Dzień dobry wieczór wszystkim.
Tematem niniejszej publikacji będzie monitor CRT - złożony tak naprawdę z części pochodzących z kilku monitorów.
Od długiego czasu zastanawiałem się, czy jest sens w ogóle prezentować gdziekolwiek tego typu “szaloną twórczość” - jednak po namyśle stwierdziłem – że sytuacja może być podobna jak w przypadku chociażby mikrokomputera COBRA1- gdzie do momentu publikacji na elektrodzie ciężko można było znaleźć w ogóle osoby, które zajmowały się kiedykolwiek tematem COBRY. Po publikacji materiałów dot. COBRY – nagle okazało się, że jednak jest grono osób – które nawet po ponad 30 latach chciałoby (i tworzy) cokolwiek w tym temacie. Kolejnym powodem tej “publikacji” jest fakt – iż niedawno nasz absolutny guru w dziedzinie techniki lampowej – AlekZ opublikował bardzo ciekawy materiał dot. Regeneracji kineskopów. Zatem być może ta moja nieszczęsna dłubanina okaże się jakimś , chociażby niewielkim uzupełnieniem tego ciekawego tematu.
Zdaję sobie sprawę, że zagadnienie monitorów CRT jako ew. “DIY” jest skrajnie nietypowe I raczej nie spotka się z jakimś większym zainteresowaniem. “Oczywista oczywistość” to również fakt, iż realizowanie całego “projektu “ nie miało absolutnie żadnego uzasadnienia ekonomicznego, finansowego itp – zwłaszcza w dzisiejszych czasach. Również czas poświęcony na naprawę, budowę I regulację całego ustrojstwa nie miał większego znaczenia. Zdaję sobie również sprawę, że serwisanci “wszelkiej maści” sprzętu RTV nie znajdą tutaj nic nowego. Szału tutaj jakiegoś wielkiego nie ma – I sama “konstrukcja” jakoś specjalnie nie powala (ponieważ właściwie stanowi opis zaledwie jednej wielkiej naprawy z kilkoma adaptacjami) - z tego też powodu właściwie sam miałem wątpliwości – do jakiego działu ją zakwalifikować. Ostatecznie zdecydowałem się na jej umieszczenie w poczekalni.
Cały opis zostanie podzielony na części celem zachowania większej czytelności. Bardzo proszę moderatorów o niescalanie tekstu (materiału jest sporo , więc raczej ciężko byłoby przez to wszystko przebrnąć - czytając “jednolity, spójny tekst”). Wszystko będzie opisane w miarę skrótowo. Z góry przepraszam za słabą jakość zdjęć – wykonywane były kilka lat temu – niestety aparatem w telefonie komórkowym.
Dodatkowo – przepraszam – jeśli gdzieś w tekście pojawią się jakiekolwiek nieścisłości. To co było robione starałem się odtworzyć jeszcze z pamięci oraz z wykorzystaniem zdjęć (w których porządki ostatnio zrobiłem) – jak również szczątkowych notatek (np. w przyp. Zasilacza) - których część jeszcze jakoś się na wierzchu zachowała I była w miarę bezproblemowo dostępna.
Dawcy organów:
monitor ZENITH ZWM1380-E (głównie obudowa, zasilacz, cewki rozmagn. i metalowe chassis)
monitor HANTAREX MTC900 (głównie płyta odchylania oraz wzmacniaczy wizyjnych)
TV 14” oparty na chassis VESTEL11AK08-12 (głównie kineskop ,gniazda wtyki, płytka kineskopu)
Monitor SVGA PC 14” (całkowicie analogowy) – proteza dla układu odch. Pion.
Zatem od początku…
jeszcze w latach 90-tych ubieglego wieku trafił w moje ręce uszkodzony (już po próbie naprawy) monitor Zenith ZVM1380E. Był to monitor zgodny ze standardem bodajże CGA (EGA?). Instrukcja serwisowa dostępna jest nawet do dzisiaj w internecie . Uszkodzenia były spore – od układu odchylania poziomego – po zasilacz impulsowy. Ze względu na brak dostępności trafopowielacza – nie było sensu naprawiać już tego monitora. Zatem przeznaczony on został na części. Z czasem monitor oczywiscie zostal rozebrany I totalnie “rozbebeszony”. O dziwo po ponad 20 latach zachowała się kompletna obudowa – wraz z chassis i uszkodzonym zasilaczem. Szkoda było tego wyrzucać tym bardziej, że od kilku lat chodził mi pomysł reanimacji I przywrocenia do życia jednego ze starych, mocno uszkodzonych I zdekompletowanych chassis monitorów HANTAREX MTC900 (nie mylić z wersją MTC900E). To był chyba “ten własnie moment” - aby jeszcze wykorzystać do czegokolwiek tę obudowę. Założenie było proste – wykonać monitor z wejściem RGB – służący chociażby do testowania m.in. płyt gier ARCADE. Wykorzystane miały być jedynie elementy z demontażu i te które już posiadałem.
1. Obudowa
Jak wspomniano – zachowała się w całości obudowa
Poźniejsze, intensywne przeszukanie graciarni ujawniło również, że zachowały się (na całe szczęscie) dodatkowe oryginalne kształtki mocujące tylną część obudowy. Panel przedni zawierał oryginalną płytkę z dwoma potencjometrami (jaskrawość, kontrast) oraz trójpozycyjnym przełącznikiem trybu pracy ( tryb wyświetlanego koloru). Chassis monitora HANTAREX wymaga podłączenia zewnętrznych potencjometrów regulacji kontrastu oraz jaskrawości. Kwestia wykorzystania przełącznika funkcji (jak również adaptacji plyty monitora pod dodatkowe funkcje) zostanie poruszona w dalszej czesci tego opisu.
Zachowało się również w calości metalowe chassis wraz z zasilaczem – którego proces uruchomienia oraz adaptacji ze wzgledu na jego specyfikę – zostanie przynajmniej w skrócie omówiony na samym końcu.
Oryginalny kineskop ZENITHa również się zachował (jednak bez cewek odchylających oraz pierścieni- co w zasadzie nie było problemem). Był on jednak niestety porysowany – nie zdecydowałem się zatem na jego ponowne użycie.
2. montaż płyty odchylania poziomego/pionowego.
“Zwłoki” hantarexów przeleżały również ponad 20 lat. Były to monitory po jakimś potężnym upadku – zatem zachowały się same chassis. Z czasem zostały one oczywiście zdekompletowane i “rozczłonkowane”. Stan, w jakim znajdowała się płyta odchylania – prezentują zdjęcia.
Płyta została rozlutowana z elementów – celem dokładnego oczyszczenia oraz sprawdzenia.
Po dokonaniu tych czynności wykonane zostały pierwsze “przymiarki” pod kątem mechanicznym – aby upewnić się - czy jest w ogóle sens przeprowadzania całej operacji instalacji płytki odchylania na chassis. Okazało sie , że w sumie jest… Płytka o dziwo dość dobrze pasowała. Na zdjęciach widoczne jest całe chassis z zamontowanym fabrycznym zasilaczem monitora ZENITH. Niestety okazało się ostatecznie – że krzywizna bańki nowego kineskopu nie pozwoliła na taki montaż płytki układu wzmacniaczy wizji. Oryginalny kineskop nie był aż tak glęboki I zapewne pozwoliłby na komfortowy montaż płytki wzmacniaczy. (przy okazji - na samej płytce wzmacniaczy RGB widoczne są oryginalne łączówki do zmiany polaryzacji sygnałow RGB – o tym później). Kilka otworów mntażowych musialo zostać wyciętych w nietypowych miejscach- co wymusiło konieczność poprowadzenia chyba jednej ścieżki przewodem. Dodatkowo pod PCB wycięte zostały podkładki dystansowe/izolacyjne z grubego preszpanu.
3. uruchomienie układu generatora odchylania poziomego
Uruchomienie jak I sam montaż zostały przeprowadzone etapami. W pierwszej kolejności uruchomiony zostal układ startowy oraz wytwarzania napięcia dla generatora odchylania H.(TDA2593) Dodatkowo – na tym etapie uruchomiony został tyrystorowy układ zabezpieczeń przed zbyt wysokim wzrostem napięcia anodowego – który zabezpiecza potencjalnego uzytkownika przed wysoką dawką promieniowania rentgenowskiego pochodzącego od lampy kineskopu (zwłaszcza w przyp. niekontrolowanego wzrostu wartości tego napięcia – np. w wyniku uszkodzenia stabilizatora). Uklady te - jak zreszta wszystkie pozostałe – zostały uruchomione z wykorzystaniem miernika I oscyloskopu. Na zdjęciach widoczny jest przysmażony rezystor R44 w układzie startowym. W późniejszym etapie zostal on wymieniony na nowy. W dalszej kolejności zmontowany I uruchomiony został układ sterownika bazy tranzystora kluczującego układu odch. H: BU208A (tutaj – o ile dobrze pamiętam – zastosowany został tu inny tranzystor – BU508A- ew. jakis jego szybszy odpowiednik)
4. uruchomienie układu odchylania pionowego
Tutaj już nie było tak różowo jak wcześniej. Problemem okazała się dostępność układu TD1470A. Jest to już dzisiaj praktycznie całkowicie niedostępny zabytek klasy zerowej – zaś ewentualne układy chinskiego pochodzenia spotykane na aliexpress czy innym ebayu wydają się być raczej malowankami I nie warto raczej na nie czasu I pieniędzy tracić. Coś trzeba było zatem wymyślić…
Nie pozostalo nic innego jak zamienić ten układ innym-jakimś łatwiej dostępnym TDA… Wybór padł na rodzinę TDA167x (gdzie x=0,2,5) – jako , że układy te są jeszcze w miarę popularne oraz dostępne.
