Elektroda.pl
Elektroda.pl
X
Please add exception to AdBlock for elektroda.pl.
If you watch the ads, you support portal and users.

Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)

mmm777 04 Sep 2017 10:55 11175 21
NDN
  • Stwierdziłem, że przydałby mi się mały wzmacniacz, służący do okazyjnego słuchania muzyki z komputera.
    Po zrobieniu remanentu okazało się, że mam:
    J-042 (przedwzmacniacz, układ TDA1524A),
    AVT2489 (wzmacniacz 2×25W, układ TDA8563Q),
    transformator TST 20/003 (220V/12V 1,67A),
    rozmaite drobiazgi, jak spory mostek i kondensatory elektrolityczne,
    tudzież uniwersalne obudowy, w różnym stanie.
    Zasilacz dostał jakiś nieco większy mostek i kondensatory 2×4700?F/25V. Napięcie wyjściowe to ?20V.
    Przedwzmacniacz wymagał nowych potencjometrów, o dłuższych ośkach. Zamiast potencjometru balansu zastosowałem helltrim, przylepiony glutem do płytki. Trymery na wyjściu zostały pominięte, gdyby obniżenie poziomu było potrzebne, lepiej by było zrobić to na wejściu wzmacniacza mocy. Układ został zasilony z 7812.
    Stopień mocy niestety się nie sprawdził, charczał jeden kanał ? zapewne skutek zbyt wysokiego napięcia zasilania. Powstało pytanie: co dalej?
    Niepewna w skutkach wymiana IC na inny, czy poszukanie czegoś innego ? taniego i o odpowiedniej mocy.
    Szukać zacząłem na DX, tam znalazłem YL2020 ? przeznaczony do telewizorów, o doskonale pasujących parametrach: moc 20W+20W (szczytowo 35W+35W), zasilanie 12V÷24V, obciążenie 4÷8?, zbudowany na układzie TPA3100D2. Kupiłem na Aliexpressie ($6.50 brutto, STIME Electronics Technology Co., Ltd).
    Układ TPA3100D2 posiada zabezpieczenie zwarciowe i cieplne (to drugie nie jest sygnalizowane przez FAULT), i ? niestety w tej aplikacji niewykorzystaną ? możliwość ustawiania wzmocnienia.
    Opis:
    Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)
    Wymiary:
    Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)
    Mój:
    Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)
    Układ, jak widać, to mała płytka, wygodna do zamontowania, z wyprowadzeniami opisanymi i wygodnymi do lutowania. Trzeba tylko przylutować wszystko tam, gdzie należy.
    Jeżeli nie korzysta się z MUTE, to należy połączyć ze sobą FAULT i MUTE ? spowoduje to wyciszanie wzmacniacza przy błędach.
    Aby włączyć MUTE trzeba go podłączyć do dodatniego napięcia zasilania VCC - wystarczy mniejsze, ale tak jest najprościej.
    Wejście SD to !SHUTDOWN, nie trzeba podłączać, nie należy go też wykorzystywać jako Mute, bo użycie go powoduje łomoty w głośnikach.
    Przy uruchomieniu jedyną niespodzianką był brak napięcia na jednym z wyjść głośnikowych, wzmacniacz normalnie tam utrzymuje ~? VCC. Śledzenie doprowadziło do elementu w czerwonym kółku (zapewne dławik), przyciśnięcie go lutownicą rozwiązało problem.
    Filtr wyjściowy:
    Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)
    Jeżeli do wzmacniacza dołącza się głośnik bezpośrednio, krótkimi przewodami, to jego własne filtry wyjściowe są wystarczające. Jeżeli chce się go dołączyć do bardziej odległych kolumn, to trzeba na wyjściu dać filtry dolnoprzepustowe; z jednej strony ? by harmoniczne o sporych mocach nie szły w eter, z drugiej ? aby indukowane w kablach śmieci nie szły do wzmacniacza.
