Tranzystror kluczujący do lampy plazmowej

Heh, jak chcesz miec prosty i tani uklad, to nie licz na to, ze bedzie dzialal 24 godziny na dobe sprawnie. Nie da sie "szklem tylka utrzec". Poczytaj, jakie ludzie tu mieli problemy. Natomiast w tej kweestii co piszesz, mozesz troche zaoszczedzic. Jak napisalem w tresci, diode z opornikiem mozna pominac, bo jest dodatkowo transil i warystor. Trzeba jednak pamietac o jednym - na transil spadnie cala moc indukowanych szpilek WN, to nie tylko wysokie napiecie, ale i duzy prad. Transile sa co prawda przystosowane do przelaczania duzych mocy (--> karty katalogowe), zwlaszcza seria 1.5K, ale jak sie taki "zjara", a oszczedzisz na warystorze, to nie wroze dlugiego zycia tranzystorowi IRFP. Nawet jego szlag trafi. Wiem, bo robilem takie eksperymenty.

A zjarac IRFP - w kregach elektronikow - to juz wstyd i sromota

Co do plytki - ja to wlasnie zmontowalem na plytce uniwersalnej. Tylko nie wolno tego robic na szybko - trzeba sobie kupic plytke (wiercona), dokladnie rozplanowac wszystko. W sklepach elektronicznych sa nieraz cale ksze takich plytek, mozna przebierac i wybrac najmniejsza i najbardziej odpowiednia. Oczywiscie taka, ktora posiada "zestaw" sciezek do wlutowania scalaka. Ja zeskanowalem obraz sciezek, w edytorze graficznym zrobilem lustrzanie odbicie i na taki rysunek ponanosilem symbole elementow (wielkoscia odp. rzeczywistym podzespolom). I wcale to nie trwalo 5 minut, ale trud sie oplacil. Dobrze zaprojektowany uklad jest latwy do testowania i wymiany elementow.

Pod scalak - obowiazkowo podstawka.

UWAGA !!! NIE MONTUJ prostownika, kondesatora filtru ani IRFP na plytce - przez nie plyna prady rzedu 5A. Jak to zrobisz, a nie pogrubisz sciezek, przegrzejesz plytke, bedziesz grzal scalak, kondensatory, oporniki - ergo - rozlegulujesz wszystko ! Prostownik, kondensator filtra i IRFP przenies poza plytke. Zreszta IRPF i tak bedzie musial miec duzy radiator.

Aha, transil, Zenerke i warystor MONTUJ NA NOZKACH TRANZYSTORA, NIE NA PLYTCE ! Chodzi o zminimalizowanie indukcyjosci polaczen.

Lutowac BEZ szpicow - to do tych, ktorzy robia ostre luty. Pamietajcie, ze wokol ukladu bedzie duze natezenie pola elektrycznego.

Jak mi sie cos przypomni, to tutaj dopisze.

1. podane przez Ciebie napiecia sa jeszcze dopuszczalne, jesli zastosujesz tranzystor na napiecie UDS min 500V, n ten, ktory podalem

2. zasilacza impusowego nie radze... oczywiscie wytrzyma, ale pamietaj, ze uklad generuje spore piki napiecia. W najgorszym razie, jak zabezpieczenia nie odprowadza mocy tych "pikow", przeniosa sie na czula elektronike zasilacza - i po nim...

3. ten element z 2 diodami na obudowie do SA dwie diody to nie tranzystor. Ten radiator jest troche slaby... Musisz sprobowac. Pamietaj, ze IRFP szlag nie trafi od razu od temperatury. Jak zobaczysz, ze Cie parzy, to wtedy wylacz napiecie i poszukaj lepszego radiatora. One nie sa drogie. W sklepie dasz od 5 - 20 zl.

4. silikonowe przekladki sa w sam raz, nawet nie musisz miec pasty termoprzewodzacej. Tylko MOCNO dokrec srube mocujaca tranzystor (niech nie peknie !)

