Wnętrze starego, polskiego odbiornika radiowego UNITRA Śnieżka R-207

Witajcie moi drodzy
W tym krótkim temacie chciałbym przedstawić wnętrze starego polskiego odbiornika radiowego UNITRA Śnieżka R-207. Odbiornik przedstawiony tutaj uratowałem z elektrośmieci - nie wiem jak ktoś mógł go wyrzucić, stanowi on dobry kawał historii polskiej elektroniki. Był produkowany w latach 80/90-tych XX wieku. Po odświeżeniu (i przestrojeniu) może znów ładnie zagrać.
W temacie umieszczę też jego schemat oraz noty katalogowe elementów.

Wnętrze UNITRA Śnieżka R-207
Obudowa radia jest zrobiona z oklejonej płyty wiórowej. Tylko front jest plastikowy:

Na froncie widnieje dumny napis "Śnieżka Diora" oraz widzimy zakres na jakich możemy odbierać. Strojenia dokonuje się oczywiście mechanicznie, wielką gałką. Obok jest potencjometr głośności:

Radio ma 5 zakresów, które wybieramy przyciskami - K2 i K1 (fale krótkie), S (średnie), D (długie), U (UKF), zakresy fal widoczne na zdjęciu powyżej.

Z tyłu mamy płytę pilśniową na której są też informacje o konkretnym modelu (R207):


Radio dostałem w takim stanie jak na zdjęciach. Kabel zasilający 220V musiał być odcięty już jakiś czas temu, bo miedziane druciki są mocno zaśniedziałe. Dodatkowo ktoś chyba kombinował coś ze złączem głośnikowym i dodał je tak, że trzyma się tylko luzem na przewodach:

Śruby sześciokątne na spodzie trzymają w środku obudowy pojedynczą płytę laminatu z elektroniką. Dwie śruby na płycie pilśniowej z tyłu trzymają tą płytę - można ją łatwo zdjąć:

Tylnia płyta zdjęta:

Rzucają się w oczy kondensatory elektrolityczne, które być może będą do wymiany.
Można już zacząć przyglądać się wnętrzu - widać, że w środku jest pojedynczy głośnik Tonsil 8Ω:

Powyżej widać charakterystyczne gniazdo GM545.

PCB z elektroniką zamocowane jest do frontu i wysuwa się z obudowy wraz z frontem:

Na zdjęciu powyżej widać też linkę i rolki oraz karetkę od strojenia - układ mechaniczny.
Dodatkowo widzimy, że ktoś tu wcześniej grzebał - dodatkowe złącze podpięte jest bezpośrednio do głośnika.
Plastikowe elementy trzymające laminat tak wyglądają z bliska:

Na płytce jest charakterystyczna antena ferrytowa:

Kondensator nastawny służący do wyboru częstotliwości na której odbieramy:

Potencjometr od gałki głośności (produkcji Telpod, 47kΩ, podłączony w układ wzmacniacza głośnikowego):

Możliwe, że trzeba będzie go wymienić ew. przeczyścić - zużycie potencjometru (jego ścieżek węglowych) może objawiać się m. in. trzaskami w głośnikach.
Na płytce widać bezpieczniki oraz transformator sieciowy:

Ten transformator sieciowy to chyba TS-6/21.
PCB od spodu:

W radiu są dwa układy scalone. PA210 produkcji CEMI (wzmacniacz mocy 6W):

UL1211 (też od CEMI), wzmacniacz pośredniej częstotliwości AM/FM:


Schemat i noty katalogowe elementów
Schemat tego radia można znaleźć w wielu miejscach w sieci, umieszczam go też poniżej dla wygody czytelników:

Na schemacie podane są napięcia w niektórych miejscach, co ułatwia diagnozę usterek.
W końcówce mocy na tym schemacie jest UL1482 (nie UL1481), choć u mnie na PCB jest PA210.
Noty tych dwóch układów scalonych:
UL1482.pdf Download (161.16 kB)
UL1211..pdf Download (378.89 kB)
W radiu wykorzystywane też są tranzystory BF195 i BF194. Katalog tranzystorów:
BF194_CEMI...ota.pl.pdf Download (2.13 MB)
W głowicy siedzi dioda germanowa AAP153:
AAP153.pdf Download (161.28 kB)


