Prawo Budowlane w praktyce
Prawo budowlane (Dz. U. nr 106/2000, poz. 1126) i rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75/2002, poz. 690) stanowią zasadniczą podstawę prawną budownictwa w Polsce. Przepisy te są w miarę upływu czasu zmieniane ze względu na nowe możliwości technologiczne budownictwa, nowe materiały i urządzenia do budowy, jak i wyposażenia budynków.
W dniu 12 marca 2009 r. zostało wydane kolejne Rozporządzenie Ministra Infrastruktury zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 56/2009, poz. 461). Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem §1 pkt 33, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Zawiera ono kilka istotnych zmian. Oczekiwania były i są jednak większe, ponieważ rozporządzenie w wielu kwestiach w dalszym ciągu nie określa jednoznacznie ostatecznych rozwiązań.
Poniżej zostaną przedstawione i omówione zmiany odnoszące się do wyposażenia budynków w urządzenia grzewcze i związane z tym inne zagadnienia.
Poziom terenu
Zmianie uległa definicja ,,poziomu terenu". Obecnie w §3, pkt 15 zapisano: ,,poziom terenu - należy przez to rozumieć przyjętą w projekcie rzędną terenu w danym miejscu działki budowlanej".
Poprzednio: ,,poziom terenu -rozumie się przez to rzędną projektowanego lub urządzonego terenu przed wejściem głównym do budynku, bądź jego samodzielnej części (klatki schodowej) niebędącym wyłacznie wejściem do pomieszczeń gospodarczych lub technicznych".
Według nowego zapisu, projektant decyduje, gdzie znajduje się poziom terenu, a nie wejście głowne do budynku i jest to sensowne ujęcie tej kwestii. Ten zapis ułatwia m. in. lokalizację kotłowni na gaz płynny w budynku usytuowanym na terenie pochylnym. Kotłownia taka, wg przepisów, powinna znajdować się powyżej poziomu terenu. Jeśli więc wejście główne było po stronie wyższej a kotłownia od strony niższej, to mimo zachowanych warunków bezpieczeństwa (swobodny wypływ gazu płynnego na zewnątrz budynku, w przypadku nieszczelności instalacji gazowej), taka lokalizacja kotłowni była sprzeczna z przepisami prawa. Obecnie właściwe usytuowanie będzie możliwe bez dodatkowych uzgodnień i decyzji odnośnego urzędu.
Dezynfekcja wymagana
Zmiany w §120, pkt 2, polegające na dodaniu ppkt 2a, podnoszą rangę bezpieczeństwa użytkowników ciepłej wody użytkowej podgrzewanej i gromadzonej w zasobnikach. Wzrosły wymagania dotyczące termicznej dezynfekcji wody użytkowej, w celu likwidacji bakterii Legionella, wywolującej groźne dla życia zakażenie, do którego dochodzi przez wdychanie skażonych oparów podczas kąpieli w wannie lub pod prysznicem. Po wejściu nowego przepisu, podczas dezynfekcji należy zapewnić uzyskanie w punktach czerpalnych, tj. w miejscach, które najtrudniej się wygrzewa, temperatury wody nie niższej niż 70°C i nie wyższej niz 80°C. Ten przepis będzie wymagał zwrócenia uwagi na odpowiednie zaprojektowanie i wykonanie instalacji ciepłej wody użytkowej. Ważne jest, aby odległości punktów poboru wody od zasobnika byly jak najkrótsze oraz aby zapewnić skuteczną izolację termiczną instalacji wodnej, łącznie z instalacjią cyrkulacyjną. Przepis ten powinien też być uwzględniony w pierwszej kolejności przez projektantów budynków jednorodzinnych. Zbyt często spotyka się projekty domów, w których kocioł centralnego ogrzewania i zasobniki są w jednym końcu budynku, a łazienki i kuchnie w drugim, najbardziej odległym. Im bardziej rozciągnięta instalacja ciepłej wody użytkowej, tym większe straty eksploatacyjne i tym trudniejsze zagwarantowanie bezpieczeństwa jej użytkowania.
Rewolucyjne zmiany
Jedną z ważniejszych lub wręcz rewolucyjnych zmian zapisano w §133, ust.7: ,,Zabrania się stosowania kotła na paliwo stałe do zasilania instalacji ogrzewczej wodnej systemu zamkniętego, wyposażonej w przeponowe naczynie wzbiorcze, z wyjątkiem kotła na paliwo stałe o mocy nominalnej do 300 kW, wyposażonego w urządzenie do odprowadzenia nadmiaru ciepła".
