocy oczekiwanej 100W/8Ω? Zakładając, że jeden transformator będzie zasilał dwa takie wzmacniacze.

Można by pomyśleć o filtracji zasilania przy pomocy stabilizatora półprzewodnikowego. Zmniejszy to trochę gabaryty, bo na przykład BU508 w obudowie ISOWATT można przykręcić do obudowy wzmacniacza. Pozbywasz się ciężkiego dławika. A i napięcie zasilające łatwiej utrzymać w ryzach. Można też włączać anodowe z opóźnieniem bez pomocy przekaźnika. To samo dotyczy napięcia ujemnego do siatek lamp końcowych. Tu w ogóle wchodzi w rachubę niewielka moc, więc dławik będzie dużo większy od stabilizatora półprzewodnikowego. Dodatkowo, zmiany napięcia sieci zasilającej nie będą wpływały na punkt pracy lamp. Transformator głośnikowy chyba najlepiej nawinąć samemu. Rdzeń im większy, tym niższa dolna częstotliwość graniczna. Ale bez przesady, bo wzrośnie indukcja rozproszona, i obniży się górne pasmo. Ale wykonanie transformatora samodzielnie daje dużą satysfakcję. Na fonarze opisano, jak to zrobić.

Z tego co się orientuję, AVT1788 byłby do tego celu.
Wszystko fajnie, ale ile powinno wynosić to napięcie po ustabilizowaniu do osiągnięcia mocy 100W/8R?

Można użyć diod półprzewodnikowych w miejsce tych lamp ale wtedy trzeba zamontować układ opóźnionego załączania napięcia anodowego. Napięcie anodowe po prostowniku i kondensatorach bez sygnału będzie wynosiło ponad 900V stąd zatosowanie stabilizatora półprzewodnikowego może być problemem. Generalnie przy takich napięciach bez doświadczenia nie porywałbym się na tą konstrukcję.

Po kolei; o opóźnionym dołączaniu napięcia anodowego wiem, 30 sekund na wstępne rozgrzanie żarników powinno wystarczyć.
Zacznijmy od tego jakie napięcie (ustabilizowane) powinno być podane na transformator dla uzyskania wymaganej mocy w układzie ze schematu, który zamieściłem.

Ogólnie to mógłby się kolega jeden czy drugi wypowiedzieć na temat samego schematu? Nie ukrywam, że Wasze opinie jako specjalistów są dla mnie ważne.

Schemat w porządku. Potrzeba będzie sporego napięcia na wejściu. To znaczy 1 do 3 V, żeby go wysterować. Żeby osiągnąć moc 100 W, nie jest potrzebne jakieś potężne napięcie, tym bardziej, że KT120 ma max prąd katody 250 mA. 450 V powinno wystarczyć. Ale trzeba dokładnie policzyć transformator głośnikowy.

malyjasiu wrote:

Schemat w porządku. Potrzeba będzie sporego napięcia na wejściu. To znaczy 1 do 3 V, żeby go wysterować. Żeby osiągnąć moc 100 W, nie jest potrzebne jakieś potężne napięcie, tym bardziej, że KT120 ma max prąd katody 250 mA. 450 V powinno wystarczyć. Ale trzeba dokładnie policzyć transformator głośnikowy.

Będzie jeszcze przedwzmacniacz, tam ustawię odpowiednie wzmocnienie.

Transformator głośnikowy to akurat element, który ma chyba największy wpływ na jakość dźwięku, więc gdybym się wziął własnoręcznie za jego liczenie/nawijanie to mijałoby się to z celem, biorąc pod uwagę, że nigdy tego nie robiłem . Przy okazji, znasz jakieś godne polecenia firmy (najlepiej polskie), które sprzedają/wykonują transformatory głośnikowe na zamówienie? Słyszałem coś o Ogonowskim, ale to tyle.

Tak zacząłem sobie czytać te noty katalogowe dla KT120. Dla trybu pracy UL to tylko 230mA. Zakładając, że transformator ma Raa=4,5k, z tym prądem mógłbym osiągnąć maksymalnie 120W przy zasilaniu napięciem ~520V, lub równo 100W przy ~475V? Dobrze myślę?
Przy okazji transformatora; jeśli ma dwa uzwojenia wtórne, 4Ω oraz 8Ω, na obu jestem w stanie uzyskać te 100W, zależnie jakie kolumny podepnę? I, jak rozumiem, transformator powinien mieć moc 100W? Czy może z jakimś zapasem?

zapytajnik wrote:

Ogólnie to mógłby się kolega jeden czy drugi wypowiedzieć na temat samego schematu? Nie ukrywam, że Wasze opinie jako specjalistów są dla mnie ważne.

Ocena schematu zależy od tego, do czego ma to być używane. Jeśli do radiowęzła, to w zasadzie się nada. Natomiast jeśli ma to być HiFi, to nawet się nie zbliży... Brak ogólnego ujemnego sprzężenia zwrotnego. Wypluje to kilka procent zniekształceń nieliniowych i co najmniej dwa razy więcej intermodulacyjnych. Współczynnik tłumienia w najlepszym przypadku zbliżony do 1.

Akurat myślałem nad zastosowaniem domowym, ale cóż.
Generalnie zależy mi na w miarę prostej konstrukcji i tym "czymś", ciepłym, lampowym brzmieniu.

Będę wdzięczny jeśli podrzucisz jakąś propozycję

Widzisz, problem polega na tym, że ktoś, kto jest w stanie zbudować i uruchomić wzmacniacz lampowy o mocy 100 W, nie będzie szukał schematu. Sam go sobie narysuje. Chciałbyś coś prostego na lampach o mocy 100 W. To niestety nie kit na TDA7294, który polutujesz w 15 minut. Nie zdajesz sobie sprawy, na co się porywasz.