Podsumowanie
Przedstawiłem tu wnętrze starego polskiego odbiornika radiowego UNITRA Śnieżka R-207. Odbiornik na ten moment nie był przeze mnie jeszcze uruchamiany, ale być może wkrótce się za niego wezmę. Pewnie trzeba będzie też przestroić zakres odbioru UKF.
Tymczasem zapraszam do dyskusji - czy macie jakieś doświadczenia z tego typu radyjkami, może jakieś historie lub anegdoty?

Fajnie, że coś ratujesz dla potomnych. Ile tego poszło na śmieci.
Z uratowanych mam: Diore U2 szt 2, Jovite 1, no i to co używam codziennie. Plus coś małego tranzystorowego polskiego z lat 80-tych w pracy, a duże niemieckie też lata 80-te.

PA210 to eksportowy odpowiednik UL 1481/1482. Stosowali w montażu to co akurat się nawinęło
Gniazdo głośnika zewnętrznego dodane amatorsko i to w dość idiotyczny sposób - podłączenie tam czegokolwiek będzie równoległe - w efekcie czego będzie zmniejszać impedancję wypadkową i może doprowadzić do uszkodzenia wzmacniacza m.cz. . Były stosowne gniazdka głośnikowe produkcji krajowej ze stykiem rozwiernym po podpięciu wtyku - można by w ten sposób odcinać głośnik wbudowany w radiu.

Będzie miał kolega pole do zabawy przy przestrajaniu.
Cewki nie mają rdzenia tylko są powietrzne. Trzeba się będzie się napracować ze ściskaniem i rozciąganiem cewki heterodyny (L3/L4).

Podobną głowicę mam w DSP-301.
Tu nie ma arcz więc można próbować stroić "od dołu" na -10.7MHz, co może być wygodniejsze.
Przy standardowym +10.7MHz cewkę musiałem bardzo mocno powyginać, żeby było krycie całego zakresu.

I jeśli nie posiada kolega przyrządów to RTL-SDR jest najwygodniejszy do strojenia.
Niska cena i brak odstrajania bo nie wpina się niczego w obwód.

p.kaczmarek2 wrote:

Rzucają się w oczy kondensatory elektrolityczne, które być może będą do wymiany.

Bardzo wątpliwe, naprawiałem te radia, kondensatory nigdy nie padały i te też będą dobre, co najwyżej lekki przydźwięk będzie oznaczał że
kondensator z zasilacza trochę wysechł. Mam do tej pory te kondensatory i trzymają pojemność bo je używam do różnych układów.

Witam, swego czasu bawiłem się trochę z przestrajaniem zakresu UKF, głowice ukf z tamtych lat to praktycznie to samo, do dziś mam radio TARABAN 2.
Pozdrawiam.

Zajmowałem się serwisem przez 40 lat i musicie przyznać, że piękno jest w prostocie...

No nie, wcale prosty nie jest bo kupa filtrów powoduje że dla amatora jest dość trudny do zestrojenia, jakby tam były filtry ceramiczne to tak, a były już w tamtych czasach.

Witam

pawelr98 wrote:

Będzie miał kolega pole do zabawy przy przestrajaniu.
Cewki nie mają rdzenia tylko są powietrzne. Trzeba się będzie się napracować ze ściskaniem i rozciąganiem cewki heterodyny (L3/L4).

Podobną głowicę mam w DSP-301.
Tu nie ma ARCz więc można próbować stroić "od dołu" na -10.7MHz, co może być wygodniejsze.
Przy standardowym +10.7MHz cewkę musiałem bardzo mocno powyginać, żeby było krycie całego zakresu.

Cewkę heterodyny można nawinąć nową, do tego dobiera się pojemność kondensatora aby uzyskać żądane pasmo strojenia.

pawelr98 wrote:

I jeśli nie posiada kolega przyrządów to RTL-SDR jest najwygodniejszy do strojenia.