    W dokumentacji podane są przykłady, jak taki filtr powinien być zrobiony - dosyć różne dla obciążenia 4? i 8?. Uznałem, że nie ma się tym co specjalnie przejmować, bo na kolumnach pisze tylko że pasują do wzmacniaczy 4? i 8? :D , a że mają zwrotnice ? to przy pytaniu o impedancję należy podawać częstotliwość.
    Kluczem są w filtrach indukcyjności: w oryginale są to ekranowane magnetycznie Toko A7503AY-330M (33 ?H ?20%, Idc =2,3A, Rdc =115m?). Przy szukaniu zamienników należy dbać, by prąd Idc zamienników nie był mniejszy. Ja znalazłem na Allegro tanią ofertę dławików 15 ?H, o nieco większym prądzie; opłacalną cenowo przy łączeniu dławików w szereg. Kondensatory w filtrach są ceramiczne, na 50V, oryginalnie to ceramika X7R; dobierałem je tak, by pojemności w obydwu kanałach były podobne.
    Ponieważ front wzmacniacz miał mieć ładniejszy, dostał 10mm niebieską LEDę jako wskaźnik załączenia, małą czerwoną jako sygnalizator FAIL, oraz duży (niepasujący do nich :D ) zielony podświetlany przycisk do MUTE.
    Logika:
    Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)
    Logikę zrobiłem na poczwórnym wzmacniaczu operacyjnym TL084, zastosowane tam diody to złącza BC tranzystorów BC337.
    Kondensator opóźnienia załączania 22?F okazał się być zbyt mały, teraz jest 470?F (za duży), pewnie 220?F by wystarczyło; ale akurat taki był pod ręką.
    Najpoważniejszym zadaniem było takie dobranie oporników do LEDów, by te świeciły ? ale nie oświetlały. W sumie ? można było dać większe.
    Układ nie zapewnia całkowitego wytłumienia dudnienia powstającego przy załączeniu, aby to uzyskać niezbędny byłby normalnie zwarty przekaźnik, rozłączany z opóźnieniem, ale to co jest ? jest wystarczające.
    Obudową jest stara, używana, obudowa uniwersalna (z piwnicy), otwory trzeba było dopasować do już istniejących, wymienić śrubki i pomalować czarnym, błyszczącym lakierem w sprayu.
    Układy zostały wykonane na płytkach uniwersalnych, kynarem.
    Wnioski (subiektywne): nie było drogo, gra dobrze, potrafi być zbyt głośny, gdy nie ma muzyki słyszalny jest szum, ale cóż - TDA1524A tak ma.
    W każdym razie: Dark Side of the Moon słucha się na tym całkiem dobrze.
    Widok z góry:
    Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)
    Na obrazku wnętrzności: na przodzie przedwzmacniacz, osłaniająca go blacha aluminiowa to ekran i jednocześnie radiator 7812; na środkowej listwie zasilanie i logika, wejścia i wyjścia podłączone są wtykami; na tylnej ścianie wzmacniacz mocy i filtr wyjściowy.
    Od przodu:
    Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)
    Od tyłu:
    Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)
    Kawałek czerwonej taśmy oznacza lewy kanał.
    Obrazka z zamkniętą obudową nie daję, bo blachy okazały się być nieco krzywe :oops: , ale, po pomalowaniu, nie wyglądają źle.
    Wzmacniacz ma akurat szerokość PC, na którym stoi.
    Przy budowie bardzo się przydał nieodległy sklep elektroniczny Tele-Elektronik w Będzinie, malutki, ale zaskakująco dobrze zaopatrzony.