Układy różnią się znacznie obudową. Sama aplikacja również jest nieco odmienna – zwłaszcza w przypadku stopni mocy jak I samych pętli sprzężeń zwrotnych – kształtujących przebieg odchylania w fazie “wybierania” (głownie chodzi o zachowanie właściwej liniowości). Należało zatem przeanalizować aplikacje obu różnych układów I spróbować cokolwiek z tego “wyrzeźbić”. W wielkim skrócie zatem – zostały dokonane zmiany na płycie układów odchylania (część elementów usunięto, część dodano lub/i zmieniono) w taki sposób aby można było zamontować na niej bezpośrednio “protezę” z nowym układem TDA1675 .
Samą protezę stanowił swoisty “koślawiec” – czyli kawałek płytki drukowanej żywcem wyrżnięty Dremelem z dawcy organów (monitor CRT SVGA). Na płytce zainstalowany został sam układ TDA wraz z radiatorem oraz jeszcze dwoma elementami RC. Proteza została w sposób dość prymitywny dolutowana do złącz goldpin - “symulujących” wyprowadzenia układu TDA1470A. Całość została zamontowana na głównej PCB za pomocą kołków dystansowych (wykorzystując stary rozstaw otworów dla radiatora układu TDA1470A)
Sam zaś “dawca organów” wyglądał (I skonczyl w zeszłym roku) - jak poniżej.
Ostatecznie układ został również zmontowany I wstępnie uruchomiony (podobnie jak układ odchylania H) – początkowo z użyciem zewn. Zasilacza.
5. uruchomienie stopnia końcowego układu odchylania poziomego
Aby zapewnić dostarczenie wszystkich napięć niezbędnych do zasilania kineskopu oraz układów na płytkach monitora – należało uruchomić stopień końcowy odchylania poziomego. Tutaj również pojawiły się problemy, które należało w jakiś sposób rozwiązać. Niestety nie dysponuję obecnie zdjęciami samej płyty odchylania już po zmontowaniu. Natomiast na poniższych dwóch zdjęciach można nieco podejrzeć. Na zdjęciach widać miedzy innymi trafopowielacz wraz z całym otoczeniem, rezystor mocy umiejscowiony w głównej linii zasilania (stan oryginalny) oraz w glębi – oryginalną płytkę układu korekcji E-W. (korekcja zniekształceń poduszkowych) płytka ta z kilku powodów została później również zastąpiona odpowiednio spreparowaną protezą.
Kilka problemów jak I sposób ich rozwiązania zostanie poniżej opisany.
Na początek należało uporać się z wytwarzaniem napięcia anodowego – 24kV. Zachował się oczywiście sprawny trafopowielacz jak I sam przewód WN – z zamontowanym na jego końcu BLEDEERem oraz kapturkiem. Ten ostatni był niestety w opłakanym stanie (zerwany klips). Dodatkowo okazało się – że samo miejsce przejścia (plastik miedzy bledeerem a kapturkiem) jest ukruszone… (tu pojawiły się obawy , że po ponad 30 latach materiały stosowane do produkcji tych podzespolów mogą stracić swoje własciwosci – zarówno mechaniczne – jak I elektryczne) Należało więc podjąć kolejną próbę I znów coś wyrzeźbić… BLEEDER w tym układzie pełni kilka ważnych funkcji:
Stanowi on górną część dzielnika napięcia anodowego dostarczającego napięcia dla siatki przyśpieszającej (G2 ; SCREEN) oraz ogniskującej (G4 ; focus) jak również powoduje rozładowanie pojemności samego kineskopu po wyłączeniu napięcia zasilającego. Oczywiście – na samym trafopowielaczu brak było jakichkolwiek potencjometrów regulacji SCREEN oraz FOCUS ; w oryginale umieszczono je na płytce kineskopu - gdzie stanowiły dolną część dzielnika napięcia anodowego. Celowym było zachować w oryginale tę częśc układu. Została zatem wykonana kolejna proteza – będąca połączeniem niniejszego bleedera oraz odpowiednio spreparowanego kapturka WN pochodzącego z jakiegoś starocia klasy “sławuticz”/ elektron itp… Tak utworzona proteza została zamontowana oraz poddana wygrzewaniu w warunkach pracy. Niestety – jak sie na następny dzień okazało – wcześniejsze obawy nie były bezzasadne. Po kilkunastogodzinnym wygrzewaniu I pracy pod napięciem okazało się, że sam bleeder zaczyna się dość mocno przegrzewać. Dodatkowo warstwa izolacji/żywicy od strony wchodzących do niego przewodów (biały/niebieski) zaczęła przebijać pod napięciem. To od razu zdyskwalifikowało tak wykonaną protezę (przy czym samo miejsce łączenia bleeder-kapturek nie sprawiało już żadnego problemu) . Przypuszczam, że materiały z których został wykonany bleeder straciły po latach swoje właściwości. Szykowała się więc dalsza walka, mająca na celu – zastąpienie oryginału.
Kolejne przeszukanie graciarni ujawniło , że zachował się u mnie jakiś stary bleeder – odlutowany od jakiegoś trafopowielacza. Nie jestem do końca pewien ale na 90% mógł on pochodzić właśnie z tego monitora ZENITH.
Po zamontowaniu uzyskane zostało napięcie siatki ogniskującej – jednak tu znów pojawił sie problem - nie do końca pokrywało ono zakres regulacji ostrości… (inny kineskop Zenitha , Inny Hantarexa , inny SAMSUNGa, który został tu zastosowany). Znów kolejny problem do rozwiązania…
Z pomocą przyszło “poświęcenie” - tym razem funkcji potencjometru SCREEN będącego integralną częścią bleedera TLF 02-30 . Zamiast podłączać go do siatki S2 – został on wykorzystany jako regulowana dolna część dzielnika I podłączony do masy – celem uzyskania odpowiedniego zakresu regulacji . Próby wykazały, że tym razem zakres regulacji napięcia ogniskującego mieścił się już w normie.
Kolejny problem został rozwiązany I jednocześnie pojawił się nowy – utrata źródła napięcia Ug2. W tym przypadku musiało zostać zastosowane kolejne szalone rozwiązanie (innego wyjścia już za bardzo nie było) – w postaci kolejnej “protezy”- czyli dodatkowej płytki przykręconej do radiatora tuż pod bleederem. Płytka zawiera układ prostownika (szeregowy rezystor+dioda-kondensator) z dołączonym do niego dzielnikiem wraz z potencjometrem. Zadaniem układu jest wyprostowanie impulsów powrotów (o wartości ~ 1kV) oraz wytworzenie z nich napięcia dla siatki drugiej. W szeregu z diodą wtrącony został rezystor, którego zadaniem jest odciążenie obwodu kolektora w fazie powrotu. W przeciwnym przypadku – cały układ zachowałby się jak SNUBBER – tłumiąc znacznie amplitudę impulsów powrotu. Zamontowana proteza widoczna jest również na powyższych zdjęciach oraz nieco dokładniej – na poniższych.
Oczywiście docelowo zamontowanie zespołu bleedera w tym miejscu wymusilo przeniesienie rezystora mocy (dla linii zasilania) z radiatora. (wewn. Część radiatora – przy protezie dla UG2). To generalnie główne problemy – jakie dały się we znaki podczas uruchamiania układu odchylania poziomego. Całego procesu strojenia I regulacji oczywiście nie ma sensu tu opisywać– jednak poruszenia wymaga jeszcze zagadnienie późniejszej redukcji poboru mocy przez cały monitor (przy okazji uruchamiania zasilacza) oraz przynajmniej bardzo pobieżne omówienie problemów występujących w układzie korekcji zniekształceń poduszkowych (E-W). Skoro wszystkie podstawowe napięcia do zasilania elektrod kineskopu już zostały uzyskane – należało przywrócić do życia płytkę wzmacniaczy wizyjnych oraz płytkę kineskopu.
6. Płytka kineskopu
Oryginalną płytkę przedstawia poniższe zdjęcie. Niestety z powodu różnic w cokole kineskopu nie można było jej zastosować.
Zatem nie pozostało nic innego – jak dostosować do potrzeb oryginalną płytkę od “dawcy organów” (z którego pochodził również kineskop).
Płytka została rozlutowana – zaś docelowo zamontowano na niej jedynie te elementy, które niezbędne były w obwodach poszczególnych elektrod. Płytka otrzymała oryginalne przewody pochodzące z Hantarexa.
7. płytka wzmacniacza wizji
Ta płytka była również w stanie “agonalnym”. Brak niektórych elementów/pourywane ścieżki itp. Należało ją przywrócić na początek do stanu oryginalnego oraz uruchomić. Na płytce znajdują się układy wzmacniaczy sygnałów RGB. Znajdują się tam również inwertery – które umożliwiają odwrócenie polaryzacji sygnałów – zarówno RGB jak I synchronizacji. Funkcja ta została później wykorzystana.
Płytkę przywrócono do stanu oryginalnego. (uzupełnione elementy, naprawione ścieżki). Dość mocno "oberwało się" również stopniom końcowym wzmacniaczy wizji.
Płytka wymaga podłączenia zewn. potencjometrów jaskrawości oraz kontrastu. Monitor ZENITH oczywiście posiadał takie potencjometry. Teraz trzeba było coś wykombinować – aby za dużo nie napsuć I zapewnić możliwość bezproblemowego rozłączania panelu przedniego. Oczywiście z pomocą przyszła kolejna “proteza”, która dodatkowo umożliwiła podłączenie diody świecącej wyłącznika ON/OFF.
