Szanowni Państwo.
Chciałbym dzisiaj Państwu przedstawić projekt zwrotnicy do zestawu głośnikowego w obudowie ALTUS 300. Taki zestaw można sobie wykonać tanim kosztem we własnym zakresie. Charakteryzuje się on wyrównaną charakterystyką poziomu ciśnienia akustycznego w funkcji częstotliwości, wyrównaną charakterystyką opóźnienia grupowego w funkcji częstotliwości oraz wyrównaną charakterystyką modułu impedancji w funkcji częstotliwości poza obszarem rezonansów głośnika niskotonowego w obudowie basrefleks, co jest szczególnie korzystne z punktu widzenia użytkowników wzmacniaczy lampowych. Zwrotnica ta była wielokrotnie optymalizowana pod kątem uzyskania jak najlepszych rezultatów dźwiękowych i parametrów elektrycznych. Częstotliwości podziału: 500 Hz, 5 kHz.
Aby wykonać taki zestaw będziemy potrzebować następujących elementów:
1) Dwie obudowy od zestawu ALTUS 300 wraz z przyłączami, gniazdami maskownic, maskownicami, cokołami i rurami basrefleks, wykonane z płyty MDF o grubości 18 mm (można zamówić w Tonsilu).
2) Głośnik GDN 30/60/3 z kobaltowym obwodem magnetycznym (najlepiej ze starej produkcji, ponieważ wersja współczesna nie posiada na rdzeniu miedzianego pierścienia Faradaya i jej zastosowanie wymaga przerobienia obwodu kompensacyjnego Zobla w proponowanej zwrotnicy).
3) Głośnik GDM 18/80, dostępny w ciągłej sprzedaży.
4) Głośnik GDWK 9/80/1, dostępny w ciągłej sprzedaży.
5) Pierścienie do GDN i GDM wykonane w Tonsilu na zamówienie bez fazowania otworów montażowych (otwory z fazowaniami "wyrabiają się" podczas montażu i demontażu co wygląda nieestetycznie), przeznaczone do przykręcania wkrętami M4x40 z łbem walcowym pod płaski śrubokręt (DIN84).
6) Pierścienie do GDWK wykonane w Tonsilu na zamówienie bez fazowania otworów montażowych na podstawie rysunku (nie są one produkowane seryjnie).
Dokumentacja:
7) Watolina do wytłumienia.
8) Elementy zwrotnicy.
9) Nakrętki pazurkowe.
Montaż zestawu rozpoczynamy od przerobienia obudów. W pierwszej kolejności rozwiercamy wiertarką w obudowach wszystkie otwory pod śruby M4 wiertłem o średnicy 5,5 mm i przy pomocy praski montujemy w nich od środka nakrętki pazurkowe. W następnej kolejności musimy "rozrajblować" plinikiem otwór montażowy pod głośnik wysokotonowy (oryginalnie głośnik tubowy montowany jest w otworze o średnicy fi 78 mm a my potrzebujemy wymiar fi 80 mm pod głośnik kopułkowy). Na ściankach przyklejamy od środka butaprenem lub przymocowujemy zszywaczem tapicerskim watolinę.
Następnie przystępujemy do montażu zwrotnicy według zaproponowanego schematu. Zwrotnicę najlepiej umieścić w każdej obudowie na dwóch osobnych płytach (czyli na zestaw wyjdą cztery płyty). Osobno tor niskotonowy i osobno średnio- i wysokotonowy. Rozmieszczenie elementów pokazano na poniższych fotografiach.
Opcjonalnie przed filtrem toru wysokotonowego można zamontować żarówkę samochodową od kierunkowskazów (12V/21W) w celu zabezpieczenia głośnika wysokotonowego przed przeciążeniem.
Zwrotnice przykręcamy za pośrednictwem nóżek dystansowych wkrętami do drewna do tylnej i dolnej ścianki zestawu. Pod każdą płytę zwrotnicy podkładamy piankę poliuretanową.
Połączenia pomiędzy głośnikami a zwrotnicą realizujemy dwużyłowymi przewodami miedzianymi o następujących przekrojach:
- 2,5 mm^2 - tor niskotonowy
- 1,5 mm^2 - tor średniotonowy
- 0,5 mm^2 - tor wysokotonowy
Połączenie pomiędzy zwrotnicami a przyłączem - 2,5 mm^2.
Wygląd gotowego zestawu:
Wyniki pomiarów:
- Charakterystyki amplitudowo-częstotliwościowe filtrów obciążonych rezystancyjnie. Dodatkowo wykresy fazowo-częstotliwościowe (w tym przypadku chodzi oczywiście o fazę elektryczną a nie akustyczną). Charakterystyki uwzględniają ESR cewek i kondensatorów.
- Charakterystyka modułu impedancji w funkcji częstotliwości - kanał lewy:
- Charakterystyka modułu impedancji w funkcji częstotliwości - kanał prawy:
Rozbieżności wynikają z tolerancji wykonania głośników i elementów składowych zwrotnic.
Zastosowanie głośnika GDN 30/60/3 z bieżącej produkcji wymaga eksperymentalnego zwiększenia pojemności kondensatora C2 w układzie kompensacyjnym Zobla w taki sposób aby w otoczeniu częstotliwości 500 Hz uzyskać liniowy przebieg wypadkowej charakterystyki modułu impedancji całego zestawu w funkcji częstotliwości. Głośniki w wersji z bieżącej produkcji nie posiadają bowiem na rdzeniu obwodu magnetycznego miedzianego pierścienia Faradaya.