    P.S.
    Przylepiłem do IC kawałek radiatora, bo chyba zaczynało działać ograniczenie cieplne.

    Cool? Ranking DIY
    About Author
    mmm777
    Level 31  
    Offline 
    Has specialization in: komputery
    mmm777 wrote 1728 posts with rating 188, helped 96 times. Live in city zagłębie/śląsk. Been with us since 2003 year.
  • NDN
  • #2
    398216 Usunięty
    Level 43  
    TDA1524A tak ma więc nie lepiej by było dać LM1036? Szumy ma na zdecydowanie niższym poziomie niż TDA1524, a też sterowanie napięciowe.
    mmm777 wrote:
    z drugiej – by indukowane w kablach śmieci nie szły do wzmacniacza.
    Tu raczej chodzi o zabezpieczenie samych głośników od zbędnych śmieci w.cz. Zmierz napięcie AC bez sygnału na wyjściu wzmacniacza bez i z filtrem.
    mmm777 wrote:
    Najpoważniejszym zadaniem było takie dobranie oporników do LEDów, by te świeciły – ale nie oświetlały. W sumie – można było dać większe…
    Albo mniejsze diody... Są nawet o średnicy 1,5mm - taki punkcik nawet jak będzie zasilany pełnym prądem (20mA) to nie oślepi. Poco taka wielgachna dioda (niebieska)? Większa od samego włącznika MUTE...
    Ja wiem - czepiam się, ale dopracowanie estetyki to w tym momencie najważniejsza kwestia. Bebechów nie będziesz oglądał na co dzień, a panel czołowy już tak... ;)
    Trochę szkoda, że opisów brak (na forum widziałem nawet coś w rodzaju poradnika jak można je wykonać w niezbyt trudny sposób - może poszukaj), niby wszystko jest logiczne, ale taka wisienka na torcie tylko by poprawiła smak.
  • #3
    mmm777
    Level 31  
    “ lepiej by było dać LM1036” - lepiej, ale wykorzystywałem to, co było w szufladach :)
    “Albo mniejsze diody”, nie, nie... Właśnie chodziło o to by była duża, ale oświetlała... Oporniki dobierałem w dzień, a powinienem wieczorem. LEDa w przycisku chyba by mogła dostać 1MΩ...
  • NDN
  • #4
    RaTaJ_87
    Level 13  
    jaki koszt projektu ?
    na ile wyceniasz go jeśli chciałbyś go sprzedać?
  • #6
    Marek_Ertew
    Level 16  
    Jak na obudowę z recyklingu to wyszło całkiem estetycznie. Skoro to wzmacniacz do kompa, to osobiście pokusił bym się o upchanie go w obudowę CD-romu, ale o gustach się nie dyskutuje.


    Ja do tej pory miałem styczność z PAM8403 (5V), PAM8610 (12V) i TPA3110 (8-24V).
    Dzięki za dodanie do listy YL2020. W nagrodę podsyłam link do Aliexpress gdzie gotowe płytki kosztują 3$: https://www.aliexpress.com/wholesale?site=glo&g=y&SortType=price_asc&SearchText=YL2020&groupsort=1&page=1&shipCountry=PL&needQuery=n&isFreeShip=y

    Skoro masz ten moduł pod ręką, proszę sprawdź jak wygląda w nim wejście AGND tzn. czy jest to wejście różnicowe, czy też AGND jest na stałe połączone z masą zasilania?
    Z moich doświadczeń z popularnymi płytkami PAM8610 i TPA3110 wynika że wejścia IN- obu wzmacniaczy są połączone do masy przez kondensatory SMD i jedyna opcja na wejścia różnicowe to przelutowanie kondensatorów.
  • #8
    lukasdev
    Level 13  
    Witam.
    Zamiast szukać u "skośnych" dedykowanych układów do takich wzmacniaczy, to lepiej było by zbudować samo-oscylacyjną wersję wzmacniacza klasy d, elementy są dostępne w każdym sklepie elektronicznym, dowolna skalowalność mocy, jak ktoś nie wie o co chodzi to polecam użyć wujka google i wpisać "self-oscillating class d amplifier".
  • #9
    elektryku5
    Level 39  
    lukasdev Przy tak małych mocach szkoda czasu i pieniędzy na eksperymentowanie z własnym układem, bawiłem się w UcD, ale dobry projekt PCB do takiego sprzętu to już nie byle co, dodatkowo dochodzi zakup odpowiednich mosfetów wyjściowych i kombinacje z dławikiem...
  • #10
    lukasdev
    Level 13  
    Nie koniecznie potrzebujesz mosfet'ów, jeżeli to jest do kilkudziesięciu watów i w dół to możesz użyć driver'a do mosfet'ów lub nawet pojedynczego uniwersalnego wzmacniacza mocy typu TDA... dla schematu na początku w tym linku http://www.edaboard.com/thread141833.html , to tylko kwestia dobrania filtrów, a UcD to tylko jeden z wielu możliwych wariantów.
  • #11
    Chrusta
    Level 22  
    Mnie jakoś te małe chińskie scalaki w klasie D nie przekonują. Mam gdzieś w gratach dwa egzemplarze chyba na któryś PAMach, ~25W/kanał. Jak testowałem, to stwierdziłem, że innego zastosowania niż do małych komputerowych głośników typu "pierdziawki" nie widzę. Pasmo przenoszenia kiepskie, szczególnie od dołu, przy większej mocy grzeje się niemiłosiernie, a o zniekształceniach to już nie mówię...