Skoro potencjometry znalazły juz zastosowanie – należało jeszcze znaleźć takie zastosowanie dla przełącznika zainstalowanego w panelu przednim. Oryginalnie służył on do przełączania trybu wyświetlanego koloru przez monitor. Skoro jednak obecny monitor miał być w miarę uniwersalny – zdecydowałem o wykorzystaniu przełącznika do zmiany polaryzacji sygnałów RGB oraz synchronizacji. No tylko jak tu “upchać” 4 pozycje na trójpozycyjnym przełączniku? Wykonana została kolejna płytka z układem przełączającym – zainstalowanym na obudowie filtru przy zasilaczu (jedynie tam znalazło się na nią trochę miejsca).
Dodatkowo, wstępnie została wykonana kolejna proteza (adapter) – nakładana na istniejące na płytce gniazda.
Zadaniem jej było umożliwienie podłączenia taśmy ze złączami IDC z płytki wzmacniaczy do płytki układu przełącznika elektronicznego - zrealizowanego na przerzutniku CD4013 oraz trzech przekaźnikach (2 z nich przełączały sygnały kolorów ; trzeci – sygnał synchronizacji). Taśma połączona była w ten sposób – że co druga żyła była podłączona do masy. Jak się szybko okazało – pojawił się problem w postaci zakłóceń na ekranie. Przyczyną ich okazała się być asynchroniczna praca potwornicy zasilacza oraz układu odchylania poziomego. Układ odchylania pracuje jak wiadomo na standardowej częstotliwości powyżej 15kHz. Potwornica zaś (jako że pochodziła z monitora CGA)- na częstotliwości powyżej 17kHz. Zbyt ryzykowne I bezsensowne było więc obniżanie samej częstotliwości zasilacza (konieczność przeprojektowania m.in, transformatora) . Znów należało rozwiązać problem. Zdecydowałem się na modyfikację tego rozwiązania oraz usunięcie całej taśmy na rzecz kolejnego układu CMOS – tym razem multipleksera CD4053. Powstała zatem druga już proteza zastępująca wcześniejszą – umieszczona na płytce wzmacniacza wizji. Problem zakłóceń zniknął I uzyskana została możliwość bezproblemowego przełączania polaryzacji sygnałów RGB za pomocą przełącznika na panelu przednim.
Z płytki przełącznika elektronicznego zniknęły dwa przekaźniki. Został trzeci – sterowany układem CD4013. Ten przekaźnik steruje przełączaniem polaryzacji sygnału synchronizacji.
Działanie układu obecnie jest proste. Przełącznik na panelu posiada 3 pozycje (w oryginale :GREEN NORMAL AMBER): środkową (obecnie neutralną) oraz dwie skrajne (lewa – polaryzacja sygn. Synchronizacji; prawa – polaryzacja sygn. RGB).
Ustawienie przełącznika w pozycji środkowej powoduje ustawienie wartości domyślnych dla wszystkich sygnałów.
Przestawienie przełącznika w lewo – zmieni polaryzację sygnału synchronizacji. (bez wpływu na sygnały RGB) Powrót do poz. Neutralnej – nie zmieni polaryzacji sygn. Synchronizacji. Dopiero ponowne przełączenie w lewo – zmieni polaryzację sygnału synchronizacji.
Przestawienie przełącznika z poz. środkowej w prawo – spowoduje zmianę polaryzacji sygnałów RGB. Powrót do pozycji neutralnej spowoduje ponowną zmianę polaryzacji sygn. RGB – bez wpływu na polaryzację sygn. synchronizacji. Zatem ostatecznie również przełącznik znalazł zastosowanie.
Na poniższych zdjęciach widoczna płytka panelu przedniego – juz po przeróbkach (przełącznik funkcji)
Z uwagi na fakt, że udało się odnaleźć również oryginalny, nieuszkodzony przewód sygnałowy razem z panelem tylnym dla potencjometrów – oczywiście zdecydowałem, że zostanie on wykorzystany. Niezbędne było dorobienie trzeciej protezy (gniazdo dla przewodu sygnałowego).
Jest ona widoczna na poniższym zdjęciu tuż przy potencjometrach - podczas procesu uruchamiania.
Ostatecznie cały blok wzmacniacza wizji został skompletowany, uruchomiony I wyregulowany.
8 układ korekcji E-W.
Prawie na sam koniec pozostało uruchomienie tego układu. W monitorze Hantarex jest on umieszczony na oddzielnym module. Zdjęcia Przedstawiają oryginalną płytkę korekcji E-W.
Problem pojawił się w przypadku zastosowania innego kineskopu. Okazało się, że kineskop SAMSUNGa praktycznie nie wymaga dodatkowej korekcji zniekształceń. Nawet na płycie dawcy nie było układu do ich kompensacji. Całkiem inaczej jest w przypadku kineskopów Videocolor. W efekcie okazało się, że oryginalny, zainstalowany moduł tak naprawdę obecnie bardziej szkodzi niz pomaga. Znów trzeba było coś “wyrzeźbić”. Po analizie schematów doszedłem do wniosku – że można było by wykonać kolejny moduł funkcjonalnie okrojony – jednak z zachowaniem możliwości regulacji szerokości obrazu. Moduł taki został wykonany na płytce uniwersalnej. Został on okrojony I zmieniony w stos. do oryginału. Kilka elementów trzeba było przeliczyć na nowo. (oryginalny moduł powędruje do innego chassis Hantarexa).
Przy okazji uruchamiania (oraz analizy działania) tego modułu – jak również regulacji bloku wzmacniaczy RGB ujawniło się wredne zjawisko polegające na zmianie I zniekształceniu rozmiarów rastra w zależności od chwilowej wartości (I przekroczenia) prądu anodowego kineskopu. Oryginalny kineskop dopuszczał wartość tego prądu na poziomie 1mA. W przypadku SAMSUNGA – w zupełności wystarczającą wartością było ograniczenie go do wartości ~750uA. (o ile dobrze pamiętam) Podczas procesu regulacji okazało się, że jaskrawość jest bardzo dobra – zaś większe prądy będą niepotrzebnie powodować obciążenie źródła WN. (przeprowadzono testy na patternach 75% white, 100% white oraz colorbar) Dodatkowo z analizy wynika, że układy na oryginalnym chassis nie tylko nie kompensują zjawiska deformacji rastra a wręcz wydaje się , że przyczyniają nawet się do jego pogłębiania. Jedyna kompensacja – to stabilizacja wysokości/liniowości obrazu – w zależności od wartosci prądu kineskopu. (Została ona zachowana). Być może nieco lepiej byłoby – gdyby potencjometr SCREEN w module bleedera został wykorzystany zgodnie z jego przeznaczeniem. Do wykonania tego testu zastosowano specjalny pattern – służący właśnie do sprawdzania tego efektu.
( widoczny efekt zbyt wysokiego prądu kineskopu oraz związanego z tym brakiem stabilizacji rozmiarów obrazu. Efekt jest powiązany bezpośrednio z relacją pomiędzy chwilową wartością prądu anodowego, aktualna prędkością przelotową elektronów oraz natężeniem pola magnetycznego generowanego przez cewki odchylające H )
9. Zasilacz impulsowy.
Z tym wrednym draniem było chyba najwięcej walki I do jego pełnego uruchomienia należało wykonać kilka “podejść” oraz przeprowadzenie kilku cykli wygrzewania monitora – które ujawniły problemy.
Jako ciekawostkę można tu podać fakt, że według instrukcji w monitorze ZENITH ten podzespół (jako całość) był elementem całkowicie nieserwisowalnym I podlegał najwyraźniej od razu wymianie (a nie naprawie). Stąd tez być może brak jego schematu w samej instrukcji serwisowej. Ciekawa jest konstrukcja samego stopnia mocy – pracuje on w topologii dwutranzystorowego, półmostkowego układu FLYBACK (z ang. Diagonal half bridge flyback conwerter). Jest to chyba dość rzadko spotykana konstrukcja (przynajmniej w mojej praktyce ). Sterownikiem jest układ scalony UC3524. Oryginalnie zasilacz dostarczał kilku napięć do zasilania układu odchylania poziomego/ pionowego oraz żarzenia kineskopu. Wykorzystane zostało jedynie jedno z nich – z gałęzi o największej obciążalności +150V – do zasilania układu odchylania poziomego. Oczywiście , standardowo zasilacz zapewniał również przeprowadzenie operacji rozmagnesowania kineskopu po załączeniu monitora (oryginalną cewkę rozmagnesowującą również udało się odnaleźć).
Przy omawianiu zasilacza – można posiłkować się utworzonym fragmentem schematu, który to fragment (przedstawiony w uproszczeniu i z pominięciem np. układów startowych ) przedstawiony został poniżej.
W pierwszej kolejności należało przywrócić zasilacz do życia. Na płycie brakowało kilku elementów; kilka było spalonych.
Po analizie oraz ich uzupełnieniu – zasilacz wystartował I zaczął dostarczać poprawne napięcia.
To już pozwoliło na tymczasowe podłączenie oryginalnego, liniowego stabilizatora napięcia pochodzącego z monitora Hantarex. Jest to ogólnie dość ciekawa konstrukcja – z elementem regulacyjnym pracującym na potencjale masy. Zadaniem stabilizatora jest dostarczenie napięcia na poziomie 126V. Monitor został uruchomiony wstępnie z wykorzystaniem takiej właśnie konfiguracji docelowo w planie było usunięcie stabilizatora szeregowego (skoro była do dyspozycji potwornica).
Coś jednak było nie do końca w porządku… Zasilacz grzał się stosunkowo mocno podczas wygrzewania na patternie colorbar. Nieco lepiej było przy obniżonej jaskrawości (mniejszy prąd kineskopu).