To jest standardowa aplikacja NE 555. Jesli nie dziala ci ten (co jest raczej malo prawdopodobne bez jego uszkodzenia), to zastosuj dowolna inna aplikacje z internetu - ale nic nowego nie znajdziesz. U mnie ten uklad pracuje (generator).

Wykrzystaj fabryczne uzwojenie pierwotne. Nie musisz nawijac nowego.

IRFP moze sie spalic szybciej, niz myslisz. Sadze, ze masz gdzies zwarcie w ukladzie. Albo przy wyciaganiu NE555 szlag go trafil, jesli robiles to pod napieciem. Ja tak pare zniszczylem. lektronika wymaga wielkiej uwagi, bo potem trudno trafic, co ne dziala...

U mnie rdzen trafopowielacza piszczal jak opetany na tym ukladzie (klejony rdzen, i brak przekladek miedzy jego polowkami, stad tak silne piski)

Sprawdz omomierzem opor cewki WN. Jesli sa tam 2 cewki, to jedna bedzie miala niski opor, rzedu kilku omow (kilkudziesieciu) a druga przynajmniej kilka kOhm. Sprawdz tez, czy nie amsz przebicia miedzy uzwojeniami trafopowielacza.

A potem sprawdz na koniec uklad "na zimno", tzn. bez zapezpieczen. Mozesz podlaczyc bramke IRFP pod wyjscie 3 NE555. Jesli wtedy nie zadziala, to masz zniszczony NE555, ktory nie lubi, zeby go wyjmowac pod wlaczonym napieciem, albo juz poszedl IRFP....

No, ew. jeszcze mozesz zamiast uzwojenia wpiac przetwornik piezo i zobaczyc, czy piszczy, jak potencjometrami ustawisz czestotliwosc na mniej niz 20 kHz.

Najlepsze trafopowielacze, to tzw TVL, np. TVL44, TVL30 - kosztuja moze 15 zl w sklepie... plasko-cylindryczna cewka WN w ceramicznej zalewie (albo zywicznej) + rdzen.

Pamietaj, ze miernik mierzy napiecie SINUSOIDALNE. Ty mierzysz napiecie pulsujace i to wys. czestotliwosci. Miernik pokaze bzdury. Musialbys miec oscyloskop albo miernik wartosc szczytowej.

1. uzwojenie sprawdzales pierwotne, nie wtorne. Pierwotne moze miec kilka dziesiatych oma. Wtorne - z kilka, kilkaascie kilo. Rzadko kiedy ma kilkaset Ω

2. 100 W / 15V (zalozmy ze tam bylo 15) = 6A Sporo. Mostek powinin byc przykrecony do radiatora. Od tego ma te dziure w srodku

3. to co mi piszesz swiadczyloby o tym, ze masz gdzies zwarcie. Wtedy jak tranzystor jest otwarty - plynie prad zwarcia - a to oznacza niemal rowne 100 Watow z Twojego trafo przez trazystor i prostownik. Tego prostownik bez radiatora nie wytrzyma. Tranzystor tez szlag moze trafic, bo 100 W to juz nie przelewki, to spora zarowka albo grzalka do herbaty !

4. mowilem, sprawdz to na zimno - zamiast uzwojenia pierwotnego podlacz przetwornik piezo, jak nie masz oscyloskpu, i posluchaj, czy piszczy jak regulujesz potencjometrami.

4a. wepnij go na wyjscie 3 ukladu 555. JESZCZE PRZED TRANZYSTORAMI. Jak tam nie piszczy, tylko raz "strzeli", to masz zwarcie albo uszkodzony 555. Sprawdz potencjometry, zwarcia na plytce, opilki, etc.

4b. jak na nozce 3 jest sygnal, to wepnij przetwonik w miejsce uzwojenia. Jak nie piszczy, to IRFP jest zjechany, albo tranzystory sterujace !

4c. Inny sposob, to wpiac przez opornik 400 Ω (miedzy 300 a 1 kilo) diode LED zamiast bramki IRFP:
- anoda do plusa zas. a katoda do wyjscia tranzystorow ster. Jesli dioda swieci, to OK. Jesli nie, strzelony jest tranzystor pnp 2n3906
- katoda do masy a anoda do wyjscia. Jesli dioda swieci, to OK, jesli nie, strzelony jest tranzystor npn 2n2222.

