[Solved] Ujemna modulacja CB radio - odejmowanie modulacji od nośnej

Novile wrote:

Może zwyczajnie kondensator któryś wysechł jest już niesprawny ze starości. Lata robią swoje.

Bardzo dobra porada.

Witam.
Prawdopodobnie znalazłem przyczynę ujemnej modulacji, spadania mocy szczytowej przy modulacji sygnału.
Pominąłem całkowicie autotransformator modulacyjny, szeregowo nawinięte uzwojenia. Stopień końcowy w.cz. zasiliłem bezpośrednio z wyjścia końcówki mocy m.cz. KIA7217AP. Efektem jest moc wyjściowa około 1 wata ale przy dodaniu modulacji na detektorze szczytowym widać ewidentny wzrost mocy, czyli modulacja dodaje się do nośnej.

Uzyskałem tez powtarzalność "zwarcia" i nagrzewania wzmacniacza m.cz., o którym wcześniej wspomniałem.
Przy otwartej blokadzie szumów SQ, radio szumi i nie następuje trzask w głośniku i gwałtowny pobór prądu przy załączaniu radia. Przy zamkniętej blokadzie SQ, co któreś włączenie występuje trzask w głośniku i jakby przeciążenie wzmacniacza m.cz..
Prawdopodobnie obwód blokady szumów powoduje zwarcie lub wzbudzenie wzmacniacza. Nie wykluczone, że złe działanie transformatora modulacyjnego mogło doprowadzić do uszkodzenia wzmacniacza.

miroswit wrote:

Nie wykluczone, że złe działanie transformatora modulacyjnego mogło doprowadzić do uszkodzenia wzmacniacza.

A zrobiłeś to co zaproponował Kol, Novile w #30?

Witam.
Już na początku próby naprawy wymieniłem wszystkie kondensatory elektrolityczne. Teraz ponownie wymieniłem kondensator na wyjściu wzmacniacza.

A podmieniałeś diodę modulacyjną?

Witam.
Dioda modulacyjna została oczywiście wymieniona. Wykorzystałem ją też do bezpośredniego zasilenia końcówki w.cz. bezpośrednio z wzmacniacza m.cz. z pozytywnym skutkiem. Naprawą CB zajmuję się tylko okazjonalnie(rodzinnie) i nie posiadam(może nie wiem, że mam) wzmacniacza KIA7217AP czy zamiennika. Oczywiście mogę zakupić nowy ale jaką mam pewność, że to nie "malowanka"? Czy takie wzmacniacze występowały w radiach samochodowych, bo takiego złomu trochę posiadam.
Transformator modulacyjny posiada dwa uzwojenia, 1 - wejście z modulatora do + zasilania , drugie + zasilania, wyjście na głośnik i szeregowo wyjście na diodę do końcówki w.cz.. Spróbuję taki pozyskać lub przewinę. Bardziej martwi mnie teraz przechodzenie w stan "zwarcia" wzmacniacza m.cz. przy zamkniętej blokadzie SQ, bo występuje ono również przy pominięciu transformatora.

Zrobiłbym statyczny test stopnia końcowego. Odłączyć transformator modulatora i sprawdzić jak zachowuje się mocy wyjściowo przy zmianie napięcia zasilania, dla samego tylko stopnia końcowego w.cz. (czyli osobny zasilacz do testu, do zasilenia tylko stopnia końcowego, gdzie reszta radia zasilana z typowego 12-14,7V). I sprawdzić czy przy zwiększaniu napięcia zasilania na stopień końcowy rośnie moc w.cz., czy raczej zaczyna maleć. Jeżeli zaczyna spadać moc na sztucznym obciążeniu przy zwiększaniu napięcia zasilania do np. 20V, to jest podejrzenie, że tranzystor ubity albo jakaś "malowanka". Twierdzisz, że nikt nie wymieniał tam tranzystorów w.cz. Może tak profesjonalnie wymienił, że śladu nie widać po potencjalnej wymianie, wizualne tranzystor wygląda pięknie a się okaże, że jakiś złom.
Masz schemat tego swojego radia, bo póki co zgaduję jaki tam potencjalnie jest transformator modulujący.
Czy to coś podobne do autotransformatora jak np. w Alanie 28? Czyli nie ma galwanicznego rozdzielenia, że są dwa niezależne uzwojenia pierwotne-wtóre, a tylko jedno z kilkoma odczepami.
Może być zjawisko, że np. elektrolit oddzielający składową stałą, przez który podawany jest sygnał m.cz. na trafo, dostaje zwarcia i zamykasz stałoprądowo obwód zasilania stopnia końcowego przez praktycznie zwarcie go do wyjścia wzmacniacza m.cz. i zaczyna się robić grzejnik wielki. Efekt taki jakbyś nóżkę wyjście wzmacniacza m.cz. podpiął na żywca do linii zasilania. Typowo na wyjściu wzmacniacza w normalnych warunkach połowa napięcia stałego. Wskakuje zwarcie, przebicie i wzmacniacz scalony robi jako obciążenie linii zasilania i spada mocno napięcie. Może ktoś tam już grzebał i np elektrolit odwrotnie wlutowany? Czy grzanie nie jest powodem wzbudzenia się wzmacniacza m.cz powyżej pasma akustycznego? Niejeden wzmacniacz jak się wzbudzi to lubi sobie te kilka Amperów pociągnąć w stresie wzbudzenia.