Poniżej zamieszczam kosztorys materiałów użytych do wykonania tej zwrotnicy:
Wychodzi 372,22 pln za jedną zwrotnicę, czyli za dwie będzie 744,44 pln.
To jest kwota za same elementy elektroniczne, trzeba jeszcze doliczyć cztery kawałki tekstolitu z otworami, przelotowe nóżki plastikowe, kawałki pianki poliuretanowej pod płytę, uszy lutownicze i zwory z przewodu miedzianego 2,5 mm^2. Można jeszcze opcjonalnie dać żarówkę samochodową przed filtrem GDWK jako zabezpieczenie.
Oporniki ceramiczne (te prostopadłościenne, białe), cewki powietrzne "Polink", bezkarkasowe, kondensatory Jantzen Cross-Cap MKP.
Cewki można nawinąć samemu jeśli się ma druty nawojowe o odpowiednich przekrojach, nawijarkę i karkasy, kondensatory równie dobrze mogą być MANT. Wysłałem też zapytanie ofertowe do firmy MIFLEX z Kutna. Jak będę robił kiedyś drugi taki zestaw to na pewno wlutuję tam polskie kondensatory ponieważ mam sentyment do naszych starych zakładów elektronicznych.
Całkowity kosztorys wykonania takiego zestawu głośnikowego "od zera":
Nie liczyłem takich pierdół jak śruby, przewody czy wytłumienie ale to są grosze.
Wychodzi na to, że dokładając niecałe osiem stów do ceny rynkowej nowych Altusów 300 plus trochę własnej roboty otrzymujemy porządny zestaw głośnikowy z prawdziwego zdarzenia, który dodatkowo jest przyjazny dla naszych wzmacniaczy lampowych...
Projekt tej zwrotnicy nie został akurat zamieszczony w mojej najnowszej książce pt. "Wprowadzenie do projektowania układów zwrotnic zestawów głośnikowych. Poradnik praktyczny", ale można w niej znaleźć dużo przydatnych informacji z zakresu budowy i zasady działania zwrotnic RLC a także zapoznać się z innymi projektami podobnych układów:
Wywiady z autorem:
https://wrzesnia.info.pl/pl/11_wiadomosci/106...o-elektronika-zainspirowana-przez-tonsil.html
Poniżej zamieszczam linki do zakupu mojej książki:
Dla czytelników z Polski:
https://www.empik.com/wprowadzenie-do-projekt...praktyczny-lysek-tomasz,p1241517603,ksiazka-p
https://ksiegarnia.pwn.pl/Wprowadzenie-do-pro...rotnic-zestawow-glosnikowych,829097014,p.html
https://pzwl.pl/Wprowadzenie-do-projektowania...MIl72RyIe87gIV4wyLCh0aTAmaEAsYBCABEgLYbvD_BwE
https://tantis.pl/wprowadzenie-do-projektowan...MIl72RyIe87gIV4wyLCh0aTAmaEAsYAyABEgLduvD_BwE
https://www.bookbook.pl/poradniki-i-albumy/wp...MIl72RyIe87gIV4wyLCh0aTAmaEAQYAiABEgIE1PD_BwE
https://multiszop.pl/wprowadzenie-do-projekto...MIl72RyIe87gIV4wyLCh0aTAmaEAQYBCABEgLRz_D_BwE
Dla czytelników z zagranicy:
https://www.amazon.de/-/en/Lysek-Tomasz/dp/8395624301
https://ksiegarniainternetowa.co.uk/pl/wprowa...jektowania_ukladow_zwrotnic_zes-9788395624308
https://thepolishbookstore.com/PL/p/585008/wp...nic-zestawow-glosnikowych-poradnik-praktyczny
https://aredi.ru/vvedenie_v_konstruktsiyu_sistem_pereklyuchateley_9152839355.html
Serdecznie zapraszam do lektury
Z poważaniem
Tomasz Łysek
W zamian za prezentację artykułu użytkownik może promować książkę //gulson
Chciałbym dzisiaj Państwu przedstawić projekt zwrotnicy do zestawu głośnikowego w obudowie ALTUS 300. Taki zestaw można sobie wykonać tanim kosztem we własnym zakresie. Charakteryzuje się on wyrównaną charakterystyką poziomu ciśnienia akustycznego w funkcji częstotliwości, wyrównaną charakterystyką opóźnienia grupowego w funkcji częstotliwości oraz wyrównaną charakterystyką modułu impedancji w funkcji częstotliwości poza obszarem rezonansów głośnika niskotonowego w obudowie basrefleks, co jest szczególnie korzystne z punktu widzenia użytkowników wzmacniaczy lampowych. Zwrotnica ta była wielokrotnie optymalizowana pod kątem uzyskania jak najlepszych rezultatów dźwiękowych i parametrów elektrycznych. Częstotliwości podziału: 500 Hz, 5 kHz.
Aby wykonać taki zestaw będziemy potrzebować następujących elementów:
1) Dwie obudowy od zestawu ALTUS 300 wraz z przyłączami, gniazdami maskownic, maskownicami, cokołami i rurami basrefleks, wykonane z płyty MDF o grubości 18 mm (można zamówić w Tonsilu).