Dla podkreślenia wyjątkowego zapisu zaznaczono go wytłuszczonym drukiem. Po wejściu przepisu w życie będzie można, podobnie jak np. w Niemczech, instalować kotły stałopalne w instalacjach zamkniętych pod warunkiem zastosowania dodatkowych urządzeń zabezpieczających kocioł i instalację grzewczą na wypadek przegrzewu kotła. Przepis nie podaje jednak, co to takiego ,,urzadzenia do odprowa-dzenia ciepła". Nie podano żadnego źródła formalnego czy technicznego, np. że powinno ono odpowiadać przepisom rozporządzenia lub wymaganiom określonym w Polskiej Normie, czy też, że określono go w załączniku do rozporządzenia. Ten przepis, ważny i potrzebny, nie jest kompletny. Jeśli szybko nie zostanie dopracowany i uzupełniony odnośnymi aktami prawnymi, będziemy mieć w rzeczywistości setki ,,wynalazków", które z dużym prawdopodobieństwem będą powodować poważne zagrożenie w eksploatacji kotłów stałopalnych w instalacjach zamkniętych. Nie jest trudno doprowadzić kocioł stałopalny do eksplozji. Zdarza się to nawet wykwalifikowanym, uprawnionym i doświadczonym instalatorom i serwisantom urządzeń grzewczych podczas sezonowych przeglądów technicznych i napraw.
Ważnymi kwestiami do rozstrzygnięcia w tym przypadku jest określenie podstawowych cech takich urzqdzeń. Czy mogą to być urządzenia z pompą wodną zasilaną prędem, czy np. podłączone do instalacji wodociągowej wykorzystujące wodę z wodociągu i jej ciśnienie, czy powinny to być wyłącznie urządzenia z wodą przepływajają grawitacyjnie itp. Należy również określić minimalny strumień wody chłodzącej, odbierającej ciepło z kotła stałopalnego, przypadającej na jednostkę mocy kotła, rodzaj sterowania urządzenia do odprowadzania ciepła, usytuowanie urządzenia względem kotła itp.
I ostania uwaga dotycząca tego punktu. Z zapisu obecnego i poprzedniego wynika, że rozpatruje się tylko instalacje zamknięte, wyposażone w przeponowe naczynie wzbiorcze". Podchodząc formalnie do tego zapisu, można wywnioskować, że jeśli instalacja zamknięta nie posiada przeponowego naczynia wzbiorczego, nie było i nie będzie zabronione stosowanie kotła stałopalnego dowolnej mocy w instalacji zamkniqtej (?).
Zmiany w kanałach spalinowych
Nowe rozporządzenie wprowadza ważne zmiany dotyczące kanałów spalinowych i dymowych oraz przewodów spalinowych odprowadzających spaliny z urządzenń gazowych. Zostaje uchylony w całości ust. 3 w §140; cyt.: ,,Najmniejszy wymiar przekroju lub średnica murowanych przewodów kominowych spalinowych o ciągu naturalnym i przewodów dymowych powinna wynosić co najmniej 0,14 m, a przy zastosowaniu stalowych wkładów kominowych ich najmniejszy wymiar lub średnica co najmniej 0,12 m".
Ponadto ulega zmianie ust.6 w §174, w którym nie ma odwołania do Polskich Norm, cyt.: ,,Przewody i kanały spalinowe, odprowadzające spaliny od grzewczych urządzeń gazowych, powinny być dostosowane do warunków pracy danego urządzenia". Wypadł dalszy zapis: ,,oraz spełniać wymagania określone w Polskiej Normie dotyczącej kotłów grzewczych wodnych".
Powyższe dwie zmiany można uznać za ważny postep. Obie zmiany powodują iż inicjatywa i decyzje w sprawie przewodów spalinowych i dymowych oddane są w ręce producentów urządzeń grzewczych. Oni bowiem najlepiej potrafią określić właściwe parametry przewodów i kanałów odprowadzajacych spaliny, zarówno pod względem energetycznym (strat ciepła), jak i bezpieczeństwa. Na nich tez spoczywać będzie większa odpowiedzialność za właściwe wytyczne odnośnie przewodów i kanalów spalinowych. Jednocześnie ograniczy to często zbędna interwencja niektórych grup zainteresowanych w stosowaniu takich a nie innych przewodów i systemów spalinowych.