5. Jesli kondensator 22nF wymienisz na elektrolit np. 10 µF, to powinienes zauwazyc migotanie diod, lub rytmiczne stuki w przetworniku piezo. Regulowanie potencjometrami musi zmieniac czestotliwosc tych efektow.

6. Transil - sprawdz, czy go czasem nie wlaczyles tak jak zwyklej diody ! ANODA MA ISC DO MASY - to jest dioda Zenera. W przeciwnym razie przepusciles przez nia kilka Amper i nie dziwilbym sie, gdyby eksplodowala.

7. Jesli:

a) nie ma zwarc na plytce - sprawdzaj omomierzem
b) scalak, tranzystory sterujace i IRFP jest dobry (poszukaj w sieci jak sprawdzic go omomierzem)
c) uzwojenie wtorne trafopowielacza jest OK (lepiej juz kupic nowy, sprawny za 15 zl)

---> generator MUSI generowac, bo u mnie pracuje to raz, jest to jego STANDARDOWA aplikacja, niemal z kart katalogowych - dwa.

Procedura uruchamiania:

1) Najpierw sprawdz napiecie na wyjsciu zasilacza. Nie przekraczaj 15 V, najlepiej kolo 12, zeby 555 wytrzymal.

2) zmontuj ponownie generator na SPRAWNYM 555. Do wyjscia 555 podlacz glosnik, przetwornik piezo (na krotko!). Jak bedziesz krecil potencjometrami, w jednym ze skrajnych polozen uslyszysz wysoki pisk, niemal na granicy slyszalnosci. Mozesz troche podniesc pojemnosc kondensatora do testow, na jakies 100 nF - 10 µF

3) podlacz uklad sterujacy z tranzystorami (dwoma, bez IRFP). Podlacz diode LED tak jak pisalem. Jak dziala w obu kierunkach, jest OK

4) Podlacz IRFP, a zamiast uzwojenia trafopowielacza - wepnij zarowke samochodowa nie wieksza niz 50 W. Jak swieci, jest OK. UWaga, przy 50W IRFP i prostownik beda sie grzaly. MUSZA MIEC RADIATORY. DUZE!

5) nawin nowe uzwojenie pierwotne na rdzen trafo - na spod daj podlad z tasmy izolacyjnej, bo jak masz uszkodzaona izolacje na drucie nawojowym, to rdzeniem go zewrzesz ! Daj na poczatek 20 zwojow drutu nawojowego DNE srednicy min 0.5 mm

6) podepnij zasilanie przez AMPEROMIERZ. URUCHOM NA KROTKO
Pobor pradu nie powinien przekraczac 5A. Jesli przekracza (np. 8A), masz za wielki transformator ! 100 W to kupa mocy !

7) Jesli wszystko jest OK, powinienes miec iskry na wyjsciu trafopowielacza. Rdzen moze piszczec. Ostrzegam, trzymaj z dala od siebie koncowki cewki WN ! OD CZEGOKOLWIEK !

UWAGA MUSISZ UZIEMIC ZIMNA KONCOWKE TRAFA (te gietka, najbardziej przy rdzeniu, w czarnej izolacji). Inaczej trafo moze szlag trafic.

------------------------------
Nie wiem, jak Ci jeszcze pomoc. Na odleglosc wiecej sie nie da. Moj ukad dziala, choc wymagal regulacji.

Technika WN niestety wymaga troche wiedzy z elektroniki, bo inaczej trudno Ci bedzie..... ja jestem po zwyklym ogolniaku, ale z elektronika zyje od 10 lat, wiec troche wiadomosci mam... a i mnie nie bylo latwo

No niestety, wymaga poswiecen Ja zanim zaczalem uklad montowac, dlugo go rozplanowywalem na plytce. Teraz uklad sklada sie z 6 plytek, ale mama tam woltomierz cyfrowy, termometr dla radiatora IRFP, czujniki pradu, przeciazenia i pare innych

Kondensator rozladowuje sie praktycznie pradem zwarcia, wiec mogles miec ladna iskre Wiem, bo sam sie bawilem 15 tys. mikro... pierwszym razem mi wylecial z rak

Widzisz, te 17V spadna pod obciazeniem do 12-13. Ale widzisz, ze przy tym napieciu moc musi byc znacznie mniejsza. 60W gora. 60W / 11V = 5.5A a to juz kupa pradu...