Do strojenia heterodyny można użyć wskaźnik częstotliwości z wyświetlaczem LED wyciągnięty ze starego radia samochodowego.

Janusz_kk wrote:

No nie, wcale prosty nie jest bo kupa filtrów powoduje że dla amatora jest dość trudny do zestrojenia

Jeśli chodzi o wzmacniacz pośredniej częstotliwości to jego znaczne rozstrojenie wynika z kręcenia czym popadnie. W odbiorniku Śnieżnik R-502 udało mi się go zestroić wykorzystując silny sygnał nadajnika UKF i znajdujący się w nim wskaźnik poziomu sygnału.

żarówka rtęciowa wrote:

Jeśli chodzi o wzmacniacz pośredniej częstotliwości to jego znaczne rozstrojenie wynika z kręcenia czym popadnie.

Naprawiałem radia dość długo w tamtych czasach, nawet nie zdajesz sobie sprawy co poniektórzy potrafią zrobić z radiem, rozkręcone i popękane ferryty też się trafiały.

żarówka rtęciowa wrote:

W odbiorniku Śnieżnik R-502 udało mi się go zestroić wykorzystując silny sygnał nadajnika UKF i znajdujący się w nim wskaźnik poziomu sygnału.

Bo akurat ukf jest łatwiej zestroić ze względu na dość sporą ilość stacji wystarczająco 'silnych', to sie na słuch stroiło bo popularne radia nie miały najczęściej wskaźnika wysterowania.

Witam

Janusz_kk wrote:

Bo akurat UKF jest łatwiej zestroić ze względu na dość sporą ilość stacji wystarczająco "silnych", to się na słuch stroiło bo popularne radia nie miały najczęściej wskaźnika wysterowania.

Oczywiście można jeszcze podłączyć do wyjścia demodulatora FM woltomierz, co znacznie ułatwi strojenie.

Jeszcze jeden myk związany z zwiększeniem czułości, wystarczy równolegle do zacisków antenowych UKF wlutować kondensator ceramiczny o pojemności 12pF. Zrobiłem tak w radiu Sudety R-208, na jego schemacie i Śnieżki on nie występuje.

Radioodbiorniki R-207 Śnieżka i R-208 Sudety różnią się tylko obudową - płyta główna PCB ta sama. A zapomniałbym o RE-320 Kalenica - płyta główna ta sam co w R-207 tylko dodali moduł konwertera i zegara.

Niestety lekki przydźwięk 100Hz w nich to standard ponieważ zasilacz jest źle zaprojektowany, a dokładnie masa.

Oryginalnie wyglądało to tak: mostek prostowniczy -> wzmacniacz m.cz -> i dopiero kondensatory C75, C76 wygładzające napięcie w zasilaczu. Efekt - głośny przydźwięk w głośniku.
Błąd konstrukcyjny został w pewnym stopniu poprawiony poprzez spięcie dodatkowym przewodem masy.
Na zdjęciu zaznaczyłem:


Tak się zastanawiam dlaczego konstruktorzy nie przeprojektowali płytki PCB?


R-208 Sudety


---
Znam hotel w Zakopanem w którym na wyposażeniu pokoi są nadal radioodbiorniki R-208, oczywiście z przestrojonym UKF, tak więc rozgłośni lokalnej (radia Alex) można posłuchać - jest klimat

Elektrolitów jeśli nie są wylane czy spuchnięte to nie ma sensu wymieniać gdyż przez swoje siermiężne wykonania są praktycznie nie zniszczalne .

----
Ja znałem ośrodek wypoczynkowy w Mielnie gdzie też mieli R208 było to w 2007. może dalej są na wyposażeniu .

Gismot wrote:

Niestety lekki przydźwięk 100Hz w nich to standard ponieważ zasilacz jest źle zaprojektowany, a dokładnie masa.

50

żarówka rtęciowa wrote:

Cewkę heterodyny można nawinąć nową, do tego dobiera się pojemność kondensatora aby uzyskać żądane pasmo strojenia.

pawelr98 wrote:

I jeśli nie posiada kolega przyrządów to RTL-SDR jest najwygodniejszy do strojenia.