Ponowne otwarcie oraz oględziny zasilacza wykazały nadtopione tuleje izolacyjne na tranzystorach mocy. Same tranzystory grzały się dość mocno – a bezpośrednią przyczyną nie było z pewnością nadmierne obciążenie zasilacza. (oczywiście same tranzystory nie dolegały prawidłowo do radiatorów)
Tuleje oraz podkładki zostały wymienione – wraz z pastą zaś tranzystory dokręcone do radiatorów. Po tym zabiegu monitor poddany został kolejnemu testowi. Tym razem było nieco lepiej – jednak zaledwie niewiele lepiej.
Było już jasne, że był to jedynie skutek - zaś przyczyna leżała gdzie indziej. Aby cokolwiek zrobić z tym zasilaczem o dość egzotycznej konstrukcji – należało uciec się do inżynierii wstecznej I najzwyczajniej w świecie rozpracować "dziada" od A do Z … Dodatkowa analiza oscyloskopem potwierdziła przyczynę – którą było nieprawidłowe sterowanie tranzystorami a przynajmniej jednym z nich. Przyczyną okazał się być rezystor o nieprawidłowej wartości w obwodzie bazy jednego z tranzystorów. Zamiast wartości 22 omów - wstawiony był tam już wcześniej rezystor 680 omów. (R24 – zdjęcia wykonano już po wymianie). Identyczny układ jest przy drugim tranzystorze. Po takiej zamianie – zasilacz przestał już się grzać I pracował prawidłowo – pozostając letnim nawet przy ustawionej pełnej jaskrawości. Kolejny kilkugodzinny test nie wykazał już dalszych problemów.
W takim przypadku pozostał jeszcze problem redukcji poboru mocy oraz w miarę możliwości usunięcia z toru zasilania elementow grzejących się.
Stabilizator monitora HANTAREX przedstawiono poniżej.
Oryginalny zasilacz ZENITHA dostarczał napięcie na poziomie 150V. Chassis HANTAREX wymagało napięcia rzędu 126V. Ponownie należało coś wyrzeźbić…
Z uwagi na fakt wykorzystania jedynie jednego napięcia zasilacza – można było się pokusić o odpowiednią modyfikację pętli sprzężenia zwrotnego – która to zmiana pozwoliłaby na obniżenie napięcia do żądanego poziomu.(o ~17%). Należało jeszcze pamiętać o wewn. Układach sterujących zasilacza – w przyp. Których zaniżenie wartości napięcia mogłoby zaburzyć znacznie ich pracę. Kilka prostych przeliczeń pozwoliło ustalić nowe wartości elementów. Zasilacz został uruchomiony już z nową wartością napięcia na linii głównej. Można już było usunąć zewn. Stabilizator liniowy pochodzący z oryginalnego chassis HANTAREXa. Niestety – jak się obawiałem – problem przegrzewania się zasilacza powrócił. Tym razem jednak juz było wiadomo co jest przyczyną. Kolejne pomiary oscyloskopem ujawniły ponownie dość wysokie moce wydzielane na tranzystorach podczas ich przełączania.
Nie pozostało zatem już nic innego – jak “dobrać się” do stopnia sterującego tranzystorami mocy.
Wyniki pomiarów zebranych przed przeróbką pozwoliły na porownanie tego – co się obecnie “wyrabiało” w stopniu sterującym. Napięcie zasilające spadło z ~21V (@150V) do ~18V (@124V) – co przełożyło się na wartość napięcia już na samym transformatorze sterującym 5V => 3,7V (za rezystorem R4 - o wartości 270 R). Po przeliczeniu rezystor powinien mieć wartośc ~206 R. Ostatecznie został wstawiony rezystor z zakresu (o ile dobrze pamiętam) 180-220R. To poprawiło już znacznie przebiegi sterujące na tranzystorach stopnia mocy. Tranzystory przestały się smażyć.
Kolejny kilkugodzinny test wygrzewania przy maksymalnej jaskrawości pozwolił uznać zasilacz jako uruchomiony. Nic się już nie grzało. Dodatkowo należy wspomnieć o rezystorze R98 (główna linia zasilania chassis Hantarex). Obniżenie wartości napięcia zasilającego pozwoliło na obniżenie wartości tego rezystora (a zatem dalszą redukcję wydzielanej mocy). Oryginalnie rezystor ten miał rezystancję rzędu 27R. całkowite wyeliminowanie tej rezystancji nie było możliwe z układu I spowodowałoby niestabilną pracę stopnia końcowego odchylania poziomego – z niebezpieczeństwem jego uszkodzenia włącznie.
10. proces montażu oraz ostateczne uruchomienie.
Oczywiście proces strojenia oraz uruchamiania całego Frankensteina był zdecydowanie bardziej rozwlekły I nie tak różowy – jak wynikałoby to z zamieszczonego opisu. Do wielu regulacji trzeba było powrócić kilkakrotnie (uzupełniając je opisanymi zmianami w układach monitora oraz zasilacza) Jednak skoro już podjąłem się zmontowania oraz uruchomienia takiego “straszydła” - trzeba było tę operację doprowadzić do samego końca – bez względu na nakłady czasu I pracy. Poniżej kilka zdjęć z procesu uruchamiania monitora (jeszcze z oryginalnym modułem korekcji E-W).
Poniżej zdjęcia działającego monitora (jeszcze nie wyregulowany do końca – widoczne zniekształcenia)
Podczas składania obudowy przytrafiła sie jeszcze jedna ciekawa usterka. Po załączeniu złożonego I przetestowanego już monitora zaczął wydobywać się z niego jakiś swąd… Oczywiście monitor został szybko wyłączony oraz zdemontowana została obudowa. Okazało się – że spaleniu uległ jeden z rezystorów w jednym z torów wzmacniaczy wizyjnych. Bliższe oględziny nie wykazały żadnej widocznej przyczyny…
Sytuacja całkowicie dziwna I nietypowa… Jednak po chwili wpadłem na pomysł aby sprawdzić samą obudowę. Cóż się okazało? Cała obudowa pokryta jest od wewnątrz przewodzącą farbą. (rozwiązanie spotykane już dzisiaj chyba tylko głównie w sprzęcie medycznym). Przyczyną mogla być nieco bardziej głębsza bańka kineskopu – ew. szersza płytka kineskopu – w efekcie czego któraś końcówka mogła dotknąć obudowy.
Od tej pory płytka otrzymała prowizoryczną izolację w postaci warstwy tereszpanu – problem zniknął.
Z płyty odchylania zostały wyprowadzone 4 potencjometry (H SYNC , H PHASE , V SYNC , V SIZE)
Jak widać opisy na ściance tylnej nijak się nie zgadzają (jednak to akurat nie jest problem).
Poniżej jeszcze kilka zdjęć uruchomionego monitora – w tym przyp. Podłączony on został dla testu pod dekoder DVBT.
I to by było chyba na tyle – relacji z tej nierównej I z góry przegranej walki
Zapewne wielu zada sobie teraz pytanie – czy było warto? A po co? A na co? Że bez sensu…
Uważam , że wartość “edukacyjna” takiego przedsięwzięcia (nawet z pozoru szalonego) jest zawsze spora (zwłaszcza, że w takich przypadkach trzeba przy okazji zgłębić oraz poszukać rozwiązania dla wielu pojawiających się problemów). Czy było warto? Na pewno kolejny grat (a wręcz kilku dawców organów) nie wylądowało bez potrzeby na śmietniku I posłuży z powodzeniem jeszcze kilka lat– chociażby w takiej formie. Pozatym caly proces uruchamiania I przywracania do zycia tego typu starychkonstrukcji ma po prostu jakiś swój specyficzny klimat – czego raczej nie uświadczy się w przypadku układów naszpikowanych nowoczesnymi procesorami lub układami FPGA. (nie wiem – może się mylę )
Czy można coś tu jeszcze poprawić? Napewno.
Z pewnością do zmiany kwalifikuje się mocowanie płytki wzmacniaczy wizyjnych – na jakieś bardziej “profesjonalne” . Dodatkowo przydałoby się zmienić przewody dla sygnału synchronizacji – wychodzące do płytki z przekaźnikiem – na ekranowane. Pewnych problemów nie dało się uniknąć – jednak udało się je zminimalizować – stosując inne “patenty”. Mowa tu chociażby o asynchronicznej pracy obu przetwornic. Nie było w tym przyp. Sensu przerabiać potwornicy zasilacza – synchronizując ją z układem odchylania poziomego (rozwiązanie czesto spotykane w monitorach CRT komputerów PC) – gdyż wiązałoby się to z kolejnym sporym nakładem czasu I pracy. Efekt zaś mógl być niezadowalający. W takich przypadkach jak zwykle przychodzi na pomoc – kompromis. I tak naprawdę – uruchamianie oraz regulacja tego typu układów jest I będzie zawsze jednym wielkim kompromisem. No ale inaczej niestety w elektronice często sie nie da .
Jeśli będzie choćby jakiekolwiek zainteresowanie tego typu nietypowym tematem – być może stworzę kolejne opisy z uruchamiania innych monitorów CRT. (np, VALVO VCC93 (równiez frankenstein - a jakżesz) ; odrestaurowywania monitorów (np. LEANORD SIL’Z 16) I tego typu rożnych dziwnych wynalazków – które jeszcze wbrew pozorom mają swój klimat – I co najważniejsze – można próbować cokolwiek w takim sprzęcie jeszcze zrobić. Opisywany tutaj “Frankenstein” został przywrócony do życia jakieś 5 lat temu I dzielnie służy (oraz działa bezawaryjnie) do dziś.