2) Głośnik GDN 30/60/3 z kobaltowym obwodem magnetycznym (najlepiej ze starej produkcji, ponieważ wersja współczesna nie posiada na rdzeniu miedzianego pierścienia Faradaya i jej zastosowanie wymaga przerobienia obwodu kompensacyjnego Zobla w proponowanej zwrotnicy).




3) Głośnik GDM 18/80, dostępny w ciągłej sprzedaży.

4) Głośnik GDWK 9/80/1, dostępny w ciągłej sprzedaży.

5) Pierścienie do GDN i GDM wykonane w Tonsilu na zamówienie bez fazowania otworów montażowych (otwory z fazowaniami "wyrabiają się" podczas montażu i demontażu co wygląda nieestetycznie), przeznaczone do przykręcania wkrętami M4x40 z łbem walcowym pod płaski śrubokręt (DIN84).

6) Pierścienie do GDWK wykonane w Tonsilu na zamówienie bez fazowania otworów montażowych na podstawie rysunku (nie są one produkowane seryjnie).
Dokumentacja:

7) Watolina do wytłumienia.
8) Elementy zwrotnicy.


9) Nakrętki pazurkowe.

Montaż zestawu rozpoczynamy od przerobienia obudów. W pierwszej kolejności rozwiercamy wiertarką w obudowach wszystkie otwory pod śruby M4 wiertłem o średnicy 5,5 mm i przy pomocy praski montujemy w nich od środka nakrętki pazurkowe. W następnej kolejności musimy "rozrajblować" plinikiem otwór montażowy pod głośnik wysokotonowy (oryginalnie głośnik tubowy montowany jest w otworze o średnicy fi 78 mm a my potrzebujemy wymiar fi 80 mm pod głośnik kopułkowy). Na ściankach przyklejamy od środka butaprenem lub przymocowujemy zszywaczem tapicerskim watolinę.
Następnie przystępujemy do montażu zwrotnicy według zaproponowanego schematu. Zwrotnicę najlepiej umieścić w każdej obudowie na dwóch osobnych płytach (czyli na zestaw wyjdą cztery płyty). Osobno tor niskotonowy i osobno średnio- i wysokotonowy. Rozmieszczenie elementów pokazano na poniższych fotografiach.


Opcjonalnie przed filtrem toru wysokotonowego można zamontować żarówkę samochodową od kierunkowskazów (12V/21W) w celu zabezpieczenia głośnika wysokotonowego przed przeciążeniem.

Zwrotnice przykręcamy za pośrednictwem nóżek dystansowych wkrętami do drewna do tylnej i dolnej ścianki zestawu. Pod każdą płytę zwrotnicy podkładamy piankę poliuretanową.
Połączenia pomiędzy głośnikami a zwrotnicą realizujemy dwużyłowymi przewodami miedzianymi o następujących przekrojach:
- 2,5 mm^2 - tor niskotonowy
- 1,5 mm^2 - tor średniotonowy
- 0,5 mm^2 - tor wysokotonowy
Połączenie pomiędzy zwrotnicami a przyłączem - 2,5 mm^2.
Wygląd gotowego zestawu:

Wyniki pomiarów:
- Charakterystyki amplitudowo-częstotliwościowe filtrów obciążonych rezystancyjnie. Dodatkowo wykresy fazowo-częstotliwościowe (w tym przypadku chodzi oczywiście o fazę elektryczną a nie akustyczną). Charakterystyki uwzględniają ESR cewek i kondensatorów.



