zdjęcie z internetu
Witajcie.
Wstęp
Kondensator to drugi najczęściej stosowany element bierny po rezystorze, kondensatory spotyka się praktycznie w każdym urządzeniu elektronicznym. Niestety bywają dość często przyczyną usterek. Nie będę tutaj opisywać właściwości fizycznych ani budowy tychże elementów, wszystko jest dostępne w internecie.
Artykuł powstał dlatego iż często gdy ktoś opisuje usterkę danego urządzenia widzę "porady" typu: "wymień wszystkie kondensatory to zadziała" , "wymień elektrolity to będzie działać". Tutaj postaram się trochę wyjaśnić w jakich przypadkach kondensatory rzeczywiście należy wymienić.
Zasilacze
W przypadku obwodów zasilających uszkodzone kondensatory często widać "na oko", tj. są spuchnięte, leje się się z nich elektrolit, mają wypchnięte gumowe korki. Elementy uszkodzone w taki sposób należy bezwzględnie wymienić.
Gdy uszkodzenia nie są widoczne, należy kondensatory sprawdzić miernikiem pojemności na zakresie "uF" (teraz to każdy tani miernik ma funkcję pomiaru pojemności ), jeśli wynik pomiaru odbiega bardziej niż o +/- 20% od pojemności podanej na kondensatorze, to kondensator dobrze jest wymienić.
Spuchnięte kondensatory na płycie głównej komputera:
W przetwornicach (zasilaczach impulsowych) kondensatory po stronie wtórnej często są przyczyną awarii tychże zasilaczy, głównym powodem jest stosowanie przez producentów elementów kiepskiej jakości lub sąsiadujących z elektrolitami grzejących się diod, dławików lub rezystorów. W przetwornicach ważna jest nie tylko pojemność ale także ESR kondensatora. Tutaj najlepiej jest się zaopatrzyć w tester elementów elektronicznych, np. taki jak na zdjęciu.
Najtańsze kosztują po około 30zł, więc myślę że warto.
ESR należy sprawdzić w nocie katalogowej producenta elementu, a jeśli takowej nie mamy to kondensatory, które wydają się podejrzane po prostu wymienić.
Sprzęt retro
W przypadku starszych urządzeń najczęściej słyszy się "poradę" "wymień kondensatory". Ale czy naprawdę jest to konieczne? Moim zdaniem zwykle nie. Jak by wyglądał lampowy odbiornik radiowy z lat 40-tych z kolorowymi chińskimi kondensatorami w środku? Nie chodzi tu tylko o wygląd, bo to drugorzędna sprawa, natomiast kondensatory produkowane kiedyś na pewno przewyższają jakością te robione współcześnie w P.R.C., i na pewno przetrwają dłużej. Dla tych kondensatorów stricte "retro" od urządzeń lampowych lub gdy chcemy zachować oryginalne kondensatory, stosuje się metodę formowania (chętnych zachęcam do poszukania na forum lub w internecie na czym polega ten proces).
Na potrzeby tego artykułu zachowałem kilka kondensatorów ze starego zdezelowanego sprzętu, przechowywanego w wilgoci i innych nie przyjaznych warunkach.
Na początek 1000uF/63V Elwa, rok produkcji 1974 :
Pojemność jak i ESR wzorcowe.
47uF/160V Elwa :
Też jest całkiem nieźle.
47uF/250V Iskra, rok produkcji 1988 :
Pojemność jak i ESR idealne.
470uF/40V Elwa :
ESR jest w normie ale pojemność wg. miernika jest zawyżona co świadczy o upływności kondensatora (miernik nie potrafi zmierzyć kondensatora upływnego). Taki kondensator byłby do wymiany.
Następny 470uF/40V Elwa :
Tu upływność jest już duża, tym samym kondensator trzeba uznać za uszkodzony.
Jeszcze jeden 470uF/40V Elwa :
Pojemność trochę zawyżona (czyli jest pewna upływność), ale kondensator generalnie można uznać za sprawny.
470uF/40V wyprodukowany w ZSRR :
Też upływny.
470uF/25V Nitsuko :
Niewielki spadek pojemności, ale to nie jest jakiś problem, element sprawny.
Porównanie z nowym kondensatorem 470uF/25 Panasonic :
10uF/350V Elwa :
Jak widać sprawny.
10uF/315V ZSRR :
Sprawny.
Porównanie z 10uF/450V Samsung :
Pomiary te wykonałem po to by pokazać że "stare" kondensatory są bardzo odporne i mogą przetrwać wiele lat, więc nie warto ich wymieniać na ślepo bez pomiarów
Inne urządzenia
Jeśli chodzi o inne urządzenia niż te opisane wyżej to zasada jest taka sama : jeśli jakiś kondensator wydaje się nam podejrzany, wylutowywujemy go i sprawdzamy testerem/miernikiem a jeśli nie mamy miernika z funkcją pomiaru kondensatorów, element po prostu profilaktycznie wymieniamy. Nie wolno wymieniać wszystkich kondensatorów jak leci bo w ten sposób tylko psujemy urządzenie a nie naprawiamy.
Czym się kierować przy kupnie nowych kondensatorów do serwisowanego urządzenia?
Przedewszystkim należy zwrócić uwagę na napięcie kondensatora oraz jego pojemność. Napięcie zamiennika nie może być niższe niż napięcie oryginalnego kondensatora, a pojemność powinna być taka sama. Warto też zwrócić uwagę na maksymalną temperaturę w jakiej może pracować element, jeśli jest to temperatura 105°C na taką temperaturę wstawiamy zamiennik. Kondensator na 85°C oczywiście można zastąpić takim na 105°C.
Ostatnia ważna rzecz- typ kondensatora. Warto zwrócić uwagę czy dany element ma napis "Low ESR" lub "low impedance". Jeśli taki napis ma musimy wstawić zamiennik typu Low ESR. Warto też sprawdzić notę katalogową producenta kondensatora. Zwykle takie kondensatory stosuje się w zasilaczach impulsowych po stronie wtórnej.
Pozdrawiam,
A.
Cool? Ranking DIY
Tylko, że wymieniam je garściami.
. Może i trafią się sprawne pół na pół np. w radmorze. To co, te dobre po wyjęciu, pomierzeniu wlutowywać z powrotem męcząc się z krótkimi przyciętymi nóżkami, czy łatwiej i lepiej wymienić wszystkie?