Tranzystor końcowy i driver podmieniłem z innego, sprawnego radia. Zamiana nic nie zmieniła.
Schematu do radia nie ma.
Transformator modulacyjny posiada dwa uzwojenia, 1 - wejście z kondensatora modulatora do + zasilania , drugie + zasilania, wyjście na głośnik i szeregowo wyjście na diodę do końcówki w.cz..
Koniec uzwojenia pierwszego i początek drugiego są dołączone do plusa zasilania, czyli uzwojenia pracują szeregowo.
Kondensator wyjściowy już dwa razy wymieniałem profilaktycznie. Kondensator wlutowany jest plusem w stronę transformatora.
Nie wykluczone, że wzmacniacz m.cz. się wzbudza. W chwili pobierania dużego prądu z głośnika nie wydobywa się żaden dźwięk. Muszę podłączyć oscyloskop i zobaczyć czy jakiś sygnał występuje wtedy na wyjściu wzmacniacza.

W trakcie "zwarcia" i nagrzewania wzmacniacza m.cz.sprawdziłem oscyloskopem sygnał wyjściowy. Nie uzyskałem żadnego przebiegu.
Niestety chyba zbyt mocno nagrzałem KIA i definitywnie go uszkodziłem. Teraz przy każdym uruchomieniu radio przeciąża zasilacz.
Po odlutowaniu plusa zasilania wzmacniacza m.cz., radio uruchamia się normalnie. Na szybko zakupiłem układ KIA7217AP w sklepie elektronicznym.
Oczywiście okazał się wadliwy, zwarcie zasilania. Jeżeli macie jakieś sprawdzone źródło zakupu wzmacniacza to proszę o informację.

No i gdzie ta ujemna modulacja jak oscylogramu nośnej źeś nie zapodał. Zapodaj na jednym oscylogramie samą nośną i drugi oscylogram zapodaj zmodulowany do porównania.

Dodano po 1 [minuty]:

miroswit wrote:

Stopień końcowy w.cz. zasiliłem bezpośrednio z wyjścia końcówki mocy m.cz. KIA7217AP. Efektem jest moc wyjściowa około 1 wata ale przy dodaniu modulacji na detektorze szczytowym widać ewidentny wzrost mocy, czyli modulacja dodaje się do nośnej.

Tak to sie robi fabrycznie w niemieckich radiach o mocy 1W.

Dodano po 7 [minuty]:

Sprawdź czy rezystory przy końcówkach w.cz. nie są przypalone i czy nie ma zimnych lutów. Sprawdź nastepnie czy zasilanie trafa nie przysiada. Jak zasilanie trafa nie przysiadada, to zwiększ napięcie zasilania radia do ok. 16V-17V i zobacz czy wzrośnie moc. Wówczas, jeżeli moc wzrośnie, to masz zwarcie miedzyzwojowe trafa, lub KIA7217 nie wyrabia.

Dodano po 18 [minuty]:

Przelutuj wszystko na zasilaniu trafa

Dodano po 1 [godziny] 2 [minuty]:

Odszukaj na płycie diode od detektora ALC. Będzie ona między trafem a końcówką C2078 na tej linii modulującej.

Dodano po 8 [minuty]:

Zobacz czy przy pominięciu trafa (bezpośrednio z KIA) układ ALC ogranicza głębokość modulacji tak jak powinien.

@Hektar Zahle.r Może się mylę, lecz odnoszę wrażenie, że znowu próbujesz wpędzić kogoś w "maliny".
Autor tematu ma to CB na tzw. stole i dopóki nie zrozumie zasady jego działania, nasze porady nie wiele wniosą do tego, aby samo z siebie zaczęło działać prawidłowo.

Pozdrawiam.

W sumie ciekawe czy zasilacz wyrabia. Takie objawy daje. Albo zimne luty na zasilaniu, albo zwarcie miedzyzwojowe trafa. Trzeba sprawdzić układ ALC czy poprawnie działa w konfiguracji 1W.

