Zgodnie z powyższym fragmentem tabeli seria RM84 to przekaźniki z dwuobwodowe w konfiguracji styków przełączanych lub zwiernych, obciążalność prądowa trwała styków 8A.
Seria RM85 to przekaźniki z pojedynczymi stykami przełączanymi lub zwiernymi, obciążalność prądowa trwała styków 16A. W serii znajdziemy także wykonania specjalne mogące działać w podwyższonej temperaturze (105°C), wersję inrush mogącą załączać prądy rozruchowe 80A przez 20ms oraz wersję faston ze złączami wsuwkowymi (faston) i prądem do 20A.
Seria RM87 to przekaźniki z pojedynczymi stykami przełączanymi lub zwiernymi, obciążalność prądowa trwała styków 10/12A. Seria dysponuje innym układem wyprowadzeń niż RM84 i RM85.
Cewki przekaźników w zależności od modelu mogą pracować z różnymi napięciami DC lub AC. Dostępne są wersje cewki tzw. czułe (sensitive), które wymagają niższej mocy do załączenia przekaźnika w porównaniu do wersji standardowej.
Poniżej krótki materiał prezentujący cechy i możliwości miniaturowych przekaźników elektromagnetycznych z serii RM84, RM85, RM87 Relpol:
Poniżej po prawej stronie widoczny jest przekaźnik RM85 inrush, który pomimo standardowych wymiarów umożliwia pracę z prądami rozruchowymi 80A przez 20ms i z obciążalnością prądową trwałą styków 16A. Po lewej widoczny jest przekaźnik RM85 faston do montażu na płytce, jednak wyposażony w dodatkowe złącza wsuwkowe (pionowe lub poziome) oraz umożliwiający pracę z prądem załączania 30A i obciążalnością prądową trwałą styków 20A. Przekaźniki faston spotkamy często w sprzęcie AGD.
Zaskakujące osiągi przekaźnika inrush możliwe są dzięki odpowiedniemu materiałowi styków (AgSnO2) i konstrukcji styków (styki pełne). Powyższe parametry podane są dla prądu obciążenia w kategorii AC1. Przykładowo dla przekaźnika inrush w kategorii AC1 prąd obciążenia to: 16 A / 250 V AC (napięcie przemienne, obciążenia rezystancyjne lub o małej indukcyjności, piece oporowe). Warto zwrócić uwagę, że dla innych warunków np. obciążenia w kategorii DC1 (napięcie stałe, łączenie obciążeń rezystancyjnych lub o małej indukcyjności) dla tego samego przekaźnika w kategorii DC1 prąd obciążenia to 16 A, jednak z napięciem do 24 V DC. Warto zapoznać się z Poradnikiem Relpol "Przekaźniki" - podstawowe informacje
.
Przekaźniki miniaturowe dostępne są także w obudowach przezroczystych, które pozwalają na optyczną kontrolę stanu styków, dodatkowo kolor obudowy koduje rodzaj zasilania cewki: obudowa niebieska - zasilanie DC, obudowa pomarańczowa - zasilanie AC.
Takie rozwiązanie ułatwia diagnostykę np. szaf sterowniczych, gdzie przekaźniki miniaturowe osadzone są w gniazdach przekaźników interfejsowych. Wśród wykonań przekaźników znajdziemy też wersje z powiększoną przerwą między stykami - takie przekaźniki przeznaczone są do pracy z wyższymi napięciami do 480VAC: przekaźniki miniaturowe do łączenia podwyższonych napięć.
Na każdym przekaźniku znajdziemy wygodne oznaczenia informujące o schemacie wyprowadzeń styków, napięciu zasilania cewki i obciążalności prądowej trwałej styków. Warto zwrócić uwagę na oznaczenie kodowe. Jeżeli często korzystacie z produktów Relpol, to można łatwo nauczyć się, jak kodowane są dodatkowe informacje np. rodzaj materiału styków lub wykonanie cewki w wersji czułej.
Gdy zajrzymy do dokumentacji, znajdziemy proste przedstawienie sposobu kodowania.
Dwie pierwsze cyfry to materiał styków 20-AgNi, 23-AgNi złocone, 30-AgSnO2.
Jeden rzut oka i już wiemy, z jakiego materiału wykonane są styki przekaźnika. W serii RM85 wprowadzono dodatkowe oznaczenie 50-AgSnO2 - styki pełne (przekaźniki inrush).
Dwie kolejne cyfry to konfiguracja styków (przełączane/zwierne).