Przy 50 mikro dioda powinna zauwazalnie migotac. Jak jszcze wsadzisz tam 100 mikro i nadal bedzie swiecic ciaglym strumieniem, to na mur walniety jest 555, ktory nie generuje sygnalu prostokatnego, tylko daje na wyjsciu stale napiecie. Albo padniete sa tranzystory zasilajace IRFP.

W kolejnoc najszybciej pada:
1. NE 555 - zwarcia, wyzsze napiecie
2. tranzystory wyjsciowe
3. IRFP

PS: stabilizator dla 5A bedzie trudno znalezc.... chyba, ze kupic jakis zestaw do samodzielnego montazu np. z serii Nord Elektronik. Ale nie martw sie, jak podlaczysz do 60W zasilacza uklad, to napiecie spadnie. Mozesz tez zasilac NE.555 przez oddzielny stabilizator, a trafko z wyjscia kondensatora.

Zrob to tak:

wyjscie kondensatora (tego duzego, filtra) rozgalezij na 2. Jedno rozgalezienie dolacz do wejscia stabilizatorka LM 7809 (kosztuje moze 2 zlote, znosi 1 A z radiatorem, co dla nas wystarcza z zapasem. NE555 wezmie do sterowania IRFP ze 200 mA). Wejscie to zwykle skrajna koncowka (tylko nie pamietam lewa czy prawa). Srodkowa nozka to masa. Druga skrajna - wyjscie. I to wyjscie dolaczasz do zasilania scalaka i tranzystorow. Opis nozek znajdziesz w internecie.

Drugie odgalezienie od kondensatorow dajesz na trafo. Dzieki temu scalak nie jest przciazony wysokim napieciem (dajesz mu 9V dla LM7809, 12V dla LM7812 lub 5V dla 7805, ale polecam 9 albo 12) i nie bedzie "plywala" jego czestotliwoscw zaleznosci od napiecia zasilania.

Sprawdz uklad na przetworniku piezo. Zaleznie od kondensatorka w ukladzie ma piszczec (22-100 nF) albo migotac (50-100 uF). Cokolwiek, byle nie pojdynczy stuk lub stale swiecenie dla kondensatora 50-100 mikro (oznacza napiecie stale na wyjsciu).

Aha, to piszczenie bedzie tylko w skrajnym polozeniu potencjometrow i bedzie bardzo wysokie (startuje od 18 kHz), wiec do prob lepiej miec tam kondensatorek 100 nF, bedzie latwiej trafic na piski Jak piszczy dla 100nF, to podziala i dla 22nF

Dziekuje za punkty <piwo>

Wpiszcie w sieci "generator 555" dostaniecie ich TYSIACE. Wykorzystajcie DOWOLNY, ktory pozwala regulowac czestotliwosc z zakresu 15 - 50 kHz i daje wypelnienie ok 50% albo regulowane. Pod wyjscie (nozke 3) podepnijcie cokolwiek - chocby diode led przez opornik lub przetowrnik piezo. Jak dziala (swieci, piszczy), to dajcie stopien wzmacniacza. Moze byc polmostkowy (half-bridge) albo w najgorszym razie zwykly MOSFET albo bipolarny wysokonapieciowy. Ten uklad nie ma prawa nie dzialac:) jedyny problem to ILE podziala. Na zwyklym bipolarnym - krotko, poki sie nie zgrzeje. Pojedynczego MOSFETA rozwala szpilki napiecia indukowanego. Najlepszy jest tzw. half-bridge (google). Jak znajde czas, to wrzuce tu schemat half-bridge'a, DZIALAJACY. W H-B nie wytepuja takie duz szpilki napiecia, jest to uklad bardzo pewny, ale wymaga 2 mosfetow.