    Ja jak lata temu robiłem coś na jakimś samochodowym TDA i miałem trafo z za dużym napięciem to po prostu odwinąłem trochę zwojów. Chociaż na tym toroidzie pierwotne chyba jest na wierzchu, więc klapa.

    Tak czy siak, z mojej strony nie polecam tych małych chińskich bubli. Oczywiście to tylko moje spostrzeżenia, nie robiłem laboratoryjnych pomiarów. Ale skoro kolega cel osiągnął i jest zadowolony, to fajnie ;).

    Pozdrawiam.
  • #12
    elektryku5
    Level 39  
    lukasdev wrote:
    Nie koniecznie potrzebujesz mosfet'ów, jeżeli to jest do kilkudziesięciu watów i w dół to możesz użyć driver'a do mosfet'ów lub nawet pojedynczego uniwersalnego wzmacniacza mocy typu TDA... dla schematu na początku w tym linku http://www.edaboard.com/thread141833.html , to tylko kwestia dobrania filtrów, a UcD to tylko jeden z wielu możliwych wariantów.


    Jak już trzeba kupić TDA, to równie dobrze można kupić TDA przeznaczone do d klasy, w scalakach też często używane są układy samooscylujące.


    Chrusta wrote:
    Tak czy siak, z mojej strony nie polecam tych małych chińskich bubli.


    Miałem PAM8610 kupiony z myślą budowy czegoś przenośnego, małe szerokopasmowe głośniki jeszcze pod to podejdą, ale na dwudrożnej konstrukcji nieźle to syfiło.
  • #13
    lukasdev
    Level 13  
    elektryku5 wrote:
    Jak już trzeba kupić TDA, to równie dobrze można kupić TDA przeznaczone do d klasy, w scalakach też często używane są układy samooscylujące.


    Ta, ciekawe czy zwykłego (uniwersalnego wzmacniacza) TDA i TDA klasy d cena jest taka sama ?
  • #14
    elektryku5
    Level 39  
    Nie są to zabójcze koszty, bardziej może odstraszać zamówienie za granicą.
  • #16
    398216 Usunięty
    Level 43  
    130W klasyfikuje do nazwania tej hybrydy "wzmacniaczykiem"? Bo tak przynajmniej w temacie tego wątku stoi...
  • #17
    CMS
    Administrator of HydePark
    Punk widzenia zależy od punktu siedzenia.
    Przypomina mi się mój dawny sąsiad, jak mu powiedziałem, że niedługo kończę swój subwooferek 80W na 30cm głośniku i żeby się przygotował na wibracje, to skwitował stwierdzeniem, że on ma 1000W (tysiąc) i mu nie będzie przeszkadzało. Szybko się okazało, że jego fabryczne pudełko po butach z napisem 1000W RMS, ma się nijak do moich osiemdziesięciu (zmierzonych) w skrzynce 40x40x40cm.
    Ale to już trochę OT.
  • #18
    Qrvnihooya
    Level 5  
    elektryku5 wrote:


    Miałem PAM8610 kupiony z myślą budowy czegoś przenośnego, małe szerokopasmowe głośniki jeszcze pod to podejdą, ale na dwudrożnej konstrukcji nieźle to syfiło.


    Ja również chciałem wykorzystać PAM8610 do przenosnej konstrukcji. Do tego celu zakupiłem dwa egzemplarze. Jeden spalił mi się nagle, kiedy zasilałem jego zasilaczem impulsowym, ktory posiadał prąd zmienny o znikomym amperarzu na wyjściu jak później zmierzyłem, a kolejny nawet nie wiem dlaczego może dlatego, że był podłączony ze przetwornicą step up?! Wszystko przez kilka godzin było ok, potem nagle objaw ten sam co w poprzednim. Grał pobierając ogromny prąd po czym nie zadziaływało zabezpieczenie termiczne i palił się żywcem.
  • #19
    Marek_Ertew
    Level 16  
    Ja długo katowałem PAM8610 z zasilaczem impulsowym 12V oraz pakietem litowym 3S (ok. 12V). Dopiero gdy zabrakło mi mocy, podłączyłem zasilacz 16V. Wzmacniacz odszedł po chwili głośnego grania, nie wiem czy z przegrzania czy przepięć na indukcyjności głośnika. W każdym razie napięcie znamionowe (max 15V) przekroczyłem.