- Charakterystyka modułu impedancji w funkcji częstotliwości - kanał lewy:

- Charakterystyka modułu impedancji w funkcji częstotliwości - kanał prawy:

Rozbieżności wynikają z tolerancji wykonania głośników i elementów składowych zwrotnic.
Zastosowanie głośnika GDN 30/60/3 z bieżącej produkcji wymaga eksperymentalnego zwiększenia pojemności kondensatora C2 w układzie kompensacyjnym Zobla w taki sposób aby w otoczeniu częstotliwości 500 Hz uzyskać liniowy przebieg wypadkowej charakterystyki modułu impedancji całego zestawu w funkcji częstotliwości. Głośniki w wersji z bieżącej produkcji nie posiadają bowiem na rdzeniu obwodu magnetycznego miedzianego pierścienia Faradaya.
Poniżej zamieszczam kosztorys materiałów użytych do wykonania tej zwrotnicy:

Wychodzi 372,22 pln za jedną zwrotnicę, czyli za dwie będzie 744,44 pln.
To jest kwota za same elementy elektroniczne, trzeba jeszcze doliczyć cztery kawałki tekstolitu z otworami, przelotowe nóżki plastikowe, kawałki pianki poliuretanowej pod płytę, uszy lutownicze i zwory z przewodu miedzianego 2,5 mm^2. Można jeszcze opcjonalnie dać żarówkę samochodową przed filtrem GDWK jako zabezpieczenie.
Oporniki ceramiczne (te prostopadłościenne, białe), cewki powietrzne "Polink", bezkarkasowe, kondensatory Jantzen Cross-Cap MKP.
Cewki można nawinąć samemu jeśli się ma druty nawojowe o odpowiednich przekrojach, nawijarkę i karkasy, kondensatory równie dobrze mogą być MANT. Wysłałem też zapytanie ofertowe do firmy MIFLEX z Kutna. Jak będę robił kiedyś drugi taki zestaw to na pewno wlutuję tam polskie kondensatory ponieważ mam sentyment do naszych starych zakładów elektronicznych.
Całkowity kosztorys wykonania takiego zestawu głośnikowego "od zera":
Nie liczyłem takich pierdół jak śruby, przewody czy wytłumienie ale to są grosze.

Wychodzi na to, że dokładając niecałe osiem stów do ceny rynkowej nowych Altusów 300 plus trochę własnej roboty otrzymujemy porządny zestaw głośnikowy z prawdziwego zdarzenia, który dodatkowo jest przyjazny dla naszych wzmacniaczy lampowych...

Projekt tej zwrotnicy nie został akurat zamieszczony w mojej najnowszej książce pt. "Wprowadzenie do projektowania układów zwrotnic zestawów głośnikowych. Poradnik praktyczny", ale można w niej znaleźć dużo przydatnych informacji z zakresu budowy i zasady działania zwrotnic RLC a także zapoznać się z innymi projektami podobnych układów:
Wywiady z autorem:
https://wrzesnia.info.pl/pl/11_wiadomosci/106...o-elektronika-zainspirowana-przez-tonsil.html
Poniżej zamieszczam linki do zakupu mojej książki:
Dla czytelników z Polski:
https://www.empik.com/wprowadzenie-do-projekt...praktyczny-lysek-tomasz,p1241517603,ksiazka-p
https://ksiegarnia.pwn.pl/Wprowadzenie-do-pro...rotnic-zestawow-glosnikowych,829097014,p.html
https://pzwl.pl/Wprowadzenie-do-projektowania...MIl72RyIe87gIV4wyLCh0aTAmaEAsYBCABEgLYbvD_BwE
https://tantis.pl/wprowadzenie-do-projektowan...MIl72RyIe87gIV4wyLCh0aTAmaEAsYAyABEgLduvD_BwE
https://www.bookbook.pl/poradniki-i-albumy/wp...MIl72RyIe87gIV4wyLCh0aTAmaEAQYAiABEgIE1PD_BwE
https://multiszop.pl/wprowadzenie-do-projekto...MIl72RyIe87gIV4wyLCh0aTAmaEAQYBCABEgLRz_D_BwE
Dla czytelników z zagranicy:
https://www.amazon.de/-/en/Lysek-Tomasz/dp/8395624301
https://ksiegarniainternetowa.co.uk/pl/wprowa...jektowania_ukladow_zwrotnic_zes-9788395624308
https://thepolishbookstore.com/PL/p/585008/wp...nic-zestawow-glosnikowych-poradnik-praktyczny
https://aredi.ru/vvedenie_v_konstruktsiyu_sistem_pereklyuchateley_9152839355.html
Serdecznie zapraszam do lektury

Z poważaniem
Tomasz Łysek
W zamian za prezentację artykułu użytkownik może promować książkę //gulson
Cool? Ranking DIY