Tematem niniejszej publikacji będzie monitor CRT - złożony tak naprawdę z części pochodzących z kilku monitorów.
Od długiego czasu zastanawiałem się, czy jest sens w ogóle prezentować gdziekolwiek tego typu “szaloną twórczość” - jednak po namyśle stwierdziłem – że sytuacja może być podobna jak w przypadku chociażby mikrokomputera COBRA1- gdzie do momentu publikacji na elektrodzie ciężko można było znaleźć w ogóle osoby, które zajmowały się kiedykolwiek tematem COBRY. Po publikacji materiałów dot. COBRY – nagle okazało się, że jednak jest grono osób – które nawet po ponad 30 latach chciałoby (i tworzy) cokolwiek w tym temacie. Kolejnym powodem tej “publikacji” jest fakt – iż niedawno nasz absolutny guru w dziedzinie techniki lampowej – AlekZ opublikował bardzo ciekawy materiał dot. Regeneracji kineskopów. Zatem być może ta moja nieszczęsna dłubanina okaże się jakimś , chociażby niewielkim uzupełnieniem tego ciekawego tematu.
Zdaję sobie sprawę, że zagadnienie monitorów CRT jako ew. “DIY” jest skrajnie nietypowe I raczej nie spotka się z jakimś większym zainteresowaniem. “Oczywista oczywistość” to również fakt, iż realizowanie całego “projektu “ nie miało absolutnie żadnego uzasadnienia ekonomicznego, finansowego itp – zwłaszcza w dzisiejszych czasach. Również czas poświęcony na naprawę, budowę I regulację całego ustrojstwa nie miał większego znaczenia. Zdaję sobie również sprawę, że serwisanci “wszelkiej maści” sprzętu RTV nie znajdą tutaj nic nowego. Szału tutaj jakiegoś wielkiego nie ma – I sama “konstrukcja” jakoś specjalnie nie powala (ponieważ właściwie stanowi opis zaledwie jednej wielkiej naprawy z kilkoma adaptacjami) - z tego też powodu właściwie sam miałem wątpliwości – do jakiego działu ją zakwalifikować. Ostatecznie zdecydowałem się na jej umieszczenie w poczekalni.
Cały opis zostanie podzielony na części celem zachowania większej czytelności. Bardzo proszę moderatorów o niescalanie tekstu (materiału jest sporo , więc raczej ciężko byłoby przez to wszystko przebrnąć - czytając “jednolity, spójny tekst”). Wszystko będzie opisane w miarę skrótowo. Z góry przepraszam za słabą jakość zdjęć – wykonywane były kilka lat temu – niestety aparatem w telefonie komórkowym.
Dodatkowo – przepraszam – jeśli gdzieś w tekście pojawią się jakiekolwiek nieścisłości. To co było robione starałem się odtworzyć jeszcze z pamięci oraz z wykorzystaniem zdjęć (w których porządki ostatnio zrobiłem) – jak również szczątkowych notatek (np. w przyp. Zasilacza) - których część jeszcze jakoś się na wierzchu zachowała I była w miarę bezproblemowo dostępna.
Dawcy organów:
monitor ZENITH ZWM1380-E (głównie obudowa, zasilacz, cewki rozmagn. i metalowe chassis)
monitor HANTAREX MTC900 (głównie płyta odchylania oraz wzmacniaczy wizyjnych)
TV 14” oparty na chassis VESTEL11AK08-12 (głównie kineskop ,gniazda wtyki, płytka kineskopu)
Monitor SVGA PC 14” (całkowicie analogowy) – proteza dla układu odch. Pion.
Zatem od początku…
jeszcze w latach 90-tych ubieglego wieku trafił w moje ręce uszkodzony (już po próbie naprawy) monitor Zenith ZVM1380E. Był to monitor zgodny ze standardem bodajże CGA (EGA?). Instrukcja serwisowa dostępna jest nawet do dzisiaj w internecie . Uszkodzenia były spore – od układu odchylania poziomego – po zasilacz impulsowy. Ze względu na brak dostępności trafopowielacza – nie było sensu naprawiać już tego monitora. Zatem przeznaczony on został na części. Z czasem monitor oczywiscie zostal rozebrany I totalnie “rozbebeszony”. O dziwo po ponad 20 latach zachowała się kompletna obudowa – wraz z chassis i uszkodzonym zasilaczem. Szkoda było tego wyrzucać tym bardziej, że od kilku lat chodził mi pomysł reanimacji I przywrocenia do życia jednego ze starych, mocno uszkodzonych I zdekompletowanych chassis monitorów HANTAREX MTC900 (nie mylić z wersją MTC900E). To był chyba “ten własnie moment” - aby jeszcze wykorzystać do czegokolwiek tę obudowę. Założenie było proste – wykonać monitor z wejściem RGB – służący chociażby do testowania m.in. płyt gier ARCADE. Wykorzystane miały być jedynie elementy z demontażu i te które już posiadałem.
1. Obudowa
Jak wspomniano – zachowała się w całości obudowa
Poźniejsze, intensywne przeszukanie graciarni ujawniło również, że zachowały się (na całe szczęscie) dodatkowe oryginalne kształtki mocujące tylną część obudowy. Panel przedni zawierał oryginalną płytkę z dwoma potencjometrami (jaskrawość, kontrast) oraz trójpozycyjnym przełącznikiem trybu pracy ( tryb wyświetlanego koloru). Chassis monitora HANTAREX wymaga podłączenia zewnętrznych potencjometrów regulacji kontrastu oraz jaskrawości. Kwestia wykorzystania przełącznika funkcji (jak również adaptacji plyty monitora pod dodatkowe funkcje) zostanie poruszona w dalszej czesci tego opisu.
Zachowało się również w calości metalowe chassis wraz z zasilaczem – którego proces uruchomienia oraz adaptacji ze wzgledu na jego specyfikę – zostanie przynajmniej w skrócie omówiony na samym końcu.
Oryginalny kineskop ZENITHa również się zachował (jednak bez cewek odchylających oraz pierścieni- co w zasadzie nie było problemem). Był on jednak niestety porysowany – nie zdecydowałem się zatem na jego ponowne użycie.
2. montaż płyty odchylania poziomego/pionowego.
“Zwłoki” hantarexów przeleżały również ponad 20 lat. Były to monitory po jakimś potężnym upadku – zatem zachowały się same chassis. Z czasem zostały one oczywiście zdekompletowane i “rozczłonkowane”. Stan, w jakim znajdowała się płyta odchylania – prezentują zdjęcia.
Płyta została rozlutowana z elementów – celem dokładnego oczyszczenia oraz sprawdzenia.
Po dokonaniu tych czynności wykonane zostały pierwsze “przymiarki” pod kątem mechanicznym – aby upewnić się - czy jest w ogóle sens przeprowadzania całej operacji instalacji płytki odchylania na chassis. Okazało sie , że w sumie jest… Płytka o dziwo dość dobrze pasowała. Na zdjęciach widoczne jest całe chassis z zamontowanym fabrycznym zasilaczem monitora ZENITH. Niestety okazało się ostatecznie – że krzywizna bańki nowego kineskopu nie pozwoliła na taki montaż płytki układu wzmacniaczy wizji. Oryginalny kineskop nie był aż tak glęboki I zapewne pozwoliłby na komfortowy montaż płytki wzmacniaczy. (przy okazji - na samej płytce wzmacniaczy RGB widoczne są oryginalne łączówki do zmiany polaryzacji sygnałow RGB – o tym później). Kilka otworów mntażowych musialo zostać wyciętych w nietypowych miejscach- co wymusiło konieczność poprowadzenia chyba jednej ścieżki przewodem. Dodatkowo pod PCB wycięte zostały podkładki dystansowe/izolacyjne z grubego preszpanu.
3. uruchomienie układu generatora odchylania poziomego
Uruchomienie jak I sam montaż zostały przeprowadzone etapami. W pierwszej kolejności uruchomiony zostal układ startowy oraz wytwarzania napięcia dla generatora odchylania H.(TDA2593) Dodatkowo – na tym etapie uruchomiony został tyrystorowy układ zabezpieczeń przed zbyt wysokim wzrostem napięcia anodowego – który zabezpiecza potencjalnego uzytkownika przed wysoką dawką promieniowania rentgenowskiego pochodzącego od lampy kineskopu (zwłaszcza w przyp. niekontrolowanego wzrostu wartości tego napięcia – np. w wyniku uszkodzenia stabilizatora). Uklady te - jak zreszta wszystkie pozostałe – zostały uruchomione z wykorzystaniem miernika I oscyloskopu. Na zdjęciach widoczny jest przysmażony rezystor R44 w układzie startowym. W późniejszym etapie zostal on wymieniony na nowy. W dalszej kolejności zmontowany I uruchomiony został układ sterownika bazy tranzystora kluczującego układu odch. H: BU208A (tutaj – o ile dobrze pamiętam – zastosowany został tu inny tranzystor – BU508A- ew. jakis jego szybszy odpowiednik)
4. uruchomienie układu odchylania pionowego
Tutaj już nie było tak różowo jak wcześniej. Problemem okazała się dostępność układu TD1470A. Jest to już dzisiaj praktycznie całkowicie niedostępny zabytek klasy zerowej – zaś ewentualne układy chinskiego pochodzenia spotykane na aliexpress czy innym ebayu wydają się być raczej malowankami I nie warto raczej na nie czasu I pieniędzy tracić. Coś trzeba było zatem wymyślić…
Nie pozostalo nic innego jak zamienić ten układ innym-jakimś łatwiej dostępnym TDA… Wybór padł na rodzinę TDA167x (gdzie x=0,2,5) – jako , że układy te są jeszcze w miarę popularne oraz dostępne.