    Jeden TPA3110 skończył podobnie, ale tutaj na pewno winne było przegrzanie przy zasilaniu 20V. Na innym egzemplarzu powtórzyłem test z zasilaczem 16V. Grzał się znacząco ale nie chciał się poddać.

    Czekam aż przyjdzie YL2020, będzie można porównać.
  • #20
    janko.muzykant
    Level 16  
    Witajcie,
    Pozwólcie, że i ja dorzucę coś od siebie do tego tematu.
    Mianowicie ostatnio przy okazji innych zakupów na sławetnym portalu nazywającym się jak tempo muzyczne kupiłem po 3 zł kilka płytek z układem PAM8403 jak na załączonym obrazku. Podłączyłem to coś pod zasilacz w komputerze pod 5V we wtyczce molex i kolumienki 8W od jakiegoś starego kina i powiem Wam, że jako zestaw głośników do komputera jest to rewelacja. Gra w miarę czysto, nie szumi (tzn. był przydźwięk jak podłączyłem "-" zasilania do wtyczki molex, po podłączeniu go do obudowy jest dobrze). Nie ma plątaniny kabli, zasilaczy, włącza się i wyłącza z komputerem, nie grzeje się. Co prawda w dużych kolumnach nie grało już i nie brzmiało tak dobrze, ale w moim komputerze ten układzik zostanie na dłużej. Muszę jeszcze dodać, że chciałem tak samo podłączyć u kolegi i spaliłem 2 takie płytki, tak więc chyba bezpieczniej będzie podpinać je z diodą w szeregu z zasilaniem, żeby nieco obniżyć napięcie, chociaż producent podaje że ma wytrzymywać 5,5V.
    pozdrawiam.

    Prosty i tani wzmacniaczyk klasy D (YL2020)
  • #21
    Qrvnihooya
    Level 5  
    Marek_Ertew wrote:
    Ja długo katowałem PAM8610 z zasilaczem impulsowym 12V oraz pakietem litowym 3S (ok. 12V). Dopiero gdy zabrakło mi mocy, podłączyłem zasilacz 16V. Wzmacniacz odszedł po chwili głośnego grania, nie wiem czy z przegrzania czy przepięć na indukcyjności głośnika. W każdym razie napięcie znamionowe (max 15V) przekroczyłem.

    Jeden TPA3110 skończył podobnie, ale tutaj na pewno winne było przegrzanie przy zasilaniu 20V. Na innym egzemplarzu powtórzyłem test z zasilaczem 16V. Grzał się znacząco ale nie chciał się poddać.

    Czekam aż przyjdzie YL2020, będzie można porównać.
    Ja bym nie katował tak wzmacniaczy. Trzeba zostawiac zapas mocy i ustawiac napiecie sporo mniejsze, niż dopuszczalne, bo innaczej wzmak odpłaci sie pogorszonymi parametrami i dużą awaryjnością.
  • #22
    Marek_Ertew
    Level 16  
    Moduł YL2020 wreszcie do mnie dotarł. Przetestowałem i działa wyśmienicie.
    I potwierdzam, moduł ma niepełne wejście różnicowe.
    Wejścia R+ i L+ są wyprowadzone (przez kondensatory ceramiczne) odpowiednio na stykach Rin i Ln, natomiast R- i L- (przez kondensatory ceramiczne) są połączone do wspólnego styku AGND i odizolowane od GND. Masy GND i AGND wypadało by połączyć razem, jednak można to zrobić w dowolnym miejscu np. w okolicach zasilacza lub źródła dźwięku.

    Dla porównania wspomniane wcześniej chińskie moduły z PAM8403, PAM8610 czy TPA3110 mają wejścia niesymetryczne (R- i L- zwarte do wspólnej masy na płytce wzmacniacza), co powoduje sporo sporo komplikacji z układem masy w urządzeniach. Ale co kto lubi. Wadliwe moduły da się poprawić - w każdym z nich da się wylutować kondensatory i wyprowadzić wejścia symetryczne.