Hektar Zahle.r wrote:

W sumie ciekawe czy zasilacz wyrabia.

Również o tym pomyślałem, lecz zastanawia mnie to:

miroswit wrote:

CB Super Star 403 użytkowany w ciężarówce stracił zasięg nadawania,

W ciężarówce zapewne było zasilane z akumulatora i jakąś przetwornicę: 24V/12VDC.

Jak przetwornica Techno-Tronik, to mogła wyrządzić szkód. Podejrzane wzbudzenie musi być widoczne na oscyloskopie jako maksymalne napięcie Vpp. Jak nie ma żadnego przebiegu na wyjściu, to wzmacniacz na pewno się nie wzbudza.

Dodano po 6 [minuty]:

miroswit wrote:

Na szybko zakupiłem układ KIA7217AP w sklepie elektronicznym.
Oczywiście okazał się wadliwy, zwarcie zasilania.

Sprawny układ ma dawać połowę napięcia zasilania radia na wyjściu i jednocześnie pin 7 odizolowany galwanicznie od GND.

Dodano po 12 [minuty]:

miroswit wrote:

Transformator modulacyjny posiada dwa uzwojenia, 1 - wejście z kondensatora modulatora do + zasilania , drugie + zasilania, wyjście na głośnik i szeregowo wyjście na diodę do końcówki w.cz.

Bo jest to autotrafo - do podejrzenia np. w Alan 100 plus.

Mam trochę czasu, to napiszę jak to działa.

Uzwojenie pierwotne autotrafa jest obciążeniem indukcyjnym końcówki m.cz. do plusa zasilania. Dla końcówki m.cz. bez znaczenia jest, czy obciążenie jest do GND (przez głośnik), czy do plusa. Na skutek indukcji rdzeń autotrafa się nasyca i z tego powodu, że kierunek nawinięcia wtórnego jest taki sam, to strumienie sumują się, tzn. napięcie zasilające nadajnik jest wyższe niż na wyjściu wzmacniacza m.cz. Od strony użytkowej mamy więc dwa uzwojenia: pierwotne jako generujące strumień i wtórne jako podwajacz napięcia. Połączenie ich obu do plusa w ten sposób ma na celu podwoić właśnie to napięcie modulujące. Czwarty odczep służy jedynie dopasowaniu impedancji głośnika do 8 om żeby było po prostu głośniej niż bez trafa (tak jak na głośniku 4 om bez tego dopasowania) i może być on do pominięcia, bo nikt nie słucha CB z pokrętłem głośności na max.

Jak radio dostało strzał z 28 V z uszkodzonej przetwornicy 24/12 V, to na sto procent do wymiany KIA. Ja obstawiam zwarcie międzyzwojowe trafa, bo lakier się wykruszył po tylu latach. Takie trafa sprzedaje Hesta, ale przed zakupem na próbę pasuje podstawić z innego radia. Jeżeli na wszystkich uzwojeniach będzie zwarcie, to jest właśnie autotrafo.

https://www.hesta.pl/pl/czesci-serwisowe/117-transformator-modulacyjny-do-radiotelefonu-cb-alan-midland.html

Słowem (blisko dwa razy) wyższe napięcie modulujące Vpp na wyjściu autotransformatora modulującego w odniesieniu do Vpp na jego wejściu (z układu m.cz.) oznacza sprawność autotrafa.

Pomiar Vpp autotrafa wykaże jego sprawność - jak wyżej.

Witam.
W tej chwili mam uszkodzony wzmacniacz m.cz. i nie mogę,
dołączyć oscylogramu niezmodulowanej nośnej i wykonać aktualnych pomiarów napięć.
Odpowiadam na pytania,na które mogę.
Pozostałe informacje dodam po pozyskaniu sprawnego KIA7217AP.

Zmiana napięcia zasilania radia w zakresie 12V - 14,5V powodowało zmianę mocy wyjściowej.
Nie próbowałem zasilania wyższym napięciem.
Radio podłączone jest do zasilacza z wydajnością 3 ampery.
Przy nadawaniu Superstara czy Omegi prąd nie przekraczał 1,5 ampera.

Ciężarówka - Daf posiada linię zasilającą 12V do radia FM i z niej zasilane jest CB radio.
Czy jest ona realizowana jako odczep z jednego akumulatora czy wbudowanej przetwornicy - nie wiem.
Radio FM i podłączony w miejsce Superstara, President Herbert działają prawidłowo.

W trakcie stanu "zwarcia" na wyjściu końcówki m.cz. nie widziałem na oscyloskopie żadnego przebiegu, wejście mam ustawione na AC.
Robiłem pomiar napięcia stałego na wyjściu i faktycznie w tym momencie występowało pełne napięcie zasilania . Przy normalnym działaniu radia było 6,8V
a przy załączonym SQ 10,5V.