Szczególnie istotne wydają się te zmiany przepisów dla urządzeń grzewczych z zamkniętą komorę spalania (kotłów turbo i kondensacyjnych). Urządzenia te są wyposażane fabrycznie w systemy powietrzno-spalinowe i razem z nimi, jako calość dopuszczane (certyfikowane) przez odpowiednie instytucje i laboratoria do obrotu handlowego.
Sprzyjąc też temu będzie zmiana zapisu w §266, ust.l, ktory przyjmuje w nowym rozporządzeniu brzmienie: ,,Przewody spalinowe i dymowe powinny być wykonane z wyrobów niepalnych". W poprzednim zapisie bylo; „... z materialow niepalnych".
Ustawodawca słusznie uznał, ze wyrób może być niepalny mimo użycia do jego wytworzenia palnych materiałów. Na tej podstawie można uznać zgodnie z przepisami prawa, że taki wyrób jak np. systemy powietrzno-spalinowe do kotłów kondensacyjnych, składające się z rury spalinowej z tworzywa sztucznego i koncentrycznej rury powietrznej ze stali lub stopu aluminium, sąwyrobem niepalnym i moga być bezpiecznie stosowane. Jest to tym bardziej zasadne, że rury z tworzyw sztucznych stosowane jako rury spalinowe są wytwarzane już jako wyrób niepalny mimo zastosowania materiału palnego, jakim jest czysty polipropylen. W procesie wytworzenia rur spalinowych z polipropylenu stosuje się bowiem dodatki (m.in. antypiryny i inne), które czynią wyrób niepalny i oporny na wyższe temperatury, znacznie wyższe niż maksymalna temperatura spalin z kotłów kondensacyjnych. Polipropylen ma jeszcze i tą ważną zaletą, że jeśli jest poddany spaleniu, nie wytwarza trujących substancji, szkodliwych dla zdrowia lub zagrazających życiu. Produkty spalania polipropylenu można porównać do produktów palącej się świecy. W powietrze ulatują jako spaliny jedynie dwutlenek węgla i para wodna.
Producenci i dystrybutorzy kotłów kondensacyjnych oferowanych na polskim rynku, stosujący systemy powietrzno-spalinowe składające się z rur spalinowych z tworzywa sztucznego, mogą wreszcie odetchnąc z ulgą.
Autor: dr inż. Jan Siedlaczek
Źródła: www.instalator.pl
Prawo budowlane (Dz. U. nr 106/2000, poz. 1126) i rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75/2002, poz. 690) stanowią zasadniczą podstawę prawną budownictwa w Polsce. Przepisy te są w miarę upływu czasu zmieniane ze względu na nowe możliwości technologiczne budownictwa, nowe materiały i urządzenia do budowy, jak i wyposażenia budynków.
W dniu 12 marca 2009 r. zostało wydane kolejne Rozporządzenie Ministra Infrastruktury zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 56/2009, poz. 461). Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem §1 pkt 33, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Zawiera ono kilka istotnych zmian. Oczekiwania były i są jednak większe, ponieważ rozporządzenie w wielu kwestiach w dalszym ciągu nie określa jednoznacznie ostatecznych rozwiązań.
Poniżej zostaną przedstawione i omówione zmiany odnoszące się do wyposażenia budynków w urządzenia grzewcze i związane z tym inne zagadnienia.
Poziom terenu
Zmianie uległa definicja ,,poziomu terenu". Obecnie w §3, pkt 15 zapisano: ,,poziom terenu - należy przez to rozumieć przyjętą w projekcie rzędną terenu w danym miejscu działki budowlanej".
Poprzednio: ,,poziom terenu -rozumie się przez to rzędną projektowanego lub urządzonego terenu przed wejściem głównym do budynku, bądź jego samodzielnej części (klatki schodowej) niebędącym wyłacznie wejściem do pomieszczeń gospodarczych lub technicznych".
Według nowego zapisu, projektant decyduje, gdzie znajduje się poziom terenu, a nie wejście głowne do budynku i jest to sensowne ujęcie tej kwestii. Ten zapis ułatwia m. in. lokalizację kotłowni na gaz płynny w budynku usytuowanym na terenie pochylnym. Kotłownia taka, wg przepisów, powinna znajdować się powyżej poziomu terenu. Jeśli więc wejście główne było po stronie wyższej a kotłownia od strony niższej, to mimo zachowanych warunków bezpieczeństwa (swobodny wypływ gazu płynnego na zewnątrz budynku, w przypadku nieszczelności instalacji gazowej), taka lokalizacja kotłowni była sprzeczna z przepisami prawa. Obecnie właściwe usytuowanie będzie możliwe bez dodatkowych uzgodnień i decyzji odnośnego urzędu.