Do strojenia heterodyny można użyć wskaźnik częstotliwości z wyświetlaczem LED wyciągnięty ze starego radia samochodowego.

Nawijanie od zera cewki robiłem raz, kiedy w tamburynie (głowica jak w jubilacie) się okazało, że oryginalnie nawinięta jest niezgodna z dokumentacją (2.5 zwoja zamiast 3.5). Zrywało oscylacje heterodyny i radio nie chciało się dobrze przestroić. Z nową cewką problemów ze zrywaniem nie było, ale trzeba było dać szeregowy kondensator z agregatem strojeniowym heterodyny, żeby dało się rozciągnąć pasmo CCIR na całą skalę.

W przypadku DSP-301 w takie rzeczy się nie bawiłem.
Tam starczyło po prostu wstawić trymer + mały kondensator stały i zestrojenie było standardowe.

Jak ktoś chce robić od nowa cewkę to nie będę zabraniał, zwłaszcza jeśli poprawić fabrykę i dać tam jakiś karkas z rdzeniem.

Wszelakie częstościomierze wymagają wpięcia w obwód radia i jakiegoś tam (choćby i drobnego) odstrojenia. Przy nieekranowanych głowicach starczy zbliżyć rękę lub coś metalowego i już pływa. W przypadku ekranowanych głowic "bezdotykowy" pomiar ma jeszcze więcej zalet bo stroimy z założonym ekranem, nie trzeba więc "poprawiać" po założeniu ekranu.

Dlatego lubię tą metodę pomiaru. Nawet radia nie trzeba otwierać, żeby wiedzieć czy przestrojone i jak dokładnie była strojona heterodyna.

Ogólnie poprawnie zestrojona heterodyna nie powinna mieć problemów z odbiorem dzisiejszych stacji, pod warunkiem że nie są one bardzo gęsto upakowane.
U mnie minimum jest 500kHz i radia Tamburyn czy Duet nie robią problemów, ale Warszawa czy Kraków to gorzej bo stacje są poupychane gęściej.

Głowice dwutranzystorowe z tych odbiorników stołowych niestety nie grzeszą selektywnością.

Tego modelu od lat używamy w kuchni, jako podstawowy sprzęt grający. Oczywiście po przestrojeniu. Działa od wielu lat, kilka lat temu rozebrałem i umyłem potencjometr od głośności bo zaszedł tłustą mazią i trzeszczał przy regulacji.
Radio nie do zdarcia.

Dodaje w temacie, dolutowanie gniazda 75 Ohm wej.gorący -masa

flinc wrote:

Dodaje w temacie, dolutowanie gniazda 75 Ohm wej.gorący -masa

Po tej modyfikacji sprzęt straci na wartości

NegativeFeedback wrote:

Gismot wrote:

Niestety lekki przydźwięk 100Hz w nich to standard ponieważ zasilacz jest źle zaprojektowany, a dokładnie masa.

50

W tym radioodbiorniku znajduje się prostownik pełnookresowy w układzie mostka Graetza, tak więc kondensatory są doładowywane na 100Hz.

Pewnie sugerowałeś się schematem z #1 postu, niestety on jest od R-206.

Schemat R-207, R-208:

Z tą drewniana obudową to Pojechałeś...

MAT_ ZAJ wrote:

PA210 to eksportowy odpowiednik UL 1481/1482.

PA210 = TBA810 = MBA810 = UL1481.
UL1482 to całkiem inny scalak, odpowiednik TBA820.

Pamiętam to radyjko i wiele innych z tamtych czasów. Jednak tych nie ratowalem - one były wtedy na czasie. Ratowałem lampowce znajdowane na śmietnikach...
Ale wracając do Śnieżnika i innych łącznie z Zodiakiem itp. Mylisz się, uważając że:

p.kaczmarek2 wrote:

[...]Obudowa radia jest zrobiona ze sklejki.[...]