Układy różnią się znacznie obudową. Sama aplikacja również jest nieco odmienna – zwłaszcza w przypadku stopni mocy jak I samych pętli sprzężeń zwrotnych – kształtujących przebieg odchylania w fazie “wybierania” (głownie chodzi o zachowanie właściwej liniowości). Należało zatem przeanalizować aplikacje obu różnych układów I spróbować cokolwiek z tego “wyrzeźbić”. W wielkim skrócie zatem – zostały dokonane zmiany na płycie układów odchylania (część elementów usunięto, część dodano lub/i zmieniono) w taki sposób aby można było zamontować na niej bezpośrednio “protezę” z nowym układem TDA1675 .
Samą protezę stanowił swoisty “koślawiec” – czyli kawałek płytki drukowanej żywcem wyrżnięty Dremelem z dawcy organów (monitor CRT SVGA). Na płytce zainstalowany został sam układ TDA wraz z radiatorem oraz jeszcze dwoma elementami RC. Proteza została w sposób dość prymitywny dolutowana do złącz goldpin - “symulujących” wyprowadzenia układu TDA1470A. Całość została zamontowana na głównej PCB za pomocą kołków dystansowych (wykorzystując stary rozstaw otworów dla radiatora układu TDA1470A)
Sam zaś “dawca organów” wyglądał (I skonczyl w zeszłym roku) - jak poniżej.
Ostatecznie układ został również zmontowany I wstępnie uruchomiony (podobnie jak układ odchylania H) – początkowo z użyciem zewn. Zasilacza.
5. uruchomienie stopnia końcowego układu odchylania poziomego
Aby zapewnić dostarczenie wszystkich napięć niezbędnych do zasilania kineskopu oraz układów na płytkach monitora – należało uruchomić stopień końcowy odchylania poziomego. Tutaj również pojawiły się problemy, które należało w jakiś sposób rozwiązać. Niestety nie dysponuję obecnie zdjęciami samej płyty odchylania już po zmontowaniu. Natomiast na poniższych dwóch zdjęciach można nieco podejrzeć. Na zdjęciach widać miedzy innymi trafopowielacz wraz z całym otoczeniem, rezystor mocy umiejscowiony w głównej linii zasilania (stan oryginalny) oraz w glębi – oryginalną płytkę układu korekcji E-W. (korekcja zniekształceń poduszkowych) płytka ta z kilku powodów została później również zastąpiona odpowiednio spreparowaną protezą.
Kilka problemów jak I sposób ich rozwiązania zostanie poniżej opisany.
Na początek należało uporać się z wytwarzaniem napięcia anodowego – 24kV. Zachował się oczywiście sprawny trafopowielacz jak I sam przewód WN – z zamontowanym na jego końcu BLEDEERem oraz kapturkiem. Ten ostatni był niestety w opłakanym stanie (zerwany klips). Dodatkowo okazało się – że samo miejsce przejścia (plastik miedzy bledeerem a kapturkiem) jest ukruszone… (tu pojawiły się obawy , że po ponad 30 latach materiały stosowane do produkcji tych podzespolów mogą stracić swoje własciwosci – zarówno mechaniczne – jak I elektryczne) Należało więc podjąć kolejną próbę I znów coś wyrzeźbić… BLEEDER w tym układzie pełni kilka ważnych funkcji:
Stanowi on górną część dzielnika napięcia anodowego dostarczającego napięcia dla siatki przyśpieszającej (G2 ; SCREEN) oraz ogniskującej (G4 ; focus) jak również powoduje rozładowanie pojemności samego kineskopu po wyłączeniu napięcia zasilającego. Oczywiście – na samym trafopowielaczu brak było jakichkolwiek potencjometrów regulacji SCREEN oraz FOCUS ; w oryginale umieszczono je na płytce kineskopu - gdzie stanowiły dolną część dzielnika napięcia anodowego. Celowym było zachować w oryginale tę częśc układu. Została zatem wykonana kolejna proteza – będąca połączeniem niniejszego bleedera oraz odpowiednio spreparowanego kapturka WN pochodzącego z jakiegoś starocia klasy “sławuticz”/ elektron itp… Tak utworzona proteza została zamontowana oraz poddana wygrzewaniu w warunkach pracy. Niestety – jak sie na następny dzień okazało – wcześniejsze obawy nie były bezzasadne. Po kilkunastogodzinnym wygrzewaniu I pracy pod napięciem okazało się, że sam bleeder zaczyna się dość mocno przegrzewać. Dodatkowo warstwa izolacji/żywicy od strony wchodzących do niego przewodów (biały/niebieski) zaczęła przebijać pod napięciem. To od razu zdyskwalifikowało tak wykonaną protezę (przy czym samo miejsce łączenia bleeder-kapturek nie sprawiało już żadnego problemu) . Przypuszczam, że materiały z których został wykonany bleeder straciły po latach swoje właściwości. Szykowała się więc dalsza walka, mająca na celu – zastąpienie oryginału.
Kolejne przeszukanie graciarni ujawniło , że zachował się u mnie jakiś stary bleeder – odlutowany od jakiegoś trafopowielacza. Nie jestem do końca pewien ale na 90% mógł on pochodzić właśnie z tego monitora ZENITH.
Po zamontowaniu uzyskane zostało napięcie siatki ogniskującej – jednak tu znów pojawił sie problem - nie do końca pokrywało ono zakres regulacji ostrości… (inny kineskop Zenitha , Inny Hantarexa , inny SAMSUNGa, który został tu zastosowany). Znów kolejny problem do rozwiązania…
Z pomocą przyszło “poświęcenie” - tym razem funkcji potencjometru SCREEN będącego integralną częścią bleedera TLF 02-30 . Zamiast podłączać go do siatki S2 – został on wykorzystany jako regulowana dolna część dzielnika I podłączony do masy – celem uzyskania odpowiedniego zakresu regulacji . Próby wykazały, że tym razem zakres regulacji napięcia ogniskującego mieścił się już w normie.
Kolejny problem został rozwiązany I jednocześnie pojawił się nowy – utrata źródła napięcia Ug2. W tym przypadku musiało zostać zastosowane kolejne szalone rozwiązanie (innego wyjścia już za bardzo nie było) – w postaci kolejnej “protezy”- czyli dodatkowej płytki przykręconej do radiatora tuż pod bleederem. Płytka zawiera układ prostownika (szeregowy rezystor+dioda-kondensator) z dołączonym do niego dzielnikiem wraz z potencjometrem. Zadaniem układu jest wyprostowanie impulsów powrotów (o wartości ~ 1kV) oraz wytworzenie z nich napięcia dla siatki drugiej. W szeregu z diodą wtrącony został rezystor, którego zadaniem jest odciążenie obwodu kolektora w fazie powrotu. W przeciwnym przypadku – cały układ zachowałby się jak SNUBBER – tłumiąc znacznie amplitudę impulsów powrotu. Zamontowana proteza widoczna jest również na powyższych zdjęciach oraz nieco dokładniej – na poniższych.
Oczywiście docelowo zamontowanie zespołu bleedera w tym miejscu wymusilo przeniesienie rezystora mocy (dla linii zasilania) z radiatora. (wewn. Część radiatora – przy protezie dla UG2). To generalnie główne problemy – jakie dały się we znaki podczas uruchamiania układu odchylania poziomego. Całego procesu strojenia I regulacji oczywiście nie ma sensu tu opisywać– jednak poruszenia wymaga jeszcze zagadnienie późniejszej redukcji poboru mocy przez cały monitor (przy okazji uruchamiania zasilacza) oraz przynajmniej bardzo pobieżne omówienie problemów występujących w układzie korekcji zniekształceń poduszkowych (E-W). Skoro wszystkie podstawowe napięcia do zasilania elektrod kineskopu już zostały uzyskane – należało przywrócić do życia płytkę wzmacniaczy wizyjnych oraz płytkę kineskopu.
6. Płytka kineskopu
Oryginalną płytkę przedstawia poniższe zdjęcie. Niestety z powodu różnic w cokole kineskopu nie można było jej zastosować.
Zatem nie pozostało nic innego – jak dostosować do potrzeb oryginalną płytkę od “dawcy organów” (z którego pochodził również kineskop).
Płytka została rozlutowana – zaś docelowo zamontowano na niej jedynie te elementy, które niezbędne były w obwodach poszczególnych elektrod. Płytka otrzymała oryginalne przewody pochodzące z Hantarexa.
7. płytka wzmacniacza wizji
Ta płytka była również w stanie “agonalnym”. Brak niektórych elementów/pourywane ścieżki itp. Należało ją przywrócić na początek do stanu oryginalnego oraz uruchomić. Na płytce znajdują się układy wzmacniaczy sygnałów RGB. Znajdują się tam również inwertery – które umożliwiają odwrócenie polaryzacji sygnałów – zarówno RGB jak I synchronizacji. Funkcja ta została później wykorzystana.
Płytkę przywrócono do stanu oryginalnego. (uzupełnione elementy, naprawione ścieżki). Dość mocno "oberwało się" również stopniom końcowym wzmacniaczy wizji.
Płytka wymaga podłączenia zewn. potencjometrów jaskrawości oraz kontrastu. Monitor ZENITH oczywiście posiadał takie potencjometry. Teraz trzeba było coś wykombinować – aby za dużo nie napsuć I zapewnić możliwość bezproblemowego rozłączania panelu przedniego. Oczywiście z pomocą przyszła kolejna “proteza”, która dodatkowo umożliwiła podłączenie diody świecącej wyłącznika ON/OFF.