Cyfra po kresce to stopień ochrony obudowy (IP40/IP67) oraz rodzaj sposobu podłączenia przekaźnika.
Następne 4 cyfry po kresce to kod cewki.
Kolejne cyfry po kresce oznaczają obudowę przezroczystą (01), następne dwie to kodowanie wersji specjalnej ze zwiększoną przerwą między stykami (51).
Kody cewek są równie proste do zapamiętania, zasilane prądem stałym zaczynają się od "1", a następnie znajduje się napięcie znamionowe cewki:
Dla cewek na napięcie przemienne kod zaczyna się od "5":
Warto zwrócić uwagę na roboczy zakres napięć zasilania cewki, np. dla cewki 12V przy 20°C cewkę możemy zasilać napięciem 8,4V-30,6V.
Materiał styków wpływa na możliwości łączeniowe przekaźnika elektromagnetycznego. Specyfikowane są nie tylko maksymalne prądy, napięcia, moce, jakie mogą być przełączane, ale także minimalne parametry łączeniowe.
Przykładowo materiał AgNi zapewnia przełączanie minimalnego napięcia 5V, minimalnego prądu 5mA i minimalnej mocy 0,3 W.
Dla materiału AgSnO2 minimalne napięcie jest wyższe - 10V, prąd 10mA, moc 1W. Jednak przekaźniki z materiałem styków AgSnO2 osiągają wyższe prądy załączania, np. 15A w serii RM84, 30A w serii RM85 i 25A w serii RM87. Materiał styków AgSn02 znajdziemy także w przekaźnikach inrush i faston.
Styki złocone AgNi/Au zapobiegają utlenianiu materiału styków, mogą przełączać napięcia od 5V, prądy od 2mA i moce od 0,05 W.
Przekroczenie parametrów łączeniowych dla przekaźnika ze stykami złoconymi spowoduje uszkodzenie warstwy złota i utratę parametrów.
Przekaźniki ze stykami złoconymi znajdują zastosowanie jako przekaźniki sygnałowe w przyrządach laboratoryjnych, telekomunikacji, a także w urządzeniach audio. Złocone styki warto zastosować także w scenariuszu, gdzie operacje łączeniowe są bardzo rzadkie, a wymagana jest pewność zadziałania, np. obwód sygnałowy wyłącznika awaryjnego.
Należy pamiętać, że operacje łączeniowe wymagają przemieszczenia się mechanicznych elementów przekaźnika, więc od podania napięcia na cewkę do momentu załączenia obwodu upływa określony czas. Przykładowo w testowanym przekaźniku RM84 czas ten wynosił 5-6ms (ślad żółty - sterowanie cewką, ślad niebieski - napięcie na stykach).
Styki mają tendencję do odbijania się podczas operacji łączeniowych, co widoczne jest na poniższym oscylogramie:
Rozłączenie styków po zdjęciu napięcia z cewki wymagało czasu ~12ms:
Warto zwrócić uwagę, że jest to czas dłuższy niż podany w karcie katalogowej, ponieważ została zastosowana dioda przeciwprzepięciowa, która wydłuża czas zadziałania przekaźnika po rozłączeniu prądu w cewce. Dane katalogowe ustalane są podczas prób bez diody tłumiącej przepięcia i czasy są znacznie niższe, wynoszą ~7 ms.
Rozłączanie prądu cewki generuje przepięcie o napięciu sięgającym kilowoltów - takie przepięcie może łatwo uszkodzić element sterujący np. tranzystor. W układach DC najczęściej wykorzystywana jest dioda krzemowa podtrzymująca przepływ prądu w indukcyjności, co nie pozwala na gwałtowny skok napięcia przy rozłączaniu prądu w cewce. W układach zasilających cewkę napięciem przemiennym można spotkać warystory, diody Zenera lub gasiki RC ograniczające napięcie przepięcia.
W ramach testów sprawdziłem powtarzalność parametrów przekaźników. Zarówno spadek napięcia na stykach, rezystancja cewki oraz czasy przełączania okazały się porównywalne w kilku egzemplarzach testowanych przekaźników. Taka powtarzalność parametrów zmniejsza ilość niespodzianek, na które możemy natrafić podczas stosowania komponentu w naszym urządzeniu.
Z jakich przekaźników miniaturowych najczęściej korzystacie, jakie parametry są istotne z Waszego punktu widzenia?
[WSPÓŁPRACA REKLAMOWA]
Cool? Ranking DIY
a porównywanie z innymi produktami mogłoby być kłopotliwe, musiałbym skompletować podobny zestaw.