Nie mam pojęcia gdzie Ty tam sklejkę widzisz. Obudowy tych radyjek były robione z oklejonej płyty wiórowej - co wyraźnie widać na zdjęciach pokazujących spód i wnętrze odbiornika.
O dziwo, większość z odratowanych wtedy przeze mnie lampowców miała obudowę ze sklejki, zwłaszcza te z (jak to się wtedy mówiło) adapterem..

Gismot wrote:

Pewnie sugerowałeś się schematem z #1 postu, niestety on jest od R-206.

Chyba rzeczywiście masz rację, choć na tym schemacie nawet jest naniesione R207.
Pierwszy post poprawię.

Koderr wrote:

Mylisz się, uważając że:
(...)
Obudowy tych radyjek były robione z oklejonej płyty wiórowej

Fakt, poprawię. Chyba myślałem o czymś innym w trakcie pisania tego.

Witam
Odradzam przestrajania, jeżeli faktycznie odbiornik działa i nikt nie ruszał na filtrach pośredniej częstotliwości. Zachowałbym oryginalne parametry i wstawiłbym konwerter pasm. Kiedyś było ich mnóstwo. Może i u mnie gdzieś jest takowy? Poszperam.
Będzie wówczas oryginał w swojej klasie.
W jakikolwiek sposób podejmując się próby przestrojenia możesz nie uzyskać zadowalających parametrów.
Zwróć uwagę na fakt:
standard CCIR - 87,5- 108MHz szerokość pasma 20,5MHz
OIRT - 65,5- 74Mhz szerokość pasma 8,5MHz
tak więc konwerter spowoduje, że będziemy odbierać tylko część pasma CCIR.
Przestrajając ręcznie możemy poszerzyć pasmo ale odwijając indukcyjności obwodów wejściowych jak i heterodyny (bardzo inwazyjna czynność - nie da się przywrócić poprzedniego stanu nawet przy wymianie cewek na inne samodzielnie złożone) oraz zmniejszając pojemności obwodów i tak w obwodzie L2 C14 zmieniłbym na ok. 8-12pF a w obwodzie heterodyny na 6- 10pF.
Niestety pojemności kondensatora obrotowego raczej nie zmienisz - można również ale to b. kłopotliwe ( kiedyś do strojenia Pi filtrów radiostacji wyjmowaliśmy co drugą blaszkę w ten sposób zmniejszaliśmy pojemność kondensatora) - najgorsze, że jego pojemności początkowej po prostu się nie da zmienić. wstawienie pojemności szeregowej nie rozwiązuje problemu.
Najprościej zestroisz obwód wejściowy
- po prostu wyjmujesz istniejący kondensator i wstawiasz jakiś na 3-8pF.
Najlepiej wstawić jakiś kondensator obrotowy do 20pF i regulować na max sygnału.
W niektórych głowicach UKF-u udawało mi się kiedyś uzyskać zadowalające pokrycie pasma CCIR nawet bez ruszania cewek indukcyjnych tylko zmieniając pojemności kondensatorów.
Napisz proszę na co się zdecydowałeś. Trzymam kciuki.
Najpierw jednak sprawdź zasilacz, M.cz. Potem niestety przełączniki zakresów - bardzo lubiły śniedzieć.
Szczególnie u użytkowników palących.
Fajnie, że masz ochotę się tym pobawić.

Pozwolę się nie zgodzić z tym co napisał wyżej Kolega ads.
Odbiorniki te przestraja się prosto, rzadko kiedy trzeba zmieniać cewki a jeżeli to na o wiekszej indukcyjności zmniejszajac przy tym pojemność kondensatorów w obwodach rezonansowych co powoduje poszerzenie pasma odbieranego i przesunięcie go w górę (CCIR) . Niestety czułość i przede wszystkim selektywność tych i im podobnych radyjek jest słaba z uwagi na proste głowice ukf i tor p.cz. Można co prawda zmienić tranzystor wejściowy głowicy na powiedzmy BF240 jednak wtedy głowica lub się wzbudzić przy zestrojeniu na maksymalna czułość.