Skoro potencjometry znalazły juz zastosowanie – należało jeszcze znaleźć takie zastosowanie dla przełącznika zainstalowanego w panelu przednim. Oryginalnie służył on do przełączania trybu wyświetlanego koloru przez monitor. Skoro jednak obecny monitor miał być w miarę uniwersalny – zdecydowałem o wykorzystaniu przełącznika do zmiany polaryzacji sygnałów RGB oraz synchronizacji. No tylko jak tu “upchać” 4 pozycje na trójpozycyjnym przełączniku? Wykonana została kolejna płytka z układem przełączającym – zainstalowanym na obudowie filtru przy zasilaczu (jedynie tam znalazło się na nią trochę miejsca).
Dodatkowo, wstępnie została wykonana kolejna proteza (adapter) – nakładana na istniejące na płytce gniazda.
Zadaniem jej było umożliwienie podłączenia taśmy ze złączami IDC z płytki wzmacniaczy do płytki układu przełącznika elektronicznego - zrealizowanego na przerzutniku CD4013 oraz trzech przekaźnikach (2 z nich przełączały sygnały kolorów ; trzeci – sygnał synchronizacji). Taśma połączona była w ten sposób – że co druga żyła była podłączona do masy. Jak się szybko okazało – pojawił się problem w postaci zakłóceń na ekranie. Przyczyną ich okazała się być asynchroniczna praca potwornicy zasilacza oraz układu odchylania poziomego. Układ odchylania pracuje jak wiadomo na standardowej częstotliwości powyżej 15kHz. Potwornica zaś (jako że pochodziła z monitora CGA)- na częstotliwości powyżej 17kHz. Zbyt ryzykowne I bezsensowne było więc obniżanie samej częstotliwości zasilacza (konieczność przeprojektowania m.in, transformatora) . Znów należało rozwiązać problem. Zdecydowałem się na modyfikację tego rozwiązania oraz usunięcie całej taśmy na rzecz kolejnego układu CMOS – tym razem multipleksera CD4053. Powstała zatem druga już proteza zastępująca wcześniejszą – umieszczona na płytce wzmacniacza wizji. Problem zakłóceń zniknął I uzyskana została możliwość bezproblemowego przełączania polaryzacji sygnałów RGB za pomocą przełącznika na panelu przednim.
Z płytki przełącznika elektronicznego zniknęły dwa przekaźniki. Został trzeci – sterowany układem CD4013. Ten przekaźnik steruje przełączaniem polaryzacji sygnału synchronizacji.
Działanie układu obecnie jest proste. Przełącznik na panelu posiada 3 pozycje (w oryginale :GREEN NORMAL AMBER): środkową (obecnie neutralną) oraz dwie skrajne (lewa – polaryzacja sygn. Synchronizacji; prawa – polaryzacja sygn. RGB).
Ustawienie przełącznika w pozycji środkowej powoduje ustawienie wartości domyślnych dla wszystkich sygnałów.
Przestawienie przełącznika w lewo – zmieni polaryzację sygnału synchronizacji. (bez wpływu na sygnały RGB) Powrót do poz. Neutralnej – nie zmieni polaryzacji sygn. Synchronizacji. Dopiero ponowne przełączenie w lewo – zmieni polaryzację sygnału synchronizacji.
Przestawienie przełącznika z poz. środkowej w prawo – spowoduje zmianę polaryzacji sygnałów RGB. Powrót do pozycji neutralnej spowoduje ponowną zmianę polaryzacji sygn. RGB – bez wpływu na polaryzację sygn. synchronizacji. Zatem ostatecznie również przełącznik znalazł zastosowanie.
Na poniższych zdjęciach widoczna płytka panelu przedniego – juz po przeróbkach (przełącznik funkcji)
Z uwagi na fakt, że udało się odnaleźć również oryginalny, nieuszkodzony przewód sygnałowy razem z panelem tylnym dla potencjometrów – oczywiście zdecydowałem, że zostanie on wykorzystany. Niezbędne było dorobienie trzeciej protezy (gniazdo dla przewodu sygnałowego).
Jest ona widoczna na poniższym zdjęciu tuż przy potencjometrach - podczas procesu uruchamiania.
Ostatecznie cały blok wzmacniacza wizji został skompletowany, uruchomiony I wyregulowany.
8 układ korekcji E-W.
Prawie na sam koniec pozostało uruchomienie tego układu. W monitorze Hantarex jest on umieszczony na oddzielnym module. Zdjęcia Przedstawiają oryginalną płytkę korekcji E-W.
Problem pojawił się w przypadku zastosowania innego kineskopu. Okazało się, że kineskop SAMSUNGa praktycznie nie wymaga dodatkowej korekcji zniekształceń. Nawet na płycie dawcy nie było układu do ich kompensacji. Całkiem inaczej jest w przypadku kineskopów Videocolor. W efekcie okazało się, że oryginalny, zainstalowany moduł tak naprawdę obecnie bardziej szkodzi niz pomaga. Znów trzeba było coś “wyrzeźbić”. Po analizie schematów doszedłem do wniosku – że można było by wykonać kolejny moduł funkcjonalnie okrojony – jednak z zachowaniem możliwości regulacji szerokości obrazu. Moduł taki został wykonany na płytce uniwersalnej. Został on okrojony I zmieniony w stos. do oryginału. Kilka elementów trzeba było przeliczyć na nowo. (oryginalny moduł powędruje do innego chassis Hantarexa).
Przy okazji uruchamiania (oraz analizy działania) tego modułu – jak również regulacji bloku wzmacniaczy RGB ujawniło się wredne zjawisko polegające na zmianie I zniekształceniu rozmiarów rastra w zależności od chwilowej wartości (I przekroczenia) prądu anodowego kineskopu. Oryginalny kineskop dopuszczał wartość tego prądu na poziomie 1mA. W przypadku SAMSUNGA – w zupełności wystarczającą wartością było ograniczenie go do wartości ~750uA. (o ile dobrze pamiętam) Podczas procesu regulacji okazało się, że jaskrawość jest bardzo dobra – zaś większe prądy będą niepotrzebnie powodować obciążenie źródła WN. (przeprowadzono testy na patternach 75% white, 100% white oraz colorbar) Dodatkowo z analizy wynika, że układy na oryginalnym chassis nie tylko nie kompensują zjawiska deformacji rastra a wręcz wydaje się , że przyczyniają nawet się do jego pogłębiania. Jedyna kompensacja – to stabilizacja wysokości/liniowości obrazu – w zależności od wartosci prądu kineskopu. (Została ona zachowana). Być może nieco lepiej byłoby – gdyby potencjometr SCREEN w module bleedera został wykorzystany zgodnie z jego przeznaczeniem. Do wykonania tego testu zastosowano specjalny pattern – służący właśnie do sprawdzania tego efektu.
( widoczny efekt zbyt wysokiego prądu kineskopu oraz związanego z tym brakiem stabilizacji rozmiarów obrazu. Efekt jest powiązany bezpośrednio z relacją pomiędzy chwilową wartością prądu anodowego, aktualna prędkością przelotową elektronów oraz natężeniem pola magnetycznego generowanego przez cewki odchylające H )
9. Zasilacz impulsowy.
Z tym wrednym draniem było chyba najwięcej walki I do jego pełnego uruchomienia należało wykonać kilka “podejść” oraz przeprowadzenie kilku cykli wygrzewania monitora – które ujawniły problemy.
Jako ciekawostkę można tu podać fakt, że według instrukcji w monitorze ZENITH ten podzespół (jako całość) był elementem całkowicie nieserwisowalnym I podlegał najwyraźniej od razu wymianie (a nie naprawie). Stąd tez być może brak jego schematu w samej instrukcji serwisowej. Ciekawa jest konstrukcja samego stopnia mocy – pracuje on w topologii dwutranzystorowego, półmostkowego układu FLYBACK (z ang. Diagonal half bridge flyback conwerter). Jest to chyba dość rzadko spotykana konstrukcja (przynajmniej w mojej praktyce ). Sterownikiem jest układ scalony UC3524. Oryginalnie zasilacz dostarczał kilku napięć do zasilania układu odchylania poziomego/ pionowego oraz żarzenia kineskopu. Wykorzystane zostało jedynie jedno z nich – z gałęzi o największej obciążalności +150V – do zasilania układu odchylania poziomego. Oczywiście , standardowo zasilacz zapewniał również przeprowadzenie operacji rozmagnesowania kineskopu po załączeniu monitora (oryginalną cewkę rozmagnesowującą również udało się odnaleźć).
Przy omawianiu zasilacza – można posiłkować się utworzonym fragmentem schematu, który to fragment (przedstawiony w uproszczeniu i z pominięciem np. układów startowych ) przedstawiony został poniżej.
W pierwszej kolejności należało przywrócić zasilacz do życia. Na płycie brakowało kilku elementów; kilka było spalonych.
Po analizie oraz ich uzupełnieniu – zasilacz wystartował I zaczął dostarczać poprawne napięcia.
To już pozwoliło na tymczasowe podłączenie oryginalnego, liniowego stabilizatora napięcia pochodzącego z monitora Hantarex. Jest to ogólnie dość ciekawa konstrukcja – z elementem regulacyjnym pracującym na potencjale masy. Zadaniem stabilizatora jest dostarczenie napięcia na poziomie 126V. Monitor został uruchomiony wstępnie z wykorzystaniem takiej właśnie konfiguracji docelowo w planie było usunięcie stabilizatora szeregowego (skoro była do dyspozycji potwornica).
Coś jednak było nie do końca w porządku… Zasilacz grzał się stosunkowo mocno podczas wygrzewania na patternie colorbar. Nieco lepiej było przy obniżonej jaskrawości (mniejszy prąd kineskopu).