Dezynfekcja wymagana
Zmiany w §120, pkt 2, polegające na dodaniu ppkt 2a, podnoszą rangę bezpieczeństwa użytkowników ciepłej wody użytkowej podgrzewanej i gromadzonej w zasobnikach. Wzrosły wymagania dotyczące termicznej dezynfekcji wody użytkowej, w celu likwidacji bakterii Legionella, wywolującej groźne dla życia zakażenie, do którego dochodzi przez wdychanie skażonych oparów podczas kąpieli w wannie lub pod prysznicem. Po wejściu nowego przepisu, podczas dezynfekcji należy zapewnić uzyskanie w punktach czerpalnych, tj. w miejscach, które najtrudniej się wygrzewa, temperatury wody nie niższej niż 70°C i nie wyższej niz 80°C. Ten przepis będzie wymagał zwrócenia uwagi na odpowiednie zaprojektowanie i wykonanie instalacji ciepłej wody użytkowej. Ważne jest, aby odległości punktów poboru wody od zasobnika byly jak najkrótsze oraz aby zapewnić skuteczną izolację termiczną instalacji wodnej, łącznie z instalacjią cyrkulacyjną. Przepis ten powinien też być uwzględniony w pierwszej kolejności przez projektantów budynków jednorodzinnych. Zbyt często spotyka się projekty domów, w których kocioł centralnego ogrzewania i zasobniki są w jednym końcu budynku, a łazienki i kuchnie w drugim, najbardziej odległym. Im bardziej rozciągnięta instalacja ciepłej wody użytkowej, tym większe straty eksploatacyjne i tym trudniejsze zagwarantowanie bezpieczeństwa jej użytkowania.
Rewolucyjne zmiany
Jedną z ważniejszych lub wręcz rewolucyjnych zmian zapisano w §133, ust.7: ,,Zabrania się stosowania kotła na paliwo stałe do zasilania instalacji ogrzewczej wodnej systemu zamkniętego, wyposażonej w przeponowe naczynie wzbiorcze, z wyjątkiem kotła na paliwo stałe o mocy nominalnej do 300 kW, wyposażonego w urządzenie do odprowadzenia nadmiaru ciepła".
Dla podkreślenia wyjątkowego zapisu zaznaczono go wytłuszczonym drukiem. Po wejściu przepisu w życie będzie można, podobnie jak np. w Niemczech, instalować kotły stałopalne w instalacjach zamkniętych pod warunkiem zastosowania dodatkowych urządzeń zabezpieczających kocioł i instalację grzewczą na wypadek przegrzewu kotła. Przepis nie podaje jednak, co to takiego ,,urzadzenia do odprowa-dzenia ciepła". Nie podano żadnego źródła formalnego czy technicznego, np. że powinno ono odpowiadać przepisom rozporządzenia lub wymaganiom określonym w Polskiej Normie, czy też, że określono go w załączniku do rozporządzenia. Ten przepis, ważny i potrzebny, nie jest kompletny. Jeśli szybko nie zostanie dopracowany i uzupełniony odnośnymi aktami prawnymi, będziemy mieć w rzeczywistości setki ,,wynalazków", które z dużym prawdopodobieństwem będą powodować poważne zagrożenie w eksploatacji kotłów stałopalnych w instalacjach zamkniętych. Nie jest trudno doprowadzić kocioł stałopalny do eksplozji. Zdarza się to nawet wykwalifikowanym, uprawnionym i doświadczonym instalatorom i serwisantom urządzeń grzewczych podczas sezonowych przeglądów technicznych i napraw.
Ważnymi kwestiami do rozstrzygnięcia w tym przypadku jest określenie podstawowych cech takich urzqdzeń. Czy mogą to być urządzenia z pompą wodną zasilaną prędem, czy np. podłączone do instalacji wodociągowej wykorzystujące wodę z wodociągu i jej ciśnienie, czy powinny to być wyłącznie urządzenia z wodą przepływajają grawitacyjnie itp. Należy również określić minimalny strumień wody chłodzącej, odbierającej ciepło z kotła stałopalnego, przypadającej na jednostkę mocy kotła, rodzaj sterowania urządzenia do odprowadzania ciepła, usytuowanie urządzenia względem kotła itp.