Kupiony KIA7217AP podłączyłem jedynie do zasilania 12V z zabezpieczeniem 0,5A, 1-plus, 9-minus. Po włączeniu zasilacza od razu załącza się przeciążenie.

Jeżeli chodzi o transformator modulacyjny to nie sądziłem, że działa on jako podwajacz napięcia.
Cały czas myślałem, że jego działanie polega na sumowaniu napięcia zasilania i amplitudy sygnału modulującego.
Czwarte wyprowadzenie tego transformatora jest dołączone przez kondensator do głośnika, odizolowanie go powoduje całkowite wyciszenie radia.

Swego czasu były na rynki KIA z zamienionymi nogami. Adaś sp5anj na elce o tym pisał

Na tym oscylogramie masz 1,5 działki napiecia Vpp z modulacją. Wystarczy teraz tylko wcisnąć PTT żeby odczytać Vpp bez modulacji. Do porównania, że uszkodzenie jest w radiu.

Końcówka mocy została zdobyta i wymieniona.
Mała uwaga, przy podłączeniu samego zasilania nie da się sprawdzić czy układ jest sprawny.
Daje objawy jakby miał zwarcie na zasilaniu. Niezbędne są elementy peryferyjne.

Na chwilę obecną nie zaobserwowałem niepokojącego objawu "zwarcia" i wzbudzenia się końcówki m.cz..
Moc szczytowa nadal maleje przy modulacji.

Zrobiłem pomiary na jego wyjściu, noga 10.
Odbiór - 6,8V, z załączonym SQ - 10V, nadawanie 6,7V.

Pomiary napięcia na transformatorze.
Odczep od końcówki m.cz. - odbiór 13,5V, nadawanie 13,3V,
odczep plus zasilania - odbiór 13,5V, nadawanie 13,3V,
wyjście na głośnik - odbiór 13,5V, nadawanie 12,6V,
wyjście na diodę do końcówki w.cz. -odbiór 13,45V, nadawanie 12,5V.
Zasilanie radia 13,8V.
Zwiększyłem zasilanie radia do 16V, wskazówka testera poleciała poza skalę(5W).

Zamieszczam oscylogramy nośnej i zmodulowanej dla 4 wat i 1 wata.


Zdjęcie 1 - nośna 4W, zdjęcie 2 - obwiednia 4W, zdjęcie 3 - nośna 1W, zdjęcie 4 - obwiednia 1W.

Oprócz ujemnej modulacji widoczne są kwadratowe wierzchołki, co oznacza przesterowanie. Przebieg na wyjściu KIA w normie ? Jak tak, to masz zwarcie miedzyzwojowe trafa. Wykonaj pomiar Vp-p jak opisałem, a będziesz sto procent pewny co do trafa.

Dodano po 3 [minuty]:

miroswit wrote:

Końcówka mocy została zdobyta i wymieniona.
Mała uwaga, przy podłączeniu samego zasilania nie da się sprawdzić czy układ jest sprawny.
Daje objawy jakby miał zwarcie na zasilaniu. Niezbędne są elementy peryferyjne.

Raczej prawidłowo.

Ponieważ nie mogłem rozebrać transformatora modulującego, zdecydowałem się na zakup nowego od CB Magnum MX. Zewnętrznie jest odpowiednikiem 1:1. Po wymianie i sprawdzeniu okazało się, że jest przyrost mocy szczytowej.

Nie jest to taki wzrost mocy jak w radiu Omega, ale jest na plus. Możliwe, że przekładnia transformatora nie jest
dokładnie taka jak w starym. W wolnej chwili zniszczę stary transformator i nawinę nowy z właściwą liczbą zwojów.

Radio działa, ale do samochodu nie wróciło, jego miejsce zajął President Herbert. Superstar będzie rezerwowym.
Dziękuję wszystkim za udzielone porady, a szczególnie Koledze Hektar Zahle.r. Pozdrawiam.

Podsumowując - poprawione luty, podmiana końcówki i drivera w.cz., wymiana końcówki audio, wymiana transformatora modulacyjnego, wylutowanie i sprawdzenie - oporniki, kondensatory, dławiki, cewki.
Na pewno przy naprawie serwisowej (w moim wykonaniu) radio trafiło by na złom. Nakład pracy i wartość pozyskanych elementów przewyższa jego wartość. Zdobyta wiedza i doświadczenie jest bezcenne. Mam tylko nadzieję, że taka naprawa nie trafi się nikomu. Jeszcze raz pozdrawiam Wszystkich i dziękuję za pomoc..