W obwodzie heterodyny kondesatory do 10 pf żadnego się nie montuje Wdg. SE 2000/4

p.kaczmarek2 wrote:

choć na tym schemacie nawet jest naniesione R207.

Rzeczywiście w prawym rogu jest napisane R207, ciekawe. Tak się zastanawiam, czy ten schemat nie pochodzi z popularnego czasopisma, być może ktoś się machnął.

Pomiędzy radioodbiornikiem R-206 i R207 są pewne różnice (dokładniej chodzi mi np. o zasilacz, wzmacniacz m.cz)

He,he Ja nawet w drugiej połowie lat 80-tych dorobiłem do niego dekoder stereo na UL1621 opisany swego czasu w Radioelektroniku, sygnały obu kanałów wyprowadziłem tylko na gniazdo magnetofonowe. Super się słuchało (i nagrywało) Klubu Stereo śp Tomasza Beksińskiego, Wieczorów Płytowych i Piosenek na Życzenie Bogdana Fabiańskiego i innych audycji w II programie Polskiego Radia, jedynego wówczas programu stereofonicznego (przynajmniej w moim mieście).

Sygnał do dekodera stereo pobrałem ze środkowego pinu przełącznika UKF i przepuściłem przez przedwzmacniacz na dwóch tranzystorach, gdyż poziom sygnału był za niski do bezpośredniego sterowania UL1621. Górna PCB kanapki to wspomniany przedwzmacniacz, dolna zaś to właściwy dekoder stereo.



A tak radio prezentowało się podczas grania audycji stereo.



Pozdrawiam, KT

Tytus Kosiarski wrote:

He,he Ja nawet w drugiej połowie lat 80-tych dorobiłem do niego dekoder stereo na UL1621 opisany swego czasu w Radioelektroniku, sygnały obu kanałów wyprowadziłem tylko na gniazdo magnetofonowe. Super się słuchało (i nagrywało) Klubu Stereo śp Tomasza Beksińskiego, Wieczorów Płytowych i Piosenek na Życzenie Bogdana Fabiańskiego i innych audycji w II programie Polskiego Radia, jedynego wówczas programu stereofonicznego (przynajmniej w moim mieście).

Sygnał do dekodera stereo pobrałem ze środkowego pinu przełącznika UKF i przepuściłem przez przedwzmacniacz na dwóch tranzystorach, gdyż poziom sygnału był za niski do bezpośredniego sterowania UL1621. Górna PCB kanapki to wspomniany przedwzmacniacz, dolna zaś to właściwy dekoder stereo.



A tak radio prezentowało się podczas grania audycji stereo.



Pozdrawiam, KT

No no nie domyślił bym się że coś było przerabiane gdybyś nie napisał . Ja sam mam tylko dwa radia Ania R612 i Dorota IC a i jeszcze gramofon mister hit. I jedno lampowe Philips B4S62A. Do Ani potrzebuje gałki do przełącznika zakresów. Może ktoś ma i chce sprzedać? Pozdrawiam.

Tytus Kosiarski wrote:

Ja nawet w drugiej połowie lat 80-tych dorobiłem do niego dekoder stereo na UL1621 opisany swego czasu w Radioelektroniku, sygnały obu kanałów wyprowadziłem tylko na gniazdo magnetofonowe. Super się słuchało

Ja też w latach 80-tych przerobiłem radio na stereo. Też dodałem UL1621, ale do "Ślązaka". Tak samo wyprowadziłem sygnał na gniazdo magnetofonowe i podałem na wzmacniacz stereo, już nie pamiętam na czym zrobiłem ten wzmacniacz. Prawdziwe radio stereo było poza możliwościami ucznia podstawówki. Początkowo nie miałem z czego zrobić filtrów na wyjściu dekodera. Pamiętam, że po przyłożeniu ucha do głośnika słyszałem sygnał pilota 19kHz.

Nigdy nie lubiłem tych urządzeń. Ubogie, marny dźwięk bez jakiejkolwiek głębi, w stosunku do ilości miejsca jaką zajmują.