I ostania uwaga dotycząca tego punktu. Z zapisu obecnego i poprzedniego wynika, że rozpatruje się tylko instalacje zamknięte, wyposażone w przeponowe naczynie wzbiorcze". Podchodząc formalnie do tego zapisu, można wywnioskować, że jeśli instalacja zamknięta nie posiada przeponowego naczynia wzbiorczego, nie było i nie będzie zabronione stosowanie kotła stałopalnego dowolnej mocy w instalacji zamkniqtej (?).
Zmiany w kanałach spalinowych
Nowe rozporządzenie wprowadza ważne zmiany dotyczące kanałów spalinowych i dymowych oraz przewodów spalinowych odprowadzających spaliny z urządzenń gazowych. Zostaje uchylony w całości ust. 3 w §140; cyt.: ,,Najmniejszy wymiar przekroju lub średnica murowanych przewodów kominowych spalinowych o ciągu naturalnym i przewodów dymowych powinna wynosić co najmniej 0,14 m, a przy zastosowaniu stalowych wkładów kominowych ich najmniejszy wymiar lub średnica co najmniej 0,12 m".
Ponadto ulega zmianie ust.6 w §174, w którym nie ma odwołania do Polskich Norm, cyt.: ,,Przewody i kanały spalinowe, odprowadzające spaliny od grzewczych urządzeń gazowych, powinny być dostosowane do warunków pracy danego urządzenia". Wypadł dalszy zapis: ,,oraz spełniać wymagania określone w Polskiej Normie dotyczącej kotłów grzewczych wodnych".
Powyższe dwie zmiany można uznać za ważny postep. Obie zmiany powodują iż inicjatywa i decyzje w sprawie przewodów spalinowych i dymowych oddane są w ręce producentów urządzeń grzewczych. Oni bowiem najlepiej potrafią określić właściwe parametry przewodów i kanałów odprowadzajacych spaliny, zarówno pod względem energetycznym (strat ciepła), jak i bezpieczeństwa. Na nich tez spoczywać będzie większa odpowiedzialność za właściwe wytyczne odnośnie przewodów i kanalów spalinowych. Jednocześnie ograniczy to często zbędna interwencja niektórych grup zainteresowanych w stosowaniu takich a nie innych przewodów i systemów spalinowych.
Szczególnie istotne wydają się te zmiany przepisów dla urządzeń grzewczych z zamkniętą komorę spalania (kotłów turbo i kondensacyjnych). Urządzenia te są wyposażane fabrycznie w systemy powietrzno-spalinowe i razem z nimi, jako calość dopuszczane (certyfikowane) przez odpowiednie instytucje i laboratoria do obrotu handlowego.
Sprzyjąc też temu będzie zmiana zapisu w §266, ust.l, ktory przyjmuje w nowym rozporządzeniu brzmienie: ,,Przewody spalinowe i dymowe powinny być wykonane z wyrobów niepalnych". W poprzednim zapisie bylo; „... z materialow niepalnych".
Ustawodawca słusznie uznał, ze wyrób może być niepalny mimo użycia do jego wytworzenia palnych materiałów. Na tej podstawie można uznać zgodnie z przepisami prawa, że taki wyrób jak np. systemy powietrzno-spalinowe do kotłów kondensacyjnych, składające się z rury spalinowej z tworzywa sztucznego i koncentrycznej rury powietrznej ze stali lub stopu aluminium, sąwyrobem niepalnym i moga być bezpiecznie stosowane. Jest to tym bardziej zasadne, że rury z tworzyw sztucznych stosowane jako rury spalinowe są wytwarzane już jako wyrób niepalny mimo zastosowania materiału palnego, jakim jest czysty polipropylen. W procesie wytworzenia rur spalinowych z polipropylenu stosuje się bowiem dodatki (m.in. antypiryny i inne), które czynią wyrób niepalny i oporny na wyższe temperatury, znacznie wyższe niż maksymalna temperatura spalin z kotłów kondensacyjnych. Polipropylen ma jeszcze i tą ważną zaletą, że jeśli jest poddany spaleniu, nie wytwarza trujących substancji, szkodliwych dla zdrowia lub zagrazających życiu. Produkty spalania polipropylenu można porównać do produktów palącej się świecy. W powietrze ulatują jako spaliny jedynie dwutlenek węgla i para wodna.
Producenci i dystrybutorzy kotłów kondensacyjnych oferowanych na polskim rynku, stosujący systemy powietrzno-spalinowe składające się z rur spalinowych z tworzywa sztucznego, mogą wreszcie odetchnąc z ulgą.
Autor: dr inż. Jan Siedlaczek
Źródła: www.instalator.pl