Ponowne otwarcie oraz oględziny zasilacza wykazały nadtopione tuleje izolacyjne na tranzystorach mocy. Same tranzystory grzały się dość mocno – a bezpośrednią przyczyną nie było z pewnością nadmierne obciążenie zasilacza. (oczywiście same tranzystory nie dolegały prawidłowo do radiatorów)
Tuleje oraz podkładki zostały wymienione – wraz z pastą zaś tranzystory dokręcone do radiatorów. Po tym zabiegu monitor poddany został kolejnemu testowi. Tym razem było nieco lepiej – jednak zaledwie niewiele lepiej.
Było już jasne, że był to jedynie skutek - zaś przyczyna leżała gdzie indziej. Aby cokolwiek zrobić z tym zasilaczem o dość egzotycznej konstrukcji – należało uciec się do inżynierii wstecznej I najzwyczajniej w świecie rozpracować "dziada" od A do Z … Dodatkowa analiza oscyloskopem potwierdziła przyczynę – którą było nieprawidłowe sterowanie tranzystorami a przynajmniej jednym z nich. Przyczyną okazał się być rezystor o nieprawidłowej wartości w obwodzie bazy jednego z tranzystorów. Zamiast wartości 22 omów - wstawiony był tam już wcześniej rezystor 680 omów. (R24 – zdjęcia wykonano już po wymianie). Identyczny układ jest przy drugim tranzystorze. Po takiej zamianie – zasilacz przestał już się grzać I pracował prawidłowo – pozostając letnim nawet przy ustawionej pełnej jaskrawości. Kolejny kilkugodzinny test nie wykazał już dalszych problemów.
W takim przypadku pozostał jeszcze problem redukcji poboru mocy oraz w miarę możliwości usunięcia z toru zasilania elementow grzejących się.
Stabilizator monitora HANTAREX przedstawiono poniżej.
Oryginalny zasilacz ZENITHA dostarczał napięcie na poziomie 150V. Chassis HANTAREX wymagało napięcia rzędu 126V. Ponownie należało coś wyrzeźbić…
Z uwagi na fakt wykorzystania jedynie jednego napięcia zasilacza – można było się pokusić o odpowiednią modyfikację pętli sprzężenia zwrotnego – która to zmiana pozwoliłaby na obniżenie napięcia do żądanego poziomu.(o ~17%). Należało jeszcze pamiętać o wewn. Układach sterujących zasilacza – w przyp. Których zaniżenie wartości napięcia mogłoby zaburzyć znacznie ich pracę. Kilka prostych przeliczeń pozwoliło ustalić nowe wartości elementów. Zasilacz został uruchomiony już z nową wartością napięcia na linii głównej. Można już było usunąć zewn. Stabilizator liniowy pochodzący z oryginalnego chassis HANTAREXa. Niestety – jak się obawiałem – problem przegrzewania się zasilacza powrócił. Tym razem jednak juz było wiadomo co jest przyczyną. Kolejne pomiary oscyloskopem ujawniły ponownie dość wysokie moce wydzielane na tranzystorach podczas ich przełączania.
Nie pozostało zatem już nic innego – jak “dobrać się” do stopnia sterującego tranzystorami mocy.
Wyniki pomiarów zebranych przed przeróbką pozwoliły na porownanie tego – co się obecnie “wyrabiało” w stopniu sterującym. Napięcie zasilające spadło z ~21V (@150V) do ~18V (@124V) – co przełożyło się na wartość napięcia już na samym transformatorze sterującym 5V => 3,7V (za rezystorem R4 - o wartości 270 R). Po przeliczeniu rezystor powinien mieć wartośc ~206 R. Ostatecznie został wstawiony rezystor z zakresu (o ile dobrze pamiętam) 180-220R. To poprawiło już znacznie przebiegi sterujące na tranzystorach stopnia mocy. Tranzystory przestały się smażyć.
Kolejny kilkugodzinny test wygrzewania przy maksymalnej jaskrawości pozwolił uznać zasilacz jako uruchomiony. Nic się już nie grzało. Dodatkowo należy wspomnieć o rezystorze R98 (główna linia zasilania chassis Hantarex). Obniżenie wartości napięcia zasilającego pozwoliło na obniżenie wartości tego rezystora (a zatem dalszą redukcję wydzielanej mocy). Oryginalnie rezystor ten miał rezystancję rzędu 27R. całkowite wyeliminowanie tej rezystancji nie było możliwe z układu I spowodowałoby niestabilną pracę stopnia końcowego odchylania poziomego – z niebezpieczeństwem jego uszkodzenia włącznie.
10. proces montażu oraz ostateczne uruchomienie.
Oczywiście proces strojenia oraz uruchamiania całego Frankensteina był zdecydowanie bardziej rozwlekły I nie tak różowy – jak wynikałoby to z zamieszczonego opisu. Do wielu regulacji trzeba było powrócić kilkakrotnie (uzupełniając je opisanymi zmianami w układach monitora oraz zasilacza) Jednak skoro już podjąłem się zmontowania oraz uruchomienia takiego “straszydła” - trzeba było tę operację doprowadzić do samego końca – bez względu na nakłady czasu I pracy. Poniżej kilka zdjęć z procesu uruchamiania monitora (jeszcze z oryginalnym modułem korekcji E-W).
Poniżej zdjęcia działającego monitora (jeszcze nie wyregulowany do końca – widoczne zniekształcenia)
Podczas składania obudowy przytrafiła sie jeszcze jedna ciekawa usterka. Po załączeniu złożonego I przetestowanego już monitora zaczął wydobywać się z niego jakiś swąd… Oczywiście monitor został szybko wyłączony oraz zdemontowana została obudowa. Okazało się – że spaleniu uległ jeden z rezystorów w jednym z torów wzmacniaczy wizyjnych. Bliższe oględziny nie wykazały żadnej widocznej przyczyny…
Sytuacja całkowicie dziwna I nietypowa… Jednak po chwili wpadłem na pomysł aby sprawdzić samą obudowę. Cóż się okazało? Cała obudowa pokryta jest od wewnątrz przewodzącą farbą. (rozwiązanie spotykane już dzisiaj chyba tylko głównie w sprzęcie medycznym). Przyczyną mogla być nieco bardziej głębsza bańka kineskopu – ew. szersza płytka kineskopu – w efekcie czego któraś końcówka mogła dotknąć obudowy.
Od tej pory płytka otrzymała prowizoryczną izolację w postaci warstwy tereszpanu – problem zniknął.
Z płyty odchylania zostały wyprowadzone 4 potencjometry (H SYNC , H PHASE , V SYNC , V SIZE)
Jak widać opisy na ściance tylnej nijak się nie zgadzają
(jednak to akurat nie jest problem).
Poniżej jeszcze kilka zdjęć uruchomionego monitora – w tym przyp. Podłączony on został dla testu pod dekoder DVBT.
I to by było chyba na tyle – relacji z tej nierównej I z góry przegranej walki
Zapewne wielu zada sobie teraz pytanie – czy było warto? A po co? A na co? Że bez sensu…
Uważam , że wartość “edukacyjna” takiego przedsięwzięcia (nawet z pozoru szalonego) jest zawsze spora (zwłaszcza, że w takich przypadkach trzeba przy okazji zgłębić oraz poszukać rozwiązania dla wielu pojawiających się problemów). Czy było warto? Na pewno kolejny grat (a wręcz kilku dawców organów) nie wylądowało bez potrzeby na śmietniku I posłuży z powodzeniem jeszcze kilka lat– chociażby w takiej formie. Pozatym caly proces uruchamiania I przywracania do zycia tego typu starychkonstrukcji ma po prostu jakiś swój specyficzny klimat – czego raczej nie uświadczy się w przypadku układów naszpikowanych nowoczesnymi procesorami lub układami FPGA. (nie wiem – może się mylę
)
Czy można coś tu jeszcze poprawić? Napewno.
Z pewnością do zmiany kwalifikuje się mocowanie płytki wzmacniaczy wizyjnych – na jakieś bardziej “profesjonalne” . Dodatkowo przydałoby się zmienić przewody dla sygnału synchronizacji – wychodzące do płytki z przekaźnikiem – na ekranowane. Pewnych problemów nie dało się uniknąć – jednak udało się je zminimalizować – stosując inne “patenty”. Mowa tu chociażby o asynchronicznej pracy obu przetwornic. Nie było w tym przyp. Sensu przerabiać potwornicy zasilacza – synchronizując ją z układem odchylania poziomego (rozwiązanie czesto spotykane w monitorach CRT komputerów PC) – gdyż wiązałoby się to z kolejnym sporym nakładem czasu I pracy. Efekt zaś mógl być niezadowalający. W takich przypadkach jak zwykle przychodzi na pomoc – kompromis. I tak naprawdę – uruchamianie oraz regulacja tego typu układów jest I będzie zawsze jednym wielkim kompromisem. No ale inaczej niestety w elektronice często sie nie da .
Jeśli będzie choćby jakiekolwiek zainteresowanie tego typu nietypowym tematem – być może stworzę kolejne opisy z uruchamiania innych monitorów CRT. (np, VALVO VCC93 (równiez frankenstein - a jakżesz) ; odrestaurowywania monitorów (np. LEANORD SIL’Z 16) I tego typu rożnych dziwnych wynalazków – które jeszcze wbrew pozorom mają swój klimat – I co najważniejsze – można próbować cokolwiek w takim sprzęcie jeszcze zrobić. Opisywany tutaj “Frankenstein” został przywrócony do życia jakieś 5 lat temu I dzielnie służy (oraz działa bezawaryjnie) do dziś.
Cool? Ranking DIY
Jak wielu młodych zauważy, starsza technika przy odrobinie wiedzy dawała zaskakujące możliwości.