Nie dramatyzujmy.
Mam pewne doświadczenie w elektronice, tylko lampami się zainteresowałem od niedawna, dlatego też szukam czegoś gotowego. Z odpowiednim prowadzeniem mas sobie poradzę.

Próbuję się też czegoś nauczyć. Mógłbyś się wypowiedzieć o moich obliczeniach z postu #13, czy ma to jakiś sens.

zapytajnik wrote:

Próbuję się też czegoś nauczyć. Mógłbyś się wypowiedzieć o moich obliczeniach z postu #13, czy ma to jakiś sens.

Podałeś jedynie wyniki obliczeń, a samych obliczeń to trzeba się domyślać. Wychodzi mi, że wziąłeś sobie maksymalny prąd katody KT120 (230 mA) i powymnażałeś przez Raa otrzymując napięcia zasilania i moce wyjściowe. To jest niestety zupełny nonsens. To tylko potwierdza, że jest zdecydowanie za wcześnie u Ciebie na takie wzmacniacze. Zbuduj coś prostszego, mniejszej mocy, przebrnij przez, brumy, gwizdy, warkoty, wycia i inne wzbudzenia, a wtedy zabierz się za coś większego.

Podziwiam Twoje optymistyczne podejście, ale, mimo wszystko, byłbyś łaskaw zaprezentować konstrukcję czegoś co uważasz za godne uwagi? Miałbym jakiś odnośnik.

Na przykład Dynaco Mark 3. Prościej chyba się nie da.

Szczerze mówiąc, natknąłem się na ten układ i kilka innych dynaco przy okazji szukania schematu, ale wtedy zrezygnowałem z niego z uwagi na moc, która oryginalnie wynosi 60W.

Jak wspominałem na początku, mam kwadrę KT120, których chciałbym użyć. Co tu trzeba by było zmienić żeby przystosować go do moich lamp i mocy 100W, pomijając transformatory?

zapytajnik wrote:

Co tu trzeba by było zmienić

Schemat aby to ładnie grało, ten schemat to prawie generator zakłóceń.

OTLamp wrote:

Natomiast jeśli ma to być HiFi, to nawet się nie zbliży... Brak ogólnego ujemnego sprzężenia zwrotnego. Wypluje to kilka procent zniekształceń nieliniowych i co najmniej dwa razy więcej intermodulacyjnych.

No tak, zrozumiałem już po poście kolegi OTLamp.
Moje pytanie z przed dwóch postów dotyczyło tego Dynaco Mark 3 z postu #20.

Rezystor240 wrote:

Schemat aby to ładnie grało, ten schemat to prawie generator zakłóceń.

Możesz rozwinąć, dlaczego tak sądzisz ?

@Krzysztof Kamienski

Nie zauważyłem linka w 20 poście.

Więc co z tymi zmianami?

Rezystor240 wrote:

Schemat aby to ładnie grało, ten schemat to prawie generator zakłóceń.

Niekoniecznie, ale trzeba mieć doświadczenie żeby "opanować" tą konstrukcję w trakcie uruchamiania.
Kolego autorze dla domowego zastosowania to czy to będzie 100W czy "tylko" 60W to i tak za dużo, a ten układ z linku ma tą zaletę że jest drobiazgowo opisany i jako kit opracowany pod kątem łatwego uruchomienia.. Pytasz o różnice w układzie dla obu KT poszukaj w necie datasheet dla obu lamp i będziesz widział,
a tu masz porównanie https://www.youtube.com/watch?v=1iR3bXLVSbY

Może być ten z linku, wybór jeszcze nie zapadł.
Wiem, że KT120 jest mocniejsza, chciałbym je wykorzystać skoro mam bo to nie są tanie rzeczy. A skoro mają większy potencjał to dlaczegoby go nie wykorzystać? Pytam co musiałbym zmodyfikować w układzie żeby ich użyć i zoptymalizować działanie.
Nie chcę wyjść na lenia, ale mogę szukać, ale jak nie wiem czego szukać to i tak nie znajdę

Jakbyś obejrzał to co Ci podesłałem w linku to zrozumiałbyś że nic nie trzeba modyfikować - te lampy są zamienne w górę , tzn za KT88 można wstawić KT120. Inna sprawa że te chińskie lampy maja nieciekawą opinię u melomanów. Ten "Twój" wzmacniacz z pierwszego postu będzie trudny do wykonania i uruchomienia, nie znasz parametrów trafa głośnikowego, dwa dławiki z tego jeden solidny, duże napięcie anodowe, w sumie powyżej zakresu pracy lampy.
kt88eh.pdf Download (1.22 MB) kt120-tung...curves.pdf Download (4.86 MB)

zworys wrote:

Jakbyś obejrzał to co Ci podesłałem w linku to zrozumiałbyś że nic nie trzeba modyfikować - te lampy są zamienne w górę , tzn za KT88 można wstawić KT120. Inna sprawa że te chińskie lampy maja nieciekawą opinię u melomanów. Ten "Twój" wzmacniacz z pierwszego postu będzie trudny do wykonania i uruchomienia, nie znasz parametrów trafa głośnikowego, dwa dławiki z tego jeden solidny, duże napięcie anodowe, w sumie powyżej zakresu pracy lampy.

W zasadzie racja, ale i tak nadal pozostaje kwestia modyfikacji tego Mark 3 bo przecież to chyba nie jest tak, że zmienię lampe na inną i nagle moc podskoczy o połowę A z tego filmu wynika wręcz, że